ბელა ჩეკურიშვილი – ჩემი პატარა ინსექტარიუმი

პეპლები

სატრფოს ყურზე მოთამაშე ოქროს საყურემ

პეპლის ფარფატი გაახსენა

ერთ ქართველ პოეტს

და მის ნაცვლად ყოფნა ინატრა.

ოქროს პეპელა

დაჰფრენია სხვა პოეტის საყვარლის საფლავს

გერმანიაში,

როგორც ოცნება –

მიუღწეველის და გარდასულის.

და ამ ოქროს რკალს

ჩანგის სიმის წკრიალით არხევს

ძველი სიმღერა,

ადევნებული

წითელმხრებიან პეპელას და წითელ კაბას,

სადღაც, შორ გზაზე,

რადიოში რომ ვუსმენდით

ერთხელ მე და შენ

და ერთმანეთს მხრებით ვეკვროდით.

კალიები

თითქოს მოთიბული ბალახი გაშალეს

და ახლა სიო აშრიალებდა,

რაღაც ამგვარი გავიფიქრეთ,

საღამოს სახლში რომ ვბრუნდებოდით

და ავტობუსიდან ქუჩას ვუცქერდით.

მერე კი, გავლა დავაპირეთ ამ ბალახში და

ერთხმად ავკივლდით,

ჩვენი ფეხის შეხებაზე რომ ამოძრავდნენ

და

ხტუნვა-ხტუნვით წამოიშალნენ.

ჩვენც მეტი გზა აღარ გვქონდა,

უნდა გვეხტუნა, სახლთან როგორმე რომ მიგვეღწია.

ცოცხალ არსებებს ვაბიჯებდით,

სხვა გზა არ გვქონდა,

ისრისებოდნენ, ვხედავდით, ვკლავდით,

სხვა გზა არ გვქონდა,

ირხეოდნენ, ჩვენს გარშემო ბორიალობდნენ, უკან მოგვდევდნენ…

იმ დღეს თბილისმა კალიების შემოსევა იხილა

და არქაული მითი გაცოცხლდა

რაღაც ცოდვაზე, თუ სასჯელზე.

ფრთებდაგლეჯილი კალიები –

როგორც ზიზღი და იქვე, გულში, სინდისის ქენჯნა,

კარგა ხანს გაჰყვა ქალაქს, როგორც ცუდი სიზმარი.

თუმცა ესეც მოინელა,

და დღეს სიცილით იხსენებენ,

ოთახებში შემოფრენილებს როგორ დასდევდნენ

და ცოცხით კლავდნენ.

კოღოები

რა იქნებოდა ჩვენი ბავშვობა

სოფლისა და არდადეგების გარეშე?

რა იქნებოდა არდადეგები იმ ზაფხულების გარეშე?

ის მზით გათანგული დღეები და კოღოს წივილით სავსე ღამეები

ძმრის სუნით რომ გვბანგავდა

და

სინამდვილისა და წარმოსახვის გზაგასაყარზე დაგვატარებდა.

ძილისწინა რიტუალი იწყებოდა ძმრის ჩამოსხმით დოქიდან ჯამში,

საწოლთან სკამი, სკამზე ჯამი,

ჯამში ტილოს დასველება, თავთან დაფენა,

ძმრით გაჟღენთილი თეთრი ზეწრები ფრიალებდნენ ღია ფანჯრებზე.

ძმრის სუნი იყო ერთადერთი,

ფერად სიზმრებს

კოღოების თავდასხმისგან რომ დაიცავდა –

ასე სჯეროდათ ჩვენს ბებიებს

და ლამის მთელი გაზაფხული აძმარებდნენ დოქებში ღვინოს,

სიყვარულის სახელით რომ ებრძოდა მწერებს,

რომლებსაც ჩვენი სიყვარული ასევე სურდათ

და ჟინიანად გვეტანებოდნენ

ყელსა და მხრებზე, მუცლებზე, ზურგზე…

და დავდიოდით ამ სიყვარულით აღბეჭდილები,

ბებიები კი ვიშვიშებდნენ

კოღოს ნაკბენზე,

წითელ-წითელ ყვავილებად რომ გვიღუოდა.

ჭიანჭველები

მთავარი გმირი ჭიანჭველა იყო ყოველთვის.

ეხერხებოდა მამაჩვენს ზუსტი შედარებები,

ჰიპერბოლები,

ერკვეოდა მხატვრულ ხერხებში,

არ უჭირდა, გამოეხმო შთამბეჭდავი მეტაფორები,

როცა საქმე დიდაქტიკას შეეხებოდა.

ჭიანჭველა იყო ურყევი მაგალითი

სიბეჯითის, შეუპოვრობის,

როცა ცდილობდა სკოლის საგნებში ჩვენს წაქეზებას.

ამ პაწაწინა, მცოცავ არსებას

სიძლიერით ხომ ვერავინ შეედრებოდა,

რომელი ლომი ან ვეშაპი –

ჭიანჭველას

თავის წონაზე ათჯერ უფრო მძიმე ტვირთი დაჰქონდა მხრებით.

და მერე მათი ქალაქები?

მათი ჯარი? მათი წესრიგი?

გაზაფხულობით,

მთელი ლაშქარი ასკდებოდა თბილისური ეზოს აივანს.

აკაციის ტოტებს მოსდევდნენ ყვავილის სუნზე,

დაცოცავდნენ მოაჯირებზე, კედელ-კედელ, ფანჯრის რაფებზე,

შემოდგომამდე ალყაში ვყავდით.

შეუპოვრობით გვაცლიდნენ ძალებს

და ბრძოლაში მუდამ გვიგებდნენ –

ამაო იყო სოდა, ვანილი, ცარცის ხაზები…

აკი ვისწავლეთ სიჯიუტე სამივე და-ძმამ

და მძიმე ტვირთსაც გამრჯედ დავათრევთ.

მაგრამ არ ვიცით, გამარჯვება ვის მხარეს არის,

ან ვის ომში ვართ,

რომელ ლაშქრის წევრად ვითვლებით.

Bombus terrestris

ბზუილის ხმას გავიგონებდით

და იქვე შავად მობუბუნეს მოვკრავდით თვალს,

მაყვლისა და ანწლის ბუჩქებზე,

დამჯდარი რომ არც დაგვინახავს.

უფროსები კი იტყოდნენ: აი, მოვიდა,

გაზაფხული გვახარა და კარგი ამბები.

მე საკუთარსაც ვაგებებდი –

სურვილს ვუთქვამდი,

შევცქეროდი როგორც თილისმას,

განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც

მის ბზუილზე ბიჭი შემომხვდა,

ვის სახელსაც მთელი წელი ვიმეორებდი

და მერეც კიდევ მრავალი წელი

და სულ მეგონა, მახარობელამ მოიყვანა მაშინ ის ჩემთან.

თინეიჯერი გოგოები არ ფიქრობენ, ლათინურად რა ჰქვიათ მწერებს,

არც მათი ნამდვილი სახელები აინტერესებთ,

თუკი ხალხში არსებობს სიტყვა : მახარობელა –

ამბის მომტანი, სურვილების ამსრულებელი.

დღემდე ვინთები მის ზუზუნზე,

ათას ხმაში გამომერჩევა,

თუნდაც ვიცოდე, ერთი ველური ფუტკარია,

უსარგებლო,

არც თაფლს იძლევა,

თუმცა კი, თუ დავუჯერებთ ვიკიპედიას,

მისი ყოველი გამოჩენა ადასტურებს,

რომ ჩვენს მახლობელ ეკოსისტემას ჯერ არც ისე ცუდად აქვს საქმე.

© არილი