ია ჯინჭარაძე – ფერადი ხეები და სხვ. ლექსები

ფერადი  ხეები

 

ჩემს გამოგონილ სიხარულში,

ზღვის წინ ვდგავარ,

ზურგით მთებისკენ,

შეყვარებული – ფსკერის სიმაღლეზე.

სინამდვილე კი ბევრად მარტივია –

ვიდრე ჩემი ქმარი ნადირობს,

მე გამოქვაბულის კედელზე ვხატავ სარკმელს,

რომელიც ზღვას გადაჰყურებს

და ზღვიდან ამომავალ  მზეს,

მზე თეთრია და გაცინებული.

ერთხელაც მეყოფა სითამამე,

ამოვთქვა ეს სიჩუმე,

რომელმაც გადაფარა

ყველა სანაპიროს ყველა კენჭი.

ერთხელაც მეყოფა სითამამე, გამოვაცხადო –

ეს თხა ჩემია და როგორც მინდა,

ისე გავყიდი!

გარეთ მობორიალე ამბებსაც,

გავუღებ  ჭუჭრუტანებს,

ვეტყვი – მობრძანდით,

ყველანი დავეტევით!

და იმ ჩიტებისთვის,

ლექსების გალიებში რომ ცხოვრობენ,

მე დავხატავ ფერად ხეებს,

გამოქვაბულის დასავლეთ კედელზე.

 

*  *  *

მესიზმრა, ნინო დარბაისელი
იყო წინასწარმეტყველი,
ფერადი მუთაქები შემოეწყო,
იჯდა და წინასწარმეტყველებდა.
მესიზმრა, ტოტებზე შემხმარი
საწყალი ბეღურები
სიცივეს იცილებდნენ,
ცა იყო ლურჯი და უცვლელი,
ცდილობდა, გაეცინა მზეს.
მესიზმრა, უგულო თებერვალი,
არც წყალი, არც თოვლი,
აქა-იქ გუგულის სოკოებით
და ფურისულებით,
ჩემი კუზიანი მეზობელი,
მკვდარი, შემომჩივლა –
ამ ჩემი სულელი
ბიჭის ჯავრით
ლამის სული გამძვრეს,
აბა ვინ მოუვლის
ავი, ფარღალალა
ქარების ქალაქში?
ძლივს გადმოყვანილი ფეხები

ფრთხილად შეალაგა მანქანაში.
და ახლა თქვენ გიყვებით
სხვა სიზმარში,
თუ როგორ მესიზმრა,
სიზმარი უცნაური,
როგორც პოლარული ციალი
და ვარ დაბნეული
მგზავრივით,
რომელსაც არ ახსოვს,
ბრუნდება? წავიდა?
ქუთუთოდამხობილი თვალივით
ვწრიალებ.

 

ლილიტი

არასდროს მიყვირია ქუჩაში:

– მარჩიელი, მარჩიელი!

მაინც მიპოვეს.

მოდიოდნენ და მოჰყავდათ

დაბზარული ხელისგულები

და სველი კენჭებივით

პრიალა თვალები.

მეც ვიჯექი და ვიგონებდი,

სიცოცხლის ხანგრძლივობას

და უტკივილო სიყვარულს.

ზოგჯერ სიმართლეც წამცდენია –

ავი და მწარე.

ვიდრე არ მოვიდა წითურთმიანი,

ელავდა მისი ხელისგული,

როგორც მარმარილო,

თითქოს არასოდეს უცხოვრია.

– შენ არსებობ!

სხვა ღამესავით ჩუმი და მსუბუქი

და როგორ შეგიძლია დაწერო წიგნი,

სადაც ვერავინ გადარჩება? –

ვთქვი და გავჩუმდი.

 

აი, აქ დავსახლდი,

რომ ამოვხსნა ჰაერში მოხეტიალე ხმები

და ამოვიცნო იეროგლიფები,

კლდეზე მიმტვრეული ტალღები

რომ ტოვებენ.

 

ჭრელთვალება  ელფის  სიმღერა

ამ უღრან ტყეებში,

ამ მიუსაფარ მინდვრებზე…

ქრისტე ღმერთმა რომ ჩამოიაროს,

მე ცრემლებს ვართავდე,

შიშზე ვმღეროდე და ომებზე.

გუდიანმა კაცმა რომ ჩამოიაროს,

მკვდარ თოჯინასთან მოთამაშე მნახოს.

ეპისკოპოსმა, ავტომობილი აუდით,

რომლის წინაშე სიკვდილიც უძლურია.

სოფელმა რომ ჩამოიაროს, ვიწრომ

და დავინახო ჩემი თავი, ჭრელი ქვედაკაბით,

მივდივარ და

ვერცხლის საყურეებს მივაწკრიალებ,

მივდივარ და უკან ვიყურები

ქვებისკენ.

ბებერმა რომ ჩამოიაროს,

მომცეს შინდის ტოტი,

ქარის გამწკეპლავი,

წაიმღეროს:

ამ უღრან ტყეებში,

ამ მიუსაფარ მინდვრებზე.

 

* * *

ნეტავ როგორი ხარ ბიძაჩემო?

ერთი სურათიც არ დარჩა შენგან,

ერთი მხსენებელი.

ზოგჯერ მგონია, მე მოვიგონე,

ჭკუასუსტი ბიჭის ამბავი,

სიცოცხლეშივე მიმალული  სახელით,

და მოდის ასე ჩემი გენი –

მზე და მთვარესავით ლამაზი მამიდებით

და მოჯადოებული  მამაჩემით,

სილამაზე შეიძლება შეიცვალოს

სიბრმავით და ავადმყოფობით

და ჯადოც აიხსნება,

თუ ღამის გზაჯვარედინზე დადგები,

სიტყვის უთქმელად და უვარსკვლავო ცას

შვიდი წყაროს წყლით გალუმპავ.

შენი თვალის უპეებში კი ქარი წრიალებს

და სიზმარივით ცვალებადი და ხეების მეგობარი,

მკაცრად ჩაჰყურებ საკუთარ ანარეკლს

და გჯერა მდინარის, ტანს რომ გიკაწრავს.

 

* * *
ორმეტრიან თოვლს
რომ გაკვალავ,
ერთი ხის სანახავად,
რადგან მოგენატრა,
როგორც ის ადამიანი,
რომელსაც ვერ მიეყრდნობი,
ვერ ეტყვი:
– მართლა არ ვიცი,
ვის სჭირდება
ამ მტრულ კედლებზე
მიწერილი
ორსიტყვიანი თავგადასავლები
და რომ სადღაც
ერთად ცხოვრობენ,
რეზინის ყვითელი დათუნია,

სახიფათო ასანთის ღერი
და სიმღერა –
სოფლის თვალ მარიაზე.
და პილოტმაც, უდაბნოს გულიდან,

იპოვა თავისი პლანეტა.
მე კი,
ყვავების ყვირილივით მეშინია,
ამ გადაუღებელი ზამთრების
და ზოგჯერ მგონია,
ეს დათოვლილი ვაგონებიც

გაცოცხლდებიან და წავლენ
უგზო-უკვლოდ დაკარგულების

დასაბრუნებლად

 

ქვის  ანგელოზი

ვერ ვიყვირე,
ჩემი ღმერთის უკეთესობა,
ვერც დანომრილი პოეტივით
ვიქეცი ყვავად,
რომ გამიხარდეს
ფრენის შესაძლებლობა.
მე, როგორც რბილი
და დამყოლი ქვა,
ქვისმთლელის ხელებში,
უხმოდ ვემსგავსები ანგელოზს,
რომელიც ცდილობს,
გადაგეფაროთ ვიწრო ფრთებით,
ვიდრე ღმერთი იგვიანებს.
თქვენ კი, ვინც გადარჩით,
გქვიათ იღბლიანი,
როგორც ამ გოგონას,
რომ დგას ნანგრევებში.
და უცნაურად იღიმება.

 

* * *
მომიყევი, ჭრიჭინობელავ,
ზაფხულის გაუთავებელ ღამეებში
რას ჩურჩულებენ ნასახლარები?
ამ ხატს ვაჩუქებ,
ოქროს ეკლებიანს,
ვინც დამიხატავს
ჩხირკედელა ბიჭუნას,
დურგლის შვილს –
დგას და იცინის
დგას და
ჩიტებს ათავისუფლებს.
გადავშლი რომელიმე წიგნს,
მაგალითად –
“ნობელის პრემიის ლაურატები”
(გამომცემლობა ინტელექტი),
ან უფრო ძველს –
“კოლხი აიეტი და გაიძვერა იასონი”
და გავყურებ ცასავით.
აი, ჩემი ელისეის მინდვრები –
გადახრუკული კედლები
და ბეტონის მზე
და ერთადერთი ხე – კედარის.
ამბავი მოიტანეს,
როცა დაიწყება წვიმების სეზონი,
მოკლავენ.

 

ნემსიყლაპია

– არავინ ამოგათრევს ჭაობიდან! –
ჭკვიანივით თქვა.
ასე ვიჯექით, ერთმანეთის პირისპირ,
როგორც მე და შენ – მწვანევ.
ზოგჯერ მინდა დავაკაკუნო,
ბამბის ჩხრიალივით
რომ არ მეშინოდეს ალაყაფების
და კოდალებიც ყველა ქვეყნის
ისე ბევრია…
იქნებ ასე სჯობს –
ჰაერს ვცრი
და მზესავით ვიცინი.
მისნაირი ვარ!
მეზობელს მიწა უნდა გავუყო,
საზღვარზე ამოსული ხეც
მივაკუთვნო
და წავიდე,
არა ქალაქის,
თუ კონტინენტის ასაღებად
და დიდებით დასაბრუნებლად,
წავიდე, როგორც გზა,
როგორც წყალი.

 

* * *
ცაზე ჩიტები მიწერილი –
გადმოვწერე
და მზეფერადი – დედაჩემი.
დღე კი ისეთია – უღიმღამო,
ჩრდილიც კი გაყვითლდა
და ჩითის სიცილით
აღარ მომდევს.
თმებს გაიშლის დედინაცვალი,
ბედის მორჩილი
და ღამეს გახედავს,
ტყისკენ მიმავალს.
კარგი,
წავალ, ძროხებს მოვძებნი –
ნისლას და ბოჩოლას
და ჭოტად ქცეული
ვინმე გზააბნეულს
გადმოვძახებ…

© არილი