• პოეზია (თარგმანი)

    გიორგი ეკიზაშვილი – პარიზის "ცხელი ზაფხული" და ამბოხებული პოეზია

    პირველად პარიზში 1968 წლის ივნისში ჩავედი. ახლაც თვალწინ მიდგას: სორბონის ყრუდ ჩარაზული კარები, ფასადზე ოთხი ვეებერთელა სურათი; მარცხნიდან მარჯვნივ, – მაო ძე დუნი, ლენინი, ტროცკი, ჩე გევარა… აყრილი ასფალტი, კედლებთან დახორავებული რკინის ნაჭრები და ქვები, რომლებსაც ჯერ კიდევ შერჩენოდა ახალგაზრდული ხელების სითბო (ქვა პროლეტარიატის და… პაციფისტების იარაღია), დამწვარი მანქანის ჩონჩხი, – შეხსენება ახლახან გარდასულ დღეთა სიმხურვალისა, წაბლის ხეების, მლოცველის ხელებივით ცისკენ აღმართული ფესვები, კაფეების ჩალეწილი ფანჯრები, ტერასების დამტვრეული მაგიდები, პოლიციის შავი მანქანები გისოსებიანი ფანჯრებით და ლათინურ უბანს შეუვალ მესერად შემოვლებული შავებში, არა, ბნელ სამოსში გამოწყობილი “სიმშვიდის მცველები”, თითებში ილუზიონისტის სიმარჯვით ათამაშებული ხელკეტები და, რაც მთავარია, უამრავი სახე სენ-ჟერმენზე და “ბულმიშზე” (სენ მიშელის ბულვარი)… სახეები, ან სულ მთლად ყმაწვილური ან უკვე ასაკში შესული და ყველა სახე ერთ სახედ ქცეული: გადატანილი შიშით და გიჟური აღტკინებით გადიდებული, გამოღამებული თვალები… გუშინდელის გახსენება, დღევანდელი შფოთი და ხვალინდელი ბუნდოვანება… რა იყო ის, რაც იყო? რა არის ის, რაც არის? რა იქნება ის, რაც იქნება? ან კი იქნება? შეიძლება თავიდან დაწყება? ან თუ შეიძლება, საიდან, რომელი დღიდან, რომელი საათიდან? როდის ჩაბრუნდება ბოთლში, იქიდან გაუფრთხილებლად, ერთბაშად ამოვარდნილი ამბოხის სული? სული ნგრევის, მსხვრევის, არსების სიღრმიდან ამოხეთქილი “გვეყო, აღარ გვსურს!” ბევრს არ ესმოდა რა “ეყო”, ან რა “აღარ სურს”. მაგრამ ყვიროდნენ, ქვებს ისროდნენ, ვიღაცას ეძებდნენ, ყველაფერში დამნაშავეს, თითით მისანიშნებელს, რომ ეთქვათ “აი, ეს არის, ეცით, არ გაუშვათ!” მტერი იყო ერთი, არა არსება, არამედ იდეა, – წინა თაობა, მამების და ბიძების თაობა… თაობა ჭკუის დამრიგებელთა, საკუთარი მოწესრიგებული ცხოვრებით (მაგალითად რომ დაუსახია შთამომავლებისათვის), კეთილმოწყობილი ბინით, თეთრი ავეჯით, თეთრად ქათქათა ცოლით, თეთრსაყელოიანი შვილებით, პირად ბიბლიოთეკაში ლამაზყდიანი, ფურცელგაუჭრელი წიგნებით. ტელევიზორის წინ კი, პატარა მაგიდაზე, ყუათიანი ვახშამი და იქვე ოქროს ძაფით ნაქარგი, ფეხებისთვის ესოდენ მოსახერხებელი ფლოსტები… ძირს ყოველივე ეს (მახსენდებოდა პატარა გავროშის სიმღერა “ყველაფერი რუსოს ბრალია, ყველაფერი ვოლტერის ბრალია”). უარი ყოველივე “კლასიკურს” და “კლასიკოსებს”, უარი კონფორმისტულ ფილოსოფიას და “საამოდ სასმენ”, ლამაზი რითმებით მოჩუქურთმებულ პოეზიას (მხოლოდ ლოტრეამონი, მხოლოდ რემბო), თვლემის მომგვრელ პროზას (გაუმარჯოს ალენ რობ-გრიეს და ჟორჟ ბატაის!) – retro, Satana! (განვედ, სატანავ!) ძირს ომები და კაცის კვლა, დიდება სიყვარულს და ყვავილებს! – აი, დღის ლოზუნგი… ვიხსენებ ახალგაზრდობის კოლონას… კოლონის თავში ჟან-პოლ სარტრი მაოს “წითელი წიგნაკით” ხელში და ჩამესმის ჩახლეჩილი ხმით ნამღერი ბორის ვიანის სიმღერა: “გეყო სიცილი ელვირა, პარიზი მხეცებით აივსო…” უარი პოლიტიკას და “პოლიტიკანებს”, უარი კულტურას და ცივილიზაციას, უფროსი თაობის ბოროტი ნებით შერყვნილს და შელანძღულს. ძველის ნანგრევებზე ახალი უნდა აშენდეს? რა და როდის? პასუხი ჯერ არავინ იცის, შენებისთვის ჯერ ადრეა, ახლა ნგრევის დროა… ფრანსუაზ საგანის “ოქროს ახალგაზრდობა” ფანჯრებდაგმანულ მდიდრულ დარბაზებში იჯდა და დღევანდელს, არსებულს ებღაუჭებოდა, დანარჩენები ქუჩაში მუშტებაღმართული იდგნენ და შორეულ ჰორიზონტებს გასცქეროდნენ…
    ჩემთვის, მაშინ და ახლაც, პარიზის ქუჩების მარადიული პროზის იმწუთიერი პოეზია იყო, სტიქიური, მოზვირთებული… აქამდე დაოკებული, მაცდურად თვინიერი წყლის ვრცელმა სივრცემ ჯებირები გაარღვია და “მზის ქალაქის” კოხტა სახლებს წალეკვით დაემუქრა… ეს ლექსები იმ ნიაღვრის ზვირთებია, იმ დღეთა მუხტითაა დატვირთული… დიახ, ასფალტიდან ამოზიდული, ხანძრის სუნით გაჟღენთილი და მაინც პოეზია (ერთმანეთში არეული პოპ-მუსიკა, ქუჩის ხმაური, სექსი და ნარკოტიკი), პოეზია – ადამიანური განცდის, ტკივილის და აფორიაქებული სულის ჭეშმარიტი ხატი…
    …დროდადრო აუცილებელია ასეც წერო…

    ოლივიე პერელე

    ხმაური
    ბალახის ხმაური
    ღამის სიბნელეში

    ბალახი რომელსაც
    შენი ნაფეხურების სურნელი ასდის

    ბალახის ხმაური ჩემი მაგიდის ნათურის ქვეშ
    ბალახის ხმაური ფურცელზე…

    შავად წითელი ღვინო…
    შავად წითელი ღვინო…

    ბალახის ხმაური ენის ქვეშ
    ბალახის ხმაური ბალახების ქვეშ……
    სიკვდილი ღეჭავს მარცვლებს

    – მესმის როგორ მირბიხარ
    მესმის როგორ მორბიხარ
    ფეხშიშველი
    შუშის ნამსხვრევების საფლავზე
    ორფეოსი 2200

    ვეფხვები და ლომები
    აღარ განირთხმებიან შენს ფერხთით
    რადგან აღარ იქნებიან
    ვეფხვები და ლომები

    წელში აღარ მოიხრებიან ტყეები
    და შენ ფეხით გათელავ მკვდარი ჩიტების ფრთებს
    მდინარეები გადმოარწყევენ ზვირთებს
    შავ ბალღამს ტბებს და ზღვებს
    ტალღებს და ამოყირავებულ თევზებს
    ჯოჯოხეთი?
    შენ ყოველდღე ჯოჯოხეთში ჩახვალ
    რკინის და მინის თანამედროვე ჯოჯოხეთი
    თვალებს ამოგწვავს……
    ევრიდიკე? ტელეფონით გამოძახებული მეძავი
    გიჟური ძაბვის მავთულების გაუგონარ წივილში…
    გაბმული ზარი, ბრძანება, აურზაური.
    პროკლამაციები. რეკლამები: ამძუვნებული ძუკნა
    ცერბერები, რომლებსაც ვერაფრით დაუკავშირდები.
    ყურმილის ხრიალი, სირენების კივილი
    სასტვენების გნიასი: გოგონას ვეღარაფერს გააგონებ…
    ვეღარაფერს გააგონებ.

    პიერ ტილმანი

    იმ ღამით ჩვენ დავტოვეთ ქალაქის ბარები და ქუჩები
    რათა გვეზეიმა გარიჟრაჟი გორაკებს შორის…
    შენ დაიჩოქე და პირში აიღე
    ნაძვებს შორის ვიდექი… თენდებოდა…

    * * *

    ეს არყოფნაა ჩემი ტერიტორია
    რომელიც შარდით და ნერწყვით შემოვსაზღვრე
    აი აქ ამ უკაცრიელ ალაგს
    შემიძლია მიყვარდეს,
    ვიბრძოლო,
    გავიმარჯვო,
    დავმარცხდე
    სწორედ აქ სადაც სხივები ფარულად, ფეხაკრეფით მოდიან
    სირცხვილისა და შიშის ნიჩაბით
    გავითხარე ჩემი სორო…

    ეტიენ როდა-ჟილი

    * * *

    ეს ინგლისური ლაბადა
    რომელიც მამგვანებს
    თითქმის მივიწყებული ქვეყნის
    ბებერ ელჩს.

    ეს ინგლისური ლაბადა
    რომელსაც შემოვატარე
    პარკები ძველი ქალაქებისა
    სადაც სულის მოსათქმელად ჩავდიოდი.

    სწორედ აქ შემხვდი
    სევდიანს თუმც კი გარიდებულს
    ყველა მებაჟეს და ყველა უხამსს
    და ლამაზი უბნების ხორცდახარბებულ ნაგაზებს.

    ეს კონტინენტალური ღიმილი
    ჩემოდნის მაგივრობას მიწევს
    რომელშიც ვჩურთავ ჩემს საგანძურს
    რაიც ვინ იცის როდის ვინ მიწილადა.
    ეს ინგლისური ლაბადა
    რომელიც მამგვანებს
    თითქმის მივიწყებული ქვეყნის
    ბებერ ელჩს.

    ბერნარ მაზო

    ხეტიალი

    დიდხანს დავეხეტებოდით
    მოგონებათა სურნელებში
    ცეცხლოვან მზერაში ჩაკარგულები
    და ხელისგულზე გვედო
    დაუწერელი ბავშვობის
    მყიფე სინაზე.

    ცხოვრება

    უნდა ითქვას
    რომ ცხოვრება არც ისე ადვილია
    უნდა ითქვას
    რომ დილის სიშიშვლეში
    საგნების სიმძიმე აუტანელი ხდება
    მაგრამ უნდა გააგრძელო
    უნდა იყო
    სიცოცხლის უკანასკნელ ზღვარამდე.

    ალენ დე კასტრი

    ნიუ-იორკი ათასსახოვანი ქალაქი
    მომხიბვლელი და მომნუსხველი
    მყისიერად იმედის გამაცრუებელი
    სინათლისა და სიბნელის ქალაქი
    შენს ხეშეშ ჭუჭყიან კანში
    ჩემი გულის ძგერას ვგრძნობ
    ტრანზისტორების ხმაურში
    მე ხოტბას ვასხამ შენს სიმხურვალეს
    რათა უკეთ გავექცე შენს სიცივეს
    განზომილებებიდან განზომილებებში
    ავდივარ და ჩამოვდივარ
    დასავლეთიდან აღმოსავლეთით
    ჩრდილოეთიდან სამხრეთით
    მე აღმოვაჩენ ახალ სახეებს
    ჩაძინებულ ქუჩებს ოხშივარი ასდის
    და ისმის გაღვიძებული ადამიანების ხორხოცი
    ხელკეტებით შეიარაღებული პოლიციელების
    ფერადი მანქანები აღმა-დაღმა დაქრიან
    მე მიყვარს შენი ჯოჯოხეთური ხმაური
    მძულს შენი რასიზმი
    ვაშინგტონ სკვერიდან
    ამოიჭრება სიმღერები
    წითელი თეთრი შავი ყვითელი
    რიტმი ადამიანებს ამეგობრებს
    კიდევ უფრო შორს უნდა წახვიდე
    მეგობრობა მუდმივი ზეიმი არ არის
    ცათამბჯენების წვერით დაღარულ ცაზე
    ინტერნაციონალური სიყვარულის თვითმფრინავები დაფრინავენ
    ყოველი მხრიდან მოეშურებიან
    სამყაროს ყველა კუთხიდან ჩამოდიან ადამიანები
    ადამიანური ძმობის მოსაპოვებლად
    U.S.A. დაივიწყე ომები და დოლარები
    გახსენი გული
    და
    შენ აღმოაჩენ
    ადამიანს
    სიცოცხლის უდაბნოში.

    ნიუ-იორკი (1969)

    © „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

  • პოეზია (თარგმანი)

    აჰმად ტაჰა

    რი­გი­თი ჯა­რის­კა­ცო­ბი­დან ინ­ტი­მურ პო­ე­ზი­ამ­დე

    აჰ­მად ტა­ჰა ეგ­ვიპ­ტის თა­ნა­მედ­რო­ვე ლი­ტე­რა­ტორ­თა შო­რის ერთ-ერ­თი ყვე­ლა­ზე პო­პუ­ლა­რუ­ლი ფი­გუ­რაა – ად­ა­მი­ა­ნი, რო­მელ­ზეც ბევრს ლა­პა­რა­კო­ბენ. თუმ­ცა თა­ვად იგი ამ ფაქტს გან­სა­კუთ­რე­ბულ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბას არ ან­ი­ჭებს.
    ის 1952 წელს და­ი­ბა­და შუბ­რა­ში (კა­ი­როს ერთ-ერ­თი რა­ი­ო­ნი). ბავ­შ­ვო­ბა­ში “ქუთ­თა­ბის” (დაწყე­ბი­თი სკო­ლა, სა­დაც ყუ­რანს ას­წავ­ლი­ან) სკო­ლა გა­ი­ა­რა, რი­თაც მყა­რი სა­ფუძ­ვე­ლი ჩა­უ­ყა­რა კლა­სი­კუ­რი არ­ა­ბუ­ლის კარგ ცოდ­ნას. შე­საძ­ლოა, ამ­ის გა­მო აირ­ჩია სა­ლი­ტე­რა­ტუ­რო ენა თა­ვი­სი ლექ­სე­ბის ენ­ად მა­შინ, რო­ცა თა­ნა­მედ­რო­ვე ეგ­ვიპ­ტურ პო­ე­ზი­ა­ში დი­ა­ლექ­ტ­ზე წე­რა მი­იჩ­ნე­ვა პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლად. ოცი წლის იყო, რო­ცა მე­გობ­რებ­თან ერ­თად “სა­მოც­და­ცა­მე­ტი წლის” ომ­ში წა­ვი­და. მა­შინ მარ­ქ­სის­ტიც იყო და ნა­ცი­ო­ნა­ლის­ტიც”.
    რო­გორც გა­ნათ­ლე­ბულ ჯა­რის­კაცს, ტა­ჰას ოფ­იც­რო­ბის­თ­ვის ამ­ზა­დებ­დ­ნენ, თუმ­ცა ის ხე­დავ­და კლა­სობ­რივ და­პი­რის­პი­რე­ბას მა­ღალ­ჩი­ნო­სან სამ­ხედ­რო­ებ­სა და რი­გი­თებს შო­რის. ერთხელ ლექ­ცი­აც ჩა­უ­ტა­რა უბ­რა­ლო ჯა­რის­კა­ცებს და უთხ­რა მათ, რომ უიაფ­ეს­ნი იყვ­ნენ ამ ომ­ში, რომ კარ­ვე­ბიც კი მათ­ზე ძვი­რად ფა­სობ­და. ამ­ის გა­მო ტა­ჰა ერ­თი კვი­რით და­პა­ტიმ­რე­ბუ­ლი ჰყავ­დათ. ასე მო­ე­ღო ბო­ლო მის ნა­ცი­ო­ნა­ლის­ტურ იდ­ე­ას. შე­და­რე­ბით დიდ­ხანს გას­ტა­ნა მარ­ქ­სიზ­მის რწმე­ნამ. თუმ­ცა ერ­თი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში საბ­ჭო­თა სამ­ხედ­რო­ებ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა საკ­მა­რი­სი აღ­მოჩ­ნ­და სრუ­ლი იმ­ედ­გაც­რუ­ე­ბის­თ­ვის.
    დე­მო­ბი­ლი­ზა­ცი­ის შემ­დეგ ტა­ჰამ უფ­რო აქ­ტი­უ­რად მიჰ­ყო ხე­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რულ მოღ­ვა­წე­ო­ბას. მუ­შა­ო­ბა და­იწყო ჟურ­ნალ­ში “ალ-ქა­თიბ” (“მწე­რა­ლი”). 70-იან წლებ­ში რამ­დე­ნი­მე მე­გო­ბარ­თან ერ­თად სა­ზო­გა­დო­ე­ბა “ალ-ას­ვა­თი” (“ხმე­ბი”) და­ა­არ­სა. გა­მოს­ცა ლექ­ს­თა პირ­ვე­ლი კრე­ბუ­ლი “ნუ და­შორ­დე­ბი ჩემს სა­ხელს” (1981 წელს). ამ­ას მოჰ­ყ­ვა “ალ-ას­ვა­თის” ჯგუფ­თან ერ­თად შექ­მ­ნი­ლი ჟურ­ნა­ლი “ალ-ქი­თა­ბა­თუ სსავ­და” (“სა­და მწერ­ლო­ბა”, რო­მე­ლიც 1988 წელს გა­მო­ვი­და. ტა­ჰა მას­პინ­ძ­ლობ­და თით­ქ­მის რე­გუ­ლა­რულ ლი­ტე­რა­ტუ­რულ შეკ­რე­ბებს თა­ვის ბი­ნა­ში, კა­ი­რო­ში. უც­ხო­ელ ჟურ­ნა­ლის­ტებს ხში­რად აძ­ლევ­და ინ­ტერ­ვი­უს, რი­თაც მთავ­რო­ბის ყუ­რად­ღე­ბა მი­იპყ­რო.
    1985 წელს სა­ხელ­მ­წი­ფოს, მე­მარ­ცხე­ნე­ე­ბის, ის­ლა­მის­ტე­ბი­სა და “ცრუ­ლი­ბე­რალ­თა” მხრი­დან გა­დამ­წყ­ვე­ტი თავ­დას­ხ­მა გან­ხორ­ცი­ელ­და პო­ეტ­ზე. მის ბი­ნა­ზე გა­მარ­თუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი სა­ღა­მო­ე­ბი ძირ­გა­მომ­თხ­რელ, ფეთ­ქე­ბად­სა­შიშ მოღ­ვა­წე­ო­ბად მი­იჩ­ნი­ეს. ორთ­ვი­ა­ნი პა­ტიმ­რო­ბის შემ­დეგ ტა­ჰა გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლეს, მაგ­რამ მი­სი წიგ­ნე­ბი, ხელ­ნა­წე­რე­ბი კონ­ფის­კა­ცი­ის შემ­დეგ აღ­არ და­უბ­რუ­ნე­ბი­ათ: – “მათ წა­მარ­თ­ვეს მთე­ლი ჩე­მი ხსოვ­ნა არ­აფ­რის გუ­ლის­თ­ვის”. ეს და­ნა­კარ­გი იმ­დე­ნად დი­დი მო­რა­ლუ­რი დარ­ტყ­მა იყო, რომ პო­ეტ­მა წე­რა შეწყ­ვი­ტა.
    ამ მის­თ­ვის ურ­თუ­ლეს პე­რი­ოდ­ში ტა­ჰამ კა­ი­როს ერთ-ერთ კა­ფე­ში სი­უ­რე­ა­ლის­ტი, ფი­ლო­სო­ფო­სი ან­ვარ ქა­მე­ლი გა­იც­ნო. ეს უკ­ა­ნას­კ­ნე­ლი ჯორჯ ჰე­ნა­ინ­თან ერ­თად ოც­და­ა­თი­ან წლებ­ში ეგ­ვიპ­ტუ­რი სი­უ­რე­ა­ლის­ტუ­რი დაჯ­გუ­ფე­ბის ლი­დე­რი იყო. აზრ­თა თუ ას­ა­კის სხვა­ო­ბის მი­უ­ხე­და­ვად, ის­ი­ნი და­მე­გობ­რ­დ­ნენ.
    ექს-მარ­ქ­სის­ტი პო­ე­ტი კა­პი­ტა­ლიზ­მის ცენ­ტ­რ­ში გა­ემ­გ­ზავ­რა. შვი­დი წე­ლი იც­ხოვ­რა ამ­ე­რი­კა­ში – ლექ­ცი­ებს კითხუ­ლობ­და ჩი­კა­გოს უნ­ი­ვერ­სი­ტეტ­ში, ას­წავ­ლი­და არ­ა­ბულს. იქ ყოფ­ნამ თით­ქოს გა­ა­ა­ხალ­გაზ­რ­და­ვა ტა­ჰა, ენ­ერ­გი­ით აღ­ავ­სო ის, მაგ­რამ რა­ღაც ძა­ლა ეგ­ვიპ­ტის­კენ ექ­ა­ჩე­ბო­და და 1993 წელს დაბ­რუნ­და კი­დეც. მი­სი თქმით, ცო­ტა უფ­რო ახ­ალ­გაზ­რ­და რომ ყო­ფი­ლი­ყო, აუც­ი­ლებ­ლად დარ­ჩე­ბო­და ამ­ე­რი­კა­ში, მაგ­რამ ამ დრო­ის­თ­ვის ეგ­ვიპ­ტეს­თან სხვა ემ­ო­ცია აკ­ავ­ში­რებ­და, აქ იყო მი­სი მე­გობ­რე­ბის დი­დი ნა­წი­ლი. უკ­ვე არც კა­ი­რო­ში უნ­დო­და ცხოვ­რე­ბა და აღ­არც ამ­ე­რი­კა­ში შე­ეძ­ლო. აშშ-ში ცხოვ­რე­ბი­სას და­წე­რილ­მა ლექ­სებ­მა თა­ვი მო­ი­ყა­რა ტა­ჰას მე­ო­რე კრე­ბულ­ში “მა­გი­და 48”.
    ბევ­რი ად­ა­მი­ა­ნის გა­ღი­ზი­ა­ნე­ბა გა­მო­იწ­ვია იმ ფაქ­ტ­მა, რომ ტა­ჰა სი­ა­მა­ყით აღ­ნიშ­ნავ­და, თუ რო­გორ შეხ­ვ­და და და­უ­მე­გობ­რ­და ებ­რა­ე­ლებს. მით­ქ­მა-მოთ­ქ­მა გამ­წ­ვავ­და 1999 წლის ზაფხულ­ში, რო­ცა ის და ჰუ­და ჰუ­სე­ი­ნი საფ­რან­გეთ­ში ხმელ­თა­შუა ზღვის ლი­ტე­რა­ტუ­რულ კონ­ფე­რენ­ცი­ა­ზე სხვა ეგ­ვიპ­ტელ პო­ეტ­თა მსგავ­სად იგ­ნო­რი­რე­ბას კი არ უკ­ე­თებ­დ­ნენ ის­რა­ე­ლის წარ­მო­მად­გენ­ლებს, არ­ა­მედ იდ­ე­ე­ბიც გა­უ­ზი­ა­რეს ამ­ირ ორ­სა და რო­ნი სო­მექს. თა­ვად ტა­ჰა ამ­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბით აღ­ნიშ­ნავს: “და­ვი­ბა­დე რა შუბ­რა­ში, ბავ­შ­ვო­ბა მრა­ვა­ლე­რო­ვან, მულ­ტი­ეთ­ნი­კურ გა­რე­მო­ში გა­ვა­ტა­რე. ჩვე­ნი მე­გობ­რე­ბი იყვ­ნენ სომ­ხე­ბი, ბერ­ძ­ნე­ბი, ებ­რა­ე­ლე­ბი. ასე რომ, მე არ მაქვს პრობ­ლე­მა რა­სას­თან და რე­ლი­გი­ას­თან”.
    ამ­ე­რი­კი­დან სამ­შობ­ლო­ში დაბ­რუ­ნე­ბუ­ლი ტა­ჰა მიხ­ვ­და, რომ მი­სი თა­ო­ბის პო­ე­ტებ­მა შეწყ­ვი­ტეს გან­ვი­თა­რე­ბა, აღ­არ სურ­დათ შეც­ვ­ლა. ამ­ი­ტო­მაც ახ­ალ პრო­ექ­ტ­ზე და­იწყო ფიქ­რი. გა­მოს­ცა ჟურ­ნა­ლი “ალ-ჯა­რა­დი” (“კა­ლი­ე­ბი”). მას­თან ძი­რი­თა­დად ის მო­წი­ნა­ვე ახ­ალ­გაზ­რ­და ხე­ლო­ვა­ნე­ბი თა­ნამ­შ­რომ­ლობ­დ­ნენ, რომ­ლე­ბიც ანგ­რევ­დ­ნენ და არღ­ვევ­დ­ნენ ტა­ბუს რო­გორც ლი­ტე­რა­ტუ­რულს, ას­ე­ვე სექ­სუ­ა­ლურს. ჰუ­და ჰუ­სე­ი­ნი, მუ­ჰა­მედ მეთ­ვა­ლი (ამ­ჟა­მად ცხოვ­რობს აშშ-ში), ბა­ჰაა ავ­ა­დი, მუ­ჰა­მედ ლა­ში­ნი, მა­ჰერ საბ­რი – არც ერ­თი მათ­გა­ნი არ მი­ი­ღო ლი­ტე­რა­ტუ­რულ­მა ელ­ი­ტამ. ის­ი­ნი გა­რი­ყუ­ლე­ბი აღ­მოჩ­ნ­დ­ნენ. ახ­ლად­გა­მო­ცე­მულ, სტილ­თა დი­ფუ­ზი­უ­რო­ბით და ან­არ­ქიზ­მით გა­მორ­ჩე­ულ ჟურ­ნალს კი ში­ნა­არ­სის გა­მო “ამ­ე­რი­კუ­ლი” უწ­ო­დეს.
    1999 წლის და­საწყის­ში დევ­ნი­ლი პო­ე­ტი პრეს­ტი­ჟუ­ლი სა­ხელ­მ­წი­ფო ორ­გა­ნოს, ჟურ­ნალ “ალ-კა­ჰი­რას” (კა­ი­რო) რე­დაქ­ტო­რი გახ­და. ეს ეგ­ვიპ­ტუ­რი წიგ­ნის გე­ნე­რა­ლუ­რი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის (General Egyption book Organization) თავ­მ­ჯ­დო­მა­რის სა­მირ სარ­ჰა­ნის და­ჟი­ნე­ბუ­ლი მოთხოვ­ნით მოხ­და. სარ­ჰა­ნი ხე­დავ­და, რომ ჟურ­ნა­ლის დო­ნემ კა­ტას­ტ­რო­ფუ­ლად და­ი­წია და საქ­მის გა­მოს­წო­რე­ბა ტა­ჰას მი­ან­დო. ტა­ჰამ გა­ა­კე­თა ეს, თუმ­ცა მხო­ლოდ ხუ­თი ნომ­რის გა­მო­ცე­მა მო­ას­წ­რო. წინ წა­მოს­წია ფე­მი­ნიზ­მი­სა და პოს­ტ­კო­ლო­ნი­უ­რი ლი­ტე­რა­ტუ­რის თე­მე­ბი. ჟურ­ნა­ლი და­ხუ­რეს. აჰ­მად ტა­ჰა, რომ­ლის მო­საზ­რე­ბებს ვე­რაფ­რით შე­ე­გუა ერთ-ერ­თი გა­მომ­ცე­მე­ლი, ის­რა­ე­ლის მო­ძუ­ლე აბუ ოუფი, ამ­ე­რი­კის ჯა­შუ­შად გა­მო­აცხა­დეს. ეს კონ­ფ­ლიქ­ტი პო­ლი­ცი­ა­ში დას­რულ­და.
    ტა­ჰა “ალ-ჯა­რა­დის” შემ­დეგ ნო­მერს მი­უბ­რუნ­და, სა­დაც ასპ­რე­ზი ის­ევ ახ­ალ­გაზ­რ­დებს ეთ­მო­ბათ. ტა­ჰა ბევრს მუ­შა­ობს ახ­ალ­გაზ­რ­დებ­თან. “შე­საძ­ლოა მათ სიღ­რ­მე აკ­ლი­ათ, მაგ­რამ გულ­წ­რ­ფელ­ნი არ­ი­ან და იც­ი­ან, თუ რა ხდე­ბა მათ გარ­შე­მო”, – აღ­ნიშ­ნავს პო­ე­ტი. 1987-1992 წლებ­ში შექ­მ­ნი­ლი მი­სი ლექ­სე­ბი გა­ერ­თი­ან­და კრე­ბულ­ში სა­ხელ­წო­დე­ბით “კედ­ლე­ბის იმ­პე­რია”. ეს გა­მო­ცე­მა, ის­ე­ვე, რო­გორც “მა­გი­და 48”, თარ­გ­მ­ნი­ლია ინგ­ლი­სუ­რად.
    ამ­ჟა­მად ტა­ჰა ლექ­სე­ბის მე­ოთხე კრე­ბულ­ზე მუ­შა­ობს.


    ნი­ნო დო­ლი­ძე

    მე­თევ­ზე

    ვუძღ­ვ­ნი ვა­ი­ლი-ლ-მა­ითს
    ის ზან­გი კა­ცი სა­მოც­და­ათს მი­ტა­ნე­ბუ­ლი
    იჯ­და ტბის პი­რას შა­ბა­თის დი­ლას
    ვე­ლო­სი­პე­დი ედო გვერ­დით
    მაგ­ნი­ტო­ფო­ნი
    და სულ ცო­ტა მა­რი­ხუ­ა­ნა.
    იც­ო­და კაც­მა, ეს იყო მი­სი უკ­ა­ნას­კ­ნე­ლი მშვე­ნი­ე­რი დი­ლა ამ ტბა­ზე
    და შემ­დეგ დი­ლას
    წარ­ს­დ­გე­ბო­და იგი მორ­ჩი­ლად უფ­ლის წი­ნა­შე
    ჯი­ბე­ში თა­ვი­სი ქე­რა ქა­ლე­ბის ალ­ბო­მი ედო
    რო­მე­ლიც არ და­ვიწყე­ბო­და, თუმც სიკ­ვ­დი­ლის­თ­ვის ემ­ზა­დე­ბო­და
    ალ­ბომ­ში ყვე­ლა სუ­რა­თი დრო­ის, წუ­თე­ბის მი­ხედ­ვით ეწ­ყო
    რომ ეპ­ა­სუ­ხა ღმერ­თის კითხ­ვებ­ზე და და­ე­ფა­რა დაბ­ნე­უ­ლო­ბა
    ის კა­ცი ძა­ლი­ან მა­ღა­ლი იყო
    და იყო მარ­ტო­სუ­ლი
    და სწამ­და იმ კაცს, რომ სა­მოთხე­ში იქ­ნე­ბო­და მი­სი ად­გი­ლი
    არა იმ­ი­ტომ, რომ რამ­დე­ნი­მე დი­ლაა უკ­ვე
    რაც სმას მო­ეშ­ვა
    ან­და ქა­ლე­ბი მი­ა­ტო­ვა სიკ­ვ­დი­ლის შემ­დეგ
    მა­რი­ხუ­ა­ნას ქი­საც და­კარ­გა
    და­საფ­ლა­ვე­ბის ზე­და­ხო­რა­ში
    არ­ა­მედ
    იმ­ი­ტომ, რომ ბო­ლო წამ­ში ალ­ბო­მის ყდა­ში
    თა­ვი­სი შიშ­ვე­ლი ქა­ლე­ბის გვერ­დით
    ქრის­ტეს სუ­რა­თის მო­თავ­სე­ბა
    არ და­ა­ვიწყ­და.

    ამ­ბა­ვი

    გა­და­აქვს ერთ მწყემსს მთაგ­რე­ხილ­ზე
    თა­ვი­სი კოს­მი­უ­რი სა­ზი­და­ვი
    ჩა­უ­ჭი­დია ხე­ლი უხ­ე­ში ბაწ­რის­თ­ვის
    შორ­დე­ბა იგი ჭრელ ამ­უ­ლე­ტებს და ჩი­ვილს მტან­ჯ­ველ ტკი­ვილ­ზე
    კე­ტავს გა­ლა­ვანს არ­ა­ბეს­კის
    და კე­ტავს მის მცველს
    მცველს ას­ო­ე­ბის თუ სა­ხე­ლე­ბის
    ტო­ვებს თაფ­ლის და ცო­მის ბურ­თებს აალ­ე­ბუ­ლებს
    ტო­ვებს გზებ­სა და თავ­შე­საფ­რებს
    ქა­ლებს და კა­ცებს უთ­ა­ვო­ებს და უტ­ა­ნო­ებს
    კე­ტავს მთვლე­მა­რეთ და კე­ტავს მშივ­რებს
    ნა­წი­ლე­ბის­გან შიშ­ველ სხე­უ­ლებს
    ავ­ად­მ­ყო­ფებს თუ ექს­ტაზ­ში მყოფთ
    უგ­ერ­გი­ლო­ებს
    აი, ასე…
    გრძნობს ახ­ლა მწყემ­სი ნე­ტა­რე­ბას სიტყ­ვე­ბით უთქ­მელს
    და ისვ­რის ლა­სოს ქა­ლა­ქე­ბის­კენ
    რომ­ლე­ბიც პა­ნი­კუ­რი ში­შით მო­ცულ­ნი გარ­ბი­ან სად­ღაც
    მა­თი ეპ­ო­ქე­ბი ერთ­მა­ნეთ­ში გა­დახ­ლარ­თუ­ლა
    და ეჩ­ე­ხე­ბა გა­ლავ­ნე­ბი გა­ლავ­ნებს, კედ­ლე­ბი კედ­ლებს:
    კა­ი­რო­სი და მა­ნი­ლის
    ხი­რო­სი­მი­სა და ბე­ი­რუ­თის
    ბაღ­და­დი­სა და სან­ტი­ა­გო­სი
    იოჰ­ა­ნეს­ბურ­გი­სა და თე­ლა­ვი­ვის
    სწო­რედ ამ დროს…
    გრძნობს მწყემ­სი თრო­ბას
    და ისვ­რის ლა­სოს მე­ო­რედ დრო­ის მი­მარ­თუ­ლე­ბით
    დრო­ის, იმ დრო­ის, დე­და­მი­წის გულს და კუდს რომ ჰყოფს
    და იჭ­ერს ქალს, რო­მე­ლიც თა­ვი­სი კა­ცის სხე­უ­ლის ნა­წი­ლებს
    აგ­რო­ვებს ჭა­ო­ბის შლამ­ში
    ას­ე­ვე კაცს, რო­მე­ლიც თა­ვი­სი ქა­ლის სა­ხელს კრეფს მეხ­სი­ე­რე­ბა­ში ბი…იმ… თუ…
    ამგ­ვა­რად
    აღ­წევს მწყემ­სი ორ­გაზმს
    და ეუფ­ლე­ბა თა­ვი­სი კოს­მი­უ­რი სა­ზი­და­ვის ხორცს
    და აგ­დებს მას
    დე­და­მი­წის­გან ძა­ლი­ან შორს.

    “არ­ა­ბეს­კა”

    დგას არ­ა­ბეს­კი, ვით დაბ­რ­კო­ლე­ბა ჩვენს და მათ შო­რის
    მა­ლე შთან­თ­ქა­ვენ მას ქვე­მე­ხე­ბი, მაგ­რამ ლოც­ვა ის­ევ აღ­ად­გენს
    მის ხვრე­ლებს გას­წ­ვ­რივ ერთ­მა­ნეთს ცვლი­ან
    ხან სიკ­ვ­დი­ლი და ხან გე­ნერ­ლე­ბი:
    თა­ვის ქა­ლე­ბი
    ნა­ხე­ვარ­მ­თ­ვა­რე­ე­ბი
    სამ­შობ­ლო­ე­ბი
    საბ­რ­ძო­ლო მოწყო­ბი­ლო­ბე­ბი
    მე­ო­რე მხა­რეს კი თავს იყ­რი­ან
    მცვე­ლე­ბი
    ბრმე­ბი
    კეთ­როვ­ნე­ბი და სუ­ლე­ლე­ბი
    ყო­ვე­ლი მათ­გა­ნი მის­კენ მი­დის
    ყვე­ლა სხე­უ­ლი იქ გა­ი­ელ­ვებს
    ხო­ლო გუ­ლი კი თი­თო­ე­უ­ლი
    იწ­ვე­ბა მას­ში.

    უკ­ა­ნას­კ­ნე­ლი ცეკ­ვა ან­ვარ ქა­მელ­თან

    რო­გორც ყო­ველ­თ­ვის
    მო­მა­ვალ­შიც შენ­გან სულ ოდ­ნავ გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი აზ­რი მექ­ნე­ბა –
    ვინ უნ­და მოკ­ვ­დეს უფ­რო ად­რე
    მარ­ქ­სი
    თუ ქმა­რი იმ ქა­ლი­სა, გვერ­დით რომ მი­წევს
    ხა­კის­ფე­რებ­ში გა­მოწყო­ბი­ლი გე­ნე­რა­ლი
    თუ გე­ნე­რა­ლი ჯინ­სი­ა­ნი
    მაგ­რამ როს ღა­მე უკ­ა­ნას­კ­ნელ წუ­თებს და­ით­ვ­ლის
    ჩვენ შევ­თან­ხ­მ­დე­ბით, რომ სუყ­ვე­ლა გარ­და­იც­ვ­ლე­ბა
    ჩვენ შევ­თან­ხ­მ­დე­ბით და ყვე­ლა­ფერს მი­ვუ­ჩენთ ად­გილს
    მა­შინ, რო­დე­საც მომ­დევ­ნო მიმ­წუხრს
    ამ ცხოვ­რე­ბი­დან შე­ნი ბო­ლო და სა­მუ­და­მო გამ­გ­ზავ­რე­ბის ჟა­მი დად­გე­ბა.


    © ”არილი”