ლანა ღოღობერიძის თარგმანები
გიიომ აპოლინერი
ციკლიდან «ალკოჰოლი»
მირაბოს ხიდი
მირაბოს ხიდისქვეშ მიცურავს სენა
და ეს სიყვარული
და მე მახსენდება განვლილი დღენი
დიდი ტკივილი და მერე სიხარული
დე დადგეს ღამე და დაბნელდეს ისე
დღეები ქრებიან მე ვრჩები ისევ
ჩვენ ერთმანეთთან შერწყმული იქვე
მაშინ როდესაც
ჩვენი მკლავებით გადებულ ხიდქვეშ
დაღლილი ტალღა მოთქმად მოექცა
ჩამოწვეს ღამე და დაბნელდეს ისე
დღეები ქრებიან მე ვრჩები ისევ
მიდის სიყვარული როგორც ეს მდინარე
და ჰორიზონტთან გაკრთება აფრა
ცხოვრება ნელია ზანტი და მცონარე
მხოლოდ იმედია მძაფრი
ჩამოწვეს ღამე და დაბნელდეს ისე
დღეები ქრებიან მე ვრჩები ისევ
არ წყდება დღეთა და კვირათა დენა
და არ დაბრუნდება
არც ეს სიყვარული სიმწრით დაღდასმული
არც დრო გარდასული
მირაბოს ხიდისქვეშ მიცურავს სენა
ჩამოწვეს ღამე და დაბნელდეს ისე
დღეები ქრებიან მე ვრჩები ისევ
* * *
მაშინ მოვწყვიტე ზამთარას ყლორტი
მკვდარ შემოდგომას გულზე ეწყო თეთრი ლოდები
ვიცი ამ ქვეყნად ვეღარ შევხვდებით
დროის სურნელი გამხმარი ტოტი
და გაიხსენე რომ გელოდები
* * *
და საბოლოოდ მეგობრებმაც ამითვალწუნეს
ვიდრე პეშვებით ვსვამდი ვარსკვლავებს
ვიდრე მეძინა
ანგელოზებმა დაუნდობლად გაანადგურეს
ჩვილი ბატკნები და მწყემსები და მწუხარებით სავსე ბაკები
ცრუ ცენტურიონს ვენახიდან მიჰქონდა ვაზი
ნაცემ-ნაგვემი მათხოვრები უვლიდნენ დავლურს
მიმალულიყვნენ ცისკრის ვარსკვლავნი
და მთვარის შუქზე იფრქვეოდა აირის ცეცხლი
ენთო სანთლები და სცვიოდათ დაჭმუჭნულ კაბებს
სახელდახელოდ მიკემსილი საყელოები
ნიღაბაკრული მშობიარენი
ზეიმობდნენ მკვდრეთით აღდგომას
ქალაქი იყო
ქვეყნიერებას მოწყვეტილი არქიპელაგი
სადაც სიყვარულს თხოულობდნენ ქალები უქმად
მდინარე მახსოვს ბნელზე ბნელი და მახსოვს ისიც
რომ მოფარფატე ჩრდილებიც კი
არ იყვნენ მაშინ არც წარმტაცნი არც მიმზიდველნი
* * *
გთხოვთ მომიტევოთ გულმავიწყობა
მაპატიოთ რომ აღარ ვიცი მიგნება სიტყვის
რომ არაფერი აღარ მესმის და მიყვარს მხოლოდ
ცეცხლის ენებად მოვლენილი ეს ყვავილები
ვარ ღვთაებრივი მჭვრეტელი და მივესალმები
ყველაფერს იმას რაც მე თვითონ არ შემიქმნია
მაგრამ თუ დადგა ისეთი დრო როდესაც უცებ
უცნაური სახის ჩრდილები
ჩამოწვებიან დედამიწაზე
და ჩემს სიყვარულს მრავალნაირს ახდიან ფარდას
მაშინ უეცრად დაინახავთ უცხო ქმნილებებს
მე რომ შევქმენი ჭვრეტასა და მარტოობაში
* * *
აღარ ვიცოდებ საკუთარ თავსაც
ვეღარც სიჩუმის მწუხარებას გაგიზიარებთ
ყველა ის სიტყვა რაც უნდა მეთქვა
იქცა ვარსკვლავად
ჩემი თვალების უპეებიდან თვით იკარუსი ლამობს აფრენას
და ნისლთა შუა გულით მზეთა მატარებელი
თვითონვე ვიწვი
ისიც არ ვიცი როგორ დავკარგე
ღვთისმოსავ კაცთა გონიერება
ოდესღაც მკვდრები დგებოდნენ მკვდრეთით
მხოლოდ იმისთვის რომ აქ ჩემთვის თაყვანი ეცათ
ველოდებოდი ქვეყნის აღსასრულს
მაგრამ მის ნაცვლად
მოვიდა ჩემი დასასრული ქარიშხლის სტვენით
* * *
ერთხელ გავბედე უკან გახედვა
და დავინახე გარდაცვლილი დღეები ჩემი
დღეთა გვამები
ჩემი ცხოვრების მოკლე გზას რომ დაღი დაასვეს
და რომელთაც დღემდე მივტირი
ზოგი იხრწნება იტალიურ ეკლესიაში
ზოგი ლიმონის ხეების ტყეში
რომელიც ყვავის მუდამ და ყველგან
მახსოვს დღეები რომლებიც ძრწოლვით
ელოდნენ სიკვდილს და ქვითინებდნენ
ღვინის სარდაფში
სად ცეცხლოვანი ყვავილები ითელებოდნენ
შავკანიანი ქალის თვალწინ
რომელიც თხზავდა პოეზიას
და ელექტრობის თეთრი ვარდები დღესაც ყვავიან
მოგონებათა მყუდრო ბაღნარში
* * *
ბოლოს და ბოლოს ეს სიცრუეც აღარ მაშინებს
ვუყურებ მთვარეს კვერცხივით რომ იწვის ტაფაზე
და წყლის წვეთების ფაქიზ საყელოს
ამ დამხრჩვალ ქალს რომ სამკაულად გამოადგება
ვნების ყვავილთა თაიგული
ჩუმად მთავაზობს ეკალთა გვირგვინს
ქუჩებს ატყვია შარშანდელი წვიმის სისველე
და მუყაითი ანგელოზები
მთელი ამ წმინდა კვირის მანძილზე
გულმოდგინედ მუშაობენ ჩემთვის ჩემ სახლში
თეთრი მთვარე და მწუხარება ქრებიან ერთად
მეც მთელი კვირა ვხეტიალობ სიმღერ სიმღერით
და ერთი ქალი
თავისი სახლის ფანჯრებიდან თვალს არ მაშორებს
მიყურებს დიდხანს
როგორ ვშორდები სიმღერ-სიმღერით
* * *
გზაჯვარედინთან დავინახე როგორ ცეკვავდნენ
გულმოღეღილი მეზღვაურები
მე მზეს ვუბოძე ყველაფერი
ამ ჩრდილის გარდა
ჩემი სხეულის ჩრდილის გარდა
ნახევრად მკვდარი ანგელოზები
თავს აფარებდნენ დანისლულ სივრცეს
ანემონებით მოკაზმულნი ჩადგნენ ქარებიც
მოვედ ქალწულო მესამე თვის წმინდა ნიშანო
სნეული შემოდგომა
ო შემოდგომავ სნეულო და სათაყვანებო
შენ კვდები მაშინ
როს ქარიშხალი დაუბერავს ვარდების ბაღში
და როცა ხეხილს თოვლი დაფარავს
მე მებრალები შემოდგომავ რადგანაც კვდები
გამჭვირვალე სითეთრესა და სიმდიდრეში
თოვლი ამძიმებს მწიფე ნაყოფს და ცის ლაჟვარდში
დაფრინავს ქორი და დაჰყურებს იმ ქონდრისკაცებს
ვისაც არასდროს და არავინ არ ყვარებიათ
იქ შორეული ტყის პირას კი ბღავის ირემი
ო შემოდგომავ როგორ მიყვარს ეს ხმაურები
ჩამოვარდნილი ნაყოფის ხმა
სამუდამოდ რომ მიწაში რჩება
მტირალი ქარი და ტყე მტირალი
და ყველა ცრემლი შემოდგომისა
ასე ფაქიზად ფოთოლ ფოთოლ შემორჩენილი
ფოთლები
ქარდაქარი
მატარებელი
სწრაფმავალი
ცხოვრება
წარმავალი
მარი
თქვენ ცეკვავდით პატარა გოგო
და იცეკვებთ დიდი დედა
როდის დაბრუნდებით ნეტავ
ჩამოკრავს ყველა ზარი
როს დაბრუნდებით მარი
ირგვლივ ნიღბები მდუმარე
შორით მუსიკა მწუხარე
ის ალბათ მოდის ციდან
მე თქვენ მიყვარდეთ მინდა
ოღონდ მიყვარდეთ ცოტათი
მაბრუებს ხიბლი ცოდვათა
ცხვარს მირეკავენ მთის იქით
მატყლი ვერცხლისფრად ანთია
გული სულ ბორგავს ისე კი
გული ვნებათა ხლართია
და აქეთ იქით მთის იქით
ჯარისკაცები დადიან
სად წავლენ შენი თმები
ზღვის ტალღასავით ხვეული
სად წავლენ შენი თმები
შენი ხელები ეული
ვით შემოდგომის ფოთლები
ჩემს აღსარებას ელიან
მე მივყვებოდი სენას
შენზე ვფიქრობდი მხოლოდ
დარდის უწყვეტი დენა
და ასეთია სენაც
მიდის და არა აქვს ბოლო
კვირა გავიდეს ოღონდ
კლოტილდა
ბაღში ყვავიან ანემონები
სადღაც მთის იქით ისევ თოვლია
და ვგრძნობ სიყვარულს ვით ემონება
გულგრილობა და მელანქოლია
მოდიან ჩვენსკენ ჩვენი ჩრდილები
პირქუში ღამე უღიმით ავად
ელის რომ მალე მზე დაიღლება
და ამ ჩრდილების თანხლებით წავა
და წყლის ღმერთები კამკამა დილით
ჩამოიშლიან ოქროსფერ თმას
შენ ისე გხიბლავს ეს ნაზი ჩრდილი
წადი დაედევნე გაჰყევი მას
რაინისპირი
მიჭირავს ჭიქა გავსებული მთრთოლვარე ღვინით
ვუსმენ სიმღერას რაინიდან მენავის ნათქვამს
შვიდ მწვანეთმიან ლამაზ ქალზე სიგიჟის ჟინით
როგორ იწეწდნენ ტერფებამდე ჩამოშლილ ნაწნავს
იცეკვეთ თვითონ და იმღერეთ ისე ხმამაღლა
რომ აღარ მომწვდეს მდინარიდან ხმა შორეული
მე მომენატრა ამ გრძელთმიან ქალთა დანახვა
და მათი როკვა გადარეული
ო ეს რაინი ეს რაინი მთვრალია ღვინით
და წყლის სარკეში იღიმება ვაზი სიამით
ისმის სიმღერა კარზე მომდგარ სიკვდილის ჟინით
ო ფერიები ჯადოქარნი მწვანეთმიანნი
და ჩემი ჭიქა ტყდება უცებ როგორც სიცილი
ციკლიდან «მელანქოლიური მეთვალყურე»
და რატომ ფეთქავ შენ გულო ჩემო
ვით ნაღვლიანი მეთვალყურე
მე თვალს ვადევნებ ღამეს და სიკვდილს
* * *
ოOგულო ჩემო მწუხარება სიამით სავსე
ვიგრძენი მაშინ როცა დამტოვა
მან ვინც მიყვარდა ტრფიალისგან დაცლილი თასი
შემომრჩა ხელში და ტკივილმა დამიმარტოვა
არვინ გაუწყა ჩემი დარდი ქალო ეულო
მე კი ვარ მაგრად მაგრამ გულო შენ მეცოდები
შენ სიკვდილამდე სევდიანო გაოცებულო
მე რომ აგკიდე უდრტვინველად ჩემი ცოდვები
მეფე ვარ მაგრამ დავალ ქვეყნად მშიერმწყურვალი
ჩემი სიზმრები მიმალულან თუ ისვენებენ
ანდა ელიან ამ ხეტიალს როდის მოვრჩები
და თრთოლვით ვუსმენ ვით ჩამძახის ქარი მწუხარედ
ამაღლდი თავად იარე და გზას გიჩვენებენ
ნაძვის ტოტებზე გამობმული თითთა ჩონჩხები
* * *
და ახლაც მესმის უცნაური ის მინამღერი
რომელშიც სევდა ირონია და ნუგეშია
თუ სხვა გულს ეძებს შენი გული ნაიარევი
ის სხვისი გული იცოდე რომ უკვე შენშია
მაგრამ მე მაინც მუდმივად ვდარდობ
რომ ვარ სტუმარი ამ ქვეყნისა და დავალ მარტო
და ამიტომაც მინდა მოვხვდე უცხო ქალაქში
რომელშიც თურმე მუდამ ღამეა
მე ეს ამბავი წავიკითხე ძველ ფოლიანტში
და თუ სიცოცხლე მხოლოდ წამია
მინდა გავცილდე აქაურობას
და გადავსახლდე იმ მუდმივი ღამის ქალაქში
ვიქცე არწივად და ვიფრინო უმზეო ცაში
და ჩემს გარშემო იყოს მხოლოდ როგორც საფარი
ღამის წყვდიადი და შავბნელ ცაზე
სნეული მთვარე მიუსაფარი
იქნებ ეს არის ჩემი მიგნება
ანდა სიზმარი
ამიტომ ვწვალობ და არ ვიცი ხვალ რა იქნება
ის კი ვიცი რომ
ქვეყნად დიადიც და უღირსიც იქნება მუდამ
და თვით სიკვდილიც მოკვდება მუდამ
ამიტომ არ ღირს იმაზე ფიქრი
ხვალ რა მოხდება
ჯობს გავიხაროთ ამ საღამოს სიგრილით ვიდრე
დიდი ოცნება წინ გველოდება
მე მქონდა ერთი ცოცხალი გული
და ის მინდოდა თქვენთვის მომეძღვნა
მაგრამ ღვთისმშობლის ტაძრებმა და კათედრალებმა
წინ დამახვედრეს ვერცხლისა და ოქროს გულები
შიშით ვუმზერდი მათ უცხო იერს
ვუმზერდი ერთხანს
და თან რატომღაც ძალიან შემრცხვა
და გადავმალე ჩემი გული
გული რომელიც მტანჯავდა ძლიერ
ჩემი მფეთქავი
სისხლიანი
ცოდვილი გული
მოვძებნე მხარე გადაკარგული
იქ ღრმად მიწაში ჩავამასამარე
და მივატოვე ღამის ამარა
თან ჩავაყოლე ჩემი დარდები
და თქვენ კი გელით
რომ მოხვიდეთ და დააყაროთ ორივე ხელით
ზამბახები და ოლეანდრები
* * *
და ვერასოდეს დაამარცხებს გარიჟრაჟხ ბინდი
მოდით გავოცდეთ საღამოებით მაგრამ ვიცოცხლოთ სისხამი დილით მოდით დავცინოთ მარადისობას ვით ქვას ან ოქროს
და დავიბანოთ ეს ხელები გიჟმაჟი ტალღით
ვიდრე დაშრება ქვეყანაზე სულ ბოლო წყარო
ელეგია
ცა და ჩიტები ჩამომსხდარან ორ კვიპაროსზე
რომელთაც ქარი შლეგიანი ვით საყვარელი
იხუტებს გულში რომ გააძროს მწვანე სამოსი
რაინისპირა სახლი იყო დიდი ნათელი
ფართო ფანჯრებით და სახურავით
სადაც დროდადრო ფლიუგერი ქარს უყვიროდა
ქარი კი წყნარად პასუხობდა რა გჭირს მითხარი
და მიკიოტი ავად კიოდა
და ჩვენ ორნი კი ბედისაგან დაუცველები
ჩავჩერებოდით წარწერას ქვაზე
რომ აქ ოდესღაც და რატომღაც მოხდა მკვლელობა
შენ ირხეოდი ნებივრად ასე
– აი აქ წელსა ექვსას ოცდაათს
მოკლეს გოთფრიდი
ბრულის შეგირდი
საცოლე ყავდა ჩუმი მომთმენი
რეკვიემ დონა ეი დომინე –
და ჩავიდოდა მზე წუხილით და დანანებით
და სიყვარული სისხლისაგან დაიცლებოდა
ღამე ამკობდა შემოდგომის ცას ვარსკვლავებით
და აქ ჩვენს ფერხთით ჩუმად კვდებოდა
თვალგახელილი წინ მიქროდა მატარებელი
და ქარის ქროლვას ქროლვით ებრძოდა
კვდებოდა ღამე უბით ცოდვის მატარებელი
და ასე ჩვენი სიყვარული სიკვდილს ერწყმოდა
ლექსები ივონასადმი
ლექსი-წერილი
ჩემი თვალები საბრალონი აღვსილან თქვენით
როგორც ეს ტბორი მთვარის ნათელით
გავედრებთ ჩემს თავს სიყვარულის უსიტყვო ენით
და თქვენს სახელზე ღია ცის ქვეშ იწვის სანთელი
ლექსი – წერილი
ეს აკრძალული ხილი
სამოთხე დაკარგული
ლარნაკი სადაც დილით
კვდებოდა ვარდის გული
კვდებოდა სიხარულით
ზამთრის ქათქათა ვარდი
ფურცლებს მიწაზე ყრიდა
ვიღაცას კლავდა დარდი
რაღაც ცვიოდა ციდან
რაღაცა თოვლის მსგავსი
მარადი სევდით სავსე
მე თქვენ გაღმერთებთ იცით
ქალწულო ზოდიაქოსი
მიიღეთ ჩემი ფიცი
და განწირულის პათოსი
ჩემი გრძნობები მიმქრალი
ჩაყუჩდნენ როგორც ზღვა
რადგან ვგიჟდები იმ ქალზე
რომელსაც უყვარს სხვა
და…
თავზე დაგადგეთ ნათელი
ქარში მიჭირავს სანთელი
ზამთრის ლექსები
ზამთრის რიჟრაჟი
ეს თვალციმციმა ნორჩი რიჟრაჟი
ჩუმად ოცნებობს ოქროსფერ მზეზე
შორით რომ ჩნდება გაცრეცილი როგორც მირაჟი
და მკვდარ ზეცაზე სამკვიდროს ეძებს
მწუხრის სიცივით გათანგული ეს განთიადი
თრთის და კანკალებს და ვერ ჩერდება
იცის რომ დგება გათენების წუთი დიადი
და ამიტომაც შეუმჩნევლად ვარდისფერდება
მზე კი ო მზე კი ცივი მიმქრალი
რადგან სხივები და სიმხურვალე
მოსტაცეს ზამთრის ფერიებმა დაუფიქრებლად
მზე ძალას იკრებს და თანდათან ამოდის ფრთხილად
და მხიარული გარიჟრაჟი
ლაღი გიჟმაჟი
კვდება ქვითინით და დგება დილა
და დგება დილა გაოცებულ ზეცის წიაღში
ცისა რომელიც სირცხვილით იწვის
რომ არის დედა მზის მკვდრადშობილის
* * *
თვალწინ დამიდგა ბავშვობა
წყალი ჭიქაში მძინარე
ცრემლის კამკამა მდინარე
თვალწინ დამიდგა ბავშვობა
ვიგონებ ფერისცვალებას
და ამ ფიქრამდე მივედი
ტანჯვას წინ უსწრებს იმედი
ვიგონებ ფერისცვალებას
ჩამოკრა ზარი განგებამ
ქარი ჩასახლდა ყანაში
უიმედობის თარეშში დასრულდა ყველა თამაში
ზარი ჩამოკრა განგებამ
* * *
საღამოს ტბიდან მიყურებენ გედის თვალები
ტირის ტირიფი და ნება ნება
აქანებს ტოტებს და აღვსილი იდუმალებით
ეს დღე თანდათან ტკივილით ხვდება
რომ უკვე დადგა ჟამი მისი გარდაცვალების
პოლ ვალერი
ნაბიჯები
შენს უტყვ ნაბიჯებს, ჩემი დიდი სიჩუმის ბავშვო,
შენს ყრუ ნაბიჯებს, ფრთხილს და ვნებიანს,
ვუსმენ შეფარვით და გული მამცნობს
აქ ჩემს საწოლთან როგორ წყდებიან.
ღვთიურო ჩრდილო, შეფერილო წმინდა ფერებით,
რა სათუთია ეს ნაბიჯები,
შენი შიშველი ფეხის ტერფები
ჩემს გულის ფსკერზე დააბიჯებენ.
დაველოდები ეგ ტუჩები დაბინდებისას
როგორი გზნებით შეკმაზავენ ალერსის საკვებს,
რომ ბინადარმა ამ ფიქრებისა
ჰპოვოს სიმშვიდე სამუდამო უცებ და აქვე.
არ დააჩქარო ეს აქტი და არ გადალახო
ყოფნა-არყოფნის ვნებათა თხემი,
რადგან ქვეყანას მოვევლინე რომ შენ მენახე
და რადგან შენი ნაბიჯები გულია ჩემი.
ჟაკ პრევერი
მოძრავი ქვიშანი
სასწაულები მოქრიან ჩვენსკენ
და ზღვა მარადი ჩვენი სტუმარი
წევს ქვიშაზე და გვიმზერს მდუმარედ
და შენ კი შენ კი
ირხევი წყნარად ვით წყალმცენარე
და შენთვის ჩუმად ფიქრობ მწუხარედ
სასწაულებზე და დემონებზე
ზღვაზე რომელიც მიიქცა და დაგვშორდა ახლა
მაგრამ დატოვა შენს თვალებში ეს ორი ტალღა
სასწაულები და დემონები
ეს ორი ტალღა რომლებშიაც ჩავიძირები
და მერე ალბათ
მერე ალბათ
დაგემონები
სასოწარკვეთამ სკვერში სკამზე მოიკალათა
სკვერში ხის სკამზე ზის ერთი კაცი
ზის მარტო და ჩუმად გეძახით
როცა შემთხვევით გვერდით ჩაუვლით
იმ კაცს აცვია ნაცრისფერი ძველი კოსტიუმი
და აბოლებს მოკლე სიგარას
ზის სკამზე მარტო და გეძახით როცა ჩაუვლით
ანდა უბრალოდ ნიშანს გაძლევთ
თქვენ არ შეხედოთ
არც დაუგდოთ შემთხვევით ყური
და გაიარეთ
ისე თითქოს არც დაგინახავთ
და არც მისი ხმა გაგიგონიათ
ჩაუარეთ და აუჩქარეთ თანდათან ნაბიჯს
რადგან იცოდეთ
თუ კი შეხედავთ
თუ ყურს მიუგდებთ
როცა ის კაცი ნიშანს მოგცემთ მაშინ ვერავინ
ვეღარ დაგიშლით რომ მიხვიდეთ და გვერდით დაჯდეთ
ის კი გიყურებთ და იღიმება
და თქვენ საშინლად გტკივათ გული
და კაცი ისევ იღიმება
თქვენც იღიმებით იმავ ღიმილით
ზუსტად ისევე
და რაც მეტად იღიმებით გული გტკივდებათ უფრო მეტად
უფრო საშინლად
და რაც მეტად გტკივდებათ გული მეტად იღიმით
დაუსრულებლად და უსაშველოდ
და რჩებით ასე
სკამს მიჯაჭვული
გაღიმებული
და თამაშობენ ბავშვები იქვე
გამვლელები მიდი მოდიან
მშვიდი ნაბიჯით
ჩიტები ლაღად გადაიფრენენ
ერთი ხიდან მეორე ხეზე
თქვენ ისევ იქ ხართ იმავ სკამზე
და იცით იცით
რომ ვეღარასდროს ითამაშებთ როგორც ბავშვები
ვეღარასოდეს ვერ ჩაივლით მშვიდი ნაბიჯით
ვით ეს გამვლელნი
და ვეღარასდროს გადაიფრენთ
ერთი ხიდან მეორე ხეზე
როგორც ჩიტები
© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“