როცა ეს ყველაფერი არყოფნაში გადაინაცვლებს,
როცა გაყვავილდება ცხოვრება და ჩვენ აღარ ვიქნებით,
გახსოვდეთ, რომ ყველაფერი ნამდვილად იყო!

* * *
“2010 წელს დაფიქსირდა 156
თვთმკვლელობის შემთხვევა”
ოფიციალური ქართული სტატისტიკა

156 თვითმკვლელობის შემთხვევა
156-ს შეემთხვა თვითმკვლელობა…
ყოველ შემთხვევაში
ასე დაფიქსირდა

* * *
მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის
მატჩის რეპორტაჟი
თბილისის ტელესტუდიიდან

სამხრეთ აფრიკიდან მომავალი ხმა
წუთით წყდება

კომენტატორი:
“იმედია, სტადიონის ხმაური მალე დაბრუნდება…
მადლობა, დაბრუნდა ხმაური…”

ყოველდღიური მეტაფორები

ძნელია უხმაუროდ
ძალიან ძნელია

* * *
ინტერნეტი

სიმარტოვე
ნანატრი სიმარტოვე
სულ უფრო იკუმშება

ურთიერთობა
ნანატრი ურთიერთობა
სულ უფრო ფართოვდება

* * *
ზემელზე
მელიკ-აზარიანცის სახლში
პანტომიმის თეატრის პატარა სათავსოში –
სილამაზის სალონი “მიმი”
ბებერი თბილისელი დალაქით
ჟორათი
ძველი სავარძლით და “მაშინკით”
“სტილნი” ფეხბურთელის ფოტოსურათით

ძველ ქალაქელ დალაქებს სიდარბაისლე სჩვევიათ
ჟორა არასდროს ჩქარობს
ჟორა არასდროს ღელავს
მიმისავით სახე ნიღაბს დამსგავსებია

– მადლობა ჟორა
ორ კვირაში გომოვივლი

ქუჩაში კი ივლისია
ცხელა
ლღვება წებო
ჩამოკონწიალებულ პოლიტპლაკატებზე
სახეებს ვეღარ გაარჩევ

* * *
ჩემზე იტყვიან ლოთები –
შეძლებისდაგვარად ლოთობდაო
შეძლებისდაგვარად ლექსებს წერდაო –
იტყვიან სხვები
ვის უნდა ედავო
რად უნდა ედავო
ყველას დრო გაგვყავს შეძლებისდაგვარად
და ყველა ვოცნებობთ შეუძლებლისდაგვარზე

ვის შევეკითხო –
რად ვერ ვჩერდები
ვერ ვიხედები სიტყვების მიღმა
რად ვერ ვივიწყებ რიტმსა და რითმას

მთელი ქალაქი მოკლეს წაიღესო
მთელი ქალაქი მოკლეს წაიღესო
მთელი ქალაქი მოკლეს წაიღესო
მახსოვს რამდენჯერმე გაიმეორა
სოლოლაკელმა გიჟმა

ალბათ მეც იმ ქალაქის მოქალაქე ვარ
რომ მოკლეს და წაიღეს

თუმცა
ვინ რას გაიგებს

* * *
ეჰ, გვერდი ისევ ვერ ავუარე
ლუდხანას –
დარდი მომაწვა ძველი…
ცუდია, როცა ელი უარესს,
კარგია, როცა უკეთესს ელი…

თოვს, მიყვარს თოვლი, მიყვარს ფიფქები,
რომ აცრემლებენ ლუდხანის ფანჯრებს…
ხვალ სად ვიქნები, ან რა ვიქნები,
ანდა დღეს რა ვარ, რა ვიყავ ადრე?..

– თქვენს თავს ამას როგორ ჰკადრებთ?
– წადი, მაინც უნდა დავთვრე!

* * *
მილანში ანუ ნოსტალგიის
ანტიმათემატიკური ფორმულა

მე მომწონს სტილი გოთური,
დროდადრო – ქცევა ლოთური:
ხანდახან ჩართული ვარ და
ხანდახან ვარ გამორთული.

ცისკენ მიიწევს შპილი,
მაგრამ… შორია ცამდე…
ვივლი, სადამდეც ვივლი –
კიდევ შემხვდება რამე.

ვიცი რაც მიწერია –
გზაზეა პიცერია!

ნოსტალგიის წამალი,
იმედია, მიშველის:
ერთი ლიტრი ოჯახური,
ტოსკანური, წითელი!..

ვზირავ, ვწრუპავ. ფანჯარასთან
ოლეანდრი თეთრად ყვავის…
მაინც სხვაა ჩვენი დეკა
და სულ სხვაა საფერავი…

ვერა, ღვინოც ვეღარ მშველის,
თუმცა ჩემთვის ვის სცალია:
თავს იწონებს მშვენიერი,
გაპრანჭული იტალია.

ოფიციანტს – Grazie და
Arrive – პიცერიას.
ისევ – უსასრულო ქუჩა:
აწი რა მიწერია?..


სულ აღარა ჩანს შპილი,
რომ მიიწევდა ცისკენ…
ვივლი მანამდე, სანამ
გამომეცლება სიქა…

ალბათ, სჯობია – აქა,
მაგრამ
მე მირჩევნია – იქა.

* * *
სასიმღერო

როცა არ ვსვამ
განა არ ვსვამ
და როცა ვსვამ
განა ვსვამ
როგორ შემიწუხეს გული
ამ მიწამ და
ცამ და
გზამ

რაა მაინც არსმის არსი
ან სმა რისი არსი არს
გზაა ეს თუ არის ფარსი
ფარსია თუ თარსია

და ხუჭუჭა ღრუბელს ვუმზერ
ცაზე კვალს რომ არ ამჩნევს
მეტი აღარ ვზრუნავ სულზე
აღარ ველი განაჩენს
კრავია თუ ღრუბელია
თუ მელიან
ნუ მელიან
სული სულ მთლად
სული სულ მთლად
სული სულ მთლად
დავხარჯე

ჰოდა მორჩა კითხვის დასმა
გადმოსმა და
გადასმა
როცა არ ვსვამ
განა არ ვსვამ
და როცა ვსვამ
განა ვსვამ

* * *
ვჩხირკედელაობ, რამდენს ვჩხირკედელაობ…
“ჩხირკედელაობა”… “ჩხირ-კედელ…” ისე, რატომ, საიდან – მაინცდამაინც “ჩხირი” და “კედელი”? არა, “ჩხირი” მეტ-ნაკლებად გასაგებია, მაგრამ “კედელი”… რა შუაშია კედელი, გინდაც – ხის?

მოდი, ქართული ენის გამარტებით ლექსიკონში ჩავიხედოთ… ახალს არაფერს გვეუბნება – ცუდ-უბრალო საქმიანობააო…

აბა, ერთი, სულხან-საბასაც მოვუსმინოთ… ვერ მოვუსმენთ – არ მოიძებნება… ბგერწერით კი “ჩხირკედელთან” ყველაზე ახლოა “ჩხრინკელი” ანუ…
“სკორე (5, 25 ესაია) განავალი.
სკორე ზოგადი სახელი არს განავალთა ცხოველისათა.
ხოლო ფრინველთასა ეწოდებიან ს კ ი ნ ტ ლ ი,
თევზთასა – ტ უ რ ტ ლ ი,
მძრომთასა – ც უ რ ც ლ ი,
ცხოვართასა – დ ე ნ გ რ ა,
თხათა და გარეთხათასა – კ უ რ კ ლ ი,
კამბეშთასა – ნ ე ხ ვ ი და კ ე ლ ი,
ღორთასა – ჩ ხ რ ი ნ კ ე ლ ი,
ცხენთა და ვირთასა – ჩ ო ნ ჩ ო რ ი კ ი,
ძაღლთა და მხეცთასა – მ ჩ ო რ ე,
კაცთასა – მ ძ ღ ნ ე რ ი,
ხმელსა ნეხვსა – წ ი ვ ა და ფ უ ნ ე,
თხელსა სკორესა – ტ რ ა წ ი,
ტრედის სკინტლსა – ნ ა ე დ ო მ ი.”

დააკვირდით: კაცთა იგი სხვაზე ნაკლებად პოეტურად ჟღერს – 7 ასო-ბგერაში – ოთხი თანხმოვანი მიყოლებით! ტრედისა კი – სხვაზე მეტად პოეტურია – 7 ასო-ბგერაში – თანხმოვნების განმაცალკევებელი – ოთხი ხმოვანი! ტრედისა იგი ჩვეულებრივი სკინტლი არ არის… ნაედომია… ენაზე გადგება – ედემი… ნაედემარი… გზავნილი ედემის ბაღიდან… ამასაც დააკვირდით: “კაცთა” – “მხეცთა და ძაღლთა” და “ხმელ ნეხვს” შორისაა მოქცეული, ტრედისას კი – ბოლოს, სულ ბოლოს, კიდეზე აქვს მიჩენილი ალაგი – თითქოსდა ცის არსებობის შესახსენებლად…

საკმარისია – თორემ ასე კიდევ უფრო შორს წავალთ…

და თუმცა თავში დასმულ კითხვაზე პასუხს ვერ მოვაკვლიე, გამოაშკარავდა, რომ სჯობს: ზოგი ანდაზა დავივიწყო (მაგალითად, ღორის ჩვეულების შესახებ) და ჩხირკედელაობას თუ ჩხრინკელაობას (რის მაგალითად ეს ლექსიმაგვარი ტექსტიც გამოდგება) გადავეჩვიო…

ისე კი… მაინც საინტერესოა “ჩხირისა და კედლის” გამოცანა… ეტიმოლოგებს უნდა დავუკავშირდე… ან – ეთნოგრაფებს… სანდო პასუხის მიგნებამდე – ვერ მოვისვენებ…

* * *

ჩიტი ასწრებს განთიადს,
მოასწავებს –
გალობს,
გალობს – მგოსანს შუქი
ეგულება ახლო…

პოეტსაც ხომ მგოსანს ვეტყვით,
პოეტიც ხომ გალობს…
გალობს და გალობს და გალობს და
გალობს და გალობს და გალობს და
გალობს და გალობს და გალობს და

* * *
მეცხრე საავადმყოფოს წინ
ავტობუსის გაჩერებაზე
ჭადრების ჩრდილში
დგას ცხრა სიცოცხლე
და ელოდება

* * *
ამინდის პროგნოზი 2010 წლის 2 მაისს:
“10-მდე ისევ წვიმებია მოსალოდნელი –
უმნიშვნელო გამოდარებებით”

ასე გადის ცხოვრებაც
უმნიშვნელო გამოდარებებით

* * *
“სიბერის ნიშნებიდან”

შუაღამეს
31 დეკემბერსაც,
13 იანვარსაც,
როცა ცდილობენ
ბათქა-ბუთქით,
ცოტა ხნით მაინც
გააფერადონ ღამეული ცა, –
თვალები მიცრემლიანდება
ხოლმე…

* * *
ხევის “ოთარაანთ ქვრივის”
85 წლის თამარა ვალიშვილის
ნათქვამი

წუთისოფლის კანონები
ჩვენ არ დაგვიწესებია –
ხოდა, ამდენს ნუ ბაჰბახებ:
ბალღო, ეგ სულ ლექსებია.
მოგვსწრებია უკეთესიც,
უარესიც მოგვსწრებია –
ხოდა, ამდენს ნუღა ჩმახავ:
ბალღო, ეგ სულ ლექსებია.
ყურს ნუ უგდებ ყარტა-ყურტას:
ეგე – პური,
ეგე – წყალი,
ეგე – როგორ ლამაზია
ჩვენი ხევის პატარძალი…
© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

მარა
შენი სახელია – მარა,
შენ ნამდვილი ხარ და მაშინ,
როცა ცას ღრუბელი ფარავს,
ანუ,
როცა ცივა ცაში,
ჩვენი სახლის კედლებს ათბობ.

შენი სახელია – მარა,
ჩემი ცოლი ხარ და როცა,
სულში მივარდება ქარი
და ჭუჭყით მევსება ხორცი,
არასოდეს მტოვებ მარტო.

შენი სახელია – მარა,
ქალი ხარ, უფრო კი, ბავშვი,
ნეკნი, არ ვიცი და მალა
ხერხემლის, როცა ხარ სახლში –
ქუჩას ეფინება შუქი.

შენი სახელია – მარა,
ვართ სულ უბრალოდ და ჩვენთვის,
არც ვინმეს სიყვარულს ვპარავთ,
გვყავს ჩვენი შვილი და ღმერთი
ერთმანეთს ყოველდღე გვჩუქნის.

დღენაკლულთა

ფანჯრები დაგმანეთ,
კარები აჭედეთ – შიგნიდან,
მიადგით კარადა კუთხეს და მის უკან ჩასაფრდით,
როგორც იქცეოდით – ეპოქა მაჯებს რომ იღრღნიდა
მაშინ
და
შინ თუ შემოგეჭრნენ –
ჩაბარდით.
ასეა –
რელსებზე დგას დედამიწა და ირწევა,
სრესს ერთეულებს და სიცოცხლეს პირდება დანარჩენს –
სუყველას,
უკლებლივ,
ურყევ გარანტიას იძლევა –
ათიდან ათია შანსი იმისა, რომ გადარჩეს –
ყველა,
ვინც დაგმანავს, აჭედავს, ჩარაზავს და ა.შ.
(ჰაერი, ჰა-ე-რი)
ვაგრძელებ –
ვინც ამოიქოლავს
თვალებს და გაუყრის თავს ყულფში სიტყვების გარეშე,
ცხვარივით,
მორჩილად,
თან იყო – თან არა იყო რა,
დამთავრდა,
გვეყოფა,
ვიკმაროთ,
მოვეშვათ –
გულგრილად
ყურებას –
დამფრთხალი ჩიტების,
მოკლული ბავშვების,
დაიწყოს,
ოღონდაც,
ჩვენიდან დაიწყოს თუ გინდათ –
დავაწყობთ მაჯებს და დაგვაჭრან მკლავები –
გავშრებით –
რომ გამოისყიდოს ამ სისხლმა სიცოცხლის უფლება,
რომ ყველა ჩვენგანში ჩაძაღლდეს ჟან გილიოტენი,
რომ ყველა ჩვენგანმა მოიხსნას კისრიდან ყულფები,
რომ აწ და მარადის დამთავრდეს ვიღაცის ლოდინი,
ვიქნებით პირველი –
და მერე –
მესამე,
მეხუთე,
მეშვიდე –
ცამდეა სავალი,
დაჭრილი ფრთებით გვაქვს საფრენი,
მკვდრებს თუ დაგვინახავთ ცოცხლები იქნება შეშინდეთ,
უყურეთ ჩვენს ცხედრებს მიწაზე გულაღმა დაფენილს –
რომ თქვენმა სიჩუმემ გატკინოთ დავსილი ყურები,
რომ ვეღარ იტანდეთ კედლებზე დაკიდულ საფლავებს –
იქნება შეგზაროთ სარკეში სიკვდილის ყურებამ,
მობრუნდეთ,
გამოგვყვეთ –
შუქისკენ გაფრენილ ფარვანებს –
თაობას,
რომელიც ვერ მოკლეს,
ვერაფრით დამალეს,
ვერაფრით ჩაახშვეს,
ვერ მოსპეს,
ვერ გამოუთხარეს
ძირი და ვყვირივართ –
ვცოცხლობთ –
ვწერთ –
და მალე –
და მალე………
სხვა თუ არაფერი – ეს ლექსი მომავალს ვუთხარით.

კაცი
შენ ჩემს იმედზე ნუ იქნები, ღმერთო, რომ შევალ
ტაძარში და იმ კაცისათვის ზღვაში რომ გადის
ვილოცებ, რადგან მეზღვაური – ის კაცი – მე ვარ
და ახლა მართლა არ მცალია – ვამოწმებ ბადეს –
სადმე არ იყოს გახეული, არ გასხლტეს თევზი,
ღმერთო, მშიერი დამრჩებიან შვილები, ცოლი,
მთელი ოჯახი დავიმშევით, ილოცე ჩემზე
შენ თვითონ, მე არ დავგვიანდე, წითლდება ზოლი
და მზე, აქ, ჩვენთან, როგორც არსად მწველია, დამწვავს,
შენ ჩემს იმედზე ნუ იქნები, უფალო, კაცის,
რომელიც წუხელ, შუაღამით (მხოლოდღა) დაწვა
დასაძინებლად და რომელსაც ფიქრები კაწრავს,
რომ არ დაურჩეს დამშეული ოჯახი, დარდობს,
როცა ჯერ ისევ სიბნელეა იღვიძებს, დგება,
ძინავს სუყველას, მეთევზეა მღვიძარი მარტო
და ამას ვინმე თუ გაიგებს – შენ გაგეგება –
უფალო, რომ არ უნდა იყო იმედზე კაცის,
ვინც ნიჩბებს უსვამს, თავის ხელით მიაპობს ტალღებს…
და ღმერთო, თუ არ შეწუხდები – ეგ თოკი გასწი,
მოქაჩე მაგრად, ხომ არ დალპა, ხომ არის საღი,
რომ არ გამწიროს ბედისწერამ შუაგულ ზღვაში,
საღ-სალამათი დავუბრუნდე ცოლსა და შვილებს…
მგონი ჯერ ისევ გამოდგება, ღმერთო, მე მაშინ
მივხედავ საქმეს, შეიბრუნონ ისევე ძილი
ათასებმა, რომ აღგივლინონ მუდარა, ლოცვა
ნაშუადღევზე, შენ არ იყო იმედზე კაცის,
იმ ერთი კაცის, ვინც შორ ზღვაში წერტილად მოჩანს,
მარილის სვეტი, ძვლადქცეული, შენსავით მკაცრი,
შენსავით მარტო, შენი ხატი, ტოლი და სწორი,
მხოლოდ სულ ერთი, ერთი რამით ნაკლები შენზე –
შენ ღმერთი ხარ და ის კაცია და ორჯერ ორი –
ოთხია – ჭეშმარიტებაა – სჭირდება თევზი,
რომ გამოკვებოს ცოლ-შვილი, რომ მივიდეს მათთან
წელგამართული, უფალო, და გადადგეს ზღურბლზე…
ოთხმოცდაცხრამეტს შეიწყალებ იქ სადაც მართალს
ერთი ცოდვილი მეზღვაურიც მიიბი გულზე.

მზესუმზირები
ნინოს
ვინსენტ,
თუ გაფიქრებაც ცოდვაა,
მაშინ იგივე გაფიქრება მადლიც ყოფილა
და მიხარია,
რომ დღეს შემეცოდა კაცი,
რომელსაც ავადმყოფი შვილი ჰყავს
და მე მხოლოდ გავიფიქრე –
დავხმარებოდი.
შენ არ იცნობ ამ კაცს.
შენ არც იმ კაცს იცნობ,
მახვილგონიერ იდალგოს –
დონ კიხოტს რომ ჰგავს
და შუბლზე ქარის წისქვილები ადგას.
ყველას ვეუბნები და არავის სჯერა.
არ სჯერათ იმიტომ,
რომ სერვანტესი მკვდარია
და თუ მოინდომეს – მის საფლავსაც იოლად ნახავენ.
მე არ მჯერა საფლავების,
ვინსენტ,
მე განახებ კაცს,
რომელიც დონ კიხოტს ჰგავს,
რომლის იდეალებიც განუხორციელებელია
და მიუხედავად იმისა,
რომ ის სასაცილო მდგომარეობაშია,
რომ შუბლზე ქარის წისქვილები ადგას,
წისქვილები ტრიალებენ
და ამ წისქვილების მოძრაობის გამოა,
რომ კაცობრიობა ვითარდება.
მე არც ის მჯერა,
ვინსენტ,
რომ ამბობენ სიყვარული არ არსებობსო,
რადგან ეს რომ სიმართლე იყოს,
გალაკტიონის “მესაფლავე” ჩემი საყვარელი ნაწერი იქნებოდა,
ახლა კი – პირიქითაა,
მეც ვარსებობ
და დედაჩემიც 26-ე წელია
მინებზე ტოვებს თვალებს,
როცა ლოთი მამაჩემი
აგვიანებს სახლში მოსვლას
და დედა ასეთ დროს გვეუბნება ხოლმე,
რომ არავის და არაფერს უნდა შევეჩვიოთ,
რომ მხოლოდ უნდა გვიყვარდეს ყველა და ყველაფერი.
მე დედაჩემის მოუსვენრობა მიყვარს ამ დროს,
ვინსენტ,
ყველაზე და ყველაფერზე მეტად,
რადგან ეს მოუსვენრობა მგონია ღმერთი.
ჰო,
ვინსენტ,
ასე მარტივად არის ყველაფერი,
ჩვენ კი,
მთელი ცხოვრებაა ვცდილობთ გავრთულდეთ
და თუ ეს არ გამოგვდის,
მხოლოდ იმიტომ,
რომ მე და შენ გენიოსები ვართ.
ნუ გეღიმება,
ვინსენტ,
ეს ლექსი დიდ იაპონელს წავაკითხე წუხელ
და პირველი სიტყვები,
რაც თქვა,
ის იყო,
რომ ეს ნაწერი ზედმიწევნით ჰგავს
ყურწაჭრილ ჰოლანდიელს,
რომელსაც კბილებში გრძელი ჩიბუხი აქვს გაჩრილი
და სწორედ ასეთს ხედავდა მას წყვდიადში.
საბოლოოდ შენ მინდა გითხრა რაღაც,
ვინსენტ,
ჩემი არა,
წარსულისმეტყველის,
სულიერი კარიერისტის,
ფორთოხლისგულიანთა რასის უკანასკნელი წარმომადგენლის სიტყვები –
ჭეშმარიტება ოცნებაშია!
© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“