მარგარეტ ეტვუდი – ლექსები

ინგლისურიდან თარგმნა დალილა გოგიამ

 

ვარიაცია  სიტყვაზე ძილი

მინდა გიყურო მძინარეს,

რაც შეიძლება არასდროს მოხდეს.

მინდა გიყურო, როცა

გძინავს. მინდა შენთან ერთად

დავიძინო, შენს ძილში

შემოვაღწიო როცა ჩემს თავზე ძილის

ტალღა შავად აიზვირთება

 

და გამოგყვე წლიანი მზისა და სამი

მთვარის ხასხასა ლურჯმწვანე

ფოთლებიან დატალღულ ტყეში

გამოქვაბულთან, სადაც შენი

აკვიატებული შიშისკენ ეშვები

 

მინდა მოგცე ვერცხლის

ტოტი, თეთრი ყვავილი, ის ერთი

სიტყვა, შენი სიზმრის შუაგულში

საფრთხისგან რომ გიცავს.

მინდა შენთან ერთად

ისევ ავიარო გრძელი

კიბე & ვიქცე

ნავად,  რომელიც უვნებლად გაგიყვანს

უკან, მინდა, ვიყო შენი

ხელისგულებიდან ასული ალი

იქ, სადაც შენი სხეული

ჩემს გვერდით წევს და მასში ისე

ადვილად აღწევ,

თითქოს ჰაერი ჩაისუნთქე,

 

მინდა ვიყო ჰაერი,

რომელიც წამით სახლდება

შენში. მინდა ვიყო ზუსტად ისეთივე შეუმჩნეველი

& ისეთივე აუცილებელი.

დილა დამწვარ სახლში

დამწვარ სახლში ვსაუზმობ.

ხვდებით: არც სახლია, არც საუზმე, თუმცა,

მე ნამდვილად ვარ.

კოვზი, რომელიც გადნა, ფხაჭუნობს

ჯამზე, რომელიც ასევე გადნა.

ირგვლივ სხვა არავინაა.

სად წავიდნენ ჩემი და-ძმა,

დედა და მამა? ალბათ სანაპიროზე.

მათი ტანსაცმელი ჯერ კიდევ კარადაში კიდია.

მათი ჭურჭელი ახონხლილია ნიჟარის გვერდით,

რომელიც ბუხრის გვერდითაა,

იქვეა ცხაური და ჭვარტლიანი ჩაიდანი,

ყველა წვრილმანი მკაფიოდ ჩანს,

თუნუქის ტოლჩა და რკინის სარკე,

დღეა კაშკაშა და უსიმღერო,

ტბა ცისფერი, ტყე ფხიზელი.

აღმოსავლეთით ღრუბლის ფთილა

შავი პურივით უხმაუროდ ფუვდება.

მე ვხედავ მორევს მუშამბაზე,

მე ვხედავ ბზარებს ჭიქაზე,

სადაც მზე ეცემა, ცეცხლი ბრიალებს.

მე ვერ ვხედავ საკუთარ ხელებს და ფეხებს

და არც ის ვიცი ეს მახეა თუ ღვთის წყალობა,

აი, დავბრუნდი აქ, ამ სახლში, სადაც

ყველაფერი დიდი ხნის წინ უკვე დასრულდა,

ჩაიდანიც და სარკეც, კოვზიც და ჯამიც,

ჩემი სხეულიც,

ის სხეულიც, მაშინ რომ მქონდა,

ის სხეულიც, ახლა რომ მაქვს, როცა

ვუზივარ ამ მაგიდას მარტოსული და ბედნიერი.

ბავშვის შიშველი ფეხები დამწვარ ფიცარნაგზე

(თითქმის ვხედავ).

ჩემს ცეცხლმოკიდებულ ტანსაცმელში, თხელ მწვანე მოკლე შარვალში

ყვითელ დასვრილ  მაისურში -

ჩემი ნაცრიანი, არარსებული,

მანათობელი ხორცი.

თვალისმომჭრელი.

არ/არის

სიყვარული არ არის პროფესია.

არც დახვეწილი, არც სხვაგვარი

სექსი არ არის კბილის მკურნალობა

სლიკინა პლომბით ტკივილისა და ღრმულების ამოვსება.

შენ არ ხარ ჩემი ექიმი

შენ არ ხარ ჩემი მკურნალობის კურსი,

არავის შესწევს ამის

ძალა, შენ უბრალოდ ხარ ამხანაგი/თანამგზავრი.

მოეშვი მედიკოსის ფორიაქს,

ღილებშეკრულს, ყურადღებიანს,

მიეცი საკუთარ თავს გაბრაზების უფლება

და მეც, იგივე უფლება,

რომელსაც არ სჭირდება შენი არც

თანხმობა, არც შეცხადება,

რომელსაც არ სჭირდება დაკანონება,

ის ავადმყოფობისგან

კი არ დამიცავს, არამედ შენგან,

რომელსაც არ სჭირდება განმარტება,

არც ჭრილობის ჩამობანა, არც მოწვა,

რომელსაც ერთი რამ სჭირდება მხოლოდ

ისევ და ისევ გამეორება.

მომეცი აწმყო დროის უფლება.

მაგნოლიად რეინკარნირებული ავა გარდნერი

რატომღაც ისე მოხდა, რომ

არასოდეს აღმიქვამდნენ სერიოზულად. მაიძულებდნენ,

ფუშფუშა რაღაცები  ჩამეცვა: მხრებმოხდილი ბლუზები, ესპანელი

მოცეკვავეების ფენა-ფენა ასხმული ფრიალა კაბები, თუმცა,

მაინც, ვერასოდეს მოვიპოვე თავდაჯერება, –  სულ მინდოდა

ვინმესთვის თვალი ჩამეკრა და ტრაგიკულად

წაგრძელებული კისრის ნაცვლად ჩემი გვერდები მეჩვენებინა. ახლა

შემომხედეთ: რომელიღაც კომპანიის

მიერ ბოძებული რესპექტაბელური

ფერი კი არა, ალმოდებული ვაგინალური წითელი,

თუ  აჯანჯღარებული სასაქმებელი ზეთის ფერი

მადევს. პირდაპირ ვთქვათ: ჩემ დროს, ყოფილიყავი

ლამაზი და თანაც ქალი, მასხრობას

ჰგავდა. კაცებს ერთი სული ჰქონდათ,

ნანადირევივით კედელზე როდის მიმაჭედებდნენ,

ან, თუ შანსი მიეცემოდათ,

ბილიარდის მაგიდაზეც, ქალები სიამოვნებით

ამომჩიჩქნიდნენ თვალებს.  მე კი, მე

სიამოვნებას ვამჯობინებდი, – ქარაფშუტა

სიყვარულს, კისკისს, ცოტა სასმელს, მაგრამ მაშინ არჩევანი მე არ მქონია.

რა მომანიჭებდა წონას? ფასს?  მათ თვალში.

გრძელი ეშვები?  შურისძიება?

კაბაში დამალული დაშნა,

ბედიწერის ნაცრისფერი ცისარტყელა,

როგორც მძაღე  ქონის შარავანდედი

თუ უკეთესი: ჯავშანი მკერდზე,

ქროლა სტეპებზე, იარაღასხმული მკვლელების

ურდოს წინამძღოლობა. ამისათვის, დიდი – დიდი, ძეგლი

დაგიდგან,  ფხიზელი მოქალაქეების მიერ სევდიანი

გამანადგურებლებისთვის წლების მერე აღმართული

ძეგლების მსგავსი – ქვის ან სპილენძის,  დიდებულად

შუბლშეკრული, კბილი კბილს მიჭერილი, თითქოს რაღაცას

ღეჭავდე. მაგათ ჯანდაბამდე გზა ჰქონიათ. მე მირჩევნია,

ყვავილი ვიყო – თუნდაც, ის, სკოლის საცეკვაო

 საღამოზე ტუალეტის ქაღალდისგან გაკეთებულ

დეკორაციას რომ ჰგავს.

ის ყვავილი, გაქელილი, წვეულების მეორე

დღეს დარაჯი ნაგავს რომ გააყოლებს,

ნაღვლიანი ფლირტი  თუ დაჭმუჭნული

კაბის ფოჩები, ან უხეში კოცნაობა

პარკინგზე, თუნდაც ბიჭი, ქონიანი კისრითა

და ბარძაყებით,  ან ხელის უხეში  ფათური ლიფის

გასახსნელად, დაჭორფლილ ძუძუებს შორის

იაფფასიანი სუნამოც კი,  მთელ მათ ისტორიაზე

გაცილებით უკეთესი იქნებოდა, მათ  ტალახიან

დროშებზე, ხმელ ეტრატზე, მკვდარი ძვლების შრეებზე, რომლებსაც

ასე დიდებულად მიიჩნევენ, სისხლისღვრებზე, რომელთა

დაზეპირებაზეც გიჟდებიან, და თავის შვილებს ასწავლიან, რომ იმ ადგილებში ილოცონ, სადაც სძულთ თაიგულები, უდარდელი ბოტანიკით ტკბობა,

 ჭიქა ღვინო ტერასაზე, შიშველი ფეხი მაგიდის ქვეშ, თეთრ

შარვალზე, ანტიკური ეშმაკობა და სასიცოცხლო თავსატეხი,

უკვდავების წყლის კლიშე, სიცოცხლეს

რომ ახანგრძლივებს, უგემურს და უფასურს, სიო, რომელიც

იმას აშრიალებს, რაც, შეიძლება, ახლა ჩემი ფოთლებია, ჩემი

დახუჭული მწვანე თვალები, ჩემი

ვულგარული, მყიფე,  თვალისმომჭრელი

უმნიშვნელო ყვავილის ფურცლები,  უამრავი

ტუჩი, შეღებილი და მყვირალა, და

ნოტიო, როცა სათბურში მკოცნის, ოჰ,

რას არ მივცემდი, რომ  დამიბრუნდეს,

განსხეულდეს, სხეული,

რომელიც იყო ერთადერთი, რაც

კი ოდესმე მქონია. სიხარული.

© არილი