ქ ა ლ ა ქ ი
1
ქალაქში ტლანქი სიკვდილია გაჩხერილი, მდორე მოძრაობით ირხევა მისი ტანი და როცა ყველას მოგვინელებს, მზე და ვარდები იხარებსო მერე, ამბობენ
2
ხე რომლის ქვეშაც ჩემმა შეყვარებულმა პირველად გამჟიმა ვეღარ ვნახეთ. ხეებზე მონადირეს უთხარით: იმას, რომელზეც “დათოს + ანდრო” ეწერა, ჩვენი სიყვარულის ხეა. წყალი არ მოაკლოს და ვიტამინები ფესვებდაგლეჯილს
3
ჩემი საყვარელი პოეტის ქუჩაზე, ჩემი საყვარელი პოეტის სახლთან ძველი, ყვითელი ბულდოზერები დგანან…
4
ტელევიზორი შიშინებს.
შიშინებს…
შიშინებს…
ევროპის დროშისფრად ანათებს
ქალაქის თავზე ანძა,
ტელევიზორი არაფერს შიშინებს
შიშინებს, შიშინებს, შიშინებს…
5
ქალაქი ვეღარ იზრდება
უჭერს შენობები ქალაქს
ქალაქი თავში ჩაიზარდა
აფარებული აქვს ხელები სახეზე ქალაქს
ქალაქი თავს გაიგუდავს, ქალაქი იგუდავს თავს
6
ქალაქს ეშმაკის ბორბლები გასძვრა,
ანგელოზების იმედზეა დარჩენილი ის ახლა,
გზა თუ იპოვეს გამურულ ცაში
7
სიტყვებმა დაგვტოვეს, მდუმარების ყლორტები იწვერება ჩვენი ტუჩებიდან, იოგებში იხლართება და სასას გვიპობს მისი ფესვები
(სად არის ჭაღარა მთაწმინდა?!)
8
ქუჩიდან რომელსაც სახელი არ აქვს, სახლიდან რომელსაც ნომერი არ აქვს, გამოასვენეს თითებდაჭრილი, ტყვედჩავარდნილი ჯარისკაცი. მისი ფანჯრის ქვეშ წარწერა დარჩა – ”მე გადავცურავ ზღვას”
9
ჯერ, სამუშაოზე დამაბრუნეთო, მარტო იდგა ტრანსფარანტით თბილისის ცენტრში, მერე პარლამენტის წინ აძვრა და დროშით თავი დაიხრჩო ტყიბულელმა მეშახტემ
10
დედა ქართლისა ძუძუებს უწვდის,
ცინკის ძუძუებს ქალაქს,
რკინა და ტროტილია ცაში,
ქალაქს გაეყინა ნაბიჯები,
კვალი გაუშეშდა ქალაქს
11
ახალგაზრდა შეიძლება მოკვდეს, ბებერი უნდა მოკვდესო, ჭაღარა თბილისო ჩემო.
12
გველეშაპივით გდია მიწაზე ქალაქი და ცეცხლის ენებს უნთებს საკუთარ მოქალაქეებს.
ვის შევჩივლო, გიორგიც და რუსთაველიც მკვდარია.
3
ალო, ალო, ალო,
შენ ხარ უფალო?
ტუ, ტუ, ტუ…
14
უჰაერობა მახრჩობს…
ჩამეხუტე, უფრო ჩამეხუტე,
მომეკარი, უფრო მომეკარი,
შენი კუჭიდან ამოსულმა შიმშილის სუნმა გამგუდოს
ამ უნაყოფო ქალაქის ნაცვლად.
ჩამეხუტე, უფრო ჩამეხუტე,
მომეკარი უფრო მომეკარი.
* * *
ნივრის სუნია,
დედაჩემი მოვიდა!
როგორც დისტანციური პულტით
ტელეფონით მართავს მამას:
– მიხვედი სახლში?
. . . .
– წყალი გადაივლე?
. . . .
– ასე რად ახველებ?
. . . .
– დაგავიწყდა ჭამა?
. . . .
– ბადრიჯანია ნიორწყალში.
. . . .
– მაცივარშია, დაბლა…
კიდებს ყურმილს
და იწყებს დაგვას.
მამაჩემი მასტურბირებს ან
შეექცევა კლასიკურ ლიტერატურას
დანტეს, ტაბიძეს, რემბოს ან ბალზაკს.
(ნივრის სუნი დგას ქალაქში)
დედაჩემს სძაგს კლასიკური ლიტერატურა და
გულისრევამდე კითხულობს ეგზისტენციალისტებს,
მერე ისე უკვირდება ყველაფერს,
რომ იმისი მზერა ძვლებამდე ატანს.
ბაზრიდან ბრუნდება
ტკივილებით სავსეს შემოდგამს კარებში კალათს,
ფეხსაცმელს იხდის,
წუწუნებს და
მიწვავს ქათმს,
– ხორცი უნდა ჭამოს ახალგაზრდა კაცმა!
(მისი საყვარელი სოუსია – ნიორწყალი)
ქათმის ფრთები ნიორწყალში!
მამაჩემი მასტურბირებს,
ან კითხულობს ახლა ბალზაკს.
(ქალაქში დგას ნივრის სუნი!)
ამ ჩემს კუტუს ნიორწყალში,
ეს მე ზუსტად ვიცი,
არასოდეს არ მოვიყვან ცოლს და
არვისაც არ გავუყოფ საბანს.
ა ნ უ ბ ი ს ი ს ღ ი მ ი ლ ი
სასჯელი მირონივით მორაკრაკებს ქუჩებში,
მეტროებში და მარშუტკებში
თეატრებში და სამინისტროებში,
ეკლესიებში და სასამართლო დარბაზებში.
ერთიდაიგივე ილეთებს იმეორებს ყოფის პლასტიკა,
ბიძიების იღლიების სუნი უდის თავზე თანამდებობის პირებს,
მე გავგუდავ მათ დაუსრულებელი ნეპოტიზმისთვის,
თანამშრომლებს ყბებში ამოკერებული ენებისთვის,
პათოლოგიურად უუნარო,
უარს ვამბობ პირად ჰიგიენაზე,
არ ვიპარსავ წვერს,
არ ამოვიბან წირპლებს,
არ გამოვიცვლი ტრუსიკს,
ჩავიფსამ სადაც მომეფსმება
და არავის მოვუხდი ბოდიშს.
მეჩვიდმეტე დღეა
აღარ ვიბან ტანს,
არ ვიხეხავ კბილებს.
ავალ ავტობუსში და მივუჯდები ქალს
400 ლარიანი ხელფასით კმაყოფილება რომ აწერია სახეზე,
მივიმწყვდევ კუთხეში და არ გავუშვებ სანამ არ დაიხრჩობა.
იმედის ტრაექტორია A წერტილიდან A წერტილის გათვლით
A წერტილისაკენ მოძრაობაა.
ვიხრჩობი,
ოფლის სუნია,
ოფლის სუნში ვიხრჩობი,
მე თავს ვუშველი,
მიწას გავყვები ცოლად.
შენ კი,
გამოწველე ფაიფურის ძუძუები მაგ შენს ქვეყანას!
გამოწველე ფაიფურის ძუძუები მაგ შენს ქვეყანას!!
გამოწველე ფაიფურის ძუძუები მაგ შენს ქვეყანას!!!
* * *
ვინ ხარ?
ვინ ხარ, ჩემს დასიებულ ფეხებს რომ…
ვინ ხარ, ჩემს დასიებულ ფეხებს რომ სუროსავით ეხვევი?
ვინ ხარ, ჩემს დასიებულ ფეხებს რომ სუროსავით ეხვევი
და გასაქცევი ძალა წამართვი?
ჭრელი პოლიეთილენის პარკებში იხრჩობიან მიტოვებული კარუსელები,
აქაფებულ არყოფნაში ბანაობენ პლასტმასის ცხენები
და თვალებში ფერადი ნათურები უციმციმებთ.
ვინ ხარ?
რად მიღალატე??
როდის წოვა ჩვენი დედების ძუძუები,
რად ვერ ვიხსენებ?
როდის მიგვიერთა სიკვდილმა,
რატომ მოცოცავს ეს განგრენა ჩემი სახლისკენ.
გაქვავებულია დრო და
ვარსკვლავები დამარხულია,
გადამხმარია შორისდებულები
დიდი გლოვისთვის.
სასუქებივით…
ჩვენი შვილები მუხლებამდე მიწაში დგანან
უძრაობისთვის.
სასწრაფოდ უნდა ამოვაჭრათ ჩვენს დებს და დედებს საშვილოსნოები
და ელექტრობოძებზე გამოვკიდოთ.
შორს აქედან და მზესთან ახლოს.
რად ვერ ვიხსენებ,
რად ვერ ვიხსენებ,
როდის დადო ჩვენი კანის ქვეშ სიკვდილმა ჩუმად კვერცხები?
უკანასკნელ ჰაერს აბოყინებს ფეხის მირტყმისას.
ერთად გვეშველა,
სად გაიქეცი ან წაიქეცი?
რად ვერ ვუშველეთ?
რად მიღალატე?
რად მიღალატე?!!
* * *
პოეზიის საზღვრები დღეს უფრო ფართოა, ვიდრე ოდესმე ყოფილა.
პოეტობა ჩვენს დროში სამყაროს უმნიშვნელო ნიუანსების პოეზიად
აღმოჩენასა და სახელდებაში ვლინდება. ფრაგმენტები ტექსტებიდან,
რომლებიც თავის დროზე პროზად გამოქვეყნდა, მაძლევს საშუალებას,
პოეზიად გამოვაცხადო, მათ პოეტურ თანაავტორად მოვიაზრო თავი და
ამით მათ მეორე სიცოცხლეც მივცე ლიტერატურულ სივრცეში.
* * *
კარლო კაჭარავა – დღიურიდან
ის მუდამ მოწყენილი დადიოდა;
უკანასკნელად ვიღაც ცალფეხა კაცი მოსწონდა,
რომელიც ხის პროთეზში ინახავდა
თავის ლექსებს და ჟურნალებიდან ამოჭრილ ფოტოებს.
მანამ ვიღაც ჰომოსექსუალისტი,
რომელიც რატომღაც მუდამ კისერს ულოკავდა.
უფრო ადრე ერთი ახალგაზრდა კაცი,
რომელიც მატოციკლეტით დასეირნობდა და
მერე იმ მოტოციკლეტით დაიღუპა ავტოკატასტროფაში.
* * *
(ჩაკ პალანიკი – ”ძილისპირული”
მთარგმნელი გია ბერაძე )
ხშირად ხდება ხოლმე ასე.
სიცილი და მუსიკა ფიქრებს შთანთქავს.
მათ ხმაური ახშობს.
ყველა ხმა ყურადღებას გიფანტავს,
ხელს გიშლის აზრების კონცენტრირებაში.
წებო თავს გტკენს.
ჩვენი აზრები უკვე ჩვენი აღარ არის,
იმიტომ, რომ შეუძლებელია საკუთარ თავში ჩაღრმავება,
უბრალოდ დაჯდომა და ფიქრი.
ხმაური საიდანღაც მაინც აღწევს.
მომღერლები ხმის ჩაწყვეტამდე გაჰყვირიან.
მკვდრები იცინიან,
მსახიობები ტირიან.
ყველა ეს ემოცია – მცირე დოზებით.
ვიღაც აუცილებლად აშხეფებს ჰაერში თავის განწყობილებას.
მაგნიტოფონები მანქანებში ვიღაცეების მწუხარებას, ბოღმას თუ დარდს აფრქვევენ.
* * *
ფილიპ როთი – ”პორტნოის სინდრომი”
მთარგმნელი ქეთი ქანთარია
დედაჩემი საკუთარ თავს ივიწყებდა
უფრო სწორად საკუთარ თავს თავფეხიანად მოყვასს უძღვნიდა.
მიცვალებულებს სანთელს ახლაც უნთებს ხოლმე,
(რაც სხვებს აზრად არ მოსდით).
დედაჩემს რელიგიური თარიღები ყოველთვის ახსენდება
და ამისთვის კალენდარი არ სჭირდება.
წესების გულმოდგინედ დაცვა სისხლში აქვს გამჯდარი.
როგორც ამბობს ხოლმე, სასაფლაოზე იმისთვის დადის,
რომ ”საღი აზრისა” და ”ღირსების გრძნობის” კარნახით,
ჩვენი ნათესავების საფლავები სარეველას არ დაანებოს.
გაზაფხულის პირველ დღეს დადგომას არ აცლის.
შალის ტანსაცმელს ამზეურებს,
ნოხებს თოფებად ახვევს, და შემოსასვლელში აბინავებს,
მამაჩემის სიგელ-მედლებით დაფარულ კედლებზე.
დედაჩემი ის ქალია,
სახლში უცხო ადამიანის შეშვებისა რომ არ შერცხვება.
რა დროც არ უნდა იყოს,
იმ უცხოს ნებისმიერ კარადაში ნებისმიერ უჯრაში ჩაახედებს
და მისი თვალი იქ ისეთს ვერაფერს დაინახავს, რომ დედაჩემს შერცხვეს.
სააბაზანო ისე აქვს დაწკრიალებული,
საჭირო რომ გახდეს იატაკის ფილებს ალოკავ.
მაჯონგის თამაშის დროს რომ აგებს,
ამ ამბავს სპორტსმენივით უყურებს,
აბა, თავს ხო არ მოიკლავს ზოგიერთებივით,
სახელს და გვარს არ დაასახელებს და არც ტიპი ჰოხმანს ახსენებს,
საერთოდაც ისეთი სისულელეა ეს ყველაფერი,
სათქმელადაც არ ღირს.
დედაჩემი ჭრის და კერავს,
ქსოვს და კემსავს,
უთოობით ხომ შვარცზე უკეთესად აუთოებს.
* * *
(ზურაბ ქარუმიძე – ”მელია-ტულეფია”)
სასტუმრო ”გრანდ-ოტელის” ყველაზე დიდ ნომერში,
მტკვარს რომ გადაყურებს,
ორნი არიან – შაქრო და მერიონ.
შუა ოთახში მრგვალ მაგიდაზე დევს ხილით სავსე ლარნაკი,
შუშის გრაფინით – ლიმონათი,
ორი თეფში და ჩაროზის დანა-ჩანგალი.
კუთხეში კონსოლის პატარა მაგიდაზე დგას პატეფონი
და გამოსცემს ჯაზურ ბგერებს,
ფანჯრიდან შემოსული ცხელი ჰაერის თანხლებით:
გარედან მონაბერი სიო ვარდებით მოქარგულ ფარდებს ბერავს
და აფრიალებს.
თეთრებში ჩაცმული ქალი და შავწვერა მამაკაცი,
შავ ახალუხსა და გალიფეში ლიმონათს წრუპავენ,
თან ბაასობენ:
– ეს ჯაზია, შაქრო,
მუსიკა, რომელიც ნიუ-ორლეანელმა ზანგებმა
და კროელებმა მოიგონეს.
© არილი