მიდიან კაცები
ციოდა იმ ზამთარს, ძალიან ციოდა. სანამ მყავდა, დამიჯდებოდა ხოლმე წინ, ჩემს მაჯებს თავის ხელებში მოიქცევდა და სულის შებერვით მითბობდა. მერე შემომხედავდა სულ ოდნავ წამოზრდილ მუცელზე და მეუბნებოდა, ჩემო კომშის ყვავილოო, ჩემო ჩიტუნაო და იღიმოდა ფართო, ნათელი ღიმილით. ეგეთი კაცი იყო. გვიან შემოდგომაზე ფარდას რომ გადაწევ და უცებ თოვის შარიშური შემოგანათებს, ეგეთი მშვიდი სიხარული მედგა ტანში.
არც ცუდი სიზმარი მინახავს, არც რამე წინათგრძნობა მქონია, ისე მომიკვდა ეგ კაცი. თოვდა იმ დილით. მივეხუტე ზურგზე, როგორც სახლიდან ყოველი გასვლისას, და წავიდა. ფანჯრიდან ვუყურებდი, სწრაფად მიდიოდა თოვაში, კი მომეჩვენა, თითქოს, ნელ-ნელა ქრებოდა, მაგრამ ეგ არაფერი-მეთქი, ჩამოვაფარე ფარდა და დავიწყე ლოდინი. დილანდელი ჩაის ჭიქები დავრეცხე ცივ წყალში, ლამფაში ნავთი ჩავასხი, რადიო ჩავრთე და ახალ ამბებს მოვუსმინე. ამბობდნენ, ქალაქის ცენტრში ისევ იბრძვიანო. არ მჯეროდა მაგ ომის. გარეუბნამდე სროლის ხმა არ აღწევდა და რა შემაშინებდა. ქოთნის ყვავილებს წყალს ვუსხამდი ტელეფონმა რომ დარეკა. რაღაცნაირი ხმით რეკავდა, თითქოს, ერთმანეთის მიყოლებით, ზრიალით, იმსხვრეოდა ჭურჭელი ქვის იატაკზე. უცნობმა ხმამ მითხრა, რომ ჩემს კაცს ბრმა ტყვია მოხვდა და აღარ არის. ის ხმა კიდევ სხვა რამეებსაც ამბობდა ძმათამკვლელ ომზე და წყევლაზე, მაგრამ აღარფერი მომისმენია. ტყემლის მურაბის მომჟავო გემო ჰქონდა ამ სიკვდილს და ვიგრძენი, მუცელში როგორ აიზილა ერთმანეთში სისხლი, ხორცი და კიდევ რაღაც მომწკლარტო სითხე. მერე დიდხანს ვიწექი გულდაღმა საკუთარ ნარწყევში და ველოდებოდი, როდის დაიწყებდა ჩემი ტანი გაბზარვას და უწვრილეს ნაწილებად დაფანტვას. მუცელში ფეთქვას ვგრძნობდი ყრუდ, ზუსტად ისე, ღრმა ძილში რომ ხარ და, თითქოს, გესმის და თან არ გესმის როგორ გამეტებით აბრახუნებს ვიღაც სახლის კარზე. ვიწექი ასე საღამომდე, ვაყურადებდი საკუთარ სიკვდილს და არაფრით გამოჩნდა. მერე კარზე უცხო ხელებმა დააკაკუნეს და მივხვდი – ჩემი მკვდარი კაცი სახლში დაბრუნდა. დავიკბინე გაყინული მაჯები, წამოვდექი, კაბა ჩამოვისწორე, თმა ჩამოვიშალე და დავხვდი.
ყვავილები ცოცხლებისთვის
არც შავი თავსაფარი მეხურა, არც შავი ტანსაცმელი მქონდა რომ იმაში გამოვხვეულიყავი. მუქი, მუქი მწვანე კაბა გადავიცვი უწვრილესი ცისფერი ყვავილებით და მივუჯექი ჩემს კაცს თავთან. ნელ-ნელა სველი ნაჭრით ჯერ პირიდან გადმოსული სისხლი მოვუწმინდე, მერე ყელში ჩასული და შემხმარი. სვენებ-სვენებით ვრეცხავდი ნაჭერს მუხლებზე ჩამოდგმულ წყლიან თასში და მომავალი მარტოკენა ღამეების სიბნელე მიდგებოდა ტანში. გულთან ახლოს დიდი წითელი ლაქა ჰქონდა პერანგზე, ვიფიქრე, ამას გავხდი და იმ ჯემპრს ჩავაცმევ- მეთქი, დღისით რომ ვქსოვდი და მაგის მოსვლის დროს კარადაში ვმალავდი. შობაზე უნდა მეჩუქებინა. ვერ მოვერიე ამ ჩემს კაცს, ვერ გავხადე ის სისხლიანი პერანგი და ზემოდან გადავაცვი შობის ჯემპრი ძლივძლივობით. ჩამოვადე მერე მხარზე თავი და ჩავეჭიდე იმის გაციებულ ხელებს. თითქოს, ხმაურობდნენ ჩემი კაცის ზურგი და მხრები, თითქოს, იმ ადგილის ხმები წამოიყოლესო, იმ ადამიანების, გასროლის. მერე დაცემის ხმაც გავიგონე და ისიც, როგორ აშრიალდნენ გამხმარი ფოთლები მის ზურგქვეშ. მაშინ ვიგრძენი, რომ ეს ხმები დიდი ჭრელი გველები იყვნენ. გამოუძვრნენ ჩემს კაცს მხრებიდან და მუცელში შემომიცოცდნენ.
დღისით ვერ ვდარდობდი ჩემს კაცს. მოდიოდნენ ქალები, ზოგი უცხო, ზოგი – ნაცნობი და მოჰქონდათ ყვავილები. ჩამომისხდებოდნენ ახლოს და მეუბნებოდნენ, რას იზამ ეგ ყოფილა შენი ბედი, მაგრამ ჯერ ახალგაზრდა ხარ, ეგ ბავშვი რომ მოიცილო არავინ დაგზრახავს, აბა მარტომ როგორ უნდა გაზარდოო, იქნებ კიდევ გათხოვდეო. გამოიწვდენდნენ მერე ხელებს ჩემკენ, მუცელზე დამადებდნენ და ვგრძნობდი, იმათგანაც გველები მიცოცდებოდნენ ტანში. მერეღა მივხვდი, ჩემთვის და ჩემი ცოცხალი შვილისთვის მოჰქონდათ ის ყვავილებიც.
ღამე რომ ჩამოდგებოდა და ყველა წავიდოდა, მივადებდი შუბლს შუბლზე ჩემს გაყინულ კაცს და ვისიზმრებდი, თითქოს, ცოცხალი იყო, თითქოს, ისევ ერთად ვიღვიძებდით დილაობით და მეჩვენებოდა, რომ ხელები უთბებოდა.
საშინლად უჭერდა სიცივე სასაფლაოზე რომ ავედით. ცივ მიწაში დაფლეს ჩემი კაცი, ყვავილები დაუტოვეს თავთან და მალევე მიმოიფანტნენ უკმაყოფილოები, რომ, როგორ წესი იყო, პური არ ვაჭამე და ღვინო არ დავალევინე. დიდხანს არც მე დავრჩენილვარ.
იმ ღამით პირველად შევწექი მარტო ჩვენს ლოგინში, სიცივე და ოთახში დარჩენილი ყვავილების მძაფრი სუნი ტანში გამიჯდა, მუცელზე ხელები შემოვიწყვე, დიდი მლაშე ქვა გადავყლაპე და დავიჯერე, რომ ჩემი კაცი დამთავრდა.
სიზმარი ცოცხლებზე
თავიდან ყველაფერი კარგად იყო. დედაჩემი რომ მუცელზე ხელებს დაიწყობდა, მშვიდად ვსუნთქავდი. მივეყუდებოდი შიგნიდან და მისი ხელების სუნს ვაყურადებდი – მშვიდს, მწვანეს, ქოთნის ყვავილებგამოვლილს. მამაჩემის ხელი ცოტა მძიმე იყო, მაგრამ ისიც მშვიდი. დედა რომ ჩაიძინებდა, მუცელზე თავს მიადებდა და მელაპარაკებოდა. მე აქედან ჩემს ამბებს ვუყვებოდი, ვეუბნებოდი, რომ, რაც ის და დედა დაიბადნენ გზაში ვარ და აქედან გამოძრომისთანავე ამდენხნიანი მარტოობის დარდებს ამოვუშვებ და მთელი გზის დაღლილობას გამოვიტირებ-მეთქი. მერე ორივე ვყუჩდებოდით, მე – შიგნით, ის – დედას მუცელზე მიხუტებული. კარგი იყო.
მერე უცებ ყველაფერმა ფერი იცვალა. თითქოს დიდმა დარტყმამ გამომაღვიძა და ყელამდე სისხლში დავიწყე ცურვა. იმ ღამით დედას ტირილის ხმამ შემოაღწია და მივხვდი, ამის მერე ვეღარასოდეს დავიძინებდი ფართო, ნამდვილი ძილით.
ნელ-ნელა მოცოცავდნენ ჭრელი გველები, ჯერ თავებს შემოყოფოდნენ, ორკაპა ენებს აასავსავებდნენ და როცა ბოლომდე შემოძვრებოდნენ, მკბენდნენ. თავიდან ძალიან მტკიოდა, მერე მივეჩვიე. ნელ-ნელა ვივიწყებდი დედაჩემის ხელების სუნს და მამაჩემის ხმას. მწკლარტე სისხლის გემოთი გამოვიღვიძე სიცოცხლეში და არცერთი წვეთი არ მიტირია.
როგორ მოვათბუნოთ მუცელი
იმ მარტოკენა ღამეებში ხელები ისე მეყინებოდა, მესმოდა, როგორ ჭრიალებდნენ ჩემი წვრილი ძვლები და, მეგონა, ისე დაიფშვნებოდნენ, როგორც გუბეებზე მოდებული თხელი ყინული ფეხის დაბიჯებისას, მაგრამ მერე უსაშველოდ წამოზრდილ მუცელზე დავიხედავდი, გავიფიქრებდი, რომ გოგო იქნებოდა თუ ბიჭი, მამას დაემსგავსებოდა და მითბებოდა ხელები.
ხანდახან ღამით, მძიმე ოხვრას გავიგონებდი მუცლიდან, ხელს მივიდებდი და, თითქოს გაქვავებულიყო, გაციებულიყო და შიშის ქარი მიყინავდა ტანს. მაშინვე წამოვხტებოდი ლოგინიდან, როგორც ქოთნის ყვავილებს ვფუთავდი ზამთრის წინ, ისე შემოვიხვევდი შალს მუცელზე, მოვათბუნებდი და ვიწყებდი სიმღერას ზაფხულის მშვიდ, თბილ დილებსა და ადამიანებზე, რომლებიც პურს გვაწვდიან, როცა გზაში ვართ და გვშია. მეგონა, ეს სიმღერები უშველიდა, მეგონა, ჩემი სიყვარული საკმარისი იქნებოდა, მაგრამ არ ეყო. მოღუშულ, ქარიან დღეს დაიბადა და როცა პირველად ავიყვანე ხელში, მომეჩვენა, რომ უკვე ყველაფერს ხედავდა და მაგის ცივი ხელების შეხებაზე უსაშველო ზამთარი ჩამოდგა ჩემს ტანში.
ფართოდ გახელილი თვალებით
მედარდებოდა დედაჩემი. ადგებოდა დილაუთენია, ჩაის დააყენებდა, ძლივძლივობით ნაყიდ პურზე თხლად კარაქს გადაუსვამდა და მეძახდა. სანამ ვსაუზმობდი, ჩანთას მილაგებდა და მერე მივყავდი სკოლაში. მოეფარებოდა თუ არა თვალს, მე ისევ გარეთ ვიპარებოდი და ჩემს ამოჩემებულ ადგილას მივდიოდი კორპუსებისგან მოშორებით. დავიჭერდი პატარა ლეკვს ან კნუტს და ვაწამებდი ფართოდ გახელილი თვალებით. თან ნემსებივით მესობოდა ეს ხმები და თან მსიამოვნებდა, თითქოს, ამით იმ ჩემს ჭრელ გველებს სამაგიეროს ვუხდიდი. ასე მეგონა.
სკოლა რომ დავამთავრე, მერეც დავდიოდი იმ ადგილას. ერთხელ რომელიღაც მეზობელმა დამინახა და გვიან, სამსახურიდან მომავალ დედაჩემს მიაძახა, რა სატანისტი შვილი გყოლია, ან რა გეგონა, უმამოდ, მარტომ რომ მოინდომე ბიჭის გაზრდაო. შემეცოდა დედაჩემი, ძალიან შემეცოდა, მაგრამ გველები არ მასვენებდნენ.
ბევრი იდარდა დედაჩემმა. მერე ისევ იმ მეზობელმა ურჩია, ეკლესიაში წაიყვანე, იქ უშველიანო. არ სჯეროდა დედაჩემს არც მეზობლის, არც მღვდლების, მაგრამ მაინც ადგა და ტაძარში წამიყვანა, იქ კიდევ ვიღაც შავებში გამოხვეულ კაცს ყელის გამოწევით შეეხვეწა სწორ გზაზე დამიყენეო. დიდხანს იდგა და თვალებაწყლიანებული მიყურებდა, სანამ იმ კაცმა შიგნით არ შემიყვანა და ჩემ უკან კარი არ მიკეტა. ამ დღის შემდეგ ცოტა ხანი მშვიდად ვიყავი. დედაჩემსაც თვალებში სინათლე ედგა, ჩემს სანახავად მოსული, დაწყნარებულს რომ დამინახავდა ხოლმე. მაგრამ ერთ დღეს იმ შავებში გამოხვეულმა კაცმა მეც და სხვებიც ერთ არც ისე ხალხმრავალ შეკრებაზე წაგვიყვანა და გვითხრა, რომ ეს ერთი მუჭა ხალხი, ზოგი ფერადი თმით და ზოგი ფერადი ტანსაცმლით, ღამით მაჯებიდან ჭრელ გველებს უშვებდა და სხვა ადამიანებს სულსა და გონებას უმღვრევდა. მერე მოგცვა ხელში ქვები და პირველმა თვითონ ისროლა. ვისროდი და ისევ იგივე მემართებოდა, რაც ადრე, თან ვიტანჯებოდი და თან გველებზე შურისძიებაზე ვფიქრობდი, როცა იმათ შეშინებულ თვალებს და ტკივილისგან დამანჭულ სახეებს ვხედავდი. გავიფიქრე, ნუთუ ამ დამფრთხალ ადამიანებს იმ ჩემს გველებთან რამე აკავშირებთ-მეთქი. ამ დროს ნაცნობი ხმა გავიგონე, შემოვბრუნდი და კაცი, რომელიც ჩემს გველებს უნდა მორეოდა და ჩემთვის ძილი და სიმშვიდე დაებრუნებინა, კიდევ ერთ დიდ ქვას მაწვდიდა. მაშინ შევამჩნიე, მისი მაჯებიდან ჭრელ გველებს ამოეყოთ ენები. მერე სხვებსაც დავაკვირდი, ვინც ყველაზე გამეტებით ისროდა ქვებს, იმათ ყელის ძარღვებშიც გველები ჰყავდათ. უცებ რამდენიმე წუთის წინანდელი ჩემი თავი დავინახე შორიდან, ქვას ვუმიზნებდი რომელიღაც ფერადთმიანს, რომელიც თავისი დიდი ზურგით ფარავდა სხვებს, და დიდ, ჭრელ გველს ამოეყო ენა ჩემი მაჯიდან. შემეშინდა, ძალიან შემეშინდა. დავაგდე ქვა და ვთქვი, დედაჩემის სიმღერებმა უნდა მიშველონ-მეთქი.
წამოვედი. სახლში წამოვედი.
აღდგომის გველი
სისხლის სუნი მოიყოლა რომ მოვიდა. ჩამიდო კალთაში თავი და გამოიტირა თავისი გზები. ვუყურებდი ამ ტირილში როგორ უჩნდებოდა თანდათანობით პატარა წითელი ნაკბენები ტანზე და ტკივილისგან იკლაკნებოდა. ყველაფერს მივხვდი და ვთქვი, მე უნდა ვუშველო-მეთქი ჩემს შვილს. დავხუჭე თვალები და დავიწყე სიმღერა მამამისზე, იმის დიდ, კეთილ თვალებზე, ჩემს ქოთნის ყვავილებზე და მერე მუცლიდან თეთრი, სიკეთის გველი გამოვიცოცე. ის თეთრი გველი ჩემს შვილს ნელ-ნელა წოვდა ტკივილებს ნაკბენებიდან და ვხედავდი, როგორ იბზარებოდნენ მის სხეულში ჭრელი გველები, როგორ ემსგავსებოდნენ მტვრის ნამცეცებს. და ვგრძნობდი, როგორ უთბებოდა ხელები ჩემს შვილს, როგორ ემსგავსებოდა მამამისს.
საღამოხანს ფანჯარასთან იწვა გულაღმა დიდხანს ნატაჯნი ადამიანივით. მივედი, თმაზე გადავუსვი ხელი და ვუთხარი, რომ დღეიდან არჩევანი აქვს. შემომხედა დიდი, დარდიანი თვალებით და მომადო თავი მუცელზე. მე კიდევ დავიწყე სიმღერა აღდგომის გველზე და ბნელი ღამის შემდეგ გათენებაზე. დავხედე ჩემს შვილს და ეძინა, ეძინა ღრმა, მშვიდი ძილით.
ვიგრძენი, როგორ გაუდიდდა გული ჩემს კაცს, იქ, სადაც იყო, და ამოვისუნთქე.
© არილი