გზის გამყვანი
ჩემი თავიდან უნდა დამეწყო
გზის გაყვანა და გავსულიყავი
ისევე ჩემი თავის ბოლოში.
თურმე ჩემიდან უნდა დამეწყო!
აი, დღეს ვიწყებ გზის გაყვანას ჩემი თავიდან
და როდისმე გავალ ჩემივ თავის ბოლოში,
ოღონდ ყველაფრის გავლით, რასაც კი
თუნდაც ერთხელ მაინც შევეხე:
მე ვარსკვლავების წინააღმდეგ
უსასრულობის რიკ-ტაფელა მითამაშია
და დამარცხება მომიგია…
მე კარგ სიზმრების სანახავად
ღამეები გამომიშიგნავს,
მაგრამ არასდროს ჩავწოლილვარ
შიგნით, კმაყოფილ წრუწუნასავით…
სულ გზა გამყავდა და მოვდიოდი,
ოღონდ საიდან – საკვირველი სწორედ ესაა –
ჩემი ბავშვობა არ ყოფილა ისეთი კარგი,
რომ მოვდიოდე მე ბავშვობიდან…
მე მოვდივარ მარტოობიდან –
მარტოობა იყო ჩემი
მიწა ყველაზე მოსავლიანი,
სადაც ვრგავდი გიგანტ ყვავილებს
გვირილისხელა დედაჩემისთვის.
მარტოობა იყო ჩემი ის მუსიკა ულამაზესი,
სადაც ყურებზე ხახვს ვერ მაჭრიდნენ…
ღამით ჩემს ციცქნა საძინებელში
შემოდიოდა მთვარის ბაღი თვალუწვდენელი,
ხელში მარკ ტვენის “ტომ სოიერით”
და უნახავ და კარგ სიზმრებით
გაფოთლილი და აყვავებული,
მაგრამ – მარტო, მარტო ვიყავი!..
ღამის გუმბათზე უძინარი
დავდიოდი სიზმრის ფეხებით
და ჩამოვარდნის არ მშინებია,
რადგან სად უნდა დავვარდნილიყავ,
თუ არა ისევ მარტოობის ფაფუკ ლოგინში!
გზა კი გამყავდა, სულ გამყავდა
გზა სინათლიდან სიბნელემდე
და სიკეთიდან ბოროტებამდე,
რომ მეშველა ვიღაცებისთვის,
მაგრამ იმას რას ვიფიქრებდი,
თუ ლონდონიდან ბომბეიმდე
გვირაბის გათხრას დამაბრალებდენ!
ჩემი თავიდან უნდა დამეწყო –
ჩემი თავიდან უნდა გამეყვანა გზა და ჩემივე
თავის ბოლოში გავსულიყავი.
და, ჰა, დღეს ვიწყებ გზის გაყვანას ჩემი თავიდან.
პასუხი კითხვაზე: “როდის წერთ?”
ვწერ, როცა წვიმა სულში გამიარს,
როცა შორს, თითქოს, მელნის ჩქამია,
როცა დღე შარვალს აიკარწახებს,
როცა არც ხურავს ცას და არც აღებს
ელვა და ღრუბლებს უჩენს ბარძაყებს…
ვწერ, როცა ფეხქვეშ ვიგრძნობ ნამიან
მარადისობის მოლს და ვცახცახებ…
ვწერ, როცა ქარი, თითქოს, ცის კიდეს
გამოანგრევს და, როგორც რისხვის ტყე,
გაიფოთლება მსტვენ ამბოხებით
და ებერება სივრცეს ლოყები,
ვიდრე დადგება დრო დაოკების…
ვწერ, როცა კვირტი ხეზე კისკისებს,
ტაეპებს ვიხვევ და ვითოკები…
როცა სურნელი თოვლის ქათქათის –
სულმა თუ იცის, გზებად სად გადის
და აღარ მყოფნის მე მის საყნოსად
ნესტოები და, როგორც აკრობატს,
ცად მსურს ახტომა, ანდა გაქრობა –
მაშინ ავყავარ გრძნობას კვადრატში
და ვწერ, ქცეული მიუსაფრობად…
ვწერ, როცა სევდა ხდება მოსისხლე –
სულს მივაქროლებ ანგელოსისკენ…
გულს კი სტრიქონის დანა დაკეპავს…
ვწერ, როცა გრძნობის პაპანაქებას
ჩემში სურს ლაშქრის დაბანაკება…
ვწერ, როცა მთები ღვთის სამოსისფერ
ნისლს იხურავენ ფაფანაკებად.
სული და მუსიკა
რატომ გვიცახცახებს სული აგრერიგად,
როცა ამქვეყნიურ ყოფნას ვეთხოვებით?! –
უნდა მოგვესმინა მეტი ვაგნერი და
მეტი მოცარტი და მეტი ბეთჰოვენი.
ჩვენც რომ გაგვეშიფრა ვარსკვლავთ ფუსფუსი და
ჩვენც რომ დაგვქნეოდა ხელი სასწაულის –
ჰანგად დაგვათოვდა ლოცვა კოსმოსიდან,
სული დაგვრჩებოდა მისგან განსწავლული.
მერე, სიკვდილისას, აღარ ვიშფოთებდით,
აღარ მოგვიწევდა შიშით გატაცება… –
თავთით გვედგებოდა დედა ღვთისმშობელი,
ხოლო მაცხოვარი პირჯვარს გადაგვწერდა.
და სულს დაგვიცხრობდა ქნარიც ეოლესი,
რომ არ გვემწუხარა წასვლის მოლოდინით,
რადგან, რაც აორტა არის სხეულისთვის,
იმად ევლინებათ სულებს მელოდია.
მხოლოდ მუსიკაში სუფევს სასუფევლის
მსგავსი ატმოსფერო უსათნოესი და –
ღრუბლებს მიწისათვის წვიმის ნაზუქები
სწორედ მერწყულივით უნდა მოეზიდათ…
და ჩვენც აგვამაღლებს ფუგა მონატრების!
და ჩვენც დაგვამშვენებს ლტოლვის ფორტისიმო!
ქარის სკერცოებიც, თოვლის სონატებიც,
წვიმის სიმფონიაც უნდა მოვისმინოთ,
როგორც ვაგნერზედაც მეტი ვაგნერი და,
როგორც ბეთჰოვენზეც მეტი ბეთჰოვენი
და არ დაგვიფრთხება სული აგრერიგად,
როცა ამქვეყნიურ ყოფნას ვეთხოვებით.
ავტობუსი №39
გადახურა ცამ მიწა ღრუბლის კრამიტით,
წვიმის შიშით გამევსო მკერდის განჯინა…
ავტობუსი (ნომერი ოცდაცხრამეტი)
მოვიდა და გალუმპვას გადამარჩინა.
სხვა – ვინ ჯიხურს, ვინ – ქოლგას, ვინ – კაპიუშონს,
მე – ავტობუსს მივენდე, ბრალი მაგათი,
რომლებზედაც ცამ წვიმა ისე მიუშვა,
როგორც ცეცხლზე მეხანძრემ მძლავრი ნაკადი.
ჩემთვის “ორი” ადგილი სულ აქვს ავტობუსს…
ფანჯარასთან დავჯექ და ფიქრი დავიწყე.
შემომესმა შენი ხმა, შენი ნაკვთებიც
მომაგონდა და ცეცხლი ვიგრძენ ლავიწზე.
ყველა ქუჩა წვიმაში, როგორც სელაპი
იწვა, ხოლო ნათურებს სურდათ ანთება,
ვიღაცები გარბოდნენ – წვიმით სველები,
ვიღაცები – ხეებქვეშ ჩანდნენ ლანდებად.
იქნებ სადმე შენც იდექ სოველ კაბაში.
მეც სოველი ვიყავი – ცრემლით ოღონდაც.
ავტობუსში ვიჯექი, როგორც კაფეში
ვმჯდარვარ შენთან, ღვინო კი არვის მოჰქონდა.
წერილი მარგარეტს ფსიქიატრიულიდან
ჩემსავით ჩაგრულო, უცნობო მარგარეტ,
მომწერე ჩელსიდან, რომიდან, პრაღიდან…
მეც, როცა სიგიჟე მომივლის, ვხარხარებ
და მჯერა, რომ ჩემში სამყარო აყვირდა.
ცუდი რამ სრულებით არაა სიგიჟე –
ის, ზოგჯერ, მოუვლის მოცარტებს, ნიკიშებს…
ხიდიდან დაგიშვებს, კოცონთან მიგიშვებს,
ან შიშვლად გატარებს ჭკვიანთა ხრიგინში.
ფანჯრიდან – ყვავილებს მიცინებს გარგარი.
ჭერიდან – ჩამომდის ნაკადი გველებად.
შენ როგორ განიცდი, რასა გრძნობ, მარგარეტ,
როცა ცას ღრუბლებში უტყდება ხველება.
მომწყინდა ამდენი კაფსული, აბი და,
ნეტავი, ვეღირსო სიცოცხლის ეპილოგს!
მსურს ჩემი ექიმი გავიდეს კაბიდან –
ამაზე მირტყამს და დამძახის: “დებილო!”
ქცევით და მოპყრობით მაბრაზებს ექთანიც,
ათივე თითი რომ მოუჩანს ნემსებად…
ჭკვიანის ხალათს გიჟ ტანთ იცვამს – ეგ ტანი
სულ ნაკლულ ბოთლს უგავს და უნდა შევსება.
შენ უნდა გესტუმრო, გეფერო, გაგათბო –
ის სითბო სიკვდილის ბოლომდე გეყოფა.
ჭკვიანებს აშინებთ სიგიჟე – მაგათ ხომ
არ უწყით, თუ გრძნობის რას ნიშნავს შეფობა…
მარგარეტ, ძვირფასო, უცნობო მარგარეტ,
არ მცნობ და რატომღაც მგონია – ვერ მიტან
და, მაინც, ვიდრე ამ კედლებში ვხარხარებ,
მომწერე რიგიდან, ოსლოდან, ბერნიდან.
შინ და გარეთ
ოთახთა უდაბნო, შავი ზღვა აბაზანის –
შენია, ვერავინ წაგართმევს ვერასოდეს.
აქ განვლე-გამოვლე რომიც და ტრაპიზონიც,
აქ ყოველ კუთხეში სტროფები ტერასობენ.
დაჯექ და უსმინე “რეკვიემს”, “ტანგეიზერს”,
ან თარგმნე ბლოკი ან ბროდსკი ან ჰოფმანსტალი,
ან როლი მოირგე – ხან მონის, ხან კეისრის,
მათ გატკბონ სამოთხის ბაღნარში ყოფნასავით.
შინ გინდა იყავი კარუზოც, კუროსავაც –
შინ ყველა – ჭერის და კედლების ზიარია,
გარეთ კი, მაშინვე, ყურებში უროსავით
მოგხვდება ულმობელ ცხოვრების რია-რია.
მესაფლავე
ზოგჯერ, სიჩუმეში, უცებ დაგეცემა თავზარად
ის, რომ მარჩენალი შენი ოჯახისა – მკვდრებია
და რომ მარკეტებში ბავშვებს ვერაფერზე გაგზავნი,
თუკი არ დამარხე სხვისი ბაბუა და ბებია… –
ვინმეს დამარხავ და სახლში ფულიანი ბრუნდები,
როგორც თივიანი – ბოსელს უბრუნდება მარხილი…
ასე – ვიღაცების მარხვით გიმაგრდება კუნთები,
რასაც გირჩევნია იყო საიდუმლოს მმარხველი…
თუმცა მიწისათვის ცხედრის მიბარება – მადლია,
მკვდარი იმაზე მეტს სულიერისაგან არც ითხოვს,
ჩადებ საფლავში და ბელტებს ჭიანსა და მატლიანს
ისე გადააყრი, თითქოს იფარავდე მარცხისგან…
მაგრამ ღამღამობით ხშირად წარმოიდგენ სახეებს,
კუბოს დახურვამდე გაქვალოდებულებს მელნისფრად,
მაშინ გეჩვენება, რომ შიშს პალტოსავით გახვევენ
და ძგერს ჭერ-კედელი შენი ცხრაბალიან ღელვისგან.
ჩიტი ჭადარზე
სკვერში ჩემ წინ დაჯდა პატრული,
მისმა მზერამ ყველა გატრუნა,
მე კი ფიქრიც მიყვარს მხატვრული
და ეს, მგონი, იცის პატრულმა.
სკვერში სხედან, დგანან, დადიან,
თვლიან ხეებს, სკამებს, ჩიტებსაც,
ისმის ჰანგი, მღერის მატიე,
მე კი ფიქრი სულშიც მიდევს და
თავში ხტიან რაღაც რიცხვები,
თავზე, თითქოს, ვიდგამ ჯიხურებს,
თითქოს ცირკი ვარ და ვიწყები
და წინ მჯდომი შიშით მიყურებს.
სკვერში ფიქრი უდრის კათარსისს,
როცა ყოფნა გაცლის არაქათს…
ერთი ჩიტი ცეკვავს ჭადარზე
და მე ვშიშობ – რამე არა ქნას.
გრანელი
“სალხენად, სამღერლად, სალაღოდ არა ვარ მოსული” –
გავაკარ განცხადება.
აქ ჩემთვის ოქრო და ბრინჯაო, კოშკი და ბოსელი
არაფრით განსხვავდება.
არც ვარდი, არც დაფნა, არც ძეგლი – არც ერთი ამათგან
არაა თავანკარა,
აქ, გავჩნდი თუ არა, მყის თვალი სტრიქონმა დამადგა
და აღარ გამახარა.
და, რადგან სულ ვწუხვარ, თქვენ ცდილობთ როგორმე მალაღოთ,
მზელთ ლხენის ტალახებად…
პოეტებს, ამქვეყნად, მდინარევ, მინდორო, ბალახო,
არ ძალუძთ გალაღება.
და ჭურვებს, ლხენისას, ნუ უშენთ პოეტის სადარდელს –
კურცხალთა ცვრიან თაროს!..
თუ ავდრის დრო არი, უდროოდ რად უნდა გადარდეს? –
იავდაროს!
ანთებული ტყემლები
დღეს ვერ გეახლებით ამ ნამცხვარს, ამ ჩაის,
ერთიც და მეორეც ყელზე ვერ გადამივა… –
ფანჯრებში ანთია ტყემლები ავჭალის,
მე კი ჯერ აუყვავებელი ატამი ვარ.
შენ რა ხარ, მითხარი, შინდი თუ ნუში თუ…
რაცა ხარ – დრო არი პაემნის, შეხვედრების.
რა მეჩაიება – ოთახის დგუში ვარ
და კედელს კედლიდან გიჟივით ვეხეთქები.
© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“