ბექა ახალაია – ლინდა და სხვ. ლექსები

ლინდა

მაშინაც ბარდნიდა,

კოჭამდე იდო თოვლი და წვებოდა ყრუ ბინდი,

ძროხები სუნთქვით ათბობდნენ

ჩვრებით ღრიჭოებამოქოლილ ბოსლებს.
ეზოებში შედიოდნენ ნაფეხურები,

და იმავე ნაფეხურებით

ეზოებიდან გამოდიოდნენ ნაფეხურები,

თეთრფეროვნებით თავბრუდახვეული ქათმები

ქანდარებზე ისხდნენ და სდუმდნენ.
სახლებიდან კვამლი ამოდიოდა,

შობის წინა საღამო იყო,

სოფელში სისხლიანი თოვლის სუნი იდგა,

საღორეებთან წაქცეული წითელი სიკვდილი,

თეთრ თოვლზე წაქცეული წითელი სიკვდილი

ისე ფერმკრთალდებოდა, თითქოს არცკი ყოფილა.
გრძნობდა ლინდა,

რაღაცას გრძნობდა ნაგაზი ლინდა,

რაღაცას ხვდებოდა გერმანული ნაგაზი ლინდა,

თავისი უშველებელი სახლიდან გამოყოფილი თათები

თოვლზე ელაგა,

თოვლზე დალაგებულ თათებზე უშველებელი თავი ედო,

თვალები მიელულა და ხვდებოდა,

რომ რაღაც ვერ იყო რიგზე.
მე ბავშვი ვიყავი

და მხოლოდ იმას ვგრძნობდი,

რომ ლინდა რაღაცას გრძნობდა,

ჩემი უშველებელი ლინდა,

ჩემი პატარა ლინდა,

ჩემი ცხენი ლინდა,

ჩემი ძმაკაცი ლინდა

და მეგონა,

რომ ყველაფერი იყო რიგზე.
ლინდამ არ იცოდა მეგრული,

არც მე ვიცოდი გერმანული,

მაგრამ ჩვენ ჩვენი ენა გვქონდა,

ჩვენ მხოლოდ თვალებით ვსაუბრობდით,

ჩვენ მხოლოდ ხელებით ვსაუბრობდით,

ჩვენ მხოლოდ გულებით ვსაუბრობდით

და ყველაფერი იყო რიგზე.
ლინდას ჯაჭვი

ღობემდე გაჭიმულ

უდრეკ მავთულზე იყო მობმული

და ლინდა დადიოდა წინ და უკან,

მე და ლინდა დავდიოდით წინ და უკან,

ეს ოცმეტრიანი მარშრუტი იყო ჩვენი სამყარო,

რომელიც არასდროს იყო მოსაწყენი,

რადგან ხან ჩემი ცხენი იყო,

(ვემჩატებოდი ლინდას

და ვგრძნობდი, რომ უხაროდა ჩემი ტარება),

ხან ხარი იყო,

რომელსაც კუსტარულ ურემ-ურიკას

თუ პატარა გუთანს გამოვაბამდი,

ხან მფრინავი დრაკონი იყო,

უფრო ხშირად ძმაკაცი იყო ლინდა.
დიახ, სულ დაბმული იყო,

რადგან, როგორც ამბობდნენ,

სანდო არ იყო ლინდა,

არადა კეთილი იყო ლინდა,

არასდროს არავისთვის დაუღრენია,

არასდროს არავისთვის დაუყეფია,

უბრალოდ მე ვუყვარდი

და უბრალოდ მე მიყვარდა

და ბედნიერები ვიყავით

და სხვა არაფერი გვინდოდა,

გარდა იმისა, რომ სულ ყოფილიყო

ჩვენი ოცმეტრიანი უდრეკი ბედნიერება

და ყველაფერი იყო რიგზე.
ტანსაცმელზე სულ ლინდას სუნი ამდიოდა,

ტანსაცმლიდან სულ ლინდას ბალანი მცვიოდა

და პირიც სულ ლინდას ბალნით მქონდა სავსე

და ყველაფერი იყო რიგზე.
მე ეს ჩვეულებრივი ამბავი მეგონა,

მაგრამ უფროსები, თურმე,

სხვანაირად ფიქრობდნენ.
და როცა სახლებიდან კვამლი ამოდიოდა,

და როცა, შობის წინა საღამოს,

მთელ სოფელში სიკვდილიანი თოვლის სუნი იდგა,

მოვიდა კაცი,

გამხდარი, უშნო და მაღალი,

ოცმეტრიან უდრეკ ბედნიერებას

ჩახსნა ჯაჭვი და წაიყვანა ლინდა.
მე მაკავებდნენ და კიდეც მაკავებდნენ,

ვტიროდი და კიდეც ვტიროდი,

ვბღაოდი და კიდეც ვბღაოდი.
ლინდამ მომხედა

და მხოლოდ ერთხელ დამიყეფა

თბილად და სევდიანად,

ადამიანვით დამემშვიდობა ლინდა

და მე მივხვდი,

რომ ლინდამ მეგრული ყოველთვის იცოდა,

უბრალოდ დროს ელოდა,

რომ დამლაპარაკებოდა

და ახლა დრო იყო,

იმასაც მივხვდი,

რომ ლინდა ამ დღესაც ყოველთვის ელოდა,

ჭკვიანი იყო ლინდა,

მე კი სულელი ბავშვი ვიყავი.
კარგა ხნის შემდეგ,

როცა ძლივს გავიგე იმ კაცის მისამართი,

მივედი და გავიხედე

ცოცხალი ეკლის ღობეში,

იწვა აშვებული ლინდა პატარა ლინდებს შორის

და არც ისე ბედნიერი ჩანდა.
და მე გავბრაზდი და ვიეჭვიანე პატარა ლინდებზე,

მე რა ვიცოდი, რომ “ლინდა” გოგოს სახელი იყო,

რომ ლინდა გოგო იყო,

რომ ლინდას შვილების გაჩენა შეეძლო

და რომ გოგოებს შეუძლიათ ბიჭებზე უკეთესი ძმაკაცობა?!
მალევე მოკვდა ლინდა,

დაუკითხავად და უმიზეზოდ,

ადგა და მოკვდა,

იცოდა,

რომ შვილებს წაართმევდნენ და გაუყიდიდნენ,

ამიტომ ადგა და მანამდე მოკვდა,

ჭკვიანი იყო-მეთქი ლინდა.
და როცა მოკვდა ლინდა,

ავდექი დილაუთენია,

ჩამოვხსენი შუაცეცხლის ჭვარტლიანი ჯაჭვი,

ერთი ბოლოთი მავთულზე ჩავაბი,

მეორე ბოლო წელზე შემოვიხვიე

და დავიწყე წინ და უკან სიარული,

მეც ვიყავი და ლინდაც,

“მეც” ვიყავი და “ლინდაც”,

“ლინდაც” ვიყავი და “მეც”,

და არ იყო არაფერი რიგზე,

მაგრამ იყო ყველაფერი რიგზე,

რადგან ისევ ცოცხლობდა

ოცმეტრიანი უდრეკი ბედნიერება.

ყვითელი ტრიპტიქი

* * *
მოკლეა ჩემი ქვიშის ბილიკი,
იმდენად მოკლე,
რომ ჩვენი შვილის სტუდენტობამდეც
კი ვეღარ აღწევს.

ჩვენს შვილს ვერაფრით დავპირდები სასახლეებს,
უზრუნველ და მდიდრულ მომავალს,
უბრალოდ, ვცდილობ,
რამე ისეთის დაწერას,
რომ მან იამაყოს მთელი ცხოვრება,
რადგან შენ იცი
წერის გარდა არაფერი არ შემიძლია,
მაგრამ ცოლები
ქმრებს ხომ ამას
არ პატიობენ.

მოკლეა ჩემი თოვლის ბილიკი.

შენ ეს იგრძენი,
და წახვედი იმდენად ადრე,
რომ შენს წასვლას არ დაბრალებოდა
ჩემი სიკვდილი.

* * *
ჩვენმა ძველმა ახალმა სახლმა
ჩვენთან ერთად
იმდენ ხანსაც კი ვეღარ გაძლო,
თავისი სუნი რომ გასჩენოდა.

ყველა სახლს აქვს თავისი სუნი,
როგორც სული,
და ორპირებით
რამდენიც არ უნდა სცადონ მისი განდევნა,
ის მაინც არ შორდება
თავის სხეულს.

და მე დავდივარ ხანდახან
შენს ახალ ძველ სახლში
და ვყნოსავ
ძველ ახალ სახლამდელ სუნს,
როცა ჯერ კიდევ ერთად ვიყავით.

და გზაში ყოველთვის ვფიქრობ,
რომ ჩემი ცხოვრების სიგრძე თუ ჩემი წლებია,
მისი სიგანე მანძილია
ჩემი ახალი ძველი სახლიდან
შენს ახალ ძველ სახლამდე.

* * *
შენ ამბობდი,
რომ როცა ჩემს მკერდზე იძინებდი,
მთელი ღამე ჯარისკაცები გესიზმრებოდა,
რადგან ჩემი გულისცემა გაგონებდა
მათ მწყობრ ფეხისხმას.

სხვაში ვერაფრით შეაღწევენ
ჩემი გულის ჯარისკაცები.

მხოლოდ, როცა ჩვენს შვილს სძინავს
ჩემს დაღლილ მკერდზე,
მისი თვალების რიტმული ცახცახით ვხვდები,
როგორ არხევს, ფარდასავით, ყრუ ფეხისხმა
მის გამჭვირვალე,
თხელ ქუთუთოებს.

და როცა ცერს წამოვკრავ საკუთარ,
გაჩერებულ გულს,
და სახით ჩავემხობი
მარტოსაფლავში,
ჩემი მკერდიდან ამოვლენ ჯარისკაცები,
მწკრივად დადგებიან
ხავსმოდებულ ქვებს შორის,
და მქუხარე ზალპით გამცნობენ
ჩემს გარდაცვალებას.

მაგრძნობინებელი

ქვა მომაქვს, რომ შენს დიდ ეზოში ხის ძირას დავფლა,
მხოლოდ იმისთვის, რაც უნდა გითხრა,
გავიზიარო ამ ტკივილის მეათასედი.
თვალი ვერცერთი, ვერც – ხელი და სიტყვა არცერთი
ამ დროს არაფრის მაქნისია, და ამათ ნაცვლად
ქვამ თქვას თვალები, ხელები, სიტყვა.
შენი ფრჩხილები, დახოკილი ლოყებით სავსე –
შავი ღრუბელი ჭადრების თავზე.

მომაქვს ნახშირი, რომ დირეზე შიშველი ქუსლით
დავფშვნა და ირგვლივ გაფანტოს ქარმა,
რომ მე ვარ, და ვარ მონაწილე ამ მწუხარების,
და სადღაც შენთვის ჩამორეკეს გლოვის ზარები,
როცა მტვერი ვარ და მტვრობითღა ვამბობ და ვუხსნი
ტკივილს, რომელიც ცოტაც კი არ მაქვს.
შენი ფრჩხილები, დახოკილი ლოყებით სავსე –
თეთრი ყვავები მუხების თავზე.

ნაცარი მომაქვს, რომ ჭიშკართან ჭაღარა თმები
გადავიფიფქო, ცალ მუხლზე დავდგე,
რომ თანაგიგრძნო მცირედით და არ ჟღერდეს ყალბად,
რადგან, ასეთ დროს, ეს ყველაფერს სჯობია, ალბათ,
რადგან, თქვენ, როცა სამუდამო სიკვდილში წვებით,
მე სწორედ მაშინ მიჩნდება საქმე.
შენი ფრჩხილები, დახოკილი ლოყებით სავსე –
შავი გედები გორაკის თავზე.

მომაქვს ხანჯალი, რომ ნახევრად ამომშრალ ჭაში
ჩავაგდო, რათა დაფაროს შლამმა,
და რომ ეს არის სამძიმარი, რთულად სათქმელი.
მე ვარ პირველად შენს თვალებში ცრემლის დამთვლელი,
და რომ ხსოვნიდან, რომც ეცადო, ვერაფრით წამშლი,
დამიმახსოვრებ გულცივად ამაყს.
შენი ფრჩხილები, დახოკილი სიკვდილით სავსე –
თეთრი ყორნები ნეკერჩხლის თავზე.

მომაქვს ხანჯალი, რომ ნახევრად ამომშრალ ჭაში…
ნაცარი მომაქვს, რომ ჭიშკართან ჭაღარა თმები…
მომაქვს ნახშირი, რომ დირეზე შიშველი ქუსლით…
ქვა მომაქვს, რომ შენს დიდ ეზოში ხის ძირას დავფლა.

© არილი