პოეტიკაში “ანაფორად” წოდებულ ამ “ლიტერატურულ თამაშს” რაიმე პრეტენზია არა აქვს – უბრალოდ, თამაშია. ისე მგონია, ჩვენს დაძაბულ და ურთიერთგამეტებულ ცხოვრებაში უბოროტო იუმორი – თვითგადარჩენის ერთგვარი ფორმაა.
“დებიუტისათვის” გთავაზობთ “ნოველებს”, რომლებშიც “ბგერათთამაშთან” ერთად, ჩემთვის ძვირფასი ორი მწერლის გამორჩეულად თავისებური სტილის მიბაძვა ვცადე.
ავტორი
SPLEEN
(გრიგოლ რობაქიძე. 20-იანი წლების დასაწყისი)
საოცარია სევან – სიამაყე სომეხთა.
სადაფისფერია საღამოობით სარკე სევანისა.
საამო სურნელი სწვდება სანაპიროს.
სანაპიროზე სასტუმროა საუცხოო – “სევან სან-სუსით” სახელდებული. სურო სევდისმომგვრელი სამკაულია სასტუმროს სამივე სართულისა. სარკმელებში სტუმართა სილუეტებია – სახეგაბადრული, სვებედნიერი…
სატანჯველია სევდაპყრობილთათვის საერთო სიმხიარულე. სამაგიეროდ, სანაპირო სევანისა – საუფლოა სპლინის.
…………….
სვენებ-სვენებით სეირნობს სანაპიროზე სენიორ სირაკუზ სისატურო – სიცილიელი სპეციალისტი სასანიდურ სამარხებისა.
სტენდალის სიტყვებია: “სახე სარკეაო სულისა”. სწორეა სავსებით.
“სალმობანი სულისა სენთა” სერავენ სახეს სენიორისას.
სევდა საიდუმლო…
– სენიორ სირაკუზ?!
– საიდან სად?! სენიორინა, სასწაულია, სასწაული!
სენიორინა სუსანნა სუკიასოვა, სიმბოლო სილამაზისა, სამედიცინო სასწავლებლის სტუდენტია სიცილიაზე.
– “საიდან სად?” სიცილიიდან სევანზე! სამშობლოში! სტუდენტური სულწასულობა. სენიორს სწყინს სიურპრიზები?
– სიგიჟეა, სუსანნა, სიურპრიზი საზღვარსგადაცდენილი…
– სიგიჟე სიყვარულის სინონიმია, სენიორ…
– სადაა საშველი სპლინისაგან, სუსანნა?..
– სიყვარულშია საშველი, სენიორ, სიყვარულში…
– სიყვარული სტუდენტების სატყუარაა, სუსანნა…
………………
სეირნობს სანაპიროზე სენიორ სირაკუზ სისატურო სუსანნათურთ.
“საოცარ სურათებს სახავს სევანის სანაპირო, – სიტყვამზეობს სირაკუზ, – სარკინოზთა სადგომები, სასანიდთა სრა-სასახლენი, სარკოფაგები, სულთანის სეფე-ქალები…”
– “სიტყვები, სიტყვები, სიტყვები…” – სცრის სუსანნა სარკასტულად, – “სულთანის სეფე-ქალები, სარკინოზები…” – სიტყვების საროსკიპო. სამიოდ სიტყვა სიყვარულზე საშიში სათქმელია?!
სირაკუზს, სირცხვილნაჭამს, სიკვდილი სწადია – სამართლიანია საყვედური.
– სიმშვიდეა საჭირო, სუსანნ, სიმშვიდე…
– სიმშვიდე?! – სიცილიიდან სევანამდე სდევ სარკოფაგების სპეციალისტს, სიყვარულსმონატრებული სიურპრიზს სთავაზობ, სამაგიეროდ? – “სიმშვიდეო”! სარკოფაგებშია სიმშვიდე. საწოლი სწადია სხეულს, საწოლი! სხეულსაც, სულსაც, სუყველაფერს… საძრახისი სურვილია?!
– საბრალო, სულელი სტუდენტი!
– საბრალო სპეციალისტი სასანიდების სამარხებისა!
……………..
სძლია საწადელმა სირაკუზის სულგრძელობას. სევანისპირა სილაა სარეცელი საღერღელაშლილ სატრფოთა…
საოცარია სირაკუზის სიშმაგე…
…………….
სლუკუნებს საკინძეჩახსნილი სუსანნ: “სევანის სილაა საქორწინო საჩუქარი სულელი სტუდენტებისათვის… სადაა სიცოცხლის საზრისი?..”
– სიყვარულში, სიყვარულშიო, – სირაკუზმა, – სხაპასხუპით, საეჭვო სიჩქარით.
– სტყუიხარო! – სხვაფერდება სუსანნ, – სირეგვენეა სიყვარულის სწავლა სიცილიის საროსკიპოებში. “სიბილწე სლიპი საზღაურად სიყვარულისა…”
სლუკუნებს სირაკუზ-სასოწარკვეთილიც: “საკმარისიაო! სენტიმენტალური სცენები სიყვარულს სპობენო! სიყვარულს, სულაც, სოციალური საყრდენი სჭირდებაო…”
– საცოდავი სნობი, – სისინებს სუსანნ, – საფლავების სპეციალისტი! “სილაშია სავანე სიყვარულისა!” სილაში საფლავია საძებნელი სულთმობრძავი საცოლისათვის… სქელკანიანი…
…………….
სასტუმროს სიახლოვეს სამალავია სირაკუზის. საუკუნოვან სარკოფაგში სახლობს სასანიდების სამარხთა სპეციალისტი. საბანგადაფარებულს, სასომიხდილს სძულს სასანიდებიც, სევანიც, “სან-სუსის” საზოგადოებაც, სიცილიელი “საცოლეც”; საჭმელ-სასმელიც სძაგს… სუსტდება…
საშიშია Spleen – სენი სასოწარკვეთილ სულისა…
დავთარი დიდის დარბაზისა
(ოთარ ჩხეიძის “თეთრი დათვის” წაბაძვით)
დავიწყებ დავთარს დიდის დარბაზისა. დავიწყებ, დიახაცა. დავიწყებ და დავამთავრებ დროულადა.
დასხდნენ დეპუტატები დაბალღობეთისა და დაიწყო დისპუტი დაუსრულებელი დასახელებაზედა: “დუმაი დავირქვათ, დუმაიო”, – დუნდულაძემა, – დიდი დათვიც დაგვიფასებსო”.
– დაემჩნა დუნდულაძესა დიდ დათვთან დამეგობრებაო, – დაჰქუხა დურკაძემა, დეპუტატმა დიდყურეთიდანა, – დარჩეს დიდი დათვის დუმაში და დაგვეხსნასო.
– დავკლავ დიდყურეთელ დეგენერატსო! – დუნდულაძემა, – დავკლავ და დამიჭირონო!
დაიძაბა დისპუტის დინებაი დიდადა. დაარღვია დიპლომატიური დუმილი დურბალაი დიდმა, დამფუძნებელმა დაბალღობეთის დემოკრატიისა: “დამშვიდდით დეპუტატებოო, დამშვიდდით და დადუმდითო!”.
– დაგვმოძღვრე დურბალაი დიდო, დაგვმოძღვრე და დაგვამუნათეო, – დარბაზმა. – დიახაც, დაგამუნათებთო, – დურბალაიმა, – დააქციეთ დაბალღობეთი დისპუტებითაო.
– დუბაიში დეპუტატებს დიდი დივანი დაურქმევიათო, – დაიკნავლა დამანამა, – დისწულმა დუნდულაძისა.
– დედაშენს დაეკითხე დუბაიზედა, დედაშენსაო, – დურბალაიმა, დამცინავადა.
– დაუფიქრებლობით დასცდა, დაუფიქრებლობითაო, – დაამშვიდა დურბალაი დენიზამა, დაქალმა დამანასი, – დავიღალეთ დისპუტებითა, დურბალაი დიდო, დავადგინოთ და დავისვენოთო.
– დეპუტატებს დავეკითხოთო, – დურბალაიმა, დელიკატურმა.
– დავიღალეთო, – დეპუტატებმაცა, – დავაკანონოთ დასახელებაი და დავიშალოთო.
დააკანონეს დასახელებაი დიდის დარბაზისა, დააპირეს დაშლაი და – “დაბრუნდითო!” – დამცველთუხუცესმა.
დაუდეს დურბალაისა დეპეშაი დიდი დათვისაგან: “დაელოდეთ დელეგაციასა დუმისა და დარჩით დარბაზშიო”. დასცხა დურბალაისა: “დაველოდოთ, დაველოდოთო…”.
– დამცირებაა დაბალღობეთისა დუმის დელეგაციის დალოდინებაო, – დაჰკივლა დუდუნამა, დამოუკიდებელმა დეპუტატმა, – დავიშალოთ და დავკეტოთ დარბაზიო!
– დაჰხე, დაჰხე, დენიკინის დროინდელსაო, – დეპუტატებმა, – დაგვცოფავს, დაგვბოღმავს, დაგვაჯახებს დიდ დათვს და დაითესება დაბალღობეთითგანო.
– დამთესველის დედაო… – დუდუნამა, – დაშინდით და დაგლახავდითო, დიდგორი დაგავიწყდათ, დედაკაცებს დამგვანებიხართო!
– დაეხსენით დუდუნასაო, – დურბალაიმა, – დავაფიქსიროთ დამოუკიდებელი დეპუტატის დემარშიო.
დააფიქსირეს დემარში და დარჩნენ დარბაზშია. დაელოდნენ დელეგაციასა დუმისა…
დაემხო დაფეთებული დამცველთუხუცესი დურბალაისთანა: “დავიღუპეთო! დურკაძის დობერმანმა დუმის დელეგაცია დაკბინაო! დარბიან დერეფანში, დასდევს დობერმანი და დააგლიჯა დუნდულებიო”.
– დუმას დუმები დაუზარალდაო, – დუდუნამა, – დავჯდეთ და დავიტიროთ დამპყრობლის დუმებიო.
– დებილ დობერმანს დაბდური დეპუტატები დაემატნენო, – დაიკვნესა დურბალაიმა, – დავიღალე დუდუნას დაკვალიანებითაო.
– დავსაჯოთ დობერმანი და დამშვიდდება დიდი დათვიო, – დააიმედა დურბალაი დამცველთუხუცესმა, დარცხვენილმა, – დავამწყვდიოთ დოკვაძესთანა, დაატერორა დელეგაცია და დაემუქრა დემოკრატიასაო.
– დაგვთანხმდებიან დეპუტატებიო? – დურბალაიმა.
– დაგვთანხმდებიანო. დღედაღამ დასცინიან დურკაძესა: “დაჰხე, დაჰხე, დასეირნობს დერეფანში დენდივით დებილი დობერმანითაო”.
– დურკაძეც დავიჭიროთო?
– დურკაძე დროებით დაუჭერადიაო, – დამცველთუხუცესმა, – დაუმთავრდება დრო დეპუტატობისა და დავასკუპებთ დობერმანთანაო. დავძებნით დოსიესაო.
– დაცვა დაუსკუპე, დაცვაი, დურკაძე დაიცდისო, – დურბალაიმა, – დილით დაგელაპარაკებიო, – დაემუქრა.
დაუბრუნდა დარბაზსა: “დეპეშების დაგზავნა დაგვჭირდებაო. დავუსაბუთოთ დუმას დობერმანის დებილობაო. დურკაძეც დასამუნათებელიაო”.
– დურკაძე დავიჭიროთ და დობერმანი დავამუნათოთო, – დენიზამა, დიდსულოვანმა.
დაიხუვლა დარბაზმა: “დაგვცინის დედაკაცი, დაგვტოვოს დაუყოვნებლივაო!”
დასტოვა დარბაზი დაშინებულმა დენიზამა, დამშვიდდნენ დეპუტატები, დააგზავნეს დეპეშები, დაამტკიცეს დობერმანებისაგან დარბაზის დაცვის დებულებაი, დატკბნენ და დაივანეს დამთბარსა დარბაზსა. დაავიწყდათ დაკბენილი დელეგაციაცა და დაბნელებული დაბალღობეთიცა.
დაბეჭდა დილით დურბალაი დიდთან დაპირისპირებულმა “დეილი დილამ” – “დასასრულის დასაწყისიო”: “დავრწმუნდით დიდის დანანებითაო, – დასწერეს, – დააჩქარა დურკაძის დობერმანმა დაბალღობეთის დემოკრატიის დასასრულიო”.
დასწერეს და დაივიწყეს. დაივიწყეს დაბალღობეთელებმაცა დავიდარაბანი დიდის დარბაზისა.
(c) „არილი”