პროზა

მიშა ბახსოლიანი – საით

 – ხელი… ხელი… ხელი გამიშვი! ხელი გამიშვი, შე ნაბოზარო!

– მოიცა რა ერთ წუთს, შენ რა სულ გაგიჟდი, ბიჭო?

 – კიდევ მე გავგიჟდი? ახლავე გამიშვი, თორე მოგაჭამ თითებს.

 – დაწყნარდი, შეჩემა, რა გეტაკა?!

– ვის აწყნარებ, შე ახვარო, გაწი თორემ მოგაჭრი და სვეტზე მივაკრავ.

– სად?

 – სად კი არა, დროზე გამიშვი. დროზე, შე სირო!

 – გაუშვი რა, შეჩემა, ხო ხედავ გამოყლევდა.

 – სად გავუშვა, ბიჭო, ჩავარდება!

– ვინ ჩავარდება, შე კვერცხო. ჩაგაგდებ კუბოში და დაგაფსამ ზემოდან.

 – კარგი რა, მე ვარ, შეჩემა.

 – შენ კი არა, ყლე ხარ, ხელი გამიშვი.

 – კაცურად, მართლა გაუშვი.

 – შენ ვაფშე ვისკენ ხარ. ან როგორ ხარ, ან რა გჭირს. ჩავარდება ეს კარგმოტყნული და მერე ხალხს რა პასუხი გავცე.

 – ვინ ხალხს, შე განდონო. ხალხის სახელს ნუ ახსენებ საერთოდ და ხელი გაწიე თორე მოგაწვავ და ძაღლებს ვაჭმევ.

 – აბა, გეჭიროს და უსმინე.

– შენ ვიღა ხარ, შე ყვერო.

 – ლაშა ვარ, შეჩემა, და გეყოფა მართლა.

 – რა მეყოფა, თქვენ მართლა შიგ ხომ არ გაქვთ. მომაშოროს ეს ხელი, სანამ ნაჯახით მომიჩეხავს.

 – მეც მაგას ვეუბნები.

 – რას ეუბნები?

 – რომ ხელი გაგიშვას.

 – და მერე რაო.

 – უარზეა.

 – ხოდა მოვახერხავ და შამფურზე შევწვავ.

 – აუ, რაც გინდა, ის ქენით, მე წავედი.

 – ხოდა, ეგრე, ბიჭო, გააჯვი აქედან. შე ჩმორო, შენა.

 – მკიდია. მივდივარ.

 – იასნა მიდიხარ, შენაირი ჩმორები უნდა წავიდენ და შენ კიდევ ხელი გამიშვი თორე ბრიტვით დაგისერავ. იმენა ვენებში დაგსერავ და შენ სისხლს დავლევ.

 – ოე, ლაშა… ლაშა, სად მიდიხარ, ამასთან მარტო როგორ მტოვებ. ოეე, ჩვენი ძმა, რა გჭირს დღეს?

– არ ვიცი. რაღაც ვერა ვარ კარგად. თავბრუ მეხვევა და გულიც მერევა. თან ხვალ ორშაბათია. დილით ადრე ვარ ასადგომი, სამსახურში უნდა გავიქცე, პრეზენტაცია დავამთავრო, რაღაც დედლაინებია, შეხვედრები. ლანჩზე დედაჩემს უნდა შევუარო და სამშობიაროში გავყვე. ჩემ დას ბავშვი შეეძინა და სანახავი გვყავს. მერე სახურავზეც ასასვლელი ვარ, წყალი ჩამოდის და უნდა შევხედო. მერიიდან უნდა მოსულიყვნენ, მაგრამ არ ჩანან და ხელი თუ არ შევავლე, პირდაპირ დესაუზე წვეთავს. ხოდა ეგ თუ ამოიბურცა, კაპიკია მაგის ფასი. თან მარკეტშიც უნდა შევიარო, მაცივარში ვაფშე არაფერი მაქვს, მე კიდევ მშიერი ვერ ვძლებ. განსაკუთრებით მოწევის მერე ვჭამ ბევრს და სმის მერეც. ისე ძაან უცნაურია ეგ ამბავი. აი, რა მაგარი სუფრიდანაც არ უნდა ავდგე, სახლში მისულს მაინც ჭამა მინდა ხოლმე. იმ დღეს მაგ სირის დაბადების დღეზე ხომ გახსოვს, რამდენი ვჭამეთ, მერე სახლში მისულმა ერთი თავი სულგუნი კარაქში შევწვი და მარტომ ვიკიშკავე. პრინციპში მარტო ვცხოვრობ, აბა სხვა ვინ იქნებოდა. აუ, ახლა გამახსენდა, მანქანაც გასარეცხი მყავს და კოღოების წამალიც უნდა ვიყიდო. შემჭამეს, აღარ დამრჩა სისხლი. მგონი სახურავიდან რომ წვეთავს, სახლში სინესტე დგება და მაგის ბრალია. თორე ადრე კოღოს ნატამალიც არ იყო.

 – მერე რა, შეჩემა, მეც ეგრე.

 – შენც ეგრე ხარ კი არა, იმენა ლაზერული ხმლით თუ არ მოგაჭრა ეს ხელი, კაცი არ ვიყო. შენ პროსტა ნახე, რა გელის.

 – ნახე, რა დღეშია, ბიჭო, ამასთან მარტო როგორ მტოვებ. რამე რომ მოგვივიდეს, სად მიდიხარ?

 – წაგიყვან შენ კაი ადგილზე…

– ებიჭო, წამო მერე, სადაც გინდა, ლიჟბი აქედან გავიდეთ და…

 – წაგიყვან და მაგ ხელს ტრაკში გაგიკეთებ. თან ისე გაგიკეთებ, რომ მთელი ცხოვრება ტრაკიდან ართმევდე ხელს ყველას.

 – ლაშა, არ წახვიდე და ვაფშე თუ შეგიძლია, ერთი წამით რომ შემენაცვლო.

 – შენ ხომ არ გაგიჟდი, მაგას ხელს არ მოვკიდებ.

– ვის არ მოკიდებ, ბიჭო, ხელს. შე ჩმორო, შენი ხელის არმოსაკიდებელი რა მჭირს ვითომ.

 – მოდი რა ძმურად, უცბად გავალ და მოვალ.

 – არა, ძმაო, მაგის თავი სადა მაქვს, სად მიდიხარ ვაფშე.

– აქვე გავალ.

– აქვე დაგმარხავ, შე სირო, და ხელებს მიწის ზემოთ დაგიტოვებ.

 – ებიჭო, დროზე თორე ჩავიფსამ.

– აუ, კაი რა.

– რა კაი, გასკდა შარდის ბუშტი.

– მომე აქ, მომე. ტფუ თქვენი. გამომაგდებენ ხვალ სამსახურიდან და მეტის ღირსიც ვიქნები. რა მინდოდა პროსტა.

– ნუ წუწუნებ, შე ჩმორო.

 – ჩმორო კი არა, შენი ხმა არ გავიგონო, თორე მართლა გაგიშვებ ხელს და მოგსტყვნია პატრონი.

 – ხოდა, გამიშვი.

 – გაგიშვებ.

 – მიდი გამიშვი მერე, რას ელოდები. ზემოდან დავარეკინო ვინმეს? მაინც ვისი ზარი გაგისწორდება ჩემი ძმა. გინდა ვაფშე პრეზიდენტს დავარეკინებ. ამნისტია და რამე, ან თუ გინდა, გამყრელიძეს ან ვაფშე კობზონას შეწუხებაც შემიძლია. მარა ესენი თუ არ გევასება, ვინც გინდა, ბიჭო, მიხსენე და პროსტა ზარი გამაშვებინე. ეგრე გადმორეკავენ. შენ ვაფშე იცი, ვინ ვარ. შე ჩმორო, აქეთ მოიხედე, რო გელაპარაკები, თვალებში მიყურე.

 – მოკეტე, თორე მართლა გაგიშვებ.

 – გამიშვი მერე.

 – გიშვებ, ბოზი ვიყო.

 – იყო კი არა, ხარ.

 – ის სად წავიდა ამდენ ხანს, რით ვეღარ მოფსა.

 – ხელი გამიშვი, წადი და დაუფერთხე.

 – დაგაფერთხავ ახლა შენ ძირს, ყელში ხარ უკვე ამოსული.

– ხოდა გამიშვი, ბიჭო.

 – წადი შენი…

 – მოიცა, შეჩემა, მოვედი, მომეცი აქ.

 – აუ, ეს სირი ისევ დაბრუნდა, ხელები დაიბანე, ბიჭო?

 – აუ, არა, მოიცა, უცბად დავბრუნდები.

 – კარგი რა, შენ რაღა გჭირს?

 – ერთი წუთიც დამელოდე.

 – მიდი ხო, მიდი.

 – გამიშვი რა, აღარაა ეგ მომსვლელი.

 – მოკეტე.

 – შენ რაღა გინდა, ბიჭო?

 – მოკეტე-მეთქი!

 – ან იმას რა უნდა. დაგკლავთ ორივეს, ხელებს კი არა, თავებს დაგაჭრით ქათმებივით.

 – მოკეტე. პატრულია მგონი ქვემოთ.

 – ჩუმად გეტყვი მაშინ. – აჩურჩულდა აივნიდან ნახევრად გადავარდნილი გიო, რომელიც ლაშას ხელზე ეკიდა და სარეცხივით ქანაობდა.

 – მითხარი – ჩურჩულითვე უპასუხა ლაშამ.

 – ცოტა თავი დაწიე დაბლა – ისევ ჩურჩულით გააგრძელა გიომ – ყური მოწი, ნუ გეშინია, არ ჩაგაფურთხებ.

 – მაგის არ მეშინია.

 – აბა, კბენას არ ვაპირებ, რომელი ჰოლიფილდი შენ ხარ.

 – ჰოლიფილდი არა ყლე.

 – გაჩუმდი თორე დაგარწყევ – არ დანებდა ლაშა.

 – ყური დამიგდე, შე ნაბიჭვარო, კი არადა, ახლოს მოწიე, თორე ძაღლებს დავუძახებ.

 – დაუძახე.

 – კაი, დაიკიდე – მორჩილად დაეთანხმა გიო, თავი რაც შეეძლო ზემოთ აწია და ხელს კბილებით ჩააფრინდა.

ლაშამ ინსტინქტურად ხელი გაუშვა. გიო ქვემოთ გაფრინდა, რამდენიმე სარეცხის თოკი ზურგით გაწყვიტა და ძირს უვნებლად დაეცა. წამიერად თითქოს გაითიშა, მაგრამ მერე ყოჩაღად წამოხტა და ეგრევე პატრულის ავტომობილის შუქები დაინახა, ინსტინქტურად შეეშინდა არადა აღარც ახსოვდა, რამე დააშავა თუ არა. სადარბაზოსკენ გაიქცა. საბედნიეროდ ვერავინ შეამჩნია. თვითონაც ვერაფერს ხედავდა, თვალებში უბნელდებოდა და რაღაცით ძალიან ნაწყენს გული ყელში ებჯინებოდა. ლიფტი მომენტალურად უარყო და კიბეებს სირბილით აუყვა. ერთ-ერთი კარი ეცნო, ხელი მიადო და გაიხსნა. ფეხაკრეფით შევიდა და გაშლილი მაგიდის წინ აღმოჩნდა. სუფრა გვარიანად იყო აოხრებული, მაგრამ ყველაფრის შოვნა შეიძლებოდა. სუფრას ჩამოუარა, ერთ-ერთ თეფშთან დაჯდა და ჭამა დაიწყო. ხარბად იტენიდა მწვადსა და ქათამს, სატყემლეს დასწვდა და პირში ჩაიცალა, ლიმონათიც დააყოლა და ისევ მწვადს მიუბრუნდა, მერე ლობიოს თეფში დაითრია და ფენოვანით ამოწმინდა. ღვინოც დაისხა. გაგვიმარჯოსო, ჩაიბურტყუნა და გადაჰკრა. მერე კიდევ გადაჰკრა, კიდევ და აივნიდან შემომავალი ხმაურიც უფრო გასაგები გახდა. აქამდეც ესმოდა, მაგრამ ეკიდა, ახლა მიხვდა, რომ რაღაცაზე ნერვიულობდნენ. ადგა და აივანზე გავიდა. ოთხი ბებო იდგა და ოთხიც ბაბუ.

 – უი, გიო, შვილო, როგორ ხარ – ჰკითხა ერთ-ერთმა.

– გამარჯობათ – საერთო სალმით შემოიფარგლა გიო, თან გაუხარდა, როცა იცნეს და კიდევ უფრო საკუთარი სახელის გახსენება. – კარი ღია იყო და შემოვედი.

 – ხმაურს გაიგებდი ალბათ შენც – გაუცინა ჭაღარა ბაბუმ.

 – ხო და ვიფიქრე, რამე ხომ არ უჭირთ-მეთქი.

 – არაფერი ისეთი, უბრალოდ სარეცხის თოკები დაწყდა.

 – ჰოოო – წავალ მაშინ მე.

 – ერთ ჭიქას ხომ არ დაგვილევდი – ცალყბად დაპატიჟა მეორე ბაბუმ.

 – არა, გვიანაა უკვე.

– დაილოცე, ბიჭო, ისე ხომ არ წახვალ – მეორეყბად დაპატიჟა მეორე ბაბუმ და უცბად მოზრდილი ჭიქაც მიაწოდა.

 – გაგიმარჯოთ, უფალმა დაგკუნთოთ და გაგაძლიეროთ – დაილოცა გიომ, გადაკრა, ცოტა ღვინო ჩამოეწუწა, ხელით მოწმენდა სცადა, მაგრამ ჭიქა გაუვარდა, დასაჭერად მეორე ხელი მოიშველია და კარგადაც გამოუვიდა, მაგრამ უცბად კუჭმა უმტყუნა და  გული აერია, სხვა ვერაფერი მოიფიქრა და ჭიქაში ჩაარწყია. ჭიქა ბოლომდე გაივსო. დაბნეულმა მოხუცს მიაწოდა და კარი ზურგს უკან მოიხურა.

– აწყინა? – საიდანღაც მოესმა კითხვა. უნდოდა, მიტრიალებულიყო და აეხსნა, რომ კარგად იყო, მაგრამ ტყუილის თქმა არ უნდოდა.

ისევ ყველაფერი დაავიწყდა. სახელიც. ჯორივით დადგა. ვერაფრით ვერ გაიხსენა, ზემოთ უნდა წასულიყო თუ ქვემოთ. დიდხანს იდგა. ბოლოს ზემოთ წავიდა. 28 კიბეში ცოტა ,,მოიხოდა”. უკვე ორ-ორი კიბით აბიჯებდა, თან ხმადაბლა ღიღინებდა. ნელ-ნელა ხმას აუწია და ისე გულიანად ამღერდა, როგორც ბავშვობაში, როდესაც რომელიღაც მუსიკალურში გუნდზე შეიყვანეს, თუ გუნდში, სადაც ლამაზი მასწავლებლის ხათრით პირს ბოლომდე აღებდა და ისეთ ხმას უშვებდა, თითქოს ყაზბობისგან გატანჯული სიმბას მამა ჯვამდა კლდის წვერზე, აბა გააღე პირი და თქვი აააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააააა ააააააააააარხოტოს ასულო – ისე ხმამაღლა მოუვიდა, ცოტათი გამოფხიზლდა და იქვე შერცხვა.

 – რა გაყვირებს, შეჩემა – გაუბრაზდა საკუთარ თავს – თან ეგ არხოტის კი არა შატილის ასულია.

 – დაიკიდე რა – დააწყნარა საკუთარმა თავმა – შატილის იყოს, ვისიც გინდა იყოს, ნეტა უკვე ასული ვიყო.

– რა ასული, ბიჭო?

– სახლში ასული. საჭმელთან ასული, შხაპთან ასული, ჩუსტებთან ასული, ლოგინთან ასული, ბალიშთან ასული, ძილთან ასული…

– სახლში ხელცარიელი ხომ ვერ ავალ?!

 – რამე გექნება ჯიბეში.

გიომ ჯიბეებში ხელი მოიფათურა, სიგარეტი იპოვა, მაგრამ სანთებელა ვარდნისას დაჰკარგოდა.

 – რა ყლით მოვუკიდო? – ჰკითხა საკუთარ თავს.

– ვინმე შეგხვდება? – დაამშვიდა საკუთარმა თავმა.

– რომ არ შემხვდეს? – დაეჭვდა გიო და კიბეზე ჩამოჯდა.

– ადე, ადე, შეგხვდება ვინმე, თუ არა და სახლში გექნება ასანთი.

 – რომ არ მქონდეს? – ბოლომდე დაეჭვდა გიო, მაგრამ იქვე უფრო საშინელი რაღაც გაახსენდა, თუმცა სანამ ხმამაღლა ჰკითხავდა, საკუთარმა თავმა დაასწრო.

 – ხო, ეგ არ ვიცი, თითქოს შენი სახლის სადარბაზოა, მაგრამ თან არ გახსოვს და მეც ზუსტად არ ვიცი. რას გაიგებ, ყველა სადარბაზო ერთნაირია. სადმე დააკაკუნე.

გიომ პირველივე კარზე დააკაკუნა, მაგრამ არავინ გაუღო, არც მეორე კართან გაუმართლა, არც მესამესთან, მაგრამ აქ უკვე მიხვდა, რომ ვიღაცა ,,გლაზოკიდან” ათვალიერებდა, თითქოს კარს უკან ჩასაფრებული ადამიანის სუნთქვაც ესმოდა, მაგრამ მაინც არ შეაგინა და გზა განაგრძო.

 – ნეტავ სად ვცხოვრობ? – ჰკითხა საკუთარ თავს.

 – სადაც გაგიღებენ – დაამშვიდა საკუთარმა თავმა – ან სადაც კარი დაგხვდება ღია, შეიძლება გამოსვლისას დატოვე ღია.

 – შეიძლება – დაეთანხმა საკუთარ თავს – გასაღები არსად ჩანს.

 – ეგ კარგის ნიშანია, მაინც ვერ გეტყოდა, რომელი კარი უნდა გაგეღო.

გიომ გზა განაგრძო. ბევრი იარა თუ ცოტა, სართულები დამთავრდა და უკან ჩამოვიდა. მერე ისევ ზემოთ წავიდა. ბოლოს ისევ იმ კარს მიადგა, რომლის უკანაც ვიღაცის სუნთქვა ესმოდა. დააკაკუნა და, რაც შეეძლო, საყვარელი და ბოდიშნარევი ხმით ბლუკუნი დაიწყო.

 – გამარჯობა, უკაცრავად რომ გაწუხებთ, არა არც შეგაწუხებდით, მართლა ძალიან რომ არ მიჭირდეს, ხომ იცით, ცხოვრება საჩუქარი არ არის, მძიმე ტვირთია, რომელიც ყოველთვის ზურგით უნდა ვათრიოთ. მე არ ვარ ჩემი ტვირთის ტარების წინააღმდეგი და წამიერადაც კი არ იფიქროთ თითქოს ჩემი ტვირთვის თქვენთვის შემოჩეჩებას ან შემსუბუქებას გთხოვდეთ. არა და არა. პირიქით, მე მზად ვარ ბოლომდე ვიარო, უბრალოდ დავიბენი, ბევრი შეცდომა დავუშვი, ვერ მოგატყუებთ რამდენი, რადგანაც არცერთი არ მახსოვს, მაგრამ ერთი რამ ზუსტად ვიცი, აქ ტყუილად არ ვდგავარ, თქვენთან შემთხვევითობა ვერ მომიყვანდა, ჩვენი გზები უბრალოდ ვერ გადაიკვეთებოდა. თქვენ დიდი მისია გაკისრიათ. დიახ. ეს ნამდვილად ასეა. თქვენ მე გზა უნდა მასწავლოთ, რათა მე მისი გაგრძელება და ტვირთის, ანუ საკუთარი თავის სახლამდე მითრევა შევძლო. სამარცხვინო აღიარებაა, მაგრამ რა ვქნა, მე არ მახსოვს, ჩემი სახლის ნომერი და არც ჩემი კარის ფერი. ტელეფონიც სადღაც დავკარგე, გასაღებიც და სახელიც. უბრალოდ მითხარით, სად ვცხოვრობ და წავალ.

კარი სულ ოდნავ გაიხსნა, ისე პატარაზე, შიგნით ნეკა თითის მოყოლებაც კი არ შეიძლებოდა და მიღმიერი ხმა გაისმა:

 – ორი სართულით ზემოთ. მწვანე კარი.

 – ასანთსაც ხომ არ მომცემდით – წამოიძახა ბიჭმა, რომელსაც თავის სახელი ისევ არ ახსოვდა, მაგრამ უფრო ეწევინებოდა.

ასანთი არ მისცეს.

 – არ დაგავიწყდეს – უთხრა თავის თავს.

 – არ დამავიწყდება – დააწყნარა თავმა.

 – ვიჩქარო?

 – არ გინდა, ორ სართულში არაფერი დამავიწყდება. პირიქით, მგონი, ცოტა გამოვფხიზლდი. ცოტაც და, სახელი გამახსენდება. აბა, ნახე, პირადობა ხომ არ გაქვს?

 – არა, მარტო სიგარეტი და მთავარზე იფიქრე.

– და რაა მთავარი.

 – ორი სართულით მაღლა. მწვანე კარი.

 – რაღაცნაირი მთავარია.

 – შემეშვი და არ დაგავიწყდეს

 – არ დამავიწყდება.

კიბეებზე სირბილით მიხტოდა.

უნდა მიესწრო.

და მიასწრო კიდეც.

აქოშინებული კართან იდგა.

და ახსოვდა.

კარს ხელი მიადო.

სცადა სუნთქვა დაეწყნარებინა.

ღელავდა.

ღია რომ არ ყოფილიყო, რა უნდა ექნა.

ოდნავ მიაწვა. კარიც ოდნავ შეიღო.

ისევ ღელავდა.

ისევ ქოშინებდა.

ნეტა ვინ ელის კარს იქით.

იქნებ ცოლი და ორი შვილი ან დედა და მამა და დილისთვის მოსასწრები გაკვეთილები, ან ტაფაზე დატოვებული კვერცხი.

აქამდე დაიწვებოდა, მაგრამ დამწვრის სუნს ვერ ვგრძნობ – დაამშვიდა თავმა.

ჰაერი ჩაისუნთქა

დამწვრის სუნი მართლა არ იდგა.

უცბად ხმაური გაიგონა.

კარს ხელი ჰკრა და შევიდა.

– მოვიდა ეს ყლე – დაიძახა ვიღაცამ.

 – კიდევ ერთხელ ეგრე იზამ და მოგიტყნავ საქციელს – დაემუქრა მეორე ვიღაცა.

გიომ არაფერი შეიმჩნია. მაგიდიდან ასანთი აიღო და აივანზე მოსაწევად გავიდა.

 – კატასავითაა, ცხრა სიცოცხლე აქვს ამ კარგმოტყნულს – შეაქო ვიღაცამ.

თუმცა შეიძლება შექება არც იყო.

სიგარეტს მოუკიდა და ეზოში გადაიხედა. რამდენიმე ადამიანი ასფალტზე დაყრილ სარეცხს კრეფდა.

© არილი

Facebook Comments Box