გივიკო სახლში გვიან დაბრუნდა. თორმეტი სრულდებოდა. სახლიდან დილით გასული, მთელი დღე ასფალტის დაგების პროცესს ხელმძღვანელობდა სანზონის ერთ პატარა უბანში, სადაც, როგორც გივიკოს უთხრეს, ცხოვრობს ვინმე კოპალიანი, წარსულში ლენინის სახელობის პოლიტექნიკური ინსტიტუტის სტუდენტი და წარჩინებული სამდინარო და ჰიდროელექტროსადგურების ჰიდროტექნიკური მშენებელი, ცაგერის რაიკომის განყოფილების გამგე, გორკის პარტიული სკოლის თავისუფალი მსმენელი და ამ ეტაპზე კი საქართველოს პარლამენტის წევრი, რეგიონული პოლიტიკისა და თვითმმართველობის კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე. გივიკო მკაცრად გააფრთხილეს, რომ სანზონის ამ პატარა უბანში, ორშაბათს, ყველგან სისინა ასფალტი უნდა იყოს დაგებული. გასაკეთებელი კიდევ ბევრი იყო, მაგრამ ჯერ მხოლოდ პარასკევი დაღამდა.
გივიკო სასიამოვნოდ გაკვირვებული დარჩა, როცა სახლში მისულს ყველანი ფეხზე დახვდნენ.
– მოხვედი? – ჰკითხა უფროსმა ბიჭმა.
– უკვე მოხვედი? – ჰკითხა უმცროსმა ბიჭმა.
სულ ოდნავ აჟიტირებულ გივიკოს უნდოდა რამე ასტრაუმნი ეპასუხა ბიჭებისთვის, მაგრამ ცოლსაც დაელოდა, რომ მერე ერთიანად ეპასუხა სამივესთვის.
– მოხვედი? – ჰკითხა ცოლმაც.
გივიკოს გაეღიმა. ალბათ უფრო იმაზე, რომ ცოლის ტვინის მუშაობის ლოგიკა განჭვრიტა და არა იმაზე, რაც უნდა ეპასუხა მათთვის, რადგან ის რაც უპასუხა, ბიჭებს და ცოლს უკვე დიდი ხნის განჭვრეტილი ჰქონდათ.
– არა, წავედი! – თქვა გივიკომ და ცალყბად ჩაიცინა – თითქოს საყლაპავი მილიდან ჰაერის ბურთი გადმოაგდო. სკამი გამოწია, შემოატრიალა და კაბარეს მოცეკვავესავით დაჯდა. იდაყვები საზურგეს ჩამოადო და ოჯახის წევრებს გადახედა. გივიკო მალევე მიხვდა, რომ მას არავინ მიაქცევდა ყურადღებას, რადგან ტელევიზორში მაია ასათიანს ერთი ბოზი და ათი ნაბოზარი ჰყავდა სტუმრად. გივიკო ადგა და სამზარეულოში შევიდა. კაი, საშუალო ფენის ქართველივით მოშივებული იყო. როგორც წესი, გვიან დაბრუნებულს, ოჯახი ფეხზე არ ხვდება ხოლმე, თუმცა ცოლს არასდროს ავიწყდება ვახშმის გასათბობად შემოდგმა, მაგრამ გაზზე არაფერი იდო. მაცივარი გამოაღო, ხელი მოაფათურა, ერთი ჯამი გაწია, მეორე და ვერაფერი საინტერესო რომ ვერ ნახა, კვერცხი გამოიღო. კარადიდან – ტაფა. ტაფა გაზზე ხმაურიანად დადო. გაბრაზებული კი არ იყო, რომ ვახშამი არ დაახვედრეს, უბრალოდ, უნდოდა, ეგრძნო ცოლს, რომ ისიც აქ არის, გივიკოც ამ სახლში ცხოვრობს. მაგრამ გაბრაზებული იყო ცოლი.
– რას აკეთებ? – გასძახა ცოლმა! – მოდი აქ!
გივიკო ცოლ-შვილთან გავიდა.
– ეს ნახე? – ჰკითხა ცოლმა და ტელევიზორისკენ გაიშვირა ხელი. – რა დროს ჭამაა!
– აჩვენე! – უთხრა უფროსმა ბიჭმა უმცროსს. უმცროსმა ბიჭმა გადაახვია საჭირო გადაცემაზე და მამას ანიშნა, დამჯდარიყო. გივიკო უხმოდ ჩაჯდა ბიჭებს შორის და ტელევიზორს შეხედა. ტელევიზორში ჩანდა, როგორ ცდილობდა ათობით ადამიანი ზღვაში შეეცურებინა უზარმაზარი ბარჟა, რომელზეც უზარმაზარი ხე იდგა.
– ეს რა არის? – იკითხა გივიკომ.
– ხე. – უპასუხა უმცროსმა ბიჭმა.
– ხე. – ცოლმაც უპასუხა.
– ლირიოდენდრონი. – თქვა უფროსმა ბიჭმა და მუხლებზე დადებული ლეპტოპი გახსნა.
– ლირიოდენდრონი, ხეტიტა. – დაიწყო უფროსმა ბიჭმა კითხვა და უმცროსს ანიშნა ტელევიზორისთვის ხმა ჩაეწია. უმცროსმა გადაცემა დააპაუზა.
უფროსმა დახურა ლეპტოპი და უმცროსს ანიშნა გაეგრძელებინათ ყურება. უმცროსმა მიაჭირა პულტის ღილაკს თითი.
– ეგ არ გვაინტერესებს, ის აჩვენეთ, სხვებმა რა თქვეს. – ჩაერია ცოლი და უმცროსმა გადაცემა ისევ დააპაუზა. უფროსმა ისევ გახსნა ლეპტოპი და ჩართო ვიდეო.
– ეს ხო იცი ვინაა? – იკითხა ცოლმა. გივიკომ იცოდა ვინ იყო გიორგი უძილაური, ამიტომაც თავი დინჯად დაუქნია ცოლს და მთელი ყურადღება ვიდეოზე გადაიტანა. ვიდეოში ჩანდა ერთი ჩია კაცი, რომელიც ძალიან დამაჯერებლად საუბრობდა: “ციხისძირიდან შეკვეთილში ხის ზღვით ტრანსპორტირება, პირველ რიგში, არის უნიკალური საინჟინრო პროექტი. მსოფლიოში პირველად განხორციელდა ამ სირთულის ოპერაცია და მიუხედავად უამრავი სირთულეებისა (რთული მისადგომი, რკინიგზის სიახლოვე, ხის სიმაღლე და წონა, სახმელეთო ტრანსპორტისთვის უჩვეულო ტვირთი, 620 ტონის ტრანსპორტირება თავდაღმართზე, შეყვანა ბარჟაზე, რთული ამინდის მიუხედავად ტრანსპორტირება შეკვეთილამდე და გადმოტვირთვა), წარმატებით დასრულდა. ნაციონალებიც და მათი ჯიბის მედიაც პროექტის წარუმატებლობის იმედით ბუჩქებში ჩაცუცქული დარჩა. ხე გადაიტანეს. უნიკალური პროექტი შედგა და უკვე მოექცა BBC-ს ყურადღების არეალში. ხვალ–ზეგ ამ უნიკალურ პროექტს გააშუქებენ სხვა უცხოური არხებიც და დიდი ალბათობით, ამხელა ხის ასეთი ტრანსპორტირება გინესის რეკორდებში შევა.”
დამთავრდა ვიდეო, მაგრამ უფროსი ბიჭი მოხერხებულად გადახტა ახალ ვიდეოზე.
– ესეც ხო იცი ვინ არის? – ისევ იკითხა ცოლმა, მაგრამ კითხვა იმდენად რიტორიკული იყო, გივიკომ თავის დაქნევაც კი უაზრობად ჩათვალა და პირდაპირ ვიდეოს შინაარსს მოეჭიდა. ვიდეოში საქართველოს პარლამენტის იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე, ზაქარია ქუცნაშვილი პანტანასე მკურნალის ხატის ფონზე, დიკ ტრეისის ცილინდრით ფუმფულა სავარძელში იჯდა და გაწელილი ხმოვნებით, მაგრამ უძილაურზე დამაჯერებლად საუბრობდა: “მეე, არ ვიციი, ეს ხეებია თუ ხეე, მაგრამ, დარწმუნებული ვაარ, რომ ეეს ხეები თუ ხეე, უკეთესად იქნებიან იიქ, სადააც გადააააქვთ და კიდევ ერთს დავამატებდიიი, რომ მას უფრო მეტი ადამიანიიი ნახავს, რაც, დამეთანხმებიით, რომ ორივესთვიის უკეთესიაა და აქ საკამათოო არაფერიააა. ასე როომ, ეს ქარტეხილიი… ჭიქაშიიი, ნაციონალების აგორებულია.”
უფროსმა ახალი ვიდეო ჩართო. ცოლს აღარაფერი უკითხავს გივიკოსთვის, რადგან გივიკოს აღარაფრის კითხვა აღარ ჭირდებოდა. ის სულით და გულით ცდილობდა გაეგო რა ხდებოდა, რატომ აყურებინებდნენ ამ ვიდეოებს და რატომ ცდილობდა უამრავი ადამიანი, მძიმე და მსუბუქი ტექნიკის დახმარებით ზღვაში შეეცურებინა უზარმაზარი ლირიოდენდრონი. თუმცა, არა, გივიკო აზრზე არ იყო რა არის ლირიოდენდრონი. გივიკო სულელი არ არის, არც უჭკუო და არც გაუნათლებელი, მაგრამ ლირიოდენდრონი, ამდენი წლის განმავლობაში, პირველად გაიგო.
“მე არ მაქვს არანაირი საფუძველი, ვიფიქრო, რომ ხეს რამე ემუქრება. პირიქით, რაც უფრო მოვუვლით ხეს, მით უკეთესი მისთვის და თაობებისთვის. მოვლა ნიშნავს პატრონობას, შესაბამისად, ის რასაც პატრონობენ, უფრო დიდხანს ცოცხლობს. ცხრა წელი ისედაც ყველაფერი უპატრონოდ იყო და ძლივს რაღაცას პატრონი გამოუჩნდა…” ამბობდა გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრის პირველი მოადგილე თეიმურაზ მურღულია.
შემდეგ ვიდეოში ჩანდა ვინმე კოპალიანი, კარლო, ადამიანი, ვის გამოც გივიკოს ამ გვიან ღამით ეღვიძა და ძვირფას დროს გაურკვეველ ვითარებაში კარგავდა. “გაჩხირული გაქვთ ყელში ერთი კაცის გვარი, იმიტომ, რომ ეს ყველაფერი წარსულად აქცია – და ამას ვერასდროს ვერ მოინელებთ. ადამიანი, პიროვნება, რომელიც აშენებს… თქვენ ანგრევდით, ის აშენებს, თქვენ ჭრიდით, ანადგურებდით, ის რგავს, ბატონო. თქვენ იჭერდით ხალხს, ეს ათავისუფლებს და ეს ვერ მოგინელებიათ – ვერც თქვენ და ვერც თქვენს სხვა ქვეყანაში გაქცეულ ნახევარ ხელისუფლებას. დღეს საბოლოოდ აჩვენეთ ქართულ საზოგადოებას თავი, სამ ხემდე დავიდა თქვენი იდეოლოგია და ეს სამი ხე დარჩა ნაციონალურ მოძრაობას, თურმე მეტი პრობლემა არ არის ქვეყანაში საკამათოდ. ძალიან კარგი, თქვენ თვითონ იჭრით იმ ტოტს, რომელზეც ზიხართ.” – გაცხარებული იყო კოპალიანი. უფროსმა ბიჭმა დახურა ლეპტოპი და გვერდზე გადადო. სიჩუმე ჩამოვარდა. გივიკო კიდევ ელოდა დამატებით ინფორმაციას, მაგრამ ოჯახის სამივე წევრი ისე იყო მიშტერებული მასზე, გივიკო მიხვდა, რამეს თუ არ იტყოდა, სერიოზულ გაუგებრობას გამოიწვევდა და გივიკომ თქვა:
– რა ხდება?
სამივემ ერთდროულად ჩაიქნია ხელი და შუბლის სრესა დაიწყო. გივიკოც მიხვდა, რომ გულწრფელი იმედგაცრუება გამოიწვია, მაგრამ რა ექნა? გივიკოს მართლა აინტერესებდა, რა ხდებოდა. ცოლ-შვილი ერთმანეთს ეკამათებოდა, ხომ ვთქვი, ცუდად გვაქვს საქმე – ამბობდა ერთი. მეც მაგას არ ვამბობდი?! – ამბობდა მეორე. კამათს რა აზრი აქვს? – ამბობდა მესამე. ისინი ოთახში წინ და უკან გადიგამოდიოდნენ. გივიკომ ერთხანს უყურა როგორ კარგავდა ოჯახის ნდობას, მაგრამ ბოლოს ძალები მოიკრიბა, ადგა და თქვა:
– რა ხდება? ყლე კი არ ვარ, ვერ გავიგო. მითხარით რა ხდება?!
გივიკო ყლე არ არის. როგორც უკვე ვთქვი, გივიკო არც უჭკუოა, მაგრამ რომელი ნორმალური ადამიანი მიხვდება ამ მცირე ინფორმაციით რის თქმას აპირებს შენთვის ოჯახი?! გივიკო გაწონასწორებული ადამიანია, ამიტომაც ექსცენტრიკულმა მოქმედებამ სამივეს ყურადღება მიიპყრო.
– რას ქვია რა ხდება? – გაბრაზდა ცოლი.
– ვერ ხედავ რა ხდება? – ირონიულად იკითხა უფროსმა.
– ხე გადააქვთ! – თქვა უმცროსმა.
გივიკო მიხვდა, რომ ჩიხში იყო შესული, ამიტომაც ცოლს დაავლო ხელი და სამზარეულოში გაიყვანა. ბიჭებს კი მკაცრად უთხრა ხელი არ შეეშალათ. სამზარეულოში გივიკოს ერთადერთი კითხვა დაუსვა ცოლმა:
– მზად ხარ ოჯახისთვის ყველაფერი გააკეთო?
გივიკო დიდი ხანია ამისთვის მზად არის. ახალგაზრდობაში, ფიქრებში გაეპარებოდა ხოლმე, როგორ კიდია მისი ოჯახის ბედი ბეწვზე და მხოლოდ მას შეუძლია მათი გადარჩენა და ისიც, გმირივით, მომაკვდავი, მაგრამ მოტივირებული, ყველაფერს აკეთებდა ოჯახის გადასარჩენად. ასე რომ, კი, გივიკო დიდი ხანია მზად არის ოჯახის დასაცავად.
– რა ხდება? – ისევ იკითხა გივიკომ.
– ბიძინას ხე გადააქვს თავის ბაღში. რუსთავი ორმა ერთი ამბავი ატეხა და ყველასთან მიდის და კომენტარს აკეთებინებს. შენც მოგადგებიან და ზუსტად უნდა იცოდე, რას იტყვი.
გივიკოს რაღაც კონკრეტულის, თუმცა, არც ისე მნიშვნელოვნის თქმა უნდოდა, მაგრამ ცოლმა არ აცადა.
– შემოდით! – გასძახა ცოლმა ბიჭებს. ბიჭები სამზარეულოში შევიდნენ და დედის ზურგს უკან დადგნენ.
– ამათი ბედი შენს ხელშია! – თქვა ცოლმა.
გივიკომ ისედაც იცოდა, რომ მისი ორივე შვილის მომავალი მის ხელში იყო. გივიკოს არასდროს უნდოდა უპასუხისმგებლო და ზარმაცი შვილები, მაგრამ, მშობლების არ იყოს, შვილსაც ვერ აირჩევ. ამას დედმამიშვილზეც ამბობენ.
– და ჩემიც! – დაამატა ცოლმა და სიტუაცია მეტად დრამატული რომ გამხდარიყო, თავი ხელებში ჩარგო და მძიმედ ამოისუნთქა. მიუხედავად იმისა, რომ ცოლს, ზუსტადაც, ირჩევენ, გივიკომ ისიც დიდი ხნის წინათ იცოდა, რომ ცოლის ბედიც მის ხელშია. რბილად რომ ვთქვა, გივიკოს ცოლს, ისეთი განსაკუთრებული ნიჭი არ გააჩნდა, რომ საკუთარი ბედი ხელთ ეპყრა და ეთქვა – ჩემი ბედი ჩემს ხელშია. არა, გივიკოს ცოლი არ იყო ასეთი. მაგრამ მას სხვა მნიშვნელოვანი უნარები ჰქონდა, რასაც წარმატებით იყენებდა ყოველდღიურ ცხოვრებაში. და ვერავინ იტყვის, რომ ეს უნარები გივიკოს ოჯახს არ ადგებოდა. ძალიანაც ადგებოდა, მაგრამ, როგორც უკვე ვთქვი, ეს არ იყო საკმარისი იმისთვის, რომ გივიკოს ცოლს ეთქვა – ჩემი ბედი ჩემს ხელთაა.
– მე რატომ უნდა მკითხონ რამე? – გივიკო უფრო მეტად გაკვირვებული იყო, ვიდრე ლირიოდენდრონი, რომელიც შუა ზღვაში შეაცურეს.
– დაფიქრდი! – მკაცრად უთხრა ცოლმა, საჩვენებელი თითი თავზე დაიკაკუნა და სამზარეულოდან გავიდა. გივიკომ ცოლის ადგილას დარჩენილი ცარიელი სივრციდან მზერა შვილებზე გადაიტანა, მაგრამ ისინიც მალე გაქრნენ. იდგა გივიკო სამზარეულოში მარტო და მშიერი.
დილით ზუსტად იცოდა გივიკომ, რომ შაბათიც ისეთივე მძიმე იქნებოდა, როგორიც პარასკევი. მაგრამ კიდევ უფრო აშინებდა ის ამბავი, რაც სახლში დაახვედრა ცოლ–შვილმა. იყო ამ ამბავში რაღაც მისტიკური. თუმცა, არა. ის უბრალოდ გაუგებარი იყო. ამიტომაც, რაც ყველაზე კარგად გამოსდიოდა, ის გააკეთა გივიკომ – დაიხურა ქუდი და სამუშაოდ წავიდა სანზონის ერთ პატარა ეზოში, სადაც ბატონი კოპალიანი ცხოვრობს და სადაც ორშაბათამდე სისინა ასფალტი აქვს დასაგები. ობიექტამდე მისული არ იყო, ცოლისგან ესემესი მიიღო, რომელშიც მხოლოდ დიდი ციფრი ეწერა: 17 388. გივიკომ იფიქრა, რომ ცოლს რაღაც შეეშალა, მაგრამ ცოლს არაფერი შეშლია. 17 388. ზუსტად ამდენი დოლარი აქვს გივიკოს ოჯახს ბანკის ვალი. ცხადია გივიკო ამას თავისით ვერ მიხვდებოდა, ამიტომაც, ესემესს ცოლის ზარი მოყვა.
– მოიფიქრე რა უნდა თქვა?
– ვისთან, რაზე?
– ჟურნალისტებთან, ხეზე.
– არ მოვა ჩემთან არავინ! – ზედმეტად თავდაჯერებულმა თქვა გივიკომ.
– მოვლენ. შენთანაც მოვლენ. ყველასთან მივლენ.
ცოლის სიტყვებზე გივიკოს გაახსენდა კაგებეშნიკი ბაბუა, რომელიც იშვიათად, მაგრამ როცა თვრებოდა, მომდევნო კვირაში დასაპატიმრებელთა სახელებს ჩამოაყრანტალებდა ხოლმე და თითქოს თავისთვის ამბობდა: “მოვალთ, თქვენთანაც მოვალთ, ყველასთან მოვალთ!” ბოლოს, იმდენი სვა გივიკოს ბაბუამ, თვითონ ვერავისთან, მაგრამ მასთან კი მივიდნენ გრძელი ენის გამო. მაშინ დიდი სასწაულით გადარჩა გივიკოს ოჯახი.
ცოლის სიტყვები და მოგონება იმდენად ძლიერი აღმოჩნდა, გივიკოს გააჟრიალა და მხოლოდ ეს თქვა:
– ნუ იწყევლები, ქალო!
და გათიშა ტელეფონი. მაგრამ ტვინი ვეღარ გათიშა. დილიდან დაღამებამდე გივიკო მუხლჩაუხრელი ხელმძღვანელობდა ასფალტის დაგებას, მაგრამ თავში მხოლოდ ხე უტრიალებდა. სახელიც კი ვერ დაემახსოვრებინა. რამდენჯერაც ლირიოდენდრონის გახსენებას დააპირებდა, იმდენჯერ ლაოკოონი და ის თბილი ღამეები ენატრებოდა, მამა რომ ეჯდა თავთან და ბერძნული მითოლოგიიდან, რატომღაც მხოლოდ ტრაგიკულ ამბებს უყვებოდა. გივიკოს ყოველთვის უჭირდა ორი საქმის ერთდროულად კეთება, ამიტომაც, ლირიოდენდრონზე ფიქრში ასფალტის დაგებისას შეცდომაც კი დაუშვა. კიდევ კარგი, რომ გივიკო და მისი ბრიგადა დიდი ხანია ერთად მუშაობენ და ყველაფერი ერთად გამოასწორეს, თორემ შეიძლება ის 20 კვადრატული მეტრი ასფალტი, რომლის თავიდან დაგებაც მოუწიათ, გივიკოს საკმაოდ ძვირი დასჯდომოდა, რადგან ასფალტი, მიუხედავად იმისა, რომ არ იჭმევა, ძალიან ძვირი ღირს.
გივიკო გადაღლილი დაბრუნდა სახლში. ალბათ უფრო ფიქრმა დაღალა, ვიდრე შრომამ, მაგრამ თავს ისე გრძნობდა, თითქოს მთელი დღე უზარმაზარ ხეს დაათრევდა მხრებით. გივიკოს სამზარეულოში გემრიელი ვახშამი დახვდა, მისაღებში კი ფეისბუქის ექაუნთი, რომელიც შვილმა გაუკეთა და აუხსნა, რომ მთელი ნაგავი, რაც ქვეყანაში გროვდება, საღამოს ყველაფერი ერთად ფეისბუქზე იყრის თავს. ვერავინ იტყვის, რომ გივიკოს რამე განსაკუთრებული ნიჭი აქვს ნავიგაციაში, მაგრამ სქროლვას ადვილად აუღო ალღო. ისე, დიდად მაინც ვერ დაუდო გული. ეს ცოლმაც შენიშნა და გივიკოს ლამაზად შეფუთული საკმაოდ მძიმე წიგნი გადასცა.
– მთელი დღე ამის ძებნაში გავატარე. – დაამატა ცოლმა და გივიკოს წინ ჩამოჯდა.
გივიკომ დინჯად გახსნა შეფუთული წიგნი, ორივე ხელში დაიჭირა და დახედა.
– „შიშველი თესლები. მოყვარული დენდროლოგის კატეხიზმო“. – საშუალო ხმით წაიკითხა გივიკომ და ცოლს შეხედა.
– ყველა კითხვაზე მიიღებ პასუხს. მოგინიშნე კიდეც – თქვა ცოლმა და წიგნში ჩადებულ სანიშნეს თითი დაადო.
გივიკომ წიგნი მონიშნულ გვერდზე გადაშალა და უაზროდ ჩახედა. ცოლი კმაყოფილი წამოდგა, ტელევიზორი გამორთო და უმცროს ბიჭს ანიშნა თავის ოთახში შესულიყო. უმცროსმა გაბრძოლება დააპირა, მაგრამ დედამ კიდევ უფრო კონკრეტული ნიშანი მისცა, რომ გივიკო კითხულობდა. უმცროსი დაემორჩილა დედას და გავიდნენ ოთახიდან.
ეს რომ ფილმი ყოფილიყო და გივიკოს კადრი ზურგს უკნიდან გადაეღო რეჟისორს, კაცი იფიქრებდა, რომ გივიკო ათი წუთი გაუნძრევლად კითხულობდა შიშველ თესლებს, მაგრამ ეს კინო არ არის და არც გივიკო კითხულობდა გაუნძრევლად, მას უბრალოდ ჩაეძინა და ეძინა იქამდე ვიდრე იდაყვი მოულოდნელად გაცურდებოდა მაგიდის პრიალა ზედაპირზე და გივიკოს საყრდენი გამოეცლებოდა.
გივიკო წამში გამოფხიზლდა, წამოდგა, წიგნში სანიშნე ჩადო, დახურა, იღლიაში ამოიდო და დასაძინებლად წავიდა.
დილით გივიკო გადამწყვეტი სამუშაო დღისთვის საკმაოდ გამოძინებული იყო. სახლიდან რომ გადიოდა, ყველას ეძინა, მაგრამ საკეტის ჩხარუნზე ცოლმა შეახსენა, წიგნი არ დარჩენოდა. გივიკომ აიღო შიშველი თესლები და წავიდა სანზონაში. სამუშაო პროცესი გეგმის მიხედვით მიდიოდა, რომ არა ერთი უსიამოვნო ფაქტი. გივიკოს ბავშვობის მეგობარი დავითი, იგივე ენისელა, სადღაც დღის ორი საათისთვის სასწრაფოდ ყვარელში გახდა წასასვლელი. უსიამოვნო ამ ამბავში ის არის, რომ დავითის სიძე ნიკოც გივიკოს ბრიგადაში მუშაობდა და ორივეს მოუწია წასვლა, რამაც სამუშაო პროცესი საგრძნობლად შეანელა. მაგრამ კიდევ უფრო უსიამოვნო ამ ამბავში ის იყო, რომ დავითსაც და ნიკოსაც ერთდროულად დაურეკეს და აცნობეს, რომ ერთის შვილიშვილს და მეორეს შვილს, თავში რაღაც მოხვდა და საავადმყოფოშია გადაყვანილი. ცხადია, ყველა შეძრული იყო, მთავარი ბავშვის ჯანმრთელობა იყო და ასფალტის დედაც მოვტყან. ზუსტად ასე თქვა გივიკომ და წასახემსებლად გამზადებული პირდაპირ შრომას შეუდგა.
გივიკოს მეგობრები ყოველთვის გამორჩეულად აღნიშნავდნენ გივიკოს ერთ თვისებას – პასუხისმგებლობას. ზუსტად ეს თვისება იყო, რის გამოც გივიკო ყოველთვის თავის დროზე ასრულებდა დაკისრებულ ვალდებულებებს. ამიტომაც იყო, რომ სახლში პარასკევს შესულს და ორშაბათს გამოსულ კარლო კოპალიანს მეზობლები მადლობას უხდიდნენ ხალიჩასავით დაგებული ასფალტისთვის. მაგრამ ვიდრე ორშაბათი დადგებოდა, კვირა ღამით გივიკო სახლში იმაზე უფრო დაღლილი დაბრუნდა, ვიდრე წინა დღეს. ბიჭებს უკვე ეძინათ. ცოლი კი ისევ ტელევიზორს უყურებდა. უხმოდ მიესალმნენ ერთმანეთს. გივიკომ სამზარეულოში ივახშმა და ისევ მისაღებში გავიდა და ცოლის გვერდზე დაჯდა, მაგრამ დაჯდა თუ არა შუბლში ხელი იტკიცა.
– რა ხდება? – შეშინებულმა იკითხა ცოლმა და ოთახიდან გავარდნილ გივიკოს თვალი გააყოლა.
გივიკოს დავითთან დარეკვა დაავიწყდა. დაახლოებით ათ წუთს ესაუბრა დავითს და ცოლთან დაბრუნებულს, დამშვიდებული სახე ჰქონდა.
– რა მოხდა? – კიდევ ჰკითხა ცოლმა.
გივიკომ გაარკვია, რომ დავითის შვილიშვილს და ნიკოს შვილს, თავში კანფეტი მოხვედრია. თურმე ნეკრესის ეპარქიის სასულიერო პირებს ვერტმფრენიდან კანფეტები გადმოუყრიათ და ერთ-ერთი პატარა მარიამს მოხვედრია თავში. არავინ იცის რა კანფეტი იყო ასეთი, მაგრამ მარიამს სისხლი კი წასკდომია ეგრევე. თანაც, პატარა მარიამი მართლა პატარაა და მღვდლების გარდა არავის გაჰკვირვებია, კილომეტრის სიმაღლიდან გადმოგდებულმა ამ ერთმა უწყინარმა კანფეტმა როგორ დააგდო პატარა გოგო.
რატომღაც, გივიკომ გაიფიქრა, რომ გააგრძელებდნენ საუბარს ციდან ჩამოცვენილ კანფეტებზე, მაგრამ ცოლმა მისი ყურადღება სატელევიზიო სიუჟეტით მიიპყრო. ეს სიუჟეტი იმით იყო საინტერესო, რომ გივიკოს კოლეგა, იერარქიულ საფეხურზე მისი სწორი, ჟურნალისტთან კომენტარს აკეთებდა ლირიოდენდრონის მოგზაურობაზე: „მე ვერაფერ განსაკუთრებულს ვერ ვხედავ იმაში, რომ ხე, ერთიდან მეორე ადგილას გადარგეს. თქვენ თუ ამაში რამე საგანგაშოს ხედავთ, მაშინ მითხარით, იქნებ მე ვერ ვხვდები?“
– შენ კი ამბობ, ჩემთან არავინ მოვაო. – ცოლი წამოდგა, პულტი გივიკოს ჩაუგდო მუხლებში და ოთახიდან გავიდა.
გივიკომ რამდენიმეჯერ ნახა სიუჟეტი. მერე წინა დღეების სიუჟეტებიც მიაყოლა. მერე კომპიუტერის ჩართვაც სცადა, მაგრამ არაფერი გამოუვიდა, რადგან პაროლი არ იცოდა და რომც სცოდნოდა, მაინც ვერაფერს მოუხერხებდა, რადგან სქროლვის მეტი ჯერჯერობით არაფერი იცოდა. ბოლოს ფურცელი და კალამი აიღო და დაუზარლად ინიშნავდა მისთვის საინტერესო საკითხებს. დილის ხუთისკენ პირველად შეხედა საათს, ისიც იმიტომ, რომ კისერი დაეღალა და გატკაცუნებისას თვალი მოკრა. ამოისუნთქა, ტელევიზორი გამორთო, ფურცელი გადაკეცა და ჯიბეში ჩაიდო. ის იყო ჩაწვა და თვალიც უნდა დაეხუჭა, შიშველი თესლები გაახსენდა. შიშველი თესლები, რომელიც სახლში არ მიუტანია და ვერაფრით იხსენებდა სად დატოვა, ავტობუსში მეტრომდე, მეტროში, მეტროდან სახლამდე ავტობუსში თუ ავტოგრეიდერზე. გივიკოს თითქოს მიწა გამოეცალა ფეხქვეშ, რადგან, როგორც აღმოჩნდა, შეიძლება მასთანაც მივიდნენ და სთხოვონ კომენტარი გააკეთოს ლირიოდენდრონზე, ინფორმაცია კი, რომელიც გივიკოს შეეძლო დამოუკიდებლად მიეღო, სადღაც სანზონას და ორთაჭალას შორის დაიკარგა და ან იპოვის, ანაც – ვერა.
გივიკოს კვირა ღამით აღარ დაეძინა და ამიტომაც არაფერი დასიზმრებია. მხოლოდ ბაბუამისის ხმა ესმოდა: “მოვალთ, თქვენთანაც მოვალთ, ყველასთან მოვალთ!” დილით კი რუსთავი ორიდან დაურეკეს და კომენტარი სთხოვეს ლირიოდენდრონის გადარგვის თაობაზე. გივიკომ ჟურნალისტი სამსახურში დაიბარა, თვითონ კი ტელეფონი გამორთო და საწოლში შეწვა. ცოლის დასანახად იღლიაში თერმომეტრი ჩაიდო და ნატრობდა, ვერცხლის წყალი ოცდაჩვიდმეტს მაინც ასცდენოდა.
© არილი