მწერალი და მუსიკოსი მანანა მენაბდე თავისი ცხოვრების წიგნების შესახებ გვიამბობს:
კითხვის პირველი მოგონება
ასე ორი-სამი წლისა თუ ვიქნები. მამაჩემის დედა – ბებია ელენე ზღაპარს მიამბობს „კონკია ჟღარუნაზე“… შთაბეჭდილების ქვეშ ვარ. თითქმის ყოველ საღამოს, ძილის წინ, ვთხოვ ელენე ბებიას, ისევ მომიყვეს „კონკია ჟღარუნაზე“. ეს ზღაპარი ძალიან მიყვარს, რადგან ბოლო კეთილი აქვს.
ორი ბებია მყავს: თამარი – დედის დედა და ელენე – მამის დედა. ბებია თამარს რუსული გიმნაზია აქვს დამთავრებული, ამიტომ მიკითხავს: ჩუკოვსკის, მარშაკს, მიხალკოვს, ბარტოს, ნოსოვს. ელენე ბებია კი ქართულ ზღაპრებს მიყვება: „კომბლეზე“, „ნაცარქექიაზე“, „ჭინჭრაქაზე“ „ბაბაჯანაზე“. დედა ძმები გრიმებისა და ანდერსენის ზღაპრებით მართობს, ძილის წინ კი, ჩემი თხოვნით, „ბიძია თომას ქოხს“ მიკითხავს. დიკენსის ტომები კარადიდან შემომცქერიან. დედა მეუბნება – ჯერ შენთვის ადრეა. აი, გაიზრდები და თავად წაიკითხავო. გულდაწყვეტილი ვუმზერ ქვევიდან ზევით ჯარისკაცებივით ჩამწკრივებულ მუქ ხაკისფერ ტომებს და ვოცნებობ იმ დროზე, როდესაც მათ წაკითხვას დამოუკიდებლად შევძლებ. როდესაც მამას სცალია, „გრაფ მონტე კრისტოსა“ და „სამ მუშკეტერზე“ მიყვება ამბებს… მოგვიანებით იმავე წიგნებს სასთუმალთან დამიდებს და მეც დამოუკიდებლად, დიდი ინტერესით და სიხარულით, ვკითხულობ ჩემთვის უკვე ნაცნობი გმირების ისტორიებს. შემდეგ წაკითხულს ვარჩევთ და ვკამათობთ. ასე ვეჩვევი აზროვნებას.
მამა მიკითხავს: ვაჟას, შოთას, ილიას, აკაკის, გალაკტიონს, პუშკინს, ლერმონტოვს. ზოგიერთ ლექსს ზეპირად ვსწავლობ. ალბათ, ამიტომაცაა, პოეზია ასე რომ მიყვარს. საინტერესოა მამასთან საუბარი, სეირნობა, კითხვა, კამათი… კიდევ თვალთვალი მიყვარს, როდესაც მამა ჭადრაკის პარტიას არჩევს. მონუსხულივით ვდგავარ და ვუყურებ, თუმცა ბევრი არაფერი გამეგება. სამაგიეროდ, ზეპირად ვიცი ყველა მოჭადრაკის სახელი: ლასკერი, კაპაბლანკა, ალიოხინი, ეივე, ბოტვინიკი, სმისლოვი, ტალი, პეტროსიანი, ფიშერი, სპასკი, კარპოვი…
მამას გვერდით მივაბიჯებ. ასე 5-6 წლის ვარ. მამას ხელები ზურგზე შემოუწყვია და დიდ ნაბიჯებს დგამს. ვცდილობ, ფეხი ავუწყო. ვერ ვახერხებ. უკან ვრჩები. მამა ჩერდება. მიყურებს. მიღიმის. დათმენით მელის. მერე ყველაფერი თავიდან იწყება და ასე სვენებ-სვენებით ვაგრძელებთ გზას. „რუსთაველის გვერდით ვაჟა დგას. ვაჟა აზროვნებისა და პოეზიის უდიდესი გენიაა, როგორც დანტე და შექსპირი…“ მიხსნის მამა და საუბარს აგრძელებს… შემდეგ სახლში „შვლის ნუკრის ნაამბობი“ და მე და მამა ორ ხმაში ვტირით. მამას საყვარელი მწერლები, პოეტები, კომპოზიტორები, მხატვრები, არქიტექტორები და ფილოსოფოსები თანდათანობით ჩემი ოთახის წიგნების თაროზე იბუდებენ.
მეორე დღეს ისევ გრძელდება: „თუ გსურს რუსული კარგად ისწავლო და სწორი მახვილი დასვა იქ, სადაც საჭიროა, პუშკინი ხმამაღლა უნდა იკითხო! ისეთი ეშმაკის ფეხია, რომც გინდოდეს, მახვილის დასმას არასწორად ვერ მოახერხებ“. წავიკითხე „ევგენი ონეგინი“ და მივხდი, რომ პუშკინი თვითონაა მახვილი.
დიდი ხანია, მამა სოკრატეზე და მის ცოლ ქსანთიფაზე უამრავ ამბავს მიყვება… ძალიან უცნაური კაცი ეს „ბიძია სოკრატე“ – დადგება სადმე ქუჩის კუთხეში, ჩაფიქრდება და სახლში სამი–ოთხი დღე არც კი მიდის ხოლმე. საწყალი „ქსანთიფა დეიდა“ დარბის და მთელ ქალაქში ეძებს… დარწმუნებული ვარ, „ბიძია სოკრატე“ მამას ახლო მეგობარია და სადღაც, თბილისის ძველ უბანში ცხოვრობს. ვემუდარები, „ბიძია სოკრატესთან“ წამიყვანე-მეთქი. მამა მპირდება.
ბავშვობის საყვარელი წიგნი
მხოლოდ ერთ წიგნს ვერ დავჯერდები. რამდენიმე წიგნი მინდა გამოვყო, რომლებიც ჩემზე მაგიურად ზემოქმედებდნენ: ჯონათან სვიფტის „გულივერის მოგზაურობა“, ალექსანდრე დიუმას (მამის) „გრაფ მონტე კრისტო“ და „სამი მუშკეტერი “.
წიგნი, რომელმაც მოზარდობის პერიოდში შემცვალა
არ ვიცი, რამდენად შემცვალა რომელიმე მათგანმა, ალბათ, ზემოთ ჩამოთვლილმა წიგნებმა ნამდვილად მოახდინა ჩემზე გარკვეული ზემოქმედება. წაკითხვისას ყოველთვის წიგნის მთავარ გმირად წარმოვიდგენდი ხოლმე თავს.
მწერალი, რომელმაც ჩემი შეხედულებები შეცვლა
„თამაში ჭვავის ყანაში“ – გამუდმებით ვუბრუნდები ამ წიგნს – ხოტორა ბიჭის პორტრეტით გარეკანზე. ძველი გამოცემაა. დიდი ხანია, მაქვს. თუკი სამოგზაუროდ მივდივარ, თან მიმაქვს. გარეკანზე ნახატი გრაფიკულია – ეს მთავარი გმირი – ჰოლდენია – დიდი, ლამაზი, სევდიანი ცისფერი თვალები აქვს. ჯემოს ვამსგავსებ. ჩემს მეგობარ ჯემალ თოფურიძეს. არა, არა… კი არ ვამსგავსებ, ნამდვილად ჯემოს ჰგავს. ჯემოს ფანტასტიკური მოთხრობები აქვს და მის წიგნსაც სულ თან დავატარებ. სელინჯერზე გიყვებოდით… „თამაში ჭვავის ყანაში“ – ამ კრებულში შესული ცხრავე მოთხრობა ზეპირად მახსოვს. ლიტერატორების აზრით, ბოლომდე რომ გაანალიზო სელინჯერის მოთხრობები, თურმე უნდა იცნობდე სანსკრიტის პოეტიკას, დხვანის თეორიას, ძენის პრაქტიკას და კიდევ უამრავ მსგავს რაღაცას… მე ასეთ ცოდნას არ ვფლობ და სულაც არ ვაპირებ ამდენი რამის წაკითხვას და შესწავლას, ისედაც მშვენივრად ვიცი, რატომაც მომწონს ეს მოთხრობები და მისი ავტორი. იმდენჯერ მაქვს წაკითხული, ლამის ზეპირად ვიცი ოცდაექვსივე თავი.
აი, ახლაც ტახტზე წამოვწექი და სელინჯერს მივუბრუნდი… რატომ მინდება ნეტა ასე ხშირად სელინჯერის კითხვა?! ალბათ, იმიტომ, რომ უბრალო, სალაპარაკო ენით წერს და არაფერს გახვევს თავზე. ეს 16-17 წლის მოზარდი ბიჭუნას ენაა, რომელიც ზუსტად იმაზე ჰყვება, რაც შენ უკვე თავს გადაგხდენია. ჩვენ ხომ წიგნებში ნაცნობსა და განცდილს ვეძებთ. გმირები გვიყვარდება, რადგან მათში ჩვენთვის ნაცნობ სახეებს ვხედავთ ან მათთან მსგავსებას ვიჭერთ. ისინი ისეთები არიან, როგორიც ჩვენ ან ახლა ვართ, ან ოდესღაც ვიყავით. ჰოდა, ეს წიგნი ყველა ჩვენგანზეა. სავსე მაქსიმალიზმით, მოზარდის პროტესტით, ვნებებით, იმედგაცრუებებითა და შურისძიების გრძნობით… ჰოლდენი ბავშვების გადარჩენას ლამობს, რომლებიც ჭვავის ყანაში შერბიან და ცდილობს, რომ ისინი უფსკრულში არ გადაიჩეხონ. უფსკრული კი ბავშვობასთან გამოთხოვებაა. ზუსტად მაგიტომაც მიყვარს „გრაფი მონტე კრისტო“ და „სამი მუშკეტერი“, რადგან მათში შეუძლებლის შესაძლებლობას ვხედავ.
წიგნი უცნაური რამეა, თავისი ბედისწერა აქვს და იმავდროულად, სხვისი ბედისწერის შეცვლაც შეუძლია… სელინჯერის რომანის ექსპერტების ასეთი მოსაზრებაც არსებობს: „სელინჯერს იმდენად ახლო დიალოგი აქვს მკითხველთან, თუკი ის არასწორად გაიგე, ჰოლდენის ანტიპათია კულტურაში მკვლელობის უფლებას შესაძლებელს ხდის“. იქნებ რაღაც კანონზომიერება არსებობს კიდეც ამერიკაში მომხდარ 2 მკვლელობასა და მკვლელობის მცდელობას შორის. ჯონ ლენონის მკვლელი – მარკ დევიდ ჩეპმენი, ახალგაზრდა ვუნდერკინდი – ჯონ ხინკლი, რომელმაც რეიგანსა და მის პრეს-მდივანს ესროლა და რებეკა შიფერი – ფილმის აგენტი, რომელიც მკვლელმა სასიკვდილოდ დაჭრა – სამივესთან ნივთმტკიცების სახით სელინჯერის რომანი „თამაში ჭვავის ყანაში“ აღმოაჩინეს. ერთ-ერთის მკვლელმა კი განაცხადა: „თუკი თქვენ ჩემი მკვლელობის მოტივი გაინტერესებთ, წაიკითხეთ თამაში ჭვავის ყანაში“…
ისე გავატარე კვირადღე, ტახტზე წამოწოლილმა სელინჯერის კითხვაში, რომ ჭამაც არ გამხსენებია…
წიგნი, რომელმაც წერის სურვილი გამიჩინა
წერის სურვილი ჩემში, ალბათ, დანიილ ხარმსმა გააჩინა. „ალბათ“-მეთქი იმიტომ ვამბობ, რომ ცხადად ეს მომენტი არ მახსოვს. ჩემს იგავ-არაკებსა და პროზაში ხარმსის კვალი ჩანს. ყველაზე კომფორტულად ამ ჟანრში ვგრძნობ თავს.
ბერლინში ჩასვლიდან მეორე წელს, ანუ 92 წლის გაზაფხულზე დავიწყე წერა, ის დღე ძალიან კარგად მახსოვს. უცებ წერა მომინდა, არანაირი წინასწარი გეგმა ან თემა არ მქონია. აი, ასე, ავიღე ფანქარი და რაღაც ქაღალდის ნაგლეჯი, თითქოს ვიღაცამ დამიძახაო და წერა დავიწყე. ერთ კაცზე… რომელსაც არც სახელი ჰქონდა, არც გვარი და არც პროფესია. ახლაც მახსოვს შეგრძნება, რომელიც ზუსტად იმ შეგრძნებას ჰგავდა, როდესაც ხატვა დავიწყე. ხატვასაც გვიან მივყავი ხელი. საერთოდ, ყველაფერს გვიან ვიწყებ. ალბათ, იმიტომ, რომ გვიანი შვილი ვარ.
ახლა რომ ვუფიქრდები, მგონია, რომ ჩემი პირველი შეხება „მწერლობასთან“ მაშინ მოხდა, როდესაც მეხუთე კლასში კონან დოილის „შერლოკ-ჰოლმსის“ თარგმნა გადავწყვიტე. რატომ დამებადა ასეთი სურვილი?! ალბათ, ძალიან გატაცებული ვიყავი კონან დოილით. ფაქტი ისაა, რომ ვთარგმნე. რა თქმა უნდა, ორიგინალიდან არ მითარგმნია. ესეც ერთგვარი გამოცდილება იყო, რომ მრავალი წლის მერე უფრო თამამად შემებიჯებინა ლიტერატურაში…
წიგნი ან ავტორი, რომელსაც ვუბრუნდები
ერთი ავტორით ვერ შემოვიფარგლები. გამუდმებით ვუბრუნდები და შემიძლია განუწყვეტლივ ვიკითხო: მიხეილ ჯავახიშვილი, ერლომ ახვლედიანის „ვანო და ნიკო“, „გრაფ მონტე კრისტო“, მიხაილ ზოშჩენკო, ხარმსი, სელინჯერის მოთხრობები, აკუტაგავას მოთხრობები, ბორხესის „შვიდი საღამო“, შნიცლერი, ნაბოკოვი. ბოლო ცხრა წელია, დავით წერედიანის ლექსები, მისი შეუდარებელი პოეტური თარგმანები, ესეისტიკა და კრიტიკული წერილები ჩემი სამაგიდო წიგნებია. ყველა იმ ნაწარმოებებსა და ავტორს, რაც ზემოთ ჩამოვთვალე, ჩემთვის რაღაც განსაკუთრებული მაგია აქვს. ერთი შეხედვით, ერთმანეთისგან თითქოს რადიკალურად განსხვავებული ავტორები არიან, მაგრამ მიზეზი, რატომაც მათ ვუბრუნდები, ალბათ, ისაა, რომ ყველა მათგანს ერთი საერთო თვისება აერთიანებთ – გულწრფელობა.
მიუხედავად ასეთი გრძელი სიისა, ჩემი უპირობო სიყვარული მაინც ვალოდია მაიაკოვსკია. ასე ვეძახი, რადგან ბებია თამარი ეძახდა ასე. ქუთაისიდან იცნობდა და მეგობრობდა მასთან. ვალოდია მაიაკოვსკი სულით ხორცამდე ქართველი იყო, უყვარდა საქართველო, ბრწყინვალედ იცოდა ქართული. ამერიკაში სტუმრობისას დადგებოდა თურმე ცათამბჯენების წინ, ხელებს აღაპყრობდა მათკენ და თავისი გრუხუნა ხმით შესძახებდა: „მე ქართვეეეელი ვაააარ!“
თბილისი. ჩემი ოთახის კარს ვაღებ. 16 წლის მაიაკოვსკი ფოტოდან წარბებს ქვემოდან შემომცქერის. უზარმაზარი თვალებში სითბო ჩაღვრია. ყოველ ჯერზე, როდესაც ვიღვიძებ, მის მკაცრ და ამავე დროს კეთილ მზერას ვაწყდები. ეს მზერა ერთდროულად მაღელვებს და მაფხიზლებს. ამ მზერამ მასწავლა, უფრო ზუსტად და ღრმად შემეგრძნო სამყარო.
მაიაკოვსკიმ საკუთარი ლექსების სამყარო მოიტანა და ჩვეული ლექსის სამყარო ამოატრიალა. ამობრუნდა. ყირაზე დადგა.
კიდევ ერთ ავტორზე და მის ნაწარმოებზე უნდა მოგითხროთ, რომელიც ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. ეს გახლავთ თომას მანი და მისი რომანი – „ჯადოსნური მთა“. მინდა გაგიზიაროთ, თუ რა განვიცადე, როდესაც მოულოდნელად „პირისპირ შევხვდი“ მას. ეს ამბავი გერმანიაში ჩემი ჩასვლისთანავე მოხდა.
1991 წელს საცხოვრებლად ბერლინში გადავედი… სიმართლე გითხრათ, ორი თვეში უკან დაბრუნებაზე ვოცნებობდი… უსაშველოდ მოვიწყინე… წარმოიდგინეთ, მარტო ხართ გამოკეტილი სამოთახიან, უზარმაზარ, ცარიელ ბინაში, სულ რამდენიმე ადამიანს იცნობთ ქალაქში, არაფერი საქმე არ გაქვთ და ყველაფერთან ერთად გერმანულის ინჩი-ბინჩი არ გაგეგებათ. უკვე თბილისში ვფიქრობდი დაბრუნებას, აპრილის მიწურულს, ეკეჰარტ მაასი რომ გამოჩნდა შონჰაუზერშტრასეს მეხუთე სართულის ბინის ზღურბლზე. კეთილად გამიღიმა და მითხრა: მანანიკ, ასე ვფიქრობ, რომ შენ რაღაც ლამაზი უნდა ნახო გერმანიაში და თან ცოტა ფულიც გააკეთოო! როგორ-მეთქი, დავინტერესდი… როგორ და წავიდეთ ტიურინგენში კონცერტებით, მე მოვაგვარებ ყველაფერსო. გადაწყდა, პირველ განყოფილებაში ეკეს უნდა ემღერა გერმანულად მის მიერ ნათარგმნი ბულატ ოკუჯავას სიმღერები, მეორე განყოფილებაში კი, რა თქმა უნდა, მე. ეკემ გერმანული სიზუსტით დაგეგმა ყველაფერი და აპრილის ერთ მშვენიერ დილას ლურჯასავით მოვაჯექით ეკეს მდოგვისფერ „ვოლვოს“ და ბერლინიდან დავიძარით… მშვენივრად მოვიარეთ ტიურინგენი, ბოლოს ვაიმარში შილერის, გოეთესა და ლისტის მუზეუმები მოვინახულეთ.
მე და ეკე ვაიმარს გამოვეთხოვეთ.
ჩვენი მდოგვისფერი „ვოლვო“ რბილად მიცურავს ღამის სიმარტოვეში… მე და ეკე ჩუმად გავყურებთ გზას. რადიო უკანასკნელ ცნობებს გადმოსცემს. „გოეთე, ალბათ, ამ გზით დადიოდა…“ – ლურსმანივით ერჭობა ეკეს ტენორი ღამეს. „ალბათ, დადიოდა“ – ექოსავით მეორდება ჩემში ეკეს ნათქვამი და უხმოდ ვეთანხმები. დროდადრო სველ ასფალტზე სავსე მთვარე ირეკლება. ეკე რადიოს სიხშირეს ცვლის და მოულოდნელად შემოჭრილი მამაკაცის ხავერდოვანი ხმა მანქანის სალონს და მოძალებულ სიბნელეს ავსებს. ეკე უცებ ტუჩებზე საჩვენებელ თითს იდებს – არაფერი თქვაო, მანიშნებს. ღამეში უკვე სამნი მივცურავთ – მე, ეკე და ხავერდოვანი ხმა… ხმა ერთიანად მაჯადოებს. მინდა, ნათქვამიდან რაღაც აზრი მაინც გამოვიტანო, მაგრამ გერმანული ენა ჯერ ვერ დავიმეგობრე. ვცდილობ, რომელიმე სიტყვა მაინც მოვათვინიერო, გავუშინაურდე, მაგრამ არ მემორჩილებიან, უარს ამბობენ ჩემთან დარჩენაზე. ხმაში ხან სიმტკიცე გამოსჭვივის, ხან სითბო და სირბილე. მოულოდნელად, კაცის ხავერდოვანი ხმა ჩემში იწყებს ჟღერას და რაღაც იდუმალს, ამაღლებულსა და მნიშვნელოვანს მამცნობს. ღამის მდუმარებაში მუსიკად იღვრება ჩემთვის ჯერ უცნობი, მაგრამ უკვე ახლობელი გერმანული ენა. ასე მგონია, მთის ყინულოვან მწვერვალზე ავყავარ ბგერებს, სიტყვებს, წინადადებებს… ერთად მივიწევთ მაღლა, სულ მაღლა… ჯადოსნური ხმა თოკივით წყდება და მწვერვალიდან თავდაყირა მოვექანები… ეკე ღილაკს თითს აჭერს, რომ არცერთი უცხო ბგერა არ შემოიჭრას ჩვენს ღამეში. მხოლოდ საბურავების მსუბუქი სისინი არღვევს მყუდროებას.
ძილ-ბურანში ეკეს ჩურჩული ჩამესმის: „თომას მანი საუბრობდა ლიტერატურაზე…“ თომას მანი?! – ვცდილობ, ნათქვამი გავაცნობიერო… თითქოს ათასი ვოლტი შემიერთესო, თვალები თავისთავად მეხილება. „შეუძლებელია!“ – ვამბობ, მაგრამ ვერ ვხვდები, რატომაა შეუძლებელი. ელეგანტური, თავმომწონე, გაწონასწორებული თომას მანი რა ახლოს იყო ჩემთან… თომას მანი – ჩემთვის არარეალური, რეალური – ახლობლებისთვის, ოჯახისთვის, მეგობრებისთვის… მანი – მეუღლე, მანი – მამა, მანი – ადამიანი, მანი – ეპოქა, მანი – მიუწვდომელი ოცნება. გული მწყდება, რომ შეხვედრისთვის მზად არ ვიყავი. ან როგორ უნდა ვყოფილიყავი?!. როგორ?!.. როგორ შეიძლება მოემზადო უეცრად მოვარდნილ მეწყერთან შესახვედრად?!
მანი – ჩემი ღამის სტუმარი.
მდოგვისფერი „ვოლვო“ ჩვენთან ერთად მშვიდად მიცურავს მუქ-ლურჯ გერმანულ ღამეში. მე მძინავს და ჯადოსნური მთა მესიზმრება…
წიგნი ან ავტორი, რომელსაც აღარასოდეს დავუბრუნდები
ეს ის წიგნია, რომელიც არასდროს წამიკითხავს ან ხელში ამიღია და პირველივე ფურცლიდან დამიხურავს და გვერდზე გადამიდევს. ამიტომ ავტორსაც ვეღარ ვიხსენებ.
წიგნი, რომელიც მოგვიანებით აღმოვაჩინე
საკმაოდ დიდი ვიყავი, როდესაც ინგებორგ ბახმანი და და არტურ შნიცლერი აღმოვაჩინე. ჩემი პირადი დაკვირვებით, შნიცლერმა დიდი გავლენა მოახდინა ნაბოკოვზე.
2013 წელს გავეცანი კატო ჯავახიშვილის პოეზიას, რომელმაც მთლიანად მომიცვა და ახლა გამუდმებით ჩემთანაა.
მხოლოდ შარშან წავიკითხე ჯემალ ქარჩხაძის პრეისტორიული მოთხრობა „იგი“. და საერთოდ, ამ ავტორს მხოლოდ რამდენიმე წელია გავეცანი.
პერსონაჟი, რომელთანაც საკუთარ თავს ვაიგივებ
ჩემს თავს დღემდე სელინჯერის რომანის გმირთან – ჰოლდენთან ვაიგივებ, რომანიდან „თამაში ჭვავის ყანაში“
ცნობილი წიგნი ან ავტორი, რომელიც არ მიყვარს
ამაზე უკვე ზემოთ გავეცი პასუხი.
წიგნები, რომლებიც ვერ დავასრულე
ლეო ქიაჩელის „ტარიელ გოლუა“ და შოლოხოვის „წყნარი დონი“.
ბოლო წიგნი, რომელიც შევიძინე
ბოლოს ოთარ ჭილაძის სრული გამოცემა შევიძინე (1973 წლიდან 2003 წლამდე) გამომცემლობა „არეტე“ და იმავე გამომცემლობის მიერ ცალკე წიგნად გამოცემული ჭილაძის პიესები და პუბლიცისტიკა. ასევე შევიძინე დავით გურამიშვილის ახალი გამოცემა „დავითიანი“ – გამომცემლობა „პალიტრა“.
წიგნი, რომელსაც ახლა ვკითხულობ
გუშინ დავამთავრე ჩემთვის უცნობი ირლანდიელი ავტორის – სებასტიან ბარის რომანი „საიდუმლო ხელნაწერი“ (თარგმანი გაგა ლომიძის).
ამჟამად შევუდექი ახალი და ძალიან საინტერესო ავტორის – კახა მელითაურის დიდ რომანს „მოგზაურობა ნამცეცებს შორის“. ამ ნაწარმოებს, შეიძლება, რეალისტური ფანტასტიკა, სიურრეალისტური დრამა, დოკუმენტური გროტესკი ან ანალიტიკური პროზა ვუწოდოთ. ჟანრის არჩევანს ავტორი ჩვენ გვანდობს, მაგრამ რაც უნდა გასაოცრად მოგეჩვენოთ, ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი ჟანრი ესადაგება ამ საოცარ რომანს. წარსული ისე გადადის აწმყოში და აწმყო წარსულში, თითქოს მათ შორის ზღვარი არის და არც არის. ზუსტად ეს დროთა ცვალებადობა კიდევ უფრო საინტერესოსა და გამორჩეულს ხდის ამ რომანს. ავტორის ენა და სტილი თვითმყოფადია და დიდი ინტერესით იკითხება. წიგნში თითოეული ეპიზოდი ისე ცოცხლადაა აღწერილი, თითქოს საოცარ, მრავალსერიიან რეალისტურ კინო-ფანტასტიკას უყურებ.
წიგნი ან ავტორი, რომლის თარგმნასაც ვისურვებდი
თარგმნა მიყვარს. ამას მოწმობს ის, რომ მეხუთე კლასში კონან დოილის „შერლოკ ჰოლმსი“ ვთარგმნე.
რამდენიმე წელია ვთარგმნი ოსიპ მანდელშტამის პროზას „საუბარი დანტესთან“. დიდი სურვილი მაქვს, თარგმანი ბოლომდე მივიყვანო. ვოცნებობ ოსიპ მანდელშტამის კიდევ ერთი ნაწარმოების – ავტობიოგრაფიული პროზის „მეოთხე პროზა“ თარგმანზე.
ახლახან დავამთავრე კატო ჯავახიშვილის ლექსების კრებულის -„იავნანა კაცებისთვის“ რუსულ ენაზე თარგმნა.
უკვე თარგმნილი მაქვს აბსურდისტის – დანიილ ხარმსის პროზაული ნაწარმოებები, რომელიც 2017 წელს გამომცემლობამ „წიგნები ბათუმში“ გამოსცა.
წიგნი, რომლის წაკითხვასაც ამ ინტერვიუს მკითხველს ვურჩევ
ვურჩევდი კახა მელითაურის რომანს „მოგზაურობა ნამცეცებს შორის“ და ასევე ამერიკელი ავტორის ჯონათან ლიტელის ისტორიულ რომანს „Les Bienveillantes“ („კეთილისმსურველნი“).
© არილი