* * *

მითხა­რი, რო­გორ არ მოგ­წონ­ვარ? მე ვში­შობ შენ­თ­ვის!
შენ­თ­ვის მო­ვუშ­ვებ მეჩხერ წვე­რებს სა­კად­რის ღა­მით,
შენ­თ­ვის ვი­კის­რებ მძი­მე ღი­პის ტა­რე­ბას ჩუ­მად,
შენ­თ­ვის ოქ­როს ჯაჭვს და­ვი­კი­დებ კი­სერ­ზე ნე­ლა.

მითხა­რი, რო­გორ მი­ვი­წე­ბო შე­ნი სხე­უ­ლი?
რო­გორ ავ­აწყო შე­სა­ფე­რი შენ­თ­ვის სიმ­ღე­რა?
მითხა­რი, სად გყავს ვა­გი­ნი­დან გა­მოქ­ცე­უ­ლი
პა­ტა­რა კა­ცი, რომ ჰკი­ო­და ცო­ტა ხნის უკ­ან.

მითხა­რი, თით­ქოს მე ვი­ყა­ვი გი­ჟი მე­ხან­ძ­რე,
რომ სა­აღ­ლუ­მო ორ­გი­ე­ბის ვაქ­რობ­დი კოც­ნებს.
მითხა­რი მა­შინ, რა­ტომ ზვე­რავ ფრთხი­ლად ამ ან­ძას,
მითხა­რი, რის­თ­ვის არ უკ­ითხავ მას ღა­მის ლოც­ვებს…

© “არილი”

წუ­ხი­ლი ლექ­სე­ბის გა­მო

ვა­ი­მე, რო­გორ გა­მი­უცხოვ­დით
ად­რე შეთხ­ზუ­ლო ჩე­მო ლექ­სე­ბო,
ვარ­ს­კ­ვ­ლა­ვი თქვენს თავს რომ მკარ­ნა­ხობ­და,
მთის კორ­ტო­ხებ­ზე უნ­და ვე­ძე­ბო.

და თქვენ თვი­თო­ნაც ზურ­გი მაქ­ცი­ეთ,
გა­ნა­თე­ბუ­ლი ელ­ნა­თუ­რე­ბით,
ელ­ნა­თუ­რე­ბი სხი­ვებს ის­როდ­ნენ,
რო­გორც ბა­დე­ებს მე­ბა­დუ­რე­ბი.

ვა­ი­მე, რო­გორ მე­უცხო­ე­ბით
და­ვიწყე­ბუ­ლო ჩე­მო ლექ­სე­ბო,
მე ყე­ლამ­დე ვარ სავ­სე ცხოვ­რე­ბით
და აღ­არც მინ­და სად­მე გე­ძე­ბოთ.

არ­ა­და, რო­გორ გწერ­დით კედ­ლებ­ზე
ხელ­მიბ­ჯე­ნი­ლი და მოწყე­ნი­ლი,
თით­ქოს კარ­ნა­ხით მე­წე­რე­ბო­და
უკ­ა­ნას­კ­ნე­ლი ღა­მის წე­რი­ლი.

ვა­ი­მე, რო­გორ გა­მი­უცხოვ­დით –
რო­გორც ტო­ვე­ბენ შვი­ლებს მშობ­ლე­ბი
ან მშობ­ლებს ტო­ვებს შვი­ლი უძ­ღე­ბი…
თან­და­თა­ნო­ბით ჩვენც დავ­შორ­დე­ბით.

სად არ ვი­ა­რე, ჩე­მო ლექ­სე­ბო,
სად არა მდევ­და ბე­დი მდე­ვა­რი,
შუ­ა­ღა­მი­სას ჩე­მო შემ­ს­წ­რე­ნო
და ჩემ­თან ერ­თად ღა­მის მთე­ვარ­ნო.

ვა­ი­მე, რო­გორ გა­გი­უცხოვ­დით,
სხვა ცხოვ­რე­ბა­ში მოვ­ხ­ვ­დი ვი­თომ­და,
არ­ა­და, ჩემს ჩრდილს თქვენ მი­უძღო­დით
და კვალ­ში გდევ­დით მეც ხომ თვი­თო­ნაც.

სად აღ­არ გწერ­დით – მთებ­ზე, ბო­ძებ­ზე,
ქა­რის ნაფ­ლეთ­ზე, რკი­ნის კა­ვებ­ზე,
ჯერ ხომ დაგ­კარ­გეთ, მე­რე მოგ­ძებ­ნეთ,
ვერ­მიგ­ნე­ბულ­საც ის­ევ და­ვე­ძებ.

თქვენც ასე რა­ტომ გა­მი­ნა­პი­რეთ,
რო­გორც უბ­ი­რი და­ნის მლე­სა­ვი,
ტყა­ვი გა­დამ­ძ­ვ­რა, ტყა­ვი ცხრა­პი­რი,
ვიდ­რე თქვენს სიტყ­ვებს ამ­ოვ­კემ­სავ­დი.

ვა­ი­მე, რო­გორ გა­მი­უცხოვ­დით,
რო­გორ მო­მე­დო მეც სა­რე­ვე­ლა,
მე­გუ­ლე­ბო­დით, ჩე­მო ლექ­სე­ბო
ჩე­მი­ვე ჯავ­რის უხ­მო მთრე­ვე­ლად.

ახ­ლა რა­ღა ვქნა, ალ­ბათ ერთ­მა­ნეთს
ათ­ას­ში ერთხელ თუ შე­ვეყ­რე­ბით,
და შე­მოდ­გო­მის ფარ­თო ფოთ­ლე­ბით
სავ­სეა ბაღ­ში გრძე­ლი მერ­ხე­ბი.

* * *
შენ ალ­ბათ გიკ­ვირს: რა და­ა­შა­ვე,
შენს მყუდ­რო კუთხეს რომ ვერ მი­ა­გენ
და წყნე­თის ქვე­მოთ ქა­რი ნარ­შა­ვებს
სულ და­უ­დევ­რად აფ­ო­რი­ა­ქებს.

რა ვრცე­ლია და უკ­ი­დე­გა­ნო
სივ­რ­ცე, რომ­ლი­თაც მზე­რა ივ­სე­ბა,
ხსნა არ იქ­ნე­ბა თვი­თონ შენ­გა­ნაც,
ამ­ას ხომ ხვდე­ბი უკ­ვე ის­ე­დაც.

გა­დახ­ვალ ხიდ­ზე, სა­დაც მდი­ნა­რე
ვე­რე კვლავ ის­ევ ისე მი­ღე­ლავს,
და ხე­დავ მწუხ­რის მსუ­ბუქ მი­ნა­რევს,
შენ სა­ი­თაც კი არ გა­ი­ხე­დავ.

შენ სა­ი­თაც კი არ გა­ი­ხე­დავ
ყველ­გან იდ­გე­ბა წყნა­რი ფერ­დო­ბი
არ გენ­დო­ბი­ან, კა­რი იღ­ე­ბა
და იხ­უ­რე­ბა, შენც არ ენ­დო­ბი.

ცხოვ­რე­ბას მო­აქვს თა­ვის ზვირ­თე­ბი
მო­აქვს ფო­თო­ლი, ხავ­სი, ნა­ფო­ტი
და გა­ვიწყ­დე­ბა წყნა­რი კირ­თე­ბით
რა­საც ფიქ­რობ­დი და არ ამ­ბობ­დი.

და გა­ვიწყ­დე­ბა, დაგ­ვიწყე­ბია,
დაგ­ვიწყე­ბია უკ­ვე მწა­რე­დაც
რო­ცა ჩრდი­ლე­ბი წყნა­რად წვე­ბი­ან
ცხოვ­რე­ბაც წყნა­რი მო­ჩანს გა­რე­დან.

რა­ტომ და­დი­ხარ, რო­გორც სა­ლო­სი,
ზოგ­ჯერ ფხი­ზე­ლი, ზოგ­ჯერ ნას­ვა­მი
და ვარ­ს­კ­ვ­ლა­ვე­ბის ტა­ნი­სა­მო­სი
რა­ტომ გაც­ვია შენც იმ­ათ­სა­ვით.

შენ ალ­ბათ გიკ­ვირს, რა და­ა­შა­ვე,
რა­საც ეძ­ებ­დი, რომ ვერ მი­ა­გენ,
ირგ­ვ­ლივ ლაყ­ბო­ბენ და ხორცს ხარ­შა­ვენ
და კითხუ­ლო­ბენ: პა­სუხს ვინ აგ­ებს?

* * *
ეს სახ­ლი, რო­გორც ძვე­ლი რვე­უ­ლი,
ეს სახ­ლი ან­და სახ­ლის კე­დე­ლი
გაც­ვე­თი­ლია და შემ­ღ­ვ­რე­უ­ლი
და აღ­არ­სა­ით არ­გამ­ხედ­ვე­ლი.
სად გა­იკ­რიფ­ნენ ის მო­სახ­ლე­ნი
დიდ­ხანს შემ­ყუ­რე ერ­თი ნა­თუ­რის,
და რო­დის შეწყ­და ყე­ფა ძაღ­ლე­ბის
ამ სიწყ­ნა­რე­ში გა­დახ­ლარ­თუ­ლი.
ეს ბი­ნა, რო­გორც ძვე­ლი რვე­უ­ლი,
ეს ბი­ნა, ან­და ბი­ნის კე­დე­ლი,
გაც­ვე­თი­ლია და შემ­ღ­ვ­რე­უ­ლი
და სუყ­ვე­ლაფ­რის გა­დამ­კეტ­ვე­ლი.
რა უნ­და მოხ­დეს, ერთ­მა ვარ­ს­კ­ვ­ლავ­მა,
რომ გა­ა­ნა­თოს ძვე­ლი სარ­კ­მე­ლი,
ვინც ჩანს ნე­ტა­ვი, ვინ გა­ნას­ხ­ვა­ვა
იმ­ის­გან, ვინც კი არ ჩანს გარ­კ­ვე­ვით.
ეს ქუ­ჩა რო­გორც ძვე­ლი რვე­უ­ლი,
ეს ქუ­ჩა ან­და ქუ­ჩის მხვე­ტე­ლი,
გაც­ვე­თი­ლია და დარ­ღ­ვე­უ­ლი
და უკ­ვე სხვა­გან გა­დამ­ხედ­ვე­ლი.

* * *
გზა­ზე ლიც­ლი­ცებს ერ­თი ნა­თუ­რა
სა­ა­ქაოა, ხვდე­ბი ცე­ცე­ბით,
სი­ნამ­დ­ვი­ლე­ში ამ­ოწ­ვარ­თუ­ლა
შენც თით­ქოს იმ­ის ცახ­ცახს ეძ­ებ­დი

და ხე­დავ გვერ­დით ად­ა­მი­ა­ნებს
გა­და­ფე­ნი­ლებს გზებ­ზე ჩრდი­ლე­ბად,
ბრმებ­მა ხე­ვი რომ გა­და­ი­ა­რეს
და ტა­ნი ძლივს რომ ემ­ორ­ჩი­ლე­ბათ.

უც­ნა­უ­რია, სა­ით მი­დი­ხარ,
არ გი­ფიქ­რია ალ­ბათ ამ­ა­ზე,
ბრკი­ა­ლა სხი­ვი სხლტე­ბა ბინ­დი­დან
და კვეთს ჰა­ერ­ში მრუ­დე ალ­მა­სებს.

უც­ნა­უ­რია, არ გი­ფიქ­რია
იმ­ა­ზე, რა­ზეც უნ­და გე­ფიქ­რა,
თით­ქოს სა­ღა­თას ძი­ლად მიგ­ვ­რილ­ხარ,
ვე­ღარ დაგ­ცალ­და, თით­ქოს ვერ იქ­ნა –

ვერ ამ­ოხ­ვე­დი მწა­რე სიზ­მ­რი­დან,
ვერ მო­ის­რუ­ლე სიზ­მ­რის ნარ­ჩე­ნი,
თით­ქოს ის ბლან­ტი შუ­ქი გი­ზი­დავს,
რომ­ლის ცქე­რა­საც თვა­ლებს აჩ­ვევ­დი.

აქ­აც სმაა და აქ­აც ჭა­მაა,
ენ­ა­გე­თია ეს თუ ერგ­ნე­თი,
და რა და­ვა აქვს ნე­ტავ ჯა­მა­ათს,
რა რჯით ქე­ლე­ხის შემ­დეგ შეკ­რე­ბილთ?

გზა­ზე ლიც­ლი­ცებს ერ­თი ნა­თუ­რა,
მეც თით­ქოს იმ­ის ცახ­ცახს ვე­ძებ­დი,
სი­ნამ­დ­ვი­ლე­ში ამ­ოწ­ვარ­თუ­ლა…
და მივ­ლას­ლა­სებ ხე­ლის ცე­ცე­ბით.

© “არილი”

ნაც­რის­ფე­რი ქა­ლი

ბი­რუ­ტე იონ­უშ­კა­ი­ტე და­ი­ბა­და 1959 წელს პო­ლო­ნეთ­ში, ლიტ­ვე­ლი მო­სამ­სა­ხუ­რის ოჯ­ახ­ში. სა­შუ­ა­ლო სკო­ლა 1978 წელს და­ამ­თავ­რა და იმ­ა­ვე წელს ვილ­ნი­უ­სის სა­ხელ­მ­წი­ფო უნ­ი­ვერ­სი­ტე­ტის ჟურ­ნა­ლის­ტი­კის ფა­კულ­ტეტ­ზე ჩა­ა­ბა­რა, რომ­ლის დამ­თავ­რე­ბის შემ­დეგ პო­ლო­ნეთ­ში დაბ­რუნ­და და ერთ-ერთ გა­ზეთ­ში და­იწყო თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბა.
მი­სი პირ­ვე­ლი მოთხ­რო­ბე­ბი 1986 წელს და­ი­ბეჭ­და. არ­ის მოთხ­რო­ბე­ბის ორი კრე­ბუ­ლი­სა და ორი რო­მა­ნის ავ­ტო­რი. მი­ღე­ბუ­ლი აქვს ორი ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი პრე­მია.

ლიტ­ვუ­რი­დან თარ­გ­მ­ნა ნუ­ცა კავ­სა­ძემ

ეს ქა­ლი ყო­ველ­დ­ღე მხვდე­ბო­და. დი­ლა­ო­ბით სამ­სა­ხურ­ში მი­მა­ვალს, შეს­ვე­ნე­ბა­ზე – ყა­ვის და­სა­ლე­ვად გა­სულ­სა თუ კვი­რა დღეს – ქა­ლა­ქის ქუ­ჩებ­ში უს­აქ­მოდ მო­ხე­ტი­ა­ლეს.
პა­ტა­რა, მოქ­ნი­ლი, სხარ­ტი, წრუ­წუ­ნა­სა­ვით ერ­თი­ა­ნად ნაც­რის­ფე­რი იყო. ზოგ­ჯერ მი­ჭირ­და მი­სი ფი­ლა­ქა­ნი­სა­გან გა­მორ­ჩე­ვა, ისე ერწყ­მო­და მის ფერს. მხრებ­ზე ხე­ლოვ­ნუ­რად დახ­ვე­უ­ლი თმის ნაც­რის­ფე­რი კუ­ლუ­ლე­ბი ეფ­ი­ნა. შუბ­ლ­ზე წი­ნა­მო ჩა­მოფ­შე­კო­და.
თავ­ჩა­ღუ­ნუ­ლი და­დი­ო­და. ალ­ბათ ამ­ი­ტო­მაც გა­და­ნაც­რის­ფე­რე­ბულ, უს­ი­ცოცხ­ლო სა­ხე­ზე ცხვი­რი, ტუ­ჩე­ბი თუ თვა­ლე­ბი მძი­მედ დაშ­ვე­ბო­და. მა­მა­კა­ცე­ბი გვერდს ისე უვ­ლი­დენ, ვერც კი ამჩ­ნევ­დ­ნენ. და თუ ვინ­მე, ფიქ­რებ­ში წა­სუ­ლი, უნ­ე­ბუ­რად გაჰ­კ­რავ­და მხარს, აზ­რა­დაც არ მოს­დი­ო­და მო­ე­ბო­დი­შე­ბი­ნა ან ზრდი­ლო­ბის გუ­ლის­თ­ვის მა­ინც მო­ე­ხე­და უკ­ან. დრო და დრო ავ­ე­დევ­ნე­ბო­დი ხოლ­მე, რომ გა­მე­გო, ას­ე­თი რა სჭირ­და?
ერ­თი შე­ხედ­ვით ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი ქა­ლი იყო. ნორ­მა­ლუ­რი სი­მაღ­ლის, მოქ­ნი­ლი, სწორ­ფე­ხე­ბი­ა­ნი. არც ლა­მა­ზი და არც უშ­ნო. არც ძონ­ძებ­ში გა­მოწყო­ბი­ლი, არც ზედ­მე­ტად გა­დაპ­რან­ჭუ­ლი. ატ­ა­რებ­და მშვი­დი, ნა­ზი ფე­რის ტან­საც­მელს. ზაფხულ­ში კი გა­უხ­დე­ლად ეც­ვა მო­თეთ­რო-მო­ნაც­რის­ფე­რო ბლუ­ზა და მუ­ქი ლურ­ჯი ქვე­და­ტა­ნი. ჭრე­ლი ტან­საც­მე­ლი, მგო­ნი, სა­ერ­თოდ არ ჰქონ­და.
ერთხე­ლაც ქა­ლა­ქის ცენ­ტ­რ­ში, გა­ზე­თე­ბის ჯი­ხურ­თან შევ­ნიშ­ნე, პა­ტა­რა სკვერ­ში, სა­დაც თავს იყ­რი­და ქა­ლა­ქის უს­აქ­მურ­თა “ბან­და”. აქ ყო­ველ­თ­ვის ნა­ხავ­დით ორ-სამ ლოთს, რომ­ლე­ბიც ერთ­მა­ნეთს ლოშ­ნიდ­ნენ, მზე­სუმ­ზი­რის ჩენ­ჩოს გა­და­ფურ­თხე­ბა­ში გა­წა­ფულ ძველ ბი­ჭებს, რო­მელ­თაც თავ­ზე კე­პი­ა­ნი ქუ­დე­ბი და­ე­კო­სე­ბი­ნათ; რკი­ნის კნო­პე­ბი­ან ქურ­თუ­კებ­ში გა­მოწყო­ბილ, ჭუჭყი­ა­ნი ჯინ­სის სუ­ნით აქ­ო­თე­ბულ პან­კებს და ზო­მა­ზე მე­ტად და­ხა­ტულ, თმა­გა­წე­წილ გო­გო­ნებს.
ის ნაც­რის­ფერ ბე­ღუ­რა­სა­ვით შემ­კ­რ­თა­ლი და შე­ში­ნე­ბუ­ლი დახ­ტო­და სკვე­რის მუდ­მივ სტუმ­რებს შო­რის. რა უნ­დო­და აქ? ქა­ლაქ­ში არც თუ დი­დად სა­ხელ­გან­თ­ქ­მულ ად­გი­ლას? გა­დავ­წყ­ვი­ტე, იქ­ვე, შო­რი­ახ­ლო, ავ­ტო­ბუ­სის გა­ჩე­რე­ბა­ზე დავ­მ­დ­გა­რი­ყა­ვი და ბო­ლოს და ბო­ლოს გა­მე­გო რა­ი­მე ნაც­რის­ფერ ქალ­ზე, რომ­ლის ყო­ველ­დ­ღე ხილ­ვა­საც მი­ვეჩ­ვიე ქა­ლა­ქის მღელ­ვა­რე ქუ­ჩებ­ში.
სა­ნამ ჩემ­თ­ვის ვთხზავ­დი ათ­ას­ნა­ირ ის­ტო­რი­ებს, თით­ქოს მი­წი­დან ამ­ოძ­ვ­რაო, ქა­ლის წინ ორ­მეტ­რი­ა­ნი ოყ­რა­ყი აღ­ი­მარ­თა. მა­ი­სუ­რი ცის­ფერ, სპორ­ტულ შარ­ვალ­ში ჰქონ­და ჩა­ტა­ნე­ბუ­ლი. გრძე­ლი ხე­ლე­ბი ჯი­ბე­ებ­ში ჩა­ეწყო, ფარ­თო მხრებ­ზე დი­დი ხნის შე­უკ­რე­ჭა­ვი თა­ვი კომ­ბოს­ტო­სა­ვით უქ­ა­ნა­ვებ­და. თვა­ლებ­ჩა­სის­ხ­ლი­ა­ნე­ბუ­ლი, და­კი­დე­ბუ­ლი ულ­ვა­შე­ბით ბულ­დოგს ჩა­მოჰ­გავ­და. ის კი არ ლა­პა­რა­კობ­და, თავს აქ­ნევ­და და ყეფ­და… ამ… ამ… ამ. ქა­ლი ოდ­ნავ გახ­ს­ნი­ლი, უფ­ე­რო ბა­გე­ე­ბით წყნა­რად და მშვი­დად აძ­ლევ­და პა­სუხს.
ცნო­ბის­მოყ­ვა­რე­ო­ბამ მძლია. მი­ვუ­ახ­ლოვ­დი, ცა­ლი თვა­ლით გა­ზე­თე­ბის ჯი­ხურს ვათ­ვა­ლი­ე­რებ­დი, მე­ო­რე­თი – იმ უც­ნა­ურ წყვილს, ნაც­რის­ფერ წრუ­წუ­ნა­სა და ლუ­დის ბარ­ში გა­მობ­რუ­ჟულ ლომს, ვუთ­ვალ­თ­ვა­ლებ­დი. სიმ­თ­ვ­რა­ლის­გან ფეხ­ზე ძლივს იდ­გა, ჰა­ერს ეპ­ო­ტი­ნე­ბო­და და ქა­ნა­ობ­და. წრუ­წუ­ნა ცდი­ლობ­და, რო­გორ­მე ხე­ლი წა­ევ­ლო და ად­გი­ლი­დან და­ეძ­რა. მის ნაზ, ჰა­ე­რო­ვან გა­რეგ­ნო­ბა­ში ვედ­რე­ბა იხ­ა­ტე­ბო­და. გო­ლი­ა­თი ის­ევ ირ­წე­ო­და, აქ­ეთ-იქ­ით იხ­რე­ბო­და და ეწ­ი­ნა­აღ­მ­დე­გე­ბო­და. ბო­ლოს გაბ­რაზ­და, ხე­ლე­ბის ქნე­ვას მოჰ­ყ­ვა და ახ­ლა მარ­ტო მე კი არა, მო­შო­რე­ბით გა­ჩე­რე­ბა­ზე მდგა­რი მგზავ­რე­ბიც კი შე­აშ­ფო­თა იქ­ი­დან რუ­სულ ენ­ა­ზე დაძ­რუ­ლი გი­ნე­ბის ნი­აღ­ვარ­მა. რუ­სულ ენ­ა­ში ყვე­ლა­ზე პო­პუ­ლა­რულ ად­გი­ლას ლან­ძღ­ვა-გი­ნე­ბით გაგ­ზავ­ნი­ლი ქა­ლის ირგ­ვ­ლივ ცნო­ბის­მოყ­ვა­რე­ებ­მა შეკ­რეს წრე: გნი­ა­სი­თა და ხორ­ხო­ცით მოგ­როვ­დ­ნენ პან­კე­ბი, და­იძ­რ­ნენ ქა­ლა­ქის “უმ­უ­შევ­რე­ბი”, 07, 09, 08 მარ­კის “ჟი­გუ­ლის” პატ­რო­ნე­ბი, სენ­სა­ცი­ის მოყ­ვა­რუ­ლი, და­ხა­ტუ­ლი გო­გო­ნე­ბი. “ნორ­მა­ლუ­რე­ბი” კი ქუ­ჩა­ში ისე მი­მო­დი­ოდ­ნენ, თით­ქოს ვერც ამჩ­ნევ­დ­ნენ და ვერც ხე­დავ­დ­ნენ, რა ხდე­ბო­და. მაგ­რამ ყვე­ლა ვერ უძ­ლებ­და ცდუ­ნე­ბას. ცო­ტა ხნით მა­ინც ჩერ­დე­ბო­და და შეს­ც­ქე­რო­და წყვილს, რო­მე­ლიც სა­ჯა­როდ არკ­ვევ­და ურ­თი­ერ­თო­ბას. მე ქა­ლაქ­ში ახ­ა­ლი ჩა­მო­სუ­ლი ვი­ყა­ვი, თით­ქ­მის არ­ა­ვის ვიც­ნობ­დი, დი­დად არც აქ­ა­ურ ამ­ბებს და­გი­დევ­დით, სა­მა­გი­ე­როდ ქა­ლა­ქე­ლე­ბი იძ­ი­ებ­დ­ნენ ყვე­ლა­ფერს. დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, ჩე­მი ვი­ნა­ო­ბა, ბა­ბუ­ის ბა­ბუ­ი­დან მა­მა­ჩე­მამ­დე, ძი­რის ძი­რო­ბამ­დე გა­მოკ­ვ­ლე­უ­ლი ჰქონ­დათ. ახ­ლაც ყვე­ლა­ნი იმ წყვილს შეჰ­ყუ­რებ­დ­ნენ. ზო­გი თვა­ლებ­დაჭყე­ტი­ლი, ზო­გი ამ­რე­ზით. ზო­გი­ერ­თი კი, აშ­კა­რად მო­ხიბ­ლუ­ლი მა­მა­კა­ცუ­რი მსუ­ყე გი­ნე­ბით, ვი­თომც აქ არ­ა­ფე­რიო, არ­ხე­ი­ნად მი­ა­ბი­ჯებ­და თა­ვის გზა­ზე.
ბო­ლოს ქა­ლი შეტ­რი­ალ­და, ერთხელ კი­დევ ეს­რო­ლა სევ­დი­ა­ნი, მა­ვედ­რე­ბე­ლი მზე­რა კაცს და ნე­ლი ნა­ბი­ჯით გა­შორ­და. კაც­მა გი­ნე­ბა შეწყ­ვი­ტა და რა­ღა­ცის ბურ­დ­ღუ­ნით უკ­ან გაჰ­ყ­ვა. გა­მიკ­ვირ­და! თვა­ლებს არ ვუ­ჯე­რებ­დი. ასე დამ­შორ­დ­ნენ: ჯერ ქა­ლი, ნე­ლი, მომ­ლო­დი­ნე ნა­ბი­ჯე­ბით, მე­რე ღვი­ნით გამ­ს­კ­და­რი ოყ­რა­ყი, რო­მე­ლიც გაბ­რა­ზე­ბუ­ლი იფ­ურ­თხე­ბო­და და ნა­ბი­ჯის აჩ­ქა­რე­ბას არ აპ­ი­რებ­და. სულ­მა წამ­ძ­ლია და ავ­ე­დევ­ნე. მთე­ლი ძვე­ლი უბ­ა­ნი გა­ვი­ა­რეთ. სა­კუ­თა­რი სახ­ლე­ბით ჩა­რი­გე­ბულ ქუ­ჩას მი­ვა­დე­ქით. ცო­ტა ხნის შემ­დეგ ქა­ლი ქვის ორ­სარ­თუ­ლი­ან სახ­ლ­თან შე­ჩერ­და. ოყ­რა­ყიც მი­ჩან­ჩალ­და.
– მო­ი­ცა, რა­მუ­ნე­ლის, ახ­ლა­ვე! – უთხ­რა ქალ­მა, ეზ­ოს კა­რი შე­ა­ღო და იქ­ვე მი­მაგ­რე­ბულ ღი­ლაკს თი­თი და­ა­ჭი­რა. ამ დროს კი კა­რებ­ზე გა­და­კი­დე­ბუ­ლი რა­მუ­ნე­ლი­სი მა­ნამ ქა­ნა­ობ­და, სა­ნამ გრძნო­ბა არ და­კარ­გა და ძირს არ გა­იშ­ხ­ლარ­თა. უწ­მა­წუ­რი გი­ნე­ბის კო­რი­ან­ტე­ლი და­ცე­მის ხმამ შთან­თ­ქა. და ასე ცე­მენ­ტის ბორ­დი­ურ­ზე ჩა­კე­ცი­ლი, ზურ­გით მო­ღი­ა­ვე­ბულ კარს მიყ­რ­დ­ნო­ბი­ლი დარ­ჩა. სახ­ლი­დან შუა ხნის ჭა­ღა­რა ქა­ლი გა­მო­ვი­და.
– ღმერ­თო, ღმერ­თო! – ამ­ოთ­ქ­ვა ქალ­მა, ხე­ლე­ბი ბე­ღუ­რას ფრთე­ბი­ვით და­იქ­ნია და რა­მუ­ნე­ლი­სის გვერ­დით ჩა­მოჯ­და. ნაც­რის­ფე­რი ქა­ლიც მას მიჰ­ყ­ვა. ის­ი­ნი ცდი­ლობ­დ­ნენ, ფეხ­ზე წა­მო­ე­ყე­ნე­ბი­ნათ კა­ცი, რო­მელ­საც წი­ნა­აღ­მ­დე­გო­ბის გა­წე­ვა აღ­არ შე­ეძ­ლო. რო­გორც იქ­ნა, მი­ზანს მი­აღ­წი­ეს. მა­შინ უფ­როს­მა წელ­ზე მოხ­ვია ხე­ლი და მშვი­დი სა­უბ­რით ში­ნის­კენ წა­იყ­ვა­ნა. კი­ბე­ზე ასვ­ლა­ში წრუ­წუ­ნაც და­ეხ­მა­რა, მაგ­რამ შინ არ შეჰ­ყო­ლია. კა­რი გა­მო­ი­ხუ­რა, სახ­ლის უკ­ან გა­ვი­და და კე­დელ­ში ჩა­მაგ­რე­ბუ­ლი ონ­კა­ნი მო­უშ­ვა. ისე დიდ­ხანს იბ­ან­და ხე­ლებს, თით­ქოს და­ა­ვიწყ­და, რას აკ­ე­თებ­და. მე­რე სვე­ლი ხე­ლის­გუ­ლე­ბი ის­ვა და ის­ვა სა­ხე­სა და თმებ­ზე, ბო­ლოს წელ­ში გას­წორ­და და კარ­გად მოვ­ლილ ფე­რად ყვა­ვი­ლებს შო­რის გაკ­ვა­ლულ ბი­ლიკ­ზე მოკ­ლე, სხარ­ტი ნა­ბი­ჯე­ბით წინ და უკ­ან სი­ა­რულს მოჰ­ყ­ვა. უც­ებ გა­დავ­წყ­ვი­ტე, მი­ვალ და ვეტყ­ვი: “სუ­ლე­ლო, შე სუ­ლე­ლო, რას შვრე­ბი? ეს რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა? ამ გა­მო­ლენ­ჩე­ბულ ლო­თის გა­მო თავს რო­გორ იტ­ან­ჯავ? იმ­ი­ტომ, რომ შუა ქა­ლაქ­ში სა­ხალ­ხოდ გა­გი­ნოს? მე­რე სახ­ლამ­დე რომ ათ­რიო და დე­დი­კოს მზრუნ­ვე­ლო­ბით ჩა­ა­ბა­რო? აუც­ი­ლებ­ლად, აუც­ი­ლებ­ლად უნ­და და­ვე­ლა­პა­რა­კო. უნ­და და­ვა­რი­გო, თვა­ლე­ბი ავ­უ­ხი­ლო. ახ­ალ­გაზ­რ­და ქა­ლია, ჯერ კი­დევ არა უშ­ავს რა… ის კი მოჩ­ვე­ნე­ბა­სა­ვით მთლად გა­და­ნაც­რის­ფე­რე­ბუ­ლი და­დის. გა­გო­ნი­ლა?! აუც­ი­ლებ­ლად ვეტყ­ვი: “ჩვენ რა, სხვა­ნა­ი­რად ვცხოვ­რობთ? მი­მო­ი­ხე­დე. ყვე­ლა მე­ო­რე ქა­ლი ლო­თის გვერ­დით წევს… “არა, ასე მკაც­რად არა”… – “ყვე­ლა მე­ო­რე ქა­ლი მსმე­ლის გვერ­დით წევს”.. არა, არა ღირს, ორ­ი­ვე ერ­თი ოხ­ე­რია… “ხო, ყვე­ლა ასეა, მაგ­რამ ის­ი­ნი შენ­სა­ვით ცხვირ­ჩა­მოშ­ვე­ბუ­ლე­ბი არ და­დი­ან. პი­რი­ქით, იმ­ა­საც ახ­ერ­ხე­ბენ, ფე­ხის ფრჩხი­ლე­ბი მო­ი­წეს­რი­გონ. შენ რა­ღა და­გე­მარ­თა? რი­გი­ა­ნი ტან­საც­მ­ლის ყიდ­ვა არ შე­გიძ­ლია?.. და­ი­ვარ­ცხ­ნე, და­ი­ხა­ტე, თა­ვი მაღ­ლა და… მი­დი! კა­ფე­შიც შე­ი­ა­რე, არც კი­ნო და­იკ­ლო და არც თე­ატ­რი. რის­თ­ვის ცხოვ­რობ, იმ­ის­თ­ვის, რომ ამ ლოთს სდიო კუდ­ში? ბა­რემ ბა­წარ­ში გა­ყა­ვი თა­ვი. მე შენ გეტყ­ვი, დი­დი და­ნა­კარ­გი იქ­ნე­ბა! მი­მო­ი­ხე­დე, უკ­ე­თე­სის პოვ­ნა არ შე­იძ­ლე­ბა? არა, მა­ინც რა ჩა­ი­დი­ნე, ჰა. მო­აბ­რ­ძა­ნე, დე­დი­კოს ჩა­ა­ბა­რე და ერთ­გუ­ლი ძაღ­ლი­ვით ზღურ­ბ­ლ­ზე დაძ­რ­წი: “გა­მო­უშ­ვებს თუ არ გა­მო­უშ­ვებს?.. საბ­რა­ლო, შე საბ­რა­ლო, შე­ნა…” ხო, იმ­ა­საც ვეტყ­ვი… ფიქ­რი კა­რის ხმა­ურ­მა გა­მაწყ­ვე­ტი­ნა. მო­ხუც­მა ქალ­მა კი­ბე ჩა­მო­ი­ა­რა, წრუ­წუ­ნას მი­უ­ახ­ლოვ­და, მი­სი ხე­ლე­ბი ხე­ლის­გუ­ლებ­ში მო­იმ­წყ­ვ­დია და:
– გმად­ლობთ, შვი­ლო, კი­დევ ერთხელ დი­დი მად­ლო­ბა. – წრუ­წუ­ნას პა­წია ხე­ლებს არ უშ­ვებ­და: – შენ რომ არ მყავ­დე, რა მეშ­ვე­ლე­ბო­და, – თვა­ლებ­ზე მომ­დ­გა­რი ცრემ­ლი მო­იწ­მინ­და. – სხვას არ­ა­ვის უჯ­ე­რებს. არც მე, არც ლო­რე­ტას. თუმ­ცა, ლო­რე­ტა მა­ინც არ წა­ვი­დო­და მის მო­საყ­ვა­ნად… შენ, მხო­ლოდ შე­ნა ხარ ჩე­მი მშვე­ლე­ლი… – მად­ლი­ე­რი მზე­რა ის­ევ მი­აპყ­რო წრუ­წუ­ნას.
– რას ბრძა­ნებთ, რის­თ­ვის მიხ­დით მად­ლო­ბას, მე რა შუ­ა­ში ვარ. ნუ ტი­რით, – წრუ­წუ­ნამ რო­გორც იქ­ნა ხე­ლე­ბი გა­ი­თა­ვი­სუფ­ლა და მო­ხუცს მხარ­ზე გა­და­უს­ვა. – თუ კი­დევ დაგ­ჭირ­დით, და­მი­რე­კეთ, არ მო­გე­რი­დოთ, აუც­ი­ლებ­ლად მო­ვალ. ღმერ­თ­მა ქნას, აღ­არ დაგ­ჭირ­დეთ.
– მად­ლო­ბა ღმერთს, შვი­ლო, რომ მა­შინ­ვე ჩა­ი­ძი­ნა და მე­ზობ­ლის აუდ­რი­უ­სი­ვით ლეწ­ვა-მტვრე­ვას არ მოჰ­ყ­ვა. გმად­ლობთ, გმად­ლობთ, ემა, – უთხ­რა და ხე­ლის ზურ­გ­ზე გა­და­უს­ვა ხე­ლი. მე­რე შებ­რუნ­და და სახ­ლის­კენ წა­ვი­და.
ემ­ამ კა­რი გა­მო­ი­ხუ­რა და ჩემ­ს­კენ გად­მო­უხ­ვია. არც გავ­ნ­ძ­რე­ულ­ვარ. რო­გორც ვი­ყა­ვი ხეს ამ­ო­ფა­რე­ბუ­ლი, ას­ე­ვე გავ­შეშ­დი. წე­ღან­დე­ლი ჩე­მი მტკი­ცე გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა სად­ღაც გაქ­რა. ქა­ლი კი ჩემს წინ იდ­გა და… დე­დაო ღვთი­სავ, ის სუ­ლაც არ იყო ნაც­რის­ფე­რი. დი­დი, ღრმა, უს­აზ­ღ­ვ­როდ ლურ­ჯი თვა­ლე­ბი ის­ე­თი სი­ნა­ზით, სით­ბო­თი და სიყ­ვა­რუ­ლით მიმ­ზერ­დ­ნენ, რომ გა­ო­ცე­ბის­გან ყბა ჩა­მო­მი­ვარ­და და დავ­რ­ჩი ასე ყბა­მოღ­რე­ცი­ლი.
– მოხ­და რა­ი­მე? დახ­მა­რე­ბა ხომ არ გჭირ­დე­ბათ? ისე შე­წუ­ხე­ბუ­ლი ჩან­ხართ… – ოდ­ნავ შე­ა­ტო­კა ბა­გე­ე­ბი. თვა­ლე­ბი­დან დაძ­რულ­მა სი­ნათ­ლემ სა­ხე­ზე თბი­ლი ნი­ა­ვი­ვით გა­და­მი­ა­რა. მსგავ­სი სხი­ვი­ა­ნი თვა­ლე­ბი ჩემს ცხოვ­რე­ბა­ში არ მე­ნა­ხა. – არ მო­გე­რი­დოთ, მითხა­რით თუ გი­ჭირთ რა­ი­მე. იქ­ნებ შე­მიძ­ლია დახ­მა­რე­ბა.
ხმა რომ ვერ ამ­ო­მა­ღე­ბი­ნა, კი­დევ ერთხელ შე­მო­მა­ნა­თა თა­ვი­სი სხი­ვი­ა­ნი თვა­ლე­ბი, რო­მელ­შიც სი­კე­თე და ღვთი­უ­რი სიმ­ტ­კი­ცე აღ­ბეჭ­დო­და. მი­სი თბი­ლი მზე­რა ჯერ სა­ხე­ზე მო­მე­ლა­მუ­ნა, მე­რე მთელ სხე­ულ­ზე და­მი­ა­რა. ერთ წუთს კი­დევ შე­ჩერ­და, პა­სუ­ხი რომ არ გა­ვე­ცი, და­ხა­რა უფ­ე­რო, გრძე­ლი წამ­წა­მე­ბით შე­მორ­კა­ლუ­ლი თვა­ლე­ბი და გამ­შორ­და: პა­ტა­რა, კოხ­ტა, მოქ­ნი­ლი, ნაც­რის­ფე­რი… ცო­ტაც და მხედ­ვე­ლო­ბი­დან და­მე­კარ­გა, ისე შე­ერ­წყა მა­სა­ვით ნაც­რის­ფერ ფი­ლა­ქანს.

© “არილი”

ჩე­მი სიზ­მა­რი კვდე­ბო­და და
ცოცხ­ლ­დე­ბო­და ჩე­მი ხორ­ცი.
დე­და­ჩე­მის ჭკნო­ბა­დი ხე­ლით
იღ­ე­ბო­და ფან­ჯა­რა
გა­ზაფხუ­ლის მი­მარ­თუ­ლე­ბით და
ჩი­ტის ჭიკ­ჭი­კი შე­მო­დი­ო­და
ჩემს ცოცხალ-მკვდარ ამ სიზ­მარ-ხორ­ც­ში.

გა­უ­გე­ბა­რი იყო,
რა სა­ით მი­ის­წ­რაფ­ვო­და,
და მა­ინც,
ამ მის­წ­რა­ფე­ბა­თა სი­ზუს­ტე­ში
ძნე­ლი იყო შე­ტა­ნა ეჭ­ვის.

იშ­ლე­ბო­და ჩე­მი ოც­ი­ვე თი­თი და ცდი­ლობ­და
შე­ხე­ბო­და მი­წი­სა და ცის ზე­და­პი­რებს.
ხამ­ხა­მებ­და ჩე­მი ორ­ი­ვე თვა­ლი და
წო­ნას­წო­რო­ბას ეძ­ებ­და
და­ნახ­ვად­სა და და­უ­ნა­ხავს შო­რის.

ხო­ლო ერ­თა­დერ­თ­ზე ერ­თა­დერ­თი გუ­ლი
ოც­ნე­ბობ­და მე­ო­რე გულ­ზე მა­ში­ნაც კი,
რო­ცა ის მე­ო­რე
გვერ­დით უც­ემ­და სწო­რედ.

სიზ­მა­რი კი –
სიზ­მა­რი კვდე­ბო­და კვლა­ვინ­დე­ბუ­რად,
ოღ­ონდ რაც დრო გა­დი­ო­და,
სულ უფ­რო და უფ­რო ვერ ცოცხ­ლ­დე­ბო­და
ფლა­შე სხე­უ­ლი ჩე­მი,
რომ­ლის­კე­ნაც გა­ზაფხუ­ლი მუ­ყა­ი­თად
აღ­ებ­და ფან­ჯ­რებს და
ბრო­უ­ნის მოძ­რა­ო­ბა­სა­ვით უშ­ვებ­და
მი­ლი­ო­ნამ­დე ჩი­ტის ჭიკ­ჭიკს.

ბუმ­ბუ­ლი, კონ­ვერ­ტი, თოვ­ლი…

ზურ­გით მი­ეყ­რ­დ­ნო ჩი­ტის ზურგს,
თა­ნაც ცა­ში.
ჩი­ტი ფრთებს ამ­ოძ­რა­ვებ­და,
ის – ორ დას­ტად გა­ყო­ფილ
შეყ­ვა­რე­ბუ­ლე­ბის წე­რი­ლებს.
მარ­ჯ­ვე­ნა ხე­ლით – სა­სი­ხა­რუ­ლო­ებს,
მარ­ცხე­ნა­თი – სევ­დი­ა­ნებს.
ჩი­ტი ზურ­გ­სუკ­ნი­დან ეჟ­ღურ­ტუ­ლე­ბო­და:
ას­ეთ წო­ნას­წო­რო­ბას
ჩე­მი ფრთე­ბიც კი ვერ იც­ა­ვე­ნო…
ის პა­სუ­ხობ­და:
უბ­რა­ლოდ, შენ ფრთე­ბი უფ­რო და­გე­ღა­ლა,
ვიდ­რე მე ბა­რა­თე­ბიო…

ასე ისხ­დ­ნენ ლურჯ მინ­დორ­ზე
პირ­შექ­ცე­უ­ლე­ბი და ზურ­გ­გამ­თ­ლი­ა­ნე­ბუ­ლე­ბი,
უმ­ზერ­დ­ნენ იქ­ვე მო­ბა­ლა­ხე ღრუბ­ლებს და
ან­გე­ლო­ზებს, ზამ­თ­რის­თ­ვის ორმ ცე­ლავ­დ­ნენ ცის ბა­ლახს…
ორი ფრთა და წე­რი­ლე­ბის ორი დას­ტა
მო­ზო­მი­ლად მოძ­რა­ობ­და და მხო­ლოდ ხან­და­ხან
ცვი­ო­და თოვ­ლის და­მა­ტე­ბად დე­და­მი­წა­ზე
ღე­რა-ღე­რა ბუმ­ბუ­ლი და კონ­ვერ­ტი…

მე, ამ ამ­ბის მთხრო­ბელ­მა,
სწო­რედ დღეს მი­ვი­ღე ეს იშ­ვი­ა­თი კო­რეს­პონ­დენ­ცი­ე­ბი
და შე­ვე­ცა­დე, მათ ჭეშ­მა­რიტ,
და არა შემ­თხ­ვე­ვით ად­რე­სა­ტად წარ­მო­მედ­გი­ნა თა­ვი,
სა­ნამ ის­ი­ნი, ფან­ტე­ლებს შო­რის არ­ე­ულ­ნი,
სა­ბო­ლო­ოდ და­მად­ნე­ბოდ­ნენ თავ­ზე…

უმც­როს­კ­ლა­სე­ლის სას­თუ­მა­ლი

და­ფის საწ­მენდ ბა­ლიშ­ზე რომ დავ­დე თა­ვი,
ჩე­მი სა­თა­მა­შო ცხე­ნი მე­სიზ­მ­რა, რო­მელ­საც ვუთხა­რი:
მო­ვა დრო, რო­ცა შენ­გან მხო­ლოდ ჩლი­ქი დარ­ჩე­ბა
და ჩემ­გან მხო­ლოდ მენ­ჯი,
ხო­ლო იმ ზონ­დის­თ­ვის, რო­მე­ლიც დღეს სკო­ლა­ში გა­და­მაყ­ლა­პეს,
აღ­არ იარ­სე­ბებს გზა, ჩემს სხე­ულ­ში სა­მოგ­ზა­უ­როდ.

და­ფის საწ­მენდ ბა­ლიშ­ზე რომ დავ­დე თა­ვი,
თმა მო­ხუ­ცი­ვით გა­მი­თეთ­რ­და იმ ცარ­ცი­სა­გან,
რომ­ლი­თაც ქარ­თუ­ლის მას­წავ­ლე­ბე­ლი
დღეს სკო­ლა­ში მა­წე­რი­ნებ­და ზმნებს:
“ამ­ო­ვარ­დ­ნა, გად­მო­ყუ­დე­ბა, გა­ყურ­ს­ვა, დახ­რა…”
და მა­ვა­ლებ­და მათ უღ­ლე­ბას და­უს­რუ­ლებ­ლად,
თით­ქ­მის სიკ­ვ­დი­ლამ­დე.

და­ფის საწ­მენდ ბა­ლიშ­ზე რომ დავ­დე თა­ვი,
გა­მახ­სენ­და მე­ო­რე, ოდ­ნავ უფ­რო პა­ტა­რა, ვარ­დის­ფე­რი ბა­ლი­ში,
რომ­ლი­თაც დღეს ნი­ნო ცო­მაია შლი­და
მის მი­ერ გა­მოყ­ვა­ნილ არ­ით­მე­ტი­კის ამ­ო­ცა­ნებს
და მო­მინ­და,
ეს ბა­ლი­ში მი­ეტყუ­პე­ბი­ნა ჩე­მი ბა­ლი­შის­თ­ვის
და თა­ვი­სი ბაფ­თი­ა­ნი თა­ვი ჩა­მო­ე­დო ზედ.

ჩვე­ნი საკ­ლა­სო ოთ­ა­ხის ფან­ჯ­რის რა­ფა­ზე
კაკ­ტუ­სე­ბი ალ­ა­გია და მო­რი­გე­ე­ბი ყო­ველ დი­ლით რწყა­ვენ მათ.
ჩვე­ნი სკო­ლა წი­თე­ლი კრა­მი­ტი­თაა გა­და­ხუ­რუ­ლი და
ამ­ი­თი გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბა სხვა, ბრტყელ­სა­ხუ­რა­ვი­ა­ნი, რუ­ხი სკო­ლე­ბის­გან.
ზა­რი რო­ცა ირ­ე­კე­ბა,
ყვე­ლა­ნი გა­მოვ­რ­ბი­ვართ და ვცდი­ლობთ,
ერთ­მა­ნეთს და­ვას­წ­როთ მო­ა­ჯირ­ზე შეხ­ტო­მა და ჩა­მოს­რი­ა­ლე­ბა.
ყვე­ლა­ზე უც­ნა­უ­რი მას­წავ­ლე­ბე­ლი კი ხატ­ვის მას­წავ­ლე­ბე­ლია,
რო­მე­ლიც, თუ ფან­ქა­რი ან ცარ­ცი არ უჭ­ი­რავს ხელ­ში,
აუც­ი­ლებ­ლად კრი­ა­ლო­სანს მარ­ც­ვ­ლავს და
თა­ვის­თ­ვის ბუტ­ბუ­ტებს რა­ღა­ცას.

სწო­რედ მას მო­ვუყ­ვე­ბი მე ხვალ,
თუ რა უც­ნა­უ­რი შეგ­რ­ძ­ნე­ბე­ბი და­მე­უფ­ლა,
რო­ცა და­ფის საწ­მენდ ბა­ლიშ­ზე დავ­დე თა­ვი და
ხან სა­თა­მა­შო ცხენს ვე­ლა­პა­რა­კე­ბო­დი და
ხან ნი­ნო ცო­მა­ი­ას ვნატ­რუ­ლობ­დი ჩემს გვერ­დით.

ვინ იც­ის, იქ­ნებ ჩემ­მა ხატ­ვის მას­წავ­ლე­ბელ­მა
ქარ­ბორ­ბა­ლას, სერ­ვი­სის და მსგავ­სი სი­სუ­ლე­ლე­ე­ბის ნაც­ვ­ლად,
და­ფის საწ­მენდ ბა­ლიშ­ზე და­დე­ბუ­ლი თა­ვე­ბის
და­ხატ­ვა მას­წავ­ლოს.

© “არილი”

თა­ვი­სუფ­ლე­ბის საფ­რ­თხო­ბე­ლა

(იეღ­ო­ვას მოწ­მე­ე­ბი, რო­გორც თა­ვი­სუფ­ლე­ბის ინ­დი­კა­ტო­რი)

სექ­ტან­ტო­ბის მო­ძა­ლე­ბის გა­მო ისე ხში­რად და ისე ემ­ო­ცი­უ­რად გამო­ხა­ტა­ვენ შეშ­ფო­თე­ბას არა მხო­ლოდ სა­ქარ­თ­ვე­ლოს სა­მო­ცი­ქუ­ლო ეკ­ლე­სი­ის, არ­ამედ სა­ე­რო ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის, ოპ­ო­ზი­ცი­ი­სა და ინ­ტე­ლი­გენ­ცი­ის იერ­არ­ქე­ბი, გა­უც­ნო­ბიერ­ე­ბელ ად­ა­მი­ანს შე­საძ­ლოა მარ­თ­ლაც ეგ­ო­ნოს, რომ ქვე­ყა­ნას რა­ღაც უბ­ე­დუ­რე­ბა ემუქ­რე­ბა. არ­ა­და, თუ­კი რა­ი­მე უბ­ე­დუ­რე­ბის მსგავ­სი ხდე­ბა სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში, ეს სწორედ ან­ტი­სექ­ტან­ტუ­რი ის­ტე­რიაა. ის­ტე­რია, რო­მე­ლიც მარ­თ­ლ­მა­დი­დებ­ლო­ბი­სა და ქართვე­ლო­ბის სა­ხე­ლით მიმ­დი­ნა­რე­ობს, მაგ­რამ მა­მოძ­რა­ვე­ბე­ლი მო­ტი­ვე­ბი სულ სხვაა. ეს ის კლა­სი­კუ­რი შემ­თხ­ვე­ვაა, რო­დე­საც მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა აქვს არა იმ­ას, თუ რა გზაა არ­ჩე­უ­ლი, არ­ა­მედ იმ­ას, რაც ამ გზის არ­ჩე­ვის­კენ გი­ბიძ­გებს.

იეღ­ო­ვას მოწ­მე­თა შვი­დი მო­მაკ­ვ­დი­ნე­ბე­ლი ცოდ­ვა

ან­ტი­სექ­ტან­ტუ­რი აჟ­ი­ო­ტა­ჟის მთა­ვა­რი “ბო­რო­ტი,” რა­ღა თქმა უნ­და, იეღ­ო­ვას მოწ­მე­თა სექ­ტაა. მათ მი­მართ ყვე­ლა­ზე ხში­რია ბრალ­დე­ბე­ბი, მათზე ბევ­რი იწ­ე­რე­ბა პრე­სა­ში, მათ შე­სა­ხებ ბევრს ლა­პა­რა­კო­ბენ ტრი­ბუ­ნი­დან. და რამდე­ნა­დაც ყვე­ლა სხვა რე­ლი­გი­უ­რი მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბის მი­მარ­თაც პრაქ­ტი­კუ­ლად იგ­ივე ბრალ­დე­ბე­ბი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ამ­ი­ტომ მარ­თე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა, თუ ან­ტი­სექ­ტან­ტუ­რი კამპა­ნი­ის სა­კითხს სწო­რედ ან­ტი­ი­ე­ღო­ვის­ტუ­რი კამ­პა­ნი­ის ჭრილ­ში გან­ვი­ხი­ლავთ.

მა­ინც, რაა ას­ე­თი იეღ­ო­ვე­ლე­ბი სა­ქარ­თ­ვე­ლოს­თ­ვის და რაა დღე­ვან­დე­ლი სა­ქარ­თ­ველო იეღ­ო­ვე­ლებ­თან მი­მარ­თე­ბა­ში? რა­შია პრობ­ლე­მის არ­სი?

არ­ის აზ­რი, რომ პრობ­ლე­მა თვით ამ სექ­ტის არ­სე­ბო­ბაა სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში და ეს აზ­რი საკ­მა­ოდ გავ­რ­ცე­ლე­ბუ­ლია. ძა­ლი­ან მოკ­ლედ, იეღ­ო­ველ სექ­ტან­ტ­თა პრობ­ლე­მის წარმოდ­გე­ნა შეგ­ვიძ­ლია და­ვა­ხა­სი­ა­თოთ გუ­რამ შა­რა­ძის ცნო­ბი­ლი სარ­ჩე­ლის ფორ­მუ­ლირებ­ით, სა­დაც იეღ­ო­ვას მოწ­მე­ე­ბის საქ­მი­ა­ნო­ბა და­ხა­სი­ა­თე­ბუ­ლი იყო, რო­გორც ან­ტიმარ­თ­ლ­მა­დი­დებ­ლუ­რი, ან­ტი­ე­როვ­ნუ­ლი და ან­ტი­სა­ხელ­მ­წი­ფო­ებ­რი­ვი.

თუ უფ­რო და­ვა­კონ­კ­რე­ტებთ, ეს უწ­მინ­დუ­რი ტრი­ა­და შვიდ მო­მაკ­ვ­დი­ნე­ბელ ცოდ­ვად ჩამ­ო­ყა­ლიბ­დე­ბა. კერ­ძოდ, ამ სექ­ტის მი­მართ სის­ტე­მა­ტუ­რად და სხვა­დას­ხ­ვა ვა­რიაცი­ით მე­ორ­დე­ბა შემ­დე­გი ბრალ­დე­ბე­ბი:

იეღ­ო­ველ­თა სწავ­ლე­ბა არ­ასწო­რია. ის­ი­ნი უარ­ყო­ფენ წი­ნა­პარ­თა რჯულს და ამ­ით შე­უ­რაცხ­ყო­ფას აყ­ე­ნე­ბენ ჩვენს მა­მა-პა­პა­თა თავ­და­დე­ბულ ბრძო­ლას სარ­წ­მუ­ნო­ე­ბის სიწ­მინ­დის­თ­ვის.
ფი­ნან­ს­დე­ბი­ან საზ­ღ­ვარ­გა­რე­თი­დან
შე­მო­აქვთ და ავრ­ცე­ლე­ბენ მა­ღალ პო­ლიგ­რა­ფი­ულ დო­ნე­ზე გამო­ცე­მულ პრო­პა­გან­დის­ტულ ლი­ტე­რა­ტუ­რას
აქ­ტი­უ­რად ცდი­ლო­ბენ გა­უთ­ვით­ც­ნო­ბი­ე­რე­ბე­ლი ად­ა­მი­ა­ნების ჩათ­რე­ვას სექ­ტა­ში.
შე­მოგ­ზავ­ნი­ლე­ბი არ­ი­ან და სპეც­სამ­სა­ხუ­რე­ბის და­ვა­ლებებს ას­რუ­ლე­ბენ
არ მი­დი­ან ჯარ­ში
უარს ამ­ბო­ბენ სის­ხ­ლის გა­დას­ხ­მა­ზე
ეს არ­ის სრუ­ლი ჩა­მო­ნათ­ვა­ლი იმ არ­გუ­მენ­ტე­ბი­სა, რა­საც გა­მოთქვამ­ენ ხოლ­მე იეღ­ო­ვას მოწ­მე­ე­ბის ან­ტი­მარ­თ­ლ­მა­დი­დებ­ლუ­რი, ან­ტი­ე­როვ­ნუ­ლი და ანტი­სა­ხელ­მ­წი­ფო­ებ­რი­ვი საქ­მი­ა­ნო­ბის და­სა­სა­ბუ­თებ­ლად. არ­ცერ­თი ბა­რალ­დე­ბით მეტი და არ­ცერ­თი ბრალ­დე­ბით ნაკ­ლე­ბი. მხო­ლოდ და მხო­ლოდ ამ არ­გუ­მენ­ტე­ბი­დან გა­მომდი­ნა­რე ერთ­ნი ით­ხო­ვენ სექ­ტის საქ­მი­ა­ნო­ბის შეზ­ღუდ­ვას, ზო­გი­ერ­თე­ბი კი სა­ერთოდ აკრ­ძალ­ვას.

სა­ნამ უფ­რო დაწ­ვ­რი­ლე­ბით შე­ვე­ხე­ბო­დეთ ან­ტი­ი­ე­ღო­ვის­ტუ­რი (და სა­ერ­თოდ ან­ტი­სექტან­ტუ­რი) კამ­პა­ნი­ის არსს, სა­თი­თა­ოდ გან­ვი­ხი­ლოთ წარ­მოდ­გე­ნი­ლი ბრალ­დე­ბე­ბი.

ცოდ­ვა პირ­ვე­ლი: რჯუ­ლის­მი­ე­რი

და­ვიწყოთ ან­ტი­მარ­თ­ლ­მა­დი­დებ­ლუ­რით. რას ნიშ­ნავს ეს? თუ აქ იგულის­ხ­მე­ბა ის­ე­თი სწავ­ლე­ბა, რო­მე­ლიც რე­ლი­გი­ურ მოძღ­ვ­რე­ბებს შო­რის მარ­ტო (ან განსა­კუთ­რე­ბით) მარ­თ­ლ­მა­დი­დებ­ლუ­რი აღმ­სა­რებ­ლო­ბის მი­მარ­თაა აგ­რე­სი­უ­ლი, ას­ე­თი რე­ლი­გია და სექ­ტა არც ბუ­ნე­ბა­ში არ­სე­ბობს და არც სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში. ხო­ლო თუ ან­ტიმარ­თ­ლ­მა­დი­დებ­ლო­ბა­ში იგ­უ­ლის­ხ­მე­ბა ის, რომ იეღ­ო­ვას მოწ­მე­ე­ბის რე­ლი­გი­უ­რი წარმოდ­გე­ნე­ბი არ ემთხ­ვე­ვა მარ­თ­ლ­მა­დი­დებ­ლურს, მა­შინ ამ ლო­გი­კით სა­ერ­თოდ ყველა სხვა რე­ლი­გი­ის მიმ­დე­ვარ­თა აკრ­ძალ­ვა ან შეზ­ღუდ­ვა უნ­და მო­ვითხო­ვოთ, რამ­დენად­აც მარ­თ­ლ­მა­დი­დებ­ლუ­რი აღმ­სა­რებ­ლო­ბის პო­ზი­ცი­ი­დან ყვე­ლა სხვა რე­ლი­გია “არ­ას­წო­რია.”

რაც შე­ე­ხე­ბა სა­ხე­ლო­ვან წი­ნაპ­რებ­თან, ქარ­თ­ვე­ლებს ომ­ის გა­დახ­და ყვე­ლა­ზე ხშირად მუს­ლი­მე­ბის (არ­ა­ბე­ბი, სპარ­სე­ლე­ბი, თურ­ქე­ბი) წი­ნა­აღ­მ­დეგ უხ­დე­ბო­დათ, ხო­ლო ყვე­ლა­ზე ცხა­რე ღვთის­მეტყ­ვე­ლურ დე­ბა­ტებს გრი­გო­რი­ა­ნელ სომ­ხებ­თან მარ­თავდნენ. ამ­ი­ტომ თუ­კი ვინ­მეს ეჩ­ვე­ნე­ბა, რომ წი­ნა­პარ­თა სის­ხ­ლი უხ­მობს, აგ­ერ და­ე­რიოს სომ­ხებს და აზ­ერ­ბა­ი­ჯა­ნე­ლებს, ან წა­ვი­დეს და პუ­ტი­ნის ბი­ჭებს მი­ეხ­მა­როს ჩეჩენი მო­სახ­ლე­ო­ბის ჟლეტ­ვა­ში. ჩვე­ნი წი­ნაპ­რე­ბი ხომ ჩრდი­ლო­ეთ კავ­კა­სი­ა­შიც იბრძოდ­ნენ, პუ­ტი­ნის წი­ნაპ­რებ­თან ერ­თად.

ცოდ­ვა მე­ო­რე: ფი­ნან­სუ­რი

ჩვენს სა­მარ­თალ­დამ­ცა­ვებ­ში შე­მორ­ჩე­ნი­ლია ერ­თი რუ­დი­მენ­ტულ ტენ­დენ­ცია: რა­ხან იყო დრო, რო­დე­საც საზ­ღ­ვარ­გა­რე­თი­დან და­ფი­ნან­სე­ბა საზ­ღ­ვარგა­რე­თუ­ლი ფუ­ლით სე­რი­ო­ზუ­ლი და­ნა­შა­უ­ლი იყო, ახ­ლაც, დი­დის ამ­ბით გვამ­ც­ნო­ბენ ხოლმე, რომ ამა და ამ და­კა­ვე­ბუ­ლის ბი­ნი­დან ამ­ო­ღე­ბულ იქ­ნა უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტა. რა­ტომ ამ­ო­ი­ღეს და რის­თ­ვის, მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა არა აქვს. მთა­ვა­რია ფუ­ლის არ­ა­ქარ­თუ­ლი წარმო­მავ­ლო­ბა. ზუს­ტად იგ­ი­ვეა, რო­ცა იეღ­ო­ვე­ლე­ბის უც­ხო­ე­თი­დან და­ფი­ნან­სე­ბა­ზე ლაპ­ა­რა­კო­ბენ.

რო­დემ­დე გაგ­რ­ძელ­დე­ბა ეს­ეგ­ვა­რი აბ­სურ­დი, არ­ა­ვინ იც­ის. საზ­ღ­ვარ­გა­რე­თი­დან დაფი­ნან­სე­ბა კრი­მი­ნა­ლი არ არ­ის., მდი­და­რი და შეძ­ლე­ბუ­ლი იეღ­ო­ვე­ლი კი სა­ქარ­თ­ველოში ჯერ არ­ა­ვის უნ­ა­ხავს და მხო­ლოდ ლე­გენ­დე­ბი და­დის გუ­ლუბ­რ­ყ­ვი­ლო მარ­თ­ლ­მა­დიდე­ბე­ლი მრევ­ლის ფუ­ლით (მოქ­რ­თამ­ვით) გა­ი­ე­ღო­ვე­ლე­ბა­ზე.A

გავ­რ­ცე­ლე­ბუ­ლი ჭო­რის მი­უ­ხე­და­ვად, არ­ა­ნა­ი­რი გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ფი­ნან­სუ­რი შე­საძლებ­ლო­ბე­ბი ამ სექ­ტას არ გა­აჩ­ნია. მდიდ­რე­ბიც და კო­რუმ­პი­რე­ბუ­ლე­ბიც სა­ქართველ­ო­ში ძი­რი­თა­დად სულ ეკ­ლე­სი­ა­ში მო­ნათ­ლუ­ლი ქარ­თ­ვე­ლე­ბი არ­ი­ან. აბა, სი­გა­რე­ტის და ნავ­თო­ბის ბიზ­ნეს­ში იეღ­ო­ვე­ლებს არ­ა­ვინ აჭ­ა­ჭა­ნებს, მი­ნის­ტ­რი არა გვყავს იეღ­ო­ვას მოწ­მე და დე­პუ­ტა­ტი. არც გამ­გე­ბე­ლი გა­მი­გია მა­გა­თი საძ­მო­დან, არც ქალა­ქის მე­რი, არც დე­პარ­ტა­მენ­ტის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე და არც გუ­ბერ­ნა­ტო­რი. თუ­კი ვინ­მე იეღ­ო­ვე­ლებს უერთ­დე­ბა, ეს ფუ­ლის გუ­ლის­თ­ვის არ ხდე­ბა და ეს ძა­ლი­ან კარ­გად იცის იმ­ან, ვინც ყვე­ლა­ზე მეტს ყვი­რის იეღ­ო­ვუ­რი კა­პი­ტა­ლის ექს­პან­სი­ა­ზე.

ცოდ­ვა მე­სა­მე: პო­ლიგ­რა­ფი­უ­ლი

არ­ა­ნაკ­ლებ აბ­სურ­დუ­ლია და იდ­ი­ო­ტიზ­მის ზღვა­რამ­დე მი­დის იეღოველ­თა სიმ­დიდ­რი­სა და სხვა შავ­ბ­ნელ საქ­მე­თა დას­ტუ­რად ის­ე­თი არ­გუ­მენ­ტის მოყვა­ნა, რო­გო­რი­ცაა “მა­ღალ პო­ლიგ­რა­ფი­ულ დო­ნე­ზე გა­მო­ცე­მუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რის შემოტ­ა­ნა და გავ­რ­ცე­ლე­ბა.”L

ჯერ ერ­თი, მად­ლო­ბა ღმერთს, ეს კრი­მი­ნა­ლად არ ითვ­ლე­ბა და არც უნ­და ითვ­ლე­ბო­დეს. რაც შე­ე­ხე­ბა შე­მო­ტა­ნი­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რის “მა­ღალ პო­ლიგ­რა­ფი­უ­ლი დო­ნეს,” რო­მე­ლიც ისე აღ­ი­ნიშ­ნე­ბა, თით­ქოს რა­ღაც სამ­ხილ­ზე იყ­ოს ლა­პა­რა­კი, ამა სიტყ­ვი­სა წარ­მომთქმელ­მა დროა იც­ო­დეს: და­ბალ პო­ლიგ­რა­ფი­ულ დო­ნე­ზე წიგ­ნი მარ­ტო სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში იბეჭ­დე­ბა და კი­დევ რამ­დე­ნი­მე ქვე­ყა­ნა­ში, სა­დაც შიმ­ში­ლი და ინ­ფექ­ცია მძვინ­ვარებს. ის, რა­საც ჩვენ­თან “მა­ღალ პო­ლიგ­რა­ფი­ულ დო­ნეს” უწ­ო­დე­ბენ, გან­ვი­თა­რე­ბულ (და ბევრ არც­თუ ძლი­ერ გან­ვი­თა­რე­ბულ) სა­ხელ­მ­წი­ფო­ებ­ში ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი სტან­დარ­ტია.

ცოდ­ვა მე­ოთხე: მოქ­მე­დე­ბი­თი

იეღ­ო­ველ­თა აქ­ტი­უ­რო­ბა პო­ტენ­ცი­უ­რი ძმის საძ­მო­ში გად­მო­ბი­რების მიზ­ნით, მა­თი მო­მა­ბეზ­რე­ბე­ლი სტუმ­რო­ბე­ბი მთელ მსოფ­ლი­ო­ში ცნო­ბი­ლია. ამ­ის გამო ის­ი­ნი ბევრს არ უყ­ვარს, მაგ­რამ სიმ­პა­ტია-ან­ტი­პა­ტია ერ­თია და, სულ სხვაა, როცა სა­ხელ­მ­წი­ფოს მი­მარ­თავ: არ­ი­ქა გვიშ­ვე­ლე რა­მე, თო­რემ ყვე­ლას გაგ­ვა­ი­ე­ღო­ველე­ბე­ნო!

პრო­პა­გან­და და მი­სი­ო­ნე­რუ­ლი საქ­მი­ა­ნო­ბა ნე­ბის­მი­ე­რი რე­ლი­გი­ის­თ­ვის და­მა­ხასიათ­ე­ბე­ლია. უშ­უ­ა­ლოდ იეღ­ო­ვას მოწ­მე­თა მხრი­დან არ­ა­სო­დეს ჰქო­ნია ად­გი­ლი არ­ანაირ ძა­ლა­დო­ბას, მა­თი მო­რა­ლუ­რი კრე­დო უკ­ი­დუ­რე­სად კონ­სერ­ვა­ტი­უ­ლია და არ­ა­ვის არ­ას­დ­როს სმე­ნია რა­მე იეღ­ო­ველ­თა გარ­ყ­ვ­ნი­ლე­ბა­ზე. მო­ითხო­ვო რო­მე­ლი­მე აღმ­სარებ­ლო­ბის შეზ­ღუდ­ვა იმ­ის გა­მო, რომ მი­სი მიმ­დევ­რე­ბი კარ­და­კარ და­დი­ან და ხალხთან სის­ტე­მა­ტუ­რი ლა­პა­რა­კი არ ეზ­ა­რე­ბათ – ან ფა­შის­ტი უნ­და იყო, ან კო­მუ­ნის­ტი. “აირ­ჩიე, ქარ­თ­ვე­ლო ერო!”

ცოდ­ვა მე­ხუ­თე: აგ­ენ­ტუ­რუ­ლი

ელ­ე­მენ­ტა­რუ­ლად სა­სა­ცი­ლოა იმ­ის მტკი­ცე­ბა, რომ იეღ­ო­ვას მოწ­მეები უც­ხო­უ­რი სპეც­სამ­სა­ხუ­რის და­ვა­ლე­ბებს ას­რუ­ლე­ბენ, რად­გან სექ­ტის მი­სი­ონერ­თა ან­კე­ტე­ბი თურ­მე სა­ეჭ­ვოდ წა­ა­გავს სპეც­სამ­სა­ხუ­რის დო­სი­ე­ებს.

აქ მე ლა­პა­რა­კი არა მაქვს იმ პა­რა­ნო­ი­კებ­ზე, ვინც სე­რი­ო­ზუ­ლად ამტ­კი­ცებს, რომ სა­ქარ­თ­ვე­ლოს გარ­ყ­ვ­ნა-გა­თახ­სი­რე­ბა ამ­ე­რი­კის (მა­სო­ნე­ბის) პო­ლი­ტი­კაა და ამ მიზნით შე­მოგ­ვი­სი­ეს სექ­ტან­ტე­ბი. მათ­თან კა­მათს აზ­რი არა აქვს. ხო­ლო ვი­საც ოდნავ მა­ინც შერ­ჩა სა­ღი აზ­რი, სა­ნამ მსგავს რა­მეს იტყ­ვის, ერთ კითხ­ვას უპ­ა­სუ­ხოს: ის­ე­თი რა სამ­ხედ­რო-სტრა­ტე­გი­უ­ლი თუ კო­მერ­ცი­უ­ლი ინ­ფორ­მა­ცია უნ­და მო­ი­პო­ვონ იეღ­ო­ვას მოწ­მე­თა მეშ­ვე­ო­ბით სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში გინდ ამ­ე­რი­კის “ცე­რე­უმ,” გინდ ინგ­ლისის “ინ­ტე­ლი­ჯენს სერ­ვის­მა,” გინდ საფ­რან­გე­თის “მე­ო­რე ბი­უ­რომ,” გინდ რუ­სე­თის “ფე­ეს­ბემ” გინდ ის­რა­ე­ლის “მო­სად­მა” და გინდ რო­მე­ლიც გნე­ბავთ ქვეყ­ნის სპეც­სამსა­ხურ­მა?

რა ხდე­ბა ჩვენს ქვე­ყა­ნა­ში ის­ე­თი, ნე­ბის­მი­ერ­მა მო­ქა­ლა­ქემ რომ არ იც­ო­დეს? ნების­მი­ე­რი უბ­ნის ბირ­ჟა­ზე გეტყ­ვი­ან რო­მე­ლი ყა­ჩა­ღი ჩი­ნოვ­ნი­კი ვის წილ­შია. ახ­ლა, ატ­ო­მურ ბომბს თუ ვამ­ზა­დებთ ჩუმ­ჩუ­მად, ან გე­ნუ­რი ინ­ჟი­ნე­რი­ა­ში ვა­ტა­რებთ აკრძა­ლულ ექს­პე­რი­მენ­ტებს, არა მგო­ნია ამ­ის გა­სარ­კ­ვე­ვად იეღ­ო­ვას მოწ­მე­ე­ბი დაჭირ­დეს ვინ­მეს.

ან­კე­ტე­ბი კი, რო­გორც ას­ე­თი, ყვე­ლა ერთ­მა­ნეთს ჰგავს. ეს ისე, სხვა­თა შო­რის..

ცოდ­ვა მე­ექ­ვ­სე: პა­ცი­ფის­ტუ­რი

თა­ვის­თა­ვად ძალ­ზე სა­ინ­ტე­რე­სოა, რომ ის­ი­ნი, ვინც იეღ­ო­ვას მოწ­მე­ებს სა­ტა­ნის მოც­ი­ქუ­ლე­ბად მი­იჩ­ნე­ვენ, ჯარ­ში წას­ვ­ლა­ზე თუ მიდ­გა საქ­მე, რა­ტომ­ღაც და­უ­ო­კე­ბელი სურ­ვი­ლით აღ­ინ­თე­ბი­ან, რო­გორ­მე ტან­კ­ში ჩას­ვან ეს ღვთის პი­რი­დან გა­და­ვარდნილ­ე­ბი და ავ­ტო­მა­ტი მის­ცენ ხელ­ში. არ­გუ­მენ­ტი: ხომ შე­იძ­ლე­ბა სამ­ხედ­რო სამ­სა­ხური­დან თა­ვის არ­ი­დე­ბის მიზ­ნით ქარ­თ­ვე­ლებ­მა მა­სი­უ­რად და­იწყონ გა­ი­ე­ღო­ვე­ლე­ბა? რა ეშ­ვე­ლე­ბა მა­შინ ჩვენს სარ­წ­მუ­ნო­ე­ბას და ვინ­ღა და­ი­ცავს სამ­შობ­ლოს?

ამ­ის­თა­ნა “რკი­ნის არ­გუ­მენ­ტის” გა­გო­ნე­ბა­ზე კაცს სრუ­ლი უმ­წე­ო­ბის განცდა გე­უფ­ლე­ბა. რა გინ­და რომ თქვა? რო­გორც ძვე­ლი რო­მა­ე­ლე­ბი ამ­ბობ­დ­ნენ: სი­სუ­ლე­ლის წი­ნა­შე თვით ღმერ­თე­ბიც უძ­ლურ­ნი არ­ი­ან.

არ­ა­და თუ­კი სამ­ხედ­რო სამ­სა­ხურ­ში ვინ­მეს წას­ვ­ლა არ უნ­და, ამ­ის­თ­ვის იეღ­ო­ვას მოწ­მე­ო­ბა სუ­ლაც არ არ­ის სა­ჭი­რო. მომ­ქ­მე­დი კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბით ნე­ბის­მი­ერ (ნე­ბისმიერ!) ად­ა­მი­ანს შე­უძ­ლია ნე­ბის­მი­ე­რი (ნე­ბის­მი­ე­რი!) მსოფ­ლ­მ­ხედ­ვე­ლობ­რი­ვი მო­ტივით არ წა­ვი­დეს ჯარ­ში და მო­ითხო­ვოს ალ­ტერ­ნა­ტი­უ­ლი სამ­სა­ხუ­რი. სა­ხელ­მ­წი­ფო ვალდე­ბუ­ლია მი­სი მოთხოვ­ნა და­აკ­მა­ყო­ფი­ლოს. თუ­კი აქ­ამ­დე ვერ მო­ხერ­ხ­და ალ­ტერ­ნატიული სამ­სა­ხუ­რის შექ­მ­ნა, ეს ხალ­ხის ბრა­ლი არაა. კე­თი­ლი ინ­ე­ბოს სა­ხელ­მ­წი­ფომ და შექ­მ­ნას. ხელს არ­ა­ვინ უშ­ლის. ისე, ჯარ­ში წას­ვ­ლა­ზე არც მარ­თ­ლ­მა­დი­დე­ბე­ლი ქართვე­ლე­ბი იკ­ლა­ვენ თავს. და სა­ერ­თოდ, ეს სულ სხვა პრობ­ლე­მაა და რე­ლი­გია აქ საერთოდ არ­ა­ფერ შუ­ა­შია.

აქ­ვე მინ­და ერ­თი კითხ­ვა დავ­ს­ვა: სა­ერ­თოდ შე­იძ­ლე­ბა კი იმ კა­ცის რე­ლი­გი­უ­რო­ბაზე ლა­პა­რა­კი, ვინც სა­კუ­თარ მრწამსს უარ­ყოფს, ოღ­ონდ ჯარ­ში არ წა­ვი­დეს? თუმ­ცა ასეთი წვრილ­მა­ნე­ბი რა მო­სა­ტა­ნია, რო­ცა საქ­მე ქარ­თ­ველ­თა სუ­ლის ხსნას ეხ­ე­ბა? არ უნ­დათ და ძა­ლად ვაცხო­ნებთ! აკი წე­რილ არს:

******** ***** ******* ************ * ***!

ცოდ­ვა მეშ­ვი­დე: სის­ხ­ლის­მი­ე­რი

ას­ე­ვე სრუ­ლი აბ­სურ­დია ამ­ხე­ლა აჟ­ი­ო­ტა­ჟის ატ­ეხ­ვა სის­ხ­ლის გადაუსხ­მე­ლო­ბის გა­მო. ჯარ­ში წას­ვ­ლი­სა არ იყ­ოს, აქ­აც იეღ­ო­ვე­ლე­ბის ჯან­მ­რ­თე­ლო­ბაზე ყვე­ლა­ზე მე­ტად ის­ი­ნი წუ­ხან, ვინც მათ არ­სე­ბო­ბა­საც კი და­ნა­შა­უ­ლად მი­იჩ­ნევს.

რე­ლი­გია ამ შემ­თხ­ვე­ვა­შიც არ­ა­ფერ შუ­ა­შია. რო­გორც სა­ერ­თა­შო­რი­სო პრაქ­ტი­კა, ისე სა­ქარ­თ­ვე­ლოს კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბა ცალ­სა­ხად ად­გენს: ნე­ბის­მი­ე­რი სა­ხის ოპ­ე­რა­ციაზე აუც­ი­ლე­ბე­ლია პა­ცი­ენ­ტის, ან თუ უგ­ო­ნო­დაა, მი­სი ახ­ლო­ბე­ლის თან­ხ­მო­ბა. თუ პაცი­ენ­ტი არ­ას­რულ­წ­ლო­ვა­ნია, მა­შინ მშობ­ლის ან მე­ურ­ვის თან­ხ­მო­ბაა სა­ჭი­რო. თუმცა, გა­და­უ­დე­ბე­ლი აუც­ი­ლებ­ლო­ბის შემ­თხ­ვე­ვა­ში, რო­ცა ვერ ხერ­ხ­დე­ბა გონ­და­კარ­გული პა­ცი­ენ­ტის ახ­ლობ­ლის მო­ძებ­ნა, ექ­იმს შე­უძ­ლია ოპ­ე­რა­ცი­ის ჩა­ტა­რე­ბა.

ას­ე­ვე, თუ მშო­ბელს არ უნ­და, მაგ­რამ ექ­ი­მი დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლია, რომ ოპ­ე­რა­ცი­ის გა­რეშე არ­ას­რუწ­ლო­ვა­ნი პა­ცი­ენ­ტის სი­ცოცხ­ლეს რე­ა­ლუ­რი საფ­რ­თხე ემ­უქ­რე­ბა, ექ­ი­მი მიმ­არ­თავს სა­სა­მარ­თ­ლოს, ხო­ლო ექს­ტ­რე­მა­ლურ ვი­თა­რე­ბა­ში კი მოქ­მე­დებს სა­კუ­თარი შე­ხე­დუ­ლე­ბი­სა­მებრ. ეს არ­ის და ეს.

სა­სარ­გებ­ლოა ვი­ცო­დეთ

ერ­თი შე­ხედ­ვით ყვე­ლა­ფე­რი ნა­თე­ლია. და თუ­კი ერ­ოვ­ნულ-აპ­ო­კა­ლიფსუ­რი რი­ტო­რი­კის გა­რე­შე წარ­მოდ­გე­ნილ ამ არ­გუ­მენ­ტებს და­ვუ­მა­ტებთ იმ­ა­საც, რომ იეღ­ო­ვას მოწ­მე­ე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში ქვეყ­ნის მო­სახ­ლე­ო­ბის სულ რაღაც 1%-საც (!!!) კი არ შე­ად­გენს, თით­ქოს ნე­ბის­მი­ე­რი გო­ნი­ე­რი ად­ა­მი­ა­ნის­თ­ვის, გა­ნურჩევ­ლად მი­სი აღმ­სა­რებ­ლო­ბი­სა, ცხა­დი უნ­და გახ­დეს: ამ­ხე­ლა ამ­ბა­ვის ატ­ეხ­ვა “იეღ­ო­ვის­ტუ­რი საფ­რ­თხის” გარ­შე­მო აშ­კა­რად გა­და­ჭარ­ბე­ბუ­ლია. უფ­რო მე­ტიც: არ­ა­ვითარი ამგ­ვა­რი “საფ­რ­თხე” არ არ­სე­ბობს და მთე­ლი ეს აურ­ზა­უ­რი სულ სხვა სიმ­პ­ტო­მებზე მი­უ­თი­თებს.

სა­ნამ ამ სიმ­პ­ტო­მებს შე­ვე­ხე­ბო­დე, ვი­ღაც შა­რი­ან­მა (უკ­აც­რა­ვად უნ­ებ­ლიე კა­ლამბუ­რის­თ­ვის! დ. ზ.) სექ­ტან­ტო­ბის პრო­პა­გან­და რომ არ დამ­წა­მოს, აუც­ი­ლებ­ლად მი­მაჩნია გა­ვიხ­სე­ნოთ რამ­დე­ნი­მე ბა­ნა­ლუ­რი, მაგ­რამ ჩვე­ნი უკ­უღ­მარ­თი დრო­ე­ბის­თ­ვის აქ­ტუ­ა­ლუ­რი აქ­სი­ო­მა:

ა) სა­ქარ­თ­ვე­ლოს კონ­ს­ტი­ტუ­ცია აღ­ი­ა­რებს სინ­დი­სის თა­ვი­სუფ­ლე­ბას და და­უშ­ვებლად მი­იჩ­ნევს რე­ლი­გი­უ­რი პრო­პა­გან­დის შეზ­ღუდ­ვას. კონ­ს­ტი­ტუ­ცი­ა­ში მკა­ფი­ო­დაა მი­თი­თე­ბუ­ლი, რომ დას­ჯა­დია მხო­ლოდ ის­ე­თი მო­წო­დე­ბა, რო­მე­ლიც მი­მარ­თუ­ლია ქვეყნის სუ­ვე­რე­ნი­ტე­ტი­სა და ტე­რი­ტო­რი­უ­ლი მთლი­ა­ნო­ბის წი­ნა­აღ­მ­დეგ, მიზ­ნად ის­ა­ხავს ეთ­ნი­კუ­რი და რე­ლი­გი­უ­რი ნიშ­ნით შუღ­ლის ჩა­მოგ­დე­ბას, აგ­რეთ­ვე კონ­ს­ტი­ტუ­ციური წყო­ბის ძა­ლა­დო­ბით დამ­ხო­ბას.

N.B. ჩე­მის აზ­რით, კონ­ს­ტი­ტუ­ცი­ის ფორ­მუ­ლი­რე­ბე­ბი ცო­ტა და­ზუს­ტე­ბას კი მო­ითხოვს, რად­გან დას­ჯა­დი შე­იძ­ლე­ბა იყ­ოს მხო­ლოდ ის­ე­თი მო­წო­დე­ბა, რო­მე­ლიც შე­ი­ცავს რე­ა­ლუ­რი ქმე­დე­ბის საფ­რ­თხეს. თო­რემ ასე, თვე­ო­ბით პენ­სი­ის მომ­ლო­დი­ნე მო­ხუ­ცი რომ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას შე­უ­კურ­თხებს ტრო­ლე­ი­ბუს­ში: ყვე­ლა­ნი და­სახ­ვ­რე­ტე­ბი არ­ი­ა­ნო, მა­საც შე­იძ­ლე­ბა მი­უ­ყე­ნო ძა­ლა­დო­ბით დამ­ხო­ბის­კენ მო­წო­დე­ბა.

ბ) არ­სე­ბო­ბის და თა­ვი­სუ­ფა­ლი გა­მო­ხატ­ვის უფ­ლე­ბა აქვს არა მარ­ტო ის­ეთ აზრს (იდ­ე­ას, დოქ­ტ­რი­ნას, სწავ­ლე­ბას), რო­მე­ლიც მე მომ­წონს და ჩემ­თ­ვის მი­სა­ღე­ბია, არამედ ის­ეთ­საც, რო­მე­ლიც სრუ­ლე­ბით არ მომ­წონს და აბ­სო­ლუ­ტუ­რად მი­უ­ღე­ბე­ლია. ეს არის სიტყ­ვის თა­ვი­სუფ­ლე­ბის პრინ­ცი­პის ან­ა­ბა­ნა. შე­საძ­ლოა, ვი­ღა­ცის­თ­ვის თა­ვად ეს პრინ­ცი­პია პრინ­ცი­პუ­ლად მი­უ­ღე­ბე­ლი, რო­გორც იყო, ვთქვათ, საბ­ჭო­თა კავ­შირში ან­და ნა­ცის­ტურ გერ­მა­ნი­ა­ში, მაგ­რამ რო­დე­საც სა­ხელ­მ­წი­ფო აღ­ი­ა­რებს სიტყ­ვის თა­ვი­სუფ­ლე­ბას, რო­გორც ფუნ­და­მენ­ტურ ღი­რე­ბუ­ლე­ბას, იგი უბ­რა­ლოდ ვალ­დე­ბუ­ლია და­იც­ვას ნე­ბის­მი­ე­რი პი­როვ­ნე­ბის უფ­ლე­ბა თა­ვი­სუფ­ლად გა­მო­ხა­ტოს სა­კუ­თა­რი აზრი. დას­ჯა­დი შე­იძ­ლე­ბა იყ­ოს მხო­ლოდ ქმე­დე­ბა და არა მო­საზ­რე­ბა.

გ) რო­დე­საც აღ­ი­ა­რებ სხვის უფ­ლე­ბას თა­ვი­სუფ­ლად გა­მო­ხა­ტოს შენ­თ­ვის მი­უ­ღე­ბელი რე­ლი­გი­უ­რი შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბი, ამ­ით, პირ­ველ რიგ­ში, იც­ავ სა­კუ­თა­რი შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბის შე­უზ­ღუ­და­ვად გა­მო­ხატ­ვის უფ­ლე­ბას. წე­სი ყვე­ლას­თ­ვის ერ­თი უნ­და იყ­ოს. ეს არის რო­გორც სა­ხელ­მ­წი­ფოს, ისე სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ცი­ვი­ლუ­რო­ბის ერთ-ერ­თი მთა­ვა­რი ნიშანი

წი­ნა­აღ­მ­დეგ შემ­თხ­ვე­ვა­ში საქ­მე გვაქვს ე. წ. ჰო­ტენ­ტო­ტურ ლო­გი­კას­თან. ეს ტერმინი წარ­მო­იშ­ვა მას შემ­დეგ. რაც ამ აფ­რი­კუ­ლი ტო­მის წარ­მო­მად­გე­ნელ­მა შე­კითხვაზე, რა არ­ის სი­კე­თე და ბო­რო­ტე­ბა, უპ­ა­სუ­ხა: ბო­რო­ტე­ბაა, რო­დე­საც მე­ზო­ბე­ლი შე­მომი­ვარ­დე­ბა სახ­ლ­ში, გამ­ლა­ხავს, გამ­ძარ­ც­ვავს და ცოლს გა­მი­უ­პა­ტი­უ­რებს, ხო­ლო სიკე­თე ისაა, რო­დე­საც მე შე­ვუ­ვარ­დე­ბი მე­ზო­ბელს, ვცემ, გავ­ძარ­ც­ვავ და მის ცოლს გავ­ა­უ­პა­ტი­უ­რებ.

რო­გორც ჩანს, ან­ტი­სექ­ტან­ტუ­რი კამ­პა­ნი­ის ჩვე­ნე­ბუ­რი მეს­ვე­უ­რე­ბი ამ ლო­გი­კაზე მაგ­რად დგა­ნან და სხვაგ­ვა­რად არ ძა­ლუძთ. ეს, რა­საკ­ვირ­ვე­ლია, მა­თი უბ­ე­დუ­რებაა, მაგ­რამ არა მარ­ტო მა­თი.

და­კარ­გუ­ლი სა­ხელ­მ­წი­ფოს ძი­ე­ბა­ში

აქ ბუ­ნებ­რი­ვად ის­მის კითხ­ვა: კი, მაგ­რამ სად არ­ის სა­ხელმწი­ფო? რას აკ­ე­თებს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა იმ­ის­თ­ვის, რა­თა და­იც­ვას მო­ქა­ლა­ქე­თა კონ­ს­ტიტუც­ი­უ­რი უფ­ლე­ბე­ბი, და­იც­ვას კა­ნო­ნი?

საქ­მეც ის არ­ის, რომ ან­ტი­ი­ე­ღო­ვუ­რი კამ­პა­ნია, თა­ვი­სი არ­სით, არა მარ­ტო და არა იმდე­ნად ერ­თი მარ­გი­ნა­ლუ­რი, მცი­რე­რიცხო­ვა­ნი რე­ლი­გი­უ­რი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წი­ნა­აღმდე­გაა მი­მარ­თუ­ლი, რომ­ლის ერ­თა­დერ­თი და­ნა­შა­უ­ლი ისაა, რომ არ ეზ­ა­რე­ბა კარ­დაკარ სი­ა­რუ­ლი და “სა­გუ­შა­გო კოშ­კის” უფ­ა­სოდ და­რი­გე­ბა. სა­კითხი ბევ­რად უფრო ღრმაა, ხო­ლო ტენ­დენ­ცია სა­გან­გა­შო.

და­ვიწყოთ იმ­ით, თუ რო­გო­რია სა­ხელ­მ­წი­ფოს პო­ზი­ცია ამ სა­კითხ­ში (ის, რომ სა­ხელმწი­ფო ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა მკა­ფი­ოდ და ცალ­სა­ხად უნ­და აფ­იქ­სი­რებ­დეს სა­კუ­თარ პო­ზი­ციას, მგო­ნი სა­დაო არ არ­ის). ჩა­მოვ­თ­ვა­ლოთ მხო­ლოდ ფაქ­ტე­ბი. სულ რამ­დე­ნი­მე ფაქ­ტი.

ა) დე­პუ­ტა­ტი გუ­რამ შა­რა­ძე, პო­ლი­ტი­კო­სი, რო­მე­ლიც და­უ­ფა­რა­ვად ეწ­ე­ვა ან­ტი­კონსტიტ­უ­ცი­ურ საქ­მი­ა­ნო­ბას: მი­ზან­მი­მარ­თუ­ლად აღ­ვი­ვებს კონ­ფ­ლიქტს რე­ლი­გი­ურ და ეთნი­კურ ნი­ა­დაგ­ზე, არ ერ­ი­დე­ბა ცი­ლის­წა­მე­ბა­სა და სიც­რუ­ეს, არ­ა­თუ ის­ჯე­ბა, არ­ამედ ინ­იშ­ნე­ბა სპე­ცი­ა­ლუ­რად მის­თ­ვის მო­გო­ნილ თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე.

ბ) ეკ­ლე­სი­ი­დან გან­კ­ვე­თი­ლი ხუ­ცე­სი, ე. წ. გლდა­ნის ეპ­არ­ქი­ის წი­ნამ­ძღ­ვა­რი, ბა­სილი მკა­ლა­ვიშ­ვი­ლი და მი­სი მრევ­ლი სის­ტე­მა­ტუ­რად არ­ბევს სხვა­დას­ხ­ვა რე­ლი­გი­ური ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის შეკ­რე­ბებს. ფა­ნა­ტი­კოს­თა ბრბო სამ­ლოც­ვე­ლო­ში უვ­არ­დე­ბა რელი­გი­ურ უმ­ცი­რე­სო­ბებს, აყ­ე­ნე­ბენ მათ სიტყ­ვი­ერ და ფი­ზი­კურ შე­უ­რაცხ­ყო­ფას. ამისთვის არ­ა­თუ არ­ა­ვინ ის­ჯე­ბა, არ­ა­მედ პი­რი­ქით: გლდა­ნის რა­ი­ო­ნის პო­ლი­ცია ღი­ად და აშ­კა­რად მფარ­ვე­ლობს ან­ა­ფო­რი­ან ხუ­ლიგ­ნებს. სა­სა­მარ­თ­ლოც ყო­ველ­თ­ვის მო­ძალა­დე­ე­ბის მხა­რე­ზეა.

გ) სა­მარ­თალ­დამ­ცა­ვი სტრუქ­ტუ­რე­ბის მა­ღალ და და­ბალ ჩი­ნო­სა­ნი მო­ხე­ლე­ე­ბი არაერთხელ გა­მო­სუ­ლან და სა­ჯა­როდ გა­ნუცხა­დე­ბი­ათ, რომ სა­ხელ­მ­წი­ფო წინ უნ­და აღ­უდგეს სექ­ტე­ბის მო­ძა­ლე­ბას. ახ­ლა­ხან “ომ­ო­ნის” მი­ერ სას­ტი­კად იქ­ნა დარ­ბე­უ­ლი იეღ­ო­ვას მოწ­მე­თა შეკ­რე­ბა ზუგ­დი­დის რა­ი­ონ­ში, სა­დაც ეს რე­ლი­გი­უ­რი ორ­გა­ნი­ზაცია კონ­გ­რე­სის ჩა­ტა­რე­ბას აპ­ი­რებ­და.
დ) არ­ცერთ მა­ღა­ლი თა­ნამ­დე­ბო­ბის პირს, არ­ჩე­ულს თუ და­ნიშ­ნულს, არ­ცერ­თხელ არ გამო­უთ­ქ­ვამს თუნ­დაც უღ­იმ­ღა­მო პრო­ტეს­ტი არც შა­რა­ძის ან­ტი­კონ­ს­ტი­ტუ­ცი­ურ ქმე­დებე­ბის, არც ბა­სი­ლის­ტ­თა ხრო­ვის ექს­ტ­რე­მიზ­მის გა­მო.

მარ­ტო ამ ჩა­მო­ნათ­ვა­ლი­და­ნაც ჩანს, რომ სა­ხელ­მ­წი­ფო არ­ა­ფერს აკ­ე­თებს რე­ლი­გიური ექს­ტ­რე­მიზ­მის აღ­საკ­ვე­თად. უფ­რო პი­რი­ქით: ხელს უწ­ყობს ექს­ტ­რე­მის­ტუ­ლი განწყო­ბი­ლე­ბის გაღ­ვი­ვე­ბას.

ბუ­ნებ­რი­ვია, ის­მის კითხ­ვა: რა­ტომ? ას­ე­თი ან­ტი­სექ­ტან­ტუ­რი ექს­ტ­რე­მიზმს ხომ სხვა არ­ა­ფე­რი შე­დე­გი არ მო­აქვს გარ­და იმ­ი­სა, რომ ერ­თის მხრივ, წა­მე­ბუ­ლის იმ­იჯს უქმ­ნის დევ­ნილ ჯგუ­ფებს, მე­ო­რეს მხრივ კი ხელ­ყოფს ქვეყ­ნის სა­ერ­თა­შო­რი­სო პრესტიჟს. მაშ, რა­ტომ არ ას­რუ­ლებს ქარ­თუ­ლი სა­ხელ­მ­წი­ფო იმ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბებს, რაც მას აღ­ე­ბუ­ლი აქვს სა­კუ­თა­რი ხალ­ხის და მთე­ლი მსოფ­ლი­ოს წი­ნა­შე?

კონ­ფორ­მის­ტი, ანუ პრაგ­მა­ტიზ­მი ქარ­თუ­ლად
საქ­მე ისაა, რომ ნე­ბის­მი­ერ სა­ხელ­მ­წი­ფო­ში ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ან ანგარ­იშს უწ­ევს სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ აზრს, ან ცდი­ლობს ით­ა­მა­შოს სა­ზო­გა­დო­ე­ბის განწყობ­ა­ზე, ან ორ­ი­ვეს ერ­თად აკ­ე­თებს. სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი აზ­რი, რო­გორც ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ზე ზე­მოქ­მე­დე­ბის ფაქ­ტო­რი, პრაქ­ტი­კუ­ლად არ არ­სე­ბობს, მაგ­რამ ეს კი­დევ არ არ­ის მთა­ვა­რი უბ­ე­დუ­რე­ბა.

არა იმ­დე­ნად პოს­ტ­საბ­ჭო­უ­რი, არ­ა­მედ ჯერ კი­დევ დიდ­წი­ლად საბ­ჭო­უ­რი ქარ­თუ­ლი საზო­გა­დო­ე­ბის უბ­ე­დუ­რე­ბა ისაა, რომ ჩვენ უბ­რა­ლოდ ვერ ვი­ტანთ პლუ­რა­ლიზმს. უც­ხო სიტყ­ვაა, ძნე­ლად გა­მო­სათ­ქ­მე­ლი და კი­დევ უფ­რო ძნე­ლად გა­სა­თა­ვი­სე­ბე­ლი. ტრა­დიცი­უ­ლი ქარ­თუ­ლი ტო­ლე­რან­ტიზ­მით და მე­ი­დან­ზე მე­ჩეთ-სი­ნა­გო­გა-ეკ­ლე­სი­ის თა­ნაარსე­ბო­ბით თავ­მო­წო­ნე­ბა მხო­ლოდ შირ­მაა. რე­ა­ლუ­რად კი ქარ­თუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ებ­ში მძლავ­რობს გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლის (აზ­რის, სწავ­ლე­ბის, მოძღ­ვ­რე­ბის) აუტ­ან­ლო­ბა და შე­უწყნა­რებ­ლო­ბა.

მო­ვიყ­ვა­ნოთ კი­დევ რამ­დე­ნი­მე ფაქ­ტი:

ა) სა­ქარ­თ­ვე­ლოს სა­მო­ცი­ქუ­ლო ეკ­ლე­სია, სა­პატ­რი­არ­ქოს სა­ხით, მარ­თა­ლია სიტყ­ვიერად ემ­იჯ­ნე­ბა მკა­ლა­ვიშ­ვი­ლის ექს­ტ­რე­მის­ტებს, სა­მა­გი­ე­როდ ღი­ად უჭ­ერს მხარს გუ­რამ შა­რა­ძეს და პირ­და­პირ მო­ითხოვს სექ­ტე­ბის აკრ­ძალ­ვას ან შეზ­ღუდ­ვას.

ბ) გუ­რამ შა­რა­ძის, ბა­სი­ლი მკა­ლა­ვიშ­ვი­ლის და ძმა­თა მის­თა სა­წი­ნა­აღ­მ­დე­გოდ კრინტიც არ­ას­დ­როს და­უძ­რავს არ­ცერთ (sic!) ოპ­ო­ზი­ცი­ურ პარ­ტი­ას. სა­მა­გი­ე­როდ ოპ­ო­ზიცი­ის ზო­გი­ერ­თი ლი­დე­რი (მა­გა­ლი­თად, ირ­ი­ნა სა­რიშ­ვი­ლი) ხმა­მაღ­ლა ლა­პა­რა­კობს სექტე­ბის მომ­რავ­ლე­ბის მი­თი­ურ საფ­რ­თხე­ზე.

გ) ქარ­თუ­ლი ინ­ტე­ლი­გენ­ცი­ის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი, რო­მელ­თა აზრს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ანგა­რიშს უწ­ევს, ან და­უ­ფა­რა­ვად მხარს უჭ­ე­რენ ან­ტი­სექ­ტან­ტურ ვაკ­ხა­ნა­ლი­ას, ან ჩუ­მად არ­ი­ან. თი­თო-ორ­ო­ლა გა­მო­ნაკ­ლი­სი სა­ერ­თო სუ­რათს არ ცვლის.

დ) ქარ­თულ მას­მე­დი­ა­ში აშ­კა­რად ჭარ­ბობს ფსევ­დო­ნე­იტ­რა­ლუ­რი და­უ­ბა­ლან­სე­ბე­ლი და მი­კერ­ძო­ე­ბუ­ლი, ხშირ შემ­თხ­ვე­ვა­ში კი უბ­რა­ლოდ ექს­ტ­რე­მის­ტუ­ლი და შო­ვი­ნისტური პუბ­ლი­კა­ცი­ე­ბი.

ასე, რომ თუ სა­ზო­გა­დო­ე­ბის გან­წყო­ბა­ზე ვი­ლა­პა­რა­კებთ, სა­ნუ­გე­შოს ვე­რა­ფერს ვიტყვით. ელ­ე­მენ­ტა­რუ­ლი სა­ღი აზ­რის დე­ფი­ცი­ტი, ზნე­ობ­რივ კრი­ტე­რი­უმ­თა სრუ­ლი აღრევა, ბუ­ნებ­რი­ვად გა­ნა­პი­რო­ბებს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის კონ­ფორ­მიზმს. ბო­ლოს და ბო­ლოს, მთავ­რო­ბა­ში და პარ­ლა­მენ­ტ­შიც ქარ­თ­ვე­ლე­ბი ზი­ან. ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა (იგ­უ­ლის­ხ­მე­ბა როგორც პრე­ზი­დენ­ტი, ისე პარ­ლა­მენ­ტი და მთავ­რო­ბა) მი­იჩ­ნევს, რომ კონ­ს­ტი­ტუ­ცი­ით დეკ­ლა­რი­რე­ბუ­ლი პრინ­ცი­პე­ბის დაც­ვა, რაც ამ კონ­კ­რე­ტულ შემ­თხ­ვე­ვა­ში სექ­ტანტებ­ის (და სექ­ტან­ტო­ბის) დაც­ვას­თან იგ­ივ­დე­ბა, არ­ა­პო­პუ­ლა­რუ­ლი და წამ­გე­ბი­ა­ნია. ჩვე­ნი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა პრაგ­მა­ტუ­ლია. ქარ­თუ­ლად პრაგ­მა­ტუ­ლი, რა­ღა თქმა უნ­და, რაც სხვა არ­ა­ფე­რია, თუ არა ელ­ე­მენ­ტა­რუ­ლი კონ­ფორ­მიზ­მი.

ქარ­თ­ველ­თა ში­ში თავის­უფ­ლე­ბის წი­ნა­შე.

სწო­რედ აქაა ძაღ­ლის თა­ვი და­მარ­ხუ­ლი. ჩვენ­თან ად­ა­მი­ა­ნი შე­იძ­ლე­ბა იყ­ოს სრუ­ლიად კო­რუმ­პი­რე­ბუ­ლი, იმ­ავ­დ­რო­უ­ლად გარ­ყ­ვ­ნი­ლი, მატყუ­ა­რა, გა­დამ­გ­დე­ბი და მას არანა­ი­რი პრობ­ლე­მე­ბი არ შე­ექ­მ­ნე­ბა არც პი­რად ცხოვ­რე­ბა­ში, არც კა­რი­ე­რა­ში. მაგ­რამ საკ­მა­რი­სია ვინ­მეს სიტყ­ვა დას­ც­დეს ნა­ცემ-დარ­ბე­ულ იეღ­ო­ველ­თა და­სა­ცა­ვად, რომ ის ლა­მის ერ­ის მტრად გა­მოცხად­დე­ბა. ამ­ი­ტო­მა­ცაა, რომ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში სინ­დისის თა­ვი­სუფ­ლე­ბა­ზე და ად­ა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბებ­ზე თავს არ­ა­ვინ გა­მო­ი­დებს. იქ ორი თავი არ­ა­ვის აქვს.

დღე­ვან­დე­ლი სო­ცი­ალ-ეკ­ო­ნო­მი­კუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბით სა­ქატ­რ­თ­ვე­ლო­ში ყვე­ლა უკ­მაყოფ­ი­ლოა. ის კი ნაკ­ლე­ბად გვეს­მის, რომ ჩვე­ნი თა­ვის უბ­ო­რო­ტე­სი მტრე­ბი ჩვენ თვითო­ნა ვართ: არ­ა­სო­დეს არ იქ­ნე­ბა ჩვე­ნი საშ­ვე­ლი, სა­ნამ ექ­ი­მი, აქ­ა­ო­და იეღ­ო­ვე­ლი პა­ცი­ენ­ტი სისხლს არ ის­ხამ­სო, გუ­რამ შა­რა­ძეს უხ­მობს. სა­ზო­გა­დო­ე­ბა, სა­დაც იგივე გუ­რამ შა­რა­ძე და მა­თი მსგავ­ს­ნი ავ­ტო­რი­ტე­ტებს წარ­მო­ად­გე­ნენ, გან­წი­რუ­ლია იმ ყო­ფის­თ­ვის, რო­მელ­ში­აც დღეს ვიმ­ყო­ფე­ბით. ქვე­ყა­ნა, სა­დაც სინ­დი­სის თა­ვი­სუფლე­ბის პრინ­ცი­პე­ბის დაც­ვა უფ­რო უტ­ეხს სა­ხელს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას, ვიდ­რე მო­სახ­ლეობის და­უ­ფა­რა­ვი ძარ­ც­ვა-გლე­ჯა, ვერც თა­ვი­სუფ­ლე­ბას ეღ­ირ­სე­ბა და ვერც კე­თილ­დ­ღეობ­ას.

სტა­ბი­ლუ­რი კე­თილ­დ­ღე­ო­ბის სა­ფუძ­ვე­ლი პი­როვ­ნე­ბის თა­ვი­სუფ­ლე­ბა და სა­ზო­გა­დოების მყა­რი მო­რა­ლუ­რი პრინ­ცი­პე­ბია. პლუ­რა­ლიზ­მი, გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბულ­თა თა­ნა­არ­სე­ბობა, თა­ვი­სუფ­ლე­ბის უც­ი­ლო­ბე­ლი ატ­რი­ბუ­ტია. თუ გინ­და იყო თა­ვი­სუ­ფა­ლი, ცხოვ­რობ­დე თა­ვი­სუ­ფალ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში და გქონ­დეს თვით­გა­მო­ხატ­ვის, თვით­დად­გე­ნის, თვითდამ­კ­ვიდ­რე­ბის სრუ­ლი შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, ას­ე­თი შე­საძ­ლებ­ლო­ბა უნ­და ჰქონ­დეს ყველას, მათ შო­რის იეღ­ო­ვე­ლე­ბა­საც..

მაგ­რამ ჩვენ, ქარ­თ­ვე­ლებს, უბ­რა­ლოდ გვე­ში­ნია თა­ვი­სუფ­ლე­ბის, რად­გან არ­ა­ვი­თარი მყა­რი მო­რა­ლუ­რი პრინ­ცი­პე­ბი ჩვენ არ გაგ­ვაჩ­ნია. ჩვენ არ გვჯე­რა სა­კუ­თა­რი თავ­ის – არ გვჯე­რა არც სა­კუ­თა­რი რწმე­ნის, არც სინ­დი­სის, არც პატ­რი­ო­ტიზ­მის. არ გვჯე­რა, რად­გან გუ­ლის სიღ­რ­მე­ში კარ­გად ვი­ცით, რა­ო­დენ გახ­რ­წ­ნი­ლე­ბი ვართ და გვეს­მის, რომ თა­ვი­სუფ­ლე­ბის პი­რო­ბებ­ში, ღია და გახ­ს­ნილ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში ეს ძა­ლიან კარ­გად გა­მოჩ­ნ­დე­ბა. უკ­ვე ჩანს კი­დეც.

და ჩვენ არ გვინ­და და­ვი­ნა­ხოთ სა­კუ­თა­რი მან­კი­ე­რე­ბა, არ გვინ­და გა­ვაც­ნო­ბი­ე­როთ პრობ­ლე­მე­ბი და შე­ვე­ცა­დოთ მათ გა­დაჭ­რას. ჩვენ გვინ­და ვი­ყოთ ის­ე­თე­ბი, რო­გორიც ვართ, გვე­ი­მე­დე­ბო­დეს, რომ ოდ­ეს­ღაც ყვე­ლა­ფე­რი თა­ვი­სით მოგ­ვარ­დე­ბა და ჩვენი შვი­ლე­ბი და შვი­ლიშ­ვი­ლე­ბი მო­ეს­წ­რე­ბი­ან. ოღ­ონდ მა­ნამ­დე გვჭირ­დე­ბა მტე­რი, რომე­ლიც ვე­რა­გია და ძლი­ე­რი, რო­მე­ლიც ემ­უქ­რე­ბა ჩვენს მე­ო­ბას, ჩვენს არ­სე­ბო­ბას. მხო­ლოდ ას­ე­თი მტე­რი შე­იძ­ლე­ბა იყ­ოს ჩვე­ნი გახ­რ­წ­ნი­ლე­ბის, უზ­ნე­ო­ბი­სა და ამ­ო­რალუ­რო­ბის გა­მარ­თ­ლე­ბა.

და რო­დე­საც ას­ე­თი მტე­რი არ არ­სე­ბობს, ჩვენს მას ვი­გო­ნებთ. ეს ვის­თ­ვის ამ­ე­რიკაა, ვის­თ­ვის მა­სო­ნე­ბი, ვის­თ­ვის გო­გი გვა­ხა­რი­ას “ფსი­ქო,” მაგ­რამ ყვე­ლა­ზე “გემ­რიელი” მტე­რი, რა თქმა უნ­და იეღ­ო­ვე­ლე­ბია. მით უმ­ე­ტეს, რომ ის­ი­ნი შე­მა­წუ­ხებ­ლად აქტი­უ­რე­ბი არ­ი­ან: ქუ­ჩა­ში გა­ჩე­რე­ბენ, “სა­გუ­შა­გო კოშკს” გჩრი­ან წა­სა­კითხად. თან დიდი ძალ­მო­სი­ლე­ბი­თაც არ გა­მო­ირ­ჩე­ვი­ან – ჩხუ­ბი მა­გათ­მა არ იც­ი­ან, სრო­ლა და საქმის ქურ­დუ­ლად გარ­ჩე­ვა. დაცხეთ, დაჰ­კა­რით!..

და ან­ტი­ე­როვ­ნუ­ლი სექ­ტან­ტო­ბის შე­მაძ­რ­წუ­ნე­ბე­ლი აჩრ­დი­ლი, რო­მე­ლიც ავ­ის­მო­მასწა­ვებ­ლად დაძ­რ­წის სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში და ლა­მის აპ­ო­კა­ლიფ­სუ­რი მხე­ცის სა­ხე­ბად წარმოგ­ვიდ­გე­ნენ, სი­ნამ­დ­ვი­ლე­ში მარ­თ­ლაც რომ აჩრ­დი­ლია. ლან­დი, ფან­ტო­მი, ილ­უ­ზია, გა­მოხ­მო­ბი­ლი ჩვე­ნი შერ­ყ­ვ­ნი­ლი მენ­ტა­ლი­ტე­ტი­დან და და­ბა­დე­ბუ­ლი ჩვე­ნი­ვე მთვლემ­ა­რე გო­ნე­ბის მი­ერ, რად­გან მთვლე­მა­რე გო­ნე­ბა, რო­გორც ცნო­ბი­ლია, მუ­დამ რა­ღაც ურჩხუ­ლებს ბა­დებს.

აი, ასე ვცხოვ­რობთ. ამ­ბავ­ში და გა­გე­ბა­ში…

(c) „არილი”