გივი ალხაზიშვილი – ჩემი დღეების მიწა და სხვ. ლექსები

* * *

დილით ერთი გაღიმება,

ან გასაშლელად შეღერილი ვარდის კოკორი,

ჰყოფნის მებაღეს სიხარულისთვის.

 

ვიოლინოს გასაღებივით თუ მოარგებ

შენ განწყობას ამ მზიან დილას,

ცად იქცევა შენი თვალები,

სადაც უკვე არაფერი ჩანს გარდა მზისა,

გამადიდებელ შუშიდან რომ დაჰყურებს თბილისს

და უპაუზოდ ჩეკავს სხივებს…

 

ხოლო უკვდავი სოცმუშაკი ისევ წუწუნებს:

არაფერი გვაქვს, გარდა მზისა,

თუმცა ესეც სეზონურია,

მაგრამ ბაღები და მინდვრები სეზანურია…

 

სწორედ ამ დროს წარმოსახვაში

ამოიზრდება ზღვის პეიზაჟი

და ყურები ნიჟარებივით იწყებენ შრიალს

და იმ შრიალში არ შეიძლება არ ამოვიცნო

ბიჭვინთის ბზის და ლაქაშის სუნთქვა…

აქ, მშობლიური კონტურები საღამოობით

ხსოვნის შუქზე იკრიბებიან…

 

რაკურსი

ზურაბ სამადაშვილს

როგორც ბეჭედში,  ამ რაკურსში,

ჩასმულია შენი მზერა

და ვინ იცის,

მერამდენე საუკუნეა ახსოვხარ წყვდიადს,

კაცის თვალმა აღმოგაჩინა?!

 

მერე რა მოხდა,

თვალი თვალის მოსაფერებლად თუ გამირბის

და ზოგჯერ ვხუჭავ,

უფრო ახლოს რომ დაგინახო…

მე ხომ ისეც ვგრძნობ

შენი სიშორის მოახლოებას,

როცა ერთი მზე დადის ჩვენში

და ჩვენს ძარღვებს ამღერებს ერთად.

 

ჩვენ ერთად ჩავალთ, საიდანაც ამოვედით

და რადგან ჩავალთ,

სამყაროს ყველა ჭუჭრუტანა აგვეხილება…

 

ეს იგივეა,

ყველაფრიდან რომ იყურები

და სხვა ვერ გხედავს…

თავს ვკარგავ შენთვის…

 

სიჩუმეს კაწრავს მესკიას კვნესა

და შენს სიზმრებში

იბუდებენ მოლაღურები,

თავს ვკარგავ შენთვის,

ვპოულობ შენთან,

სულს ვითქვამ შენი მონახულებით.

 

რა მესმის,

გარდა გულისცემისა,

გავირინდები ხმას ვეღარ გაგცემ,

მალე ამ ბაღებს დაიპყრობს ბინდი

და ჩვენ სიჩუმეს დუმილად აქცევს.

 

ეს ფრინველები მსტუმრობენ ხშირად,

მეგობრები კი  ვეღარ იცლიან,

მე ხომ ვინც მიყვარს,

გულში მყავს ყველა

და მათ გარეშე  არ შემიძლია…

 

* * *

კვლავინდებურად  მაბავ ხმის ტემბრით,

რეგისტრის რხევით, ბგერის ხავერდით,

დიაპაზონი გაქვს იმათებრი,

ვისაც წარსულში სულს უხამებდი.

 

ამიყოლიე, გულში ჩამხედე

და უნებლიეთ გყვები სხეულით,

შენი სიმღერა ისე მამხნევებს,

როგორც ჩანჩქერში მზე ჩახვეული.

 

გულში გავივლებ, – რა შეედრება

მოგუდული ხმით სმენის დაღარვას,

შენი სიმდიდრე არის სიმდედრე

და სიყვარულით გულის დაღალვა;

თმას არა, ახლა ღამეს მითეთრებ,

ისე შენში ვარ, სხვაგან აღარ ვარ…

 

ჩემი დღეების მიწა

ის მასულდგმულებს, მისი წყალობა –

პური და ღვინო, ღვინო და პური,

მარჩენალია, რაც თავი ახსოვს,

თუმცა არასდროს ჰქონია ფული.

 

ასეთ სიმდიდრეს ვერ მიწილადებს

მილიარდერთა მსუყე ფონდები,

ესაა რასაც მჩუქნის განგება,

ამაოებით, როცა ვღონდები.

 

საღამოს ტახტზე სხეულს ვასვენებთ,

მე და ეს,  ჩემი დღეების მიწა

და ის, ვინც ხორბლის სიმწიფე იგრძნო,

ღმერთის გახელილ ცასავით მიცავს.

 

გათენებიდან

როცა დილიდან იწყებ შენ ღამეს[1],

გაზაფხულიდან მოელი ზამთარს,

არ გიკვირს ამ ცას რომ შეეხამე

და გაურკვეველ დარსა თუ ავდარს.

 

მე ვეღარ ვამჩნევ

დღე ღამეში როგორ გადადის

ან შენთან ერთად, ანდა უჩემოდ,

მიზიდულობავ,  გადაუჩვევო,

ჩვენ ხომ ყველაფერს ვგრძნობდით ვადამდი?!

 

მე ვეღარ ვამჩნევ

დღე ღამეში როგორ გადადის,

ისევ დროს ვუსწრებ,

ვარ უვადოდ უცნობ ვადამდი…

გულში ჩაგითქვამ

და შენამდე რომ მოაღწიოს,

სულს გამოვატან შენთან,

როგორც ადრე ვატანდი.

 

პირველი პაუზა

აბა, რა ვიცი, რა გამოვა ახალი წიგნი,

მაგრამ ჩემთვის ნაცნობია ის განწყობა

მრავალ ფრაგმენტს რომ ინახავს ცოცხლად,

არა მხოლოდ მეხსიერებით, წარმოსახვაშიც

და მე მამზადებს ორთაბრძოლისთვის ახალი დრო,

როგორც შემთხვევით გლადიატორს,

სიცოცხლის რომ ეშინია სიკვდილზე მეტად.

 

თავს ისე იჭერს, რომ არც კი იმჩნევს,

თითქოს ჰკიდია ყველაფერი წუთზე,

რომელიც ყოველთვის გადის და ვერ ბრუნდება.

 

რატომღაც ერთი სენტენცია აიკვიატა

რომ ჩაბღუჯა მაშველ რგოლივით

და არც კი იცის საით მიცურავს:

ბუნებაში არაფერი არ იკარგება,

და ა.შ. დაუსაბამოდ…

 

ვივსებით და ვცარიელდებით

და ჩვენ ვარსებობთ ზღვის მიქცევა-მოქცევასავით

და ერთხელაც იმ ღრუბლებად გადავიქცევით,

რომლებმაც ჩვენი ენერგია უნდა აწვიმონ

ამ უდაბნოს და სიცხისაგან გათანგულ ქალაქს…

 

აბა, ჩაფიქრდი, ახლა ვინ უფრო გახსენდება –

მენდელეევის ტაბულა თუ

ალექსანდრ ბლოკის “სიკვდილის როკვა”?

 

საუკუნის წინ ცოცხლები იყვნენ,

ახლა არცერთი აღარაა, ტაბულას გარდა,

კიდევ არქივი და წიგნები,

სათუოდ რომ შემოუნახავთ ძველ ფოლიანტებს

და წარჩინებულ აჩრდილთა მოდგმას.

 

აქ ასვენია ტრაქტატის ტექსტი, –

ვადაგასულ მეხსიერებას რომ გადაჰყვა

და კულისებში გარდაიცვალა!

 

სისხლი სდის სიტყვას, გამეტებით რომ გადავხაზე

და ცდილობს გულში შემოაღწიოს,

სადაც ზოგჯერ ხსოვნის ჭუპრები იჩეკებიან

და ლაქები ღამის შუქზე აგრძელებენ შეწყვეტილ ფრენას

იმ წამიდან, რომელიც შეწყდა…

 

მეორე  პაუზა

გამიმეორა მნემოსინემ:

გულმავიწყი ხარ!

თუმცა ბევრი არაფერი დამვიწყებია.

 

შენი სუნთქვა

ღამის ზამბახის სუნთქვისაგან ვერ გავარჩიე.

ყოველთვის, როცა ჩემ სახლს ვტოვებ,

შენსას ვპოულობ.

აქ იგრძნობა დაუსაბამო ზაფხულის ფეთქვა,

რომლის სათავე ან შენა ხარ

ან ის, ვინც უკვე  მოასწრო თავის გადავიწყება

და შენამდე გზა შეიმოკლა!

 

აქ დრო ჩნდება ჩვენთან ერთად

და ერთმანეთს როცა ვეხებით,

ჩვენ ვღრმავდებით

და შეხებისას დრო იმალება.

…

შენ გაგახსენდა,

წუხელ როგორ გეჭირა ჩვილი

და უმწეობის გულისცემა სულს გინათებდა…

ისე გიყვარდა, ისე ძლიერ, ისე ძლიერ, რომ შეგეშინდა

და ჩაიმალე შენში,

სადაც ვეღარავინ შემოიხედავს….

 

ზაზუნას სახლი

შენი ხელი,

ჯიბეში რომ ვპოულობ,

ზაზუნასავით დაძვრებოდა

და რომ ვათბობდი,

ისე სწრაფად კარგავდა ყინულს,

ისე დნებოდა, გააზრებასაც  ვეღარ ვასწრებდი.

შენ კი ჩემი მკლავის კარვიდან

ამომხედავდი ზაზუნასავით

და ჩემში ისევ  მეორდებოდა რეფრენის სითბო:

“ზაზუნა ჩემთან ერთად”…

 

ჩვენ ხელებით ვსაუბრობდით,

ჩვენი სათქმელი ეძებდა მხოლოდ შეხების ენას

და სიტყვამდე ვერც კი ვაღწევდით…

 

იყოს ეს ლექსი “ზაზუნას” სახლი,

სადაც ჰობოის ხმა დაიბუდებს

და ზოგჯერ გულში მაინც ვიტყვი:

“ზაზუნა ჩემთან ერთად”.

 

ის დრო, სულ აქვე მეგულება სამოთხესავით,

აქვე და არსად

და გული მუდამ იქით მიმიწევს….

 

* * *

რამდენი ცა გამოვიცვალო,

რამდენი ღამე შევიკედლო,

რამდენი დღე მოვიდეს შენთან,

სულ ჩემზე გავლით…

 

გზად ვჩერდები, ხელს ვიჩრდილავ,

თავს ვეკითხები,

ვისაც ვეძებ,

ნუთუ ჩემში ვეღარ ვპოულობ?!

 

ფსალმუნი

ის სიტყვები, პირველად რომ თქვი უფალო,

ანათებდნენ, როდესაც ჟღერდნენ.

 

შენ შეეწიე ამ ქვეყანას, სიტყვებს ნათელი დაუკარგეს

და ხმოვანებაც ისეთი აქვთ,

თითქოს ქვებზე ჟანგიან თუნუქს

აჟღარუნებენ,

ვინ ამოაღწევს ბნელი ხმაურით

შენს სიწმიდეში,

როცა მრავალი თავის ჭაობში იძირება

და შველას სთხოვს პოლიტიკურ გვამებს,

რადგან არავინ ეგულება იმათზე მაღლა

და საცოდავი ფინიებივით კუდში

დასდევენ –

იმათ, ვინც უკვე მკვდრად იშვა

და აღარ მოკვდება.

 

ჭეშმარიტება არის ყველგან,

სადაც შენ სუფევ,

შენ შეეწიე ამ ქვეყანას, უფალო ჩემო!

 

* * *

ვერ ვიხსენებდი შენს არსებობას

სხვა დროს და სხვაგან,

რაც თავი მახსოვს,

მერამდენე საუკუნეა ერთად ვსულდგმულობთ,

დროს გავყავართ უდროობაში

და თვალები შენი ჩრდილით როცა მევსება,

მკარნახობს  ბგერას,

გულიდან რომ ამოიმღერა

და ვერც კი ვიგებ თუ საიდან ჩნდებიან ხმები,

უნებლიეთ რომ წყვილდებიან?!

ასე ცოდნა-არცოდნის ზღვარზე

სიცოცხლე ჩვენი ისხამდა მტევნებს

და ამოუხსნელ ჟრჟოლით გვავსებდა.

ამოიზარდნენ სახეები გარინდებაში

და თავშესაფარს ჩვენში ეძებენ.

 

აი, მეგზური, ჩვენ რომ მივყვებით,

არ იშრიტება მზერა მისი უკუნისამდე,

ის ანთებს ჩვენში ცეცხლოვან რიტმებს

და მიგვაცილებს დღის და ღამის თბილ კულისამდე.

 

ხორბლის სუნი შემოჰყვება საღამოს ნიავს,

ბავშვობის ყანის ამოსუნთქვაზე.

აქ იბადება ღიღინის პულსი,

ამოხტომას რომ ლამობდა შენგან

და უსმენ ძარღვებს სიმების მსგავსად

და მოუთმენელ სისავსის სუნთქვა

აწმყოში ისმის და სხვაგან არსად!

* * *

ძირულამ მომწვანო თვალი შემავლო,

მიიხედა და გაჰყვა დინებას

იმის საძებნად, ვინც სულ გზაშია

და არასოდეს არ ეძინება.

 

* * *

ის გზა,

რომელსაც ჩემთან მოჰყავდი,

შენს დანახვაზე რომ ვიღიმოდი,

აქ აღარ არის, გეზი იცვალა

და ახლა ჩემზე გავლით მიმოდის…

 

* * *

ბავშვობაში ცა რომ მყავდა ფრენას ვსწავლობდი,

ახლა სიზმარშიც ვეღარ დავფრენ

და ჩემი ცა მიწას ეყრდნობა.

 

მაგრამ სულის თვალს რომ ამიხელ

სამყაროს მჩუქნი და სხეულს ვკარგავ,

და ვგრძნობ სუნთქვის უწონადობას.

 

ზოგჯერ ვშორდები დედამიწას

და გული ისე მეწურება,

უთქმელობაში უდედობის დარდი გუბდება.

 

აუხსნელია ის წუთები, იესო რომ ქვიშაზე წერდა,

წერდა და შლიდა და რასაც შლიდა

თურმე ჩვენში იმახსოვრებდა…

 

* * *

ისე ვიზოგავთ ჩვენ ერთმანეთს

უერთმანეთო დროში,

რომელიც არც წარსულია,

არც მომავალი,

იგი ცეცხლია ყველა დროის,

სულს რომ ათბობს,

უცნობია და ახლობელი,

ისევ ჩვენში რომ აგიზგიზდა

და კი არ გვწვავს,

ისე თბილად გველამუნება,

რომ სამოთხეში გვგონია თავი…

 

უერთმანეთო ერთადყოფნა –

ღმერთში გარინდვა…

 

* * *

შენ რომ ფოთოლი წერილივით გამომიგზავნე

და გამაფრთხილე, შემოდგომამდე არ წაიკითხო,

მაგრამ რომელ შემოდგომამდე,  დღემდე არ ვიცი.

თვალის ფსკერზე დევს ფოთლის კონტური,

მიწაზეც დარჩა ანაბეჭდი,

წიგნში იქცა ჰერბარიუმად

და მე რა ვიცი, ვინ მისახსოვრა

მისი შრიალი, რომ ჩამესმის დასაბამიდან?!

 

მე და მე, ისევ მე და მიწა – ამ ანაბეჭდს ერთად ვინახავთ,

ორნი ერთი ვართ და ჩემთვის ვფიქრობ,

ალბათ, მხოლოდ სუნთქვით მპოულობ,

რაც მიწილადე დაბადებისას.

 

ასე ვარსებობ უმიზეზოდ,

როცა გულით ამოგხედავ –

სიხარულისგან ხმა მებზარება

და თვალებში ბრწყინავს სისავსე…

 

მე მხოლოდ ვეძებ,

ის რეფრენივით ჩემში ცოცხლდება.

 

ისე ახლოს ხარ…  

ჩვენ ისევ ვსუნთქავთ,

ვერც კი ვამჩნევთ როდიდან,

თვალსა და ხელს შუა ისე ვორთქლდებით,

მაინც ვსუნთქავთ თქვენი ნატვრით აღსავსე ჰაერს

და უნებლიეთ ერთმანეთს ვეძებთ…

 

ხანდახან სარკეც თვალს გვარიდებს,

ძლივს მოჩანს ჩვენი მოძრაობა ჰაერისფერი,

გრძელდება ჩვენი პერფორმანსი,

გაამზეურებ შენს რელიკვიებს –

ორასი წლის მინის სამელნეს

და პარიზში საუკუნის წინ ნაყიდ ჰობოის,

მთელი ევროპა რომ მოიარა

და თბილისში ჩაეძინა გაქექილ ყუთში.

 

უხმოდ ნათქვამში დავეძებ ადგილს

და ვნატრობ ფესვი იქვე გავიდგა,

სადაც ვპოულობ სულის მოსათქმელს –

თვალის სხივით და ხმის ტემბრით სრულით

და ვგრძნობ აქვე ხარ, ისე ახლოს ხარ,

რომ სიახლოვით გამითბა სული.

© “არილი”