გიორგი კეკელიძე – წერილი ღმერთს და მამაჩემს

სალამი ღმერთო. ორი წლის წინ კაცი მოვიდა,

აცვია ჩემი გამოცვლილი თხელი შარვალი,
თეთრი პერანგი. არ მოსულა კაცი შორიდან
და დაღლის ვერვინ შენიშნავდა ამ კაცს ნაკვალევს.
როცა მოვიდა, შეიძლება ვერც დაინახეს,
მორცხვი კაცია და სხვის მზერას ფიქრებს უმალავს,
დედამ რომ ნაჭრით დაუფარა ნატანჯი სახე,
იმ ჭრელ ცხვირსახოცს წაიკრავდა თვალზე უმალვე.
და ჩემი თხოვნის ასრულებას თუკი აპირებ –
ჩრდილს ნახავთ, უცხო სიმორცხვისგან ცხრაფერად მოხრილს;
მანდვე იქნება, სამოთხეში, ტყის განაპირას
თხილის ძირებში ამოწვერილ ბალახებს თოხნის.
ეგ კაცი ღამით, როცა იდგა ავი ზამთარი,
როცა ამ ზამთრის გასაძღომად ვზოგავდით შეშას,
წვებოდა ადრე და ლოგინი იყო გამთბარი
და ზღაპრებიდან ყველა ჭინკა ერთად აეშვა.
სალამი ღმერთო. მამაჩემი ახლა მანდ არის.
ადვილად იცნობ, შენ, რომელიც თვალს იტევ ულევს;
როგორც გითხარი, ძირს უთოხნის თხილს ან მანდარინს
და მინდა მისთვის სამი რამე რომ ამისრულო.
მამამ ოდესღაც დაანება თავი სიგარეტს,
ფული ჭირდა და დაანება, ჩვევას უგანა,
ჩამქონდა, ვითომ უარობდა და მერე გარეთ,
ძველ საბძლის უკან ეწეოდა და ვინმეს განა,
იმ საბძლის უკან საკუთარ თავს ემალებოდა.
და დაე ჰქონდეს სიგარეტი – ,,პაპიროზს დალევს’’-
ვერვინ შეამჩნევს, შეუძლია ჩაყლაპოს ლოდად
და ფილტვის ჭაში გამოკეტოს მომწარო კვამლი,
მეორე თხოვნა: წელი ტკივა და ფეხიც ურევს –
ამ საშინელ თოხს მოარიდე და მრუდე ნამგალს,
და ერთხელ მაინც გაასინჯე ისეთი პური
რომ საკუთარი ოფლის სუნი არ ახლდეს ნამკალს.
მესამე თხოვნა: ეთამაშოს ჭადრაკი ვინმეს,
მას ხომ უნდოდა რომ მსოფლიო დაეპყრო ამით
და ერთხელ რობერტ ფიშერისთვის მოაგებინე,
რომ მართლა სულად გადაექცეს ეგ სული-გვამი.
სალამი ღმერთო, ეგ სამოთხე მამაჩემს ყოფნის
მაგ სამი რამით, შენ სამოთხეს სამოთხედ უქცევ –
რომ ჩამომხრჩვალი ოცნებების საყელო თოკი
ცაში აშვებულ ფრანის ძაფად დაუწნა უცებ.
სალამი, მამა, მე ღმერთს უკვე მივწერე შენზე,
ღმერთი დიდია და სურვილებს ასრულებს ღმერთი,
და ახლა შენ გწერ, თუმც სხვა ქარი მაძალებს ბენზინს,
ბენზინს, მანქანას, სამსახურებს, გზებს – რომ გავერთო.
გზა გადაბრუნდა და ურემი ისე გამოჩნდა.
ურემზე ჩემი მკვდარი იწვა და ვერ ვტიროდი,
რადგან ტირილი არ მასწავლეს და ამ გამოცდას
ვერ ჩავაბარებ, მეზობლებთანც შევრცხვები, ჰოდა
შენ მაინც თბილად დაუძახებ შემომწყრალ დედას:
გაჩერდი ქალო, დაანებე თავი ბაღანას!
რაც უნდა ის ქნას! უძინარი სახე აქვს, ხედავ!?
ისედაც ბევრი საქმე აქვს და აღარ დაღალო!
რადგან საწოლის ქვეშ დამალულ ჭუჭყიან ჭინკებს
სულ შენ მიფრთხობდი, როგორც ღამის უცხო მნახველებს
და იქვე სამი კალოში და ორი ვალინკა,
ტალახს იშრობდა და ვეძებდით ქართულ სახელებს,
კალოშების და ვალინკების, ხანაც შპილკების
ქართულ სახელებს ვიხსნებდით, სადღაც გაგონილს,
და სანამ პოვნას ვახერხებდით, ნაცნობი ქშენით
ძილის რელსებზე მოდიოდა სიზმრის ვაგონი.
თუმც ეს სიზმრები თვალის ზურგზე ისე მკაწრავდნენ,
რომ ნაკაწრიდან ძილში ცხელი ცხადი მოწვეთავს
და ცხადი ამბობს: გამარჯობა და უკაცრავად,
ცოტა დრო ისევ დაგრჩენია ცოცხლების მზესთან
რომ უნდა ავდგე და ჩავიცვა, რომ სინამდვილემ
ყველა ტკივილი გადაადნოს გულგრილ საგნებად,
რომ მხოლოდ ძილში შეგვიძლია ასე ადვილად
ჩვენ სიკვდილიდან სიცოცხლისკენ გზების გაგნება.

04/04/17

 

წითელი პარასკევი ანუ მეორე წერილი ღმერთს მამაზე

„ემსგავსე შენ ქრისტეს“

წმინდა გიორგის დაუჯდომელი

რადგან ტკივილი ნიშნავს სულის შიგნიდან კაკუნს,

როცა წასვლა გსურს და შენ სული გიჭირავს კბილით

სულის ნაფლეთად კბილებში ცრი სიტყვების უკუნს,

და მზეს იღამებ, თვალებს ღრუბელს ახურავ დილის.

სალამი ღმერთო, შენ ტკივილი ისწავლე მაშინ,

როცა ცოტა ხნით ჩვენად ყოფნა დაიზეპირე –

ჩვენ კი თხრობითაც გვიჭირს შენი მოყოლა ცაში,

როცა მოაფრენს სამსჯავროზე სულებს ზეფირი.

შენ იცი – რადგან ხმას კი არა, ჩვენს თვალებს უსმენ,

და იცნობ – რადგან ასე მიწად ყოფნის წესია –

ადამიანის თვალებიდან წამოსულ ლურსმნებს,

რომ ეს ლურსმნები ჯვრის ლურსმნებზე უარესია.

თუმცა შენ იცი, ხანაც სადღაც, თხილის ჩეროდან

დახრილი ჩრდილი უნებურად გაგიმეორებს –

იმათზე უფრო, ოქრო-ვერცხლით ვინც გიმღეროდა

და კრიალოსანს აწვალებდნენ ხელებში მდორედ.

სალამი ღმერთო, მამაჩემი შენ არ გიცნობდა,

ბევრ ნათესავზე უფრო გგავდა თუმცა უფალო –

შენს გზებს ბაძავდა უნებურად და მცირედ ცოდვილს,

მინდა სხეული შეუმოსო და დაუფარო.

ის თვალს მიხელდა, ბრმას მიმხელდა სხვა მზერას თითქოს,

როცა ცხოვრების მასწავლიდა დახუჭობანას,

რომ ფეხის ადგმის სასწაულის მსგავსებას ითხოვს,

დღე, როცა ბლიდან ჩამოვარდნილს სისხლი მომბანა.

რომ მას შეეძლო ლამფანაკლულ, უვახშმო ღამით

პურის ნატეხის ხორბლის ულევ ყანებად ქცევა –

როცა ზღაპრებით მივაპობდით უძილო ყამირს,

და მთებს მინდვრებად ან ვაქცევდით უძირო ხევად.

ჰო, მას შეეძლო თბილი წყალი ჩაესხა ტაშტში

და გაყინული დაეთბილა ჩემთვის ფეხები,

ხომ უბრალოა, მაგრამ მზისსწორ სასწაულს ვადრი –

წყალზე გავლას ჰგავს ვარცლზე ცივი ფეხის შეხება.

ოფლად იშრობდა ჭიანჭველის დახოცილ მოდგმას,

შემთხვევით ქუსლით რომ გასრისა და სულ ნანობდა

და ტოტებს, როგორც უნებლიედ გამოსხმულ ცოდვებს

ასხეპდა ხეებს ბნელ დილიდან ღრმა საღამომდე.

როცა ცხოვრებამ მოულოდნელ ჯვარზე გააკრა

დაღვრის მაგიერ, მას სხეულში სისხლი გაუშრა,

და ვერ ნახავდი სადმე ჯვარზე გაკრულ ავაზაკს,

ავაზაკები იქვე ისხდნენ ლოგინთან ურცხვად.

სალამი ღმერთო, აქ მრავალი ჯვარი ასვია,

ჩვენც ვიმეორებთ ჩვენს საკუთარ წითელ პარასკევს

იცი, ეს კაცთა დაყოლილი ბედი და სვეა –

ჯვარზე გავაკრათ, სანამ ჩვენვე ჯვარზე გაგვაკრეს.

და ისიც იცი, აღსადგომად რა ცოტა გვყოფნის,

და გთხოვ, მამაჩემს, შენ გბაძავდა ვინაც, იესო,

რომ დაუბრუნო მკლავში სისხლი და მკლავზე ოფლი,

მიეცი თოხი, ოთხი ძირი თხილი მიეცი.

რომ იშვიათად, მიღმა დაღლის გასულმა რიდით,

მოხრილმა ჩრდილმა, გაპარულმა თხილის ჩეროდან

მეც გადმომხედოს რომელიმე მეათე ციდან –

ღრუბელზე იჯდეს, იღიმოდეს და გიმღეროდეს.

 

უკანასკნელი, მესამე წერილი მამას

ასეც თენდება: ხან მზის ნაცვლად, სული ამოგვდის –

დღე ცარიელი სხეულისთვის უფრო ახლოა –

უფრო ადვილი, რომ გავუძლოთ ტანჯვას ამოდენს

–        შთამომავლობის არარსებულ სამოსახლოებს.

პირში სიჩუმე დავიგუბეთ და მალე დალპა,

ყელში გვიწვეთავს და დუმილი გვწამლავს ნელ-ნელა –

ვიცით, ვერასდროს დავიქუხებთ მომავლის ზალპად,

რადგან ჩირაღდნებს უცებ ცეცხლიც შემოებნელათ.

ჩვენი ცხოვრება უკუღმართად წვრთნიდა ანდაზებს:

ქარი დავთესეთ და მაგიერ ცხელ მზეებს ვიმკით,

თუმცა ქარიშხლებს მოველოდით მტვრის აქანდაზად,

ნაცვლად უდაბნოს აქლემებით გვესტუმრა ცირკი.

სალამი მამა, შენ მორცხვი ხარ, მანდ წოლა გიჭირს,

სასაფლაოზე გასაძლებზე მეტი ხალხია,

ახალ მეზობლებს დაუმალე ოცნების ნიჭი –

ალბათ უთქმელა ზურიკელას თუ გეძახიან.

მარტო გინდოდა და ათასთა შორის აღმოჩნდი,

მანდ, მიწისქვეშა ოთახებში ერთად რომ წევხართ –

ჩუმად ეწევი ალბათ მაქაც, შენ წილ სამოთხეს

ღერ სიგარეტში ცვლი და ჩუმად ეწევი ხესთან.

გაზაფხულია, სათხილეში ბალახებს უკვირთ,

რომ არ ახვედი, არ მოცელე – უკვირთ ბალახებს,

კვირის საგზალი არ ათრიე აღმართზე ზურგით

და დახეთქილი ხელი ბუხარს არ დაანახე.

მაშინც, სოფელში საწვიმარი გეხურა ძველი,

თევზის კონსერვით სავსე იყო ის ჩემოდანი –

და ვეღარც ვფიქრობ, ავადმყოფმა როგორ შეძელი

ამდენი თხილის მოგროვება და ჩამოტანა.

სალამი მამა. ჯერ ის თხილი არ გაყიდულა,

და რომ გავყიდო, მე არ ვიცი, იმ ფულს რა ვუყო,

რაში გავფანტო ტკივილები – ამ თხილის სულად,

თხელ ტომრებში რომ მოქცეულა შენსავით უხმოდ.

იმსიმძიმე ფულს ვერც უძალო გლახაკზე გავცემ,

თუნდაც ათასი ხელის ძალა გაუძლებს განა?

ყველაზე დიდ და უწონო ფულს დედამიწაზე –

ყველაზე დიდ და საშინელ ფულს ამქვეყნად მამა.

შენ ოცნებობდი, სხვა ქვეყნები გსურდა გენახა,

მაგრამ შენი გზა ორ ავტობუსს ვერაფრით გაცდა,

ვიღაცამ ეზო დაგისაზღვრა ცხრა ძირ ვენახად

და შენს თვალებში უსივრცობის დათესა განცდა.

და ამიტომაც, მე დღეიდან, ყველგან წავიღებ

შენს ფოტოს, სადაც სხვა ოცნებებს ითხოვს თვალები,

და გადავირბენთ უმდინარო, დაწყველილ ხიდებს

და მერე ყველა საზღვრის წყველას დავემალებით.

და ამ ფოტოთი შეგახედებ სოფლებს, ქალაქებს

ზღვებს, ღრუბლებს, ღრუბლის მოღლილ ჩრდილში მძინარ მსოფლიოს

და იმ ზღაპრებში გამოკეტილ მთებს დაგანახებ,

შენ რომ გეგონა, იგონებდი, მტვრით გაოფლილო.

განა არ ვიცი, ახლა უცებ მეტყვიან სხვები:

,,თავს ნუ იტყუებ, ის ვერაფერს ვერ დაინახავს,

ვერაფერს იგრძნობს – ყველაფერი უკვალოდ ქრება

რასაც სხეული მოეხვია მიწაზე სახლად’’.

ვიცი, თუმც განცდა მე ცოდნაზე მეტი მგონია,

და ცოდნა ხანაც მე განცდაზე მგონია მდორე

და თუ სიმართლის დავამარცხებთ ფიქრში გოლიათს –

ისე იქნება, როგორადაც გამოვიგონებთ.

ჰოდა, მე ახლა სხვა ცხოვრების დავანთე ცეცხლი,

ვიცი გციოდა და შენს დამზრალ ხელებს ეამათ –

შენ ცოცხალი ხარ, ამ სურათში მინდა და ცოცხლობ –

თან გამომყევი, ახალ გზებზე წავიდეთ, მამა!

2.05.17

© არილი