ინტერვიუ რატი ამაღლობელთან: „საბა“ თბილისის კატაკომბებიდან ამოვიდა, როგორც იდეა, როგორც ღირებულება…

– მოდი, 20 წლის წინანდელ ლიტერატურულ სინამდვილეში გადავინაცვლოთ. საბას შექმნის სურვილი სწორედ მაშინ დაიბადა. ვინ იყავით ამ იდეის სათავეებთან? როგორ გაჩნდა პრემიის დაარსების იდეა და როგორ შეძელით მისი სისრულეში მოყვანა? რა გამოხმაურება მოჰყვა ამ წამოწყებას ლიტერატურული წრეებიდან?

– 90-იანი წლების ბოლოს ლიტერატურული სარდაფი მნიშვნელოვანი ადგილი იყო ახალგაზრდა მწერლებისა და მკითხველებისათვის. აქ, ახალ თაობასთან მოდიოდნენ კლასიკოსები: ვახუშტი კოტეტიშვილი, მიხეილ ქვლივიძე, ანა კალანდაძე, მუხრან მაჭავარიანი, გურამ დოჩანაშვილი. მაშინ ჩვენთვის მნიშვნელოვანი იყო ცოცხალი შეხვედრები და ტექსტების ცოცხალი კითხვა. მკითხველთან ურთიერთობის ამგვარი ფორმატი ძალიან ახალი იყო და, იმავდროულად, ორგანულიც. ამ შეხვედრების ორგანიზებაში ბევრი ადამიანი  მონაწილეობდა: რეჟისორი დათო ჯანელიძე, მუსიკოსი დათო ევგენიძე, მწერლებიდან – დათო ტურაშვილი, ზალიკო სამადაშვილი, ბასა ჯანიკაშვილი, ირაკლი კაკაბაძე, ლაშა ბუღაძე და მე. ამას იმიტომ ვიხსენებ, რომ „საბა“ რეალურად 90-იანების სარდაფიდან, შეგვიძლია ვთქვათ, თბილისის კატაკომბებიდან ამოვიდა, როგორც იდეა, როგორც ღირებულება, როგორც ერთგვარი სულისკვეთება. მაშინ სარდაფის ზემოთ, დღის სინათლეზე ლიტერატურული პროცესები სულ სხვაგვარი იყო. ათასჯერ გატკეპნილი, მჟავანაძისდროინდელი სკოლის სახელმძღვანელოებიდან ამოღებული საზეპიროსავით დაზუთხული, მერე მრავალგზის შელახული და გაცვეთილი (აქ მკაფიოდ ხაზს ვუსვამ ლიტერატურულ პროცესებს და არ ვგულისხმობ მხატვრულ ნაწარმოებებს). ქართულ ლიტერატურას მკერდზე ორდენებს მაშინდელი მთავრობა ჰკიდებდა. გასული საუკუნის 70-იანი წლებიდან მოყოლებული, შევარდნაძის ხანდაზმული ნომენკლატურა და ქართული ლიტერატურა ერთმანეთს ისე შეეთვისა, რომ რთული იყო გაგერჩია მწერალთა კავშირის მოხელე და მთავრობის „აპარტჩიკი“. არსობრივად ისინი ერთ სისტემას ქმნიდნენ და წარმოადგენდნენ. მაშინ ჩვენი მიზანი იყო ლიტერატურის შეფასების პრივილეგია ხელისუფლებისთვის ჩამოგვერთმია, ვფიქრობდით, რომ ეს არა ძალაუფლების მქონეთა საქმე, არამედ თავად ამ სფეროში მყოფთა უფლება და პასუხისმგებლობა იყო. საამისოდ მოვიფიქრეთ ლიტერატურული კონკურსის კონცეფცია და კერძო ფინანსების მოსაძიებლად ჩვენს მეგობარს, მამუკა ხაზარაძეს მივმართეთ. მამუკამ იდეა ელვისებურად აიტაცა და მაშინდელი რუსთავი 2-ის ხელმძღვანელს, ეროსი კიწმარიშვილს დაურეკა. მეორე დღეს შევხვდით. ეროსის და მამუკას ინიციატივით მომავალ ლიტერატურულ პროექტს უკვე თიბისი ბანკთან ერთად მედიაჰოლდინგი „რუსთავი 2“ ედგა მხარში. ეს კი უკვე „საბას“ განვითარებისა და მდგრადობისათვის მნიშვნელოვანი წინაპირობა იყო. „საბას“ გარშემო ლიტერატურულ წრეებში გამოხმაურება საკმაოდ არაერთგვაროვანი იყო, დაიწერა წერილები, ბევრი გვემიჯნებოდა, გახმოვანდა არაერთი „შეთქმულების თეორია“, ახლა რომ ვიხსენებ, სრულიად შლეგური და ფანტასმაგორიული. მამუკა და მე ვხვდებოდით მწერლებს, ვაცნობდით ჩვენს იდეას. შევხვდით ოთარ და თამაზ ჭილაძეებს, თამაზ ჩხენკელს, ნოდარ კაკაბაძეს, დავით წერედიანს, ვახუშტი კოტეტიშვილს, ზურაბ კიკნაძეს. მათგან უპირობო და მძლავრი მხარდაჭერა ვიგრძენით, ეს დაუვიწყარი შეხვედრები იყო, ზოგჯერ მწერლებთან სახლში, ხშირად კი სუფრასთან.

– „საბა“ საკმაოდ სიცოცხლისუნარიანი აღმოჩნდა. 20 წელი – ეს უკვე ისტორიაა. საბოლოოდ, როგორ შეიძლება შეფასდეს „საბას“ გავლენა მიმდინარე ლიტერატურულ პროცესზე? მსმენია, რომ ზოგჯერ ავტორები სწორედ „საბასთვის“ წერენ და გამოსცემენ წიგნებს. რეალურად, შეიძლება ამდენად დიდი მნიშვნელობა ჰქონდეს ლიტერატურულ პრემიას, რომ მან განსაზღვროს ლიტერატურული ცხოვრება ესთეტიკის, დისკურსის, შემოქმედებითი პროცესის თვალსაზრისით?

– „საბა“ რომ უკვე ასეთი ახლობელია ბევრისთვის, ეს მართლაც დიდი და გააზრებული შრომის შედეგია. მრავალი იმედის მომცემი ინიციატივა გვინახავს უკანასკნელი 20 წლის მანძილზე, თუმცა მალევე ჩამქრალა და მივიწყებულა.

ვფიქრობ, „საბას“ მდგრადობის საიდუმლო იმაშია, რომ ის თავისი არსით და კონცეფციით არანაირ კონიუნქტურაზე არაა მორგებული. მრავალი ბრალდების მიუხედავად, იგი არცერთი სოციალური თუ ლიტერატურული ჯგუფის კერძო ინტერესს არ გამოხატავს. მე დიდად არ მიყვარს ციფრები და სტატისტიკა, თუმცა როცა საქმე განვლილ 20 წელს ეხება, ციფრები ზუსტი და მიუკერძოებელი ანალიზის საშუალებას გვაძლევს. მისი ისტორიის მანძილზე „საბას“ ჟიურიში 90-მა ადამიანმა იმუშავა, რაც გულისხმობს ყოველ წელს 90%-ით განახლებულ ჟიურის. თავად პრემია კი 200-ჯერ გაიცა 150 ავტორზე, აქედან ზოგმა ერთხელ აიღო, ზოგმა რამდენჯერმე. დამეთანხმებით, სკეპტიკური თვალისთვისაც შთამბეჭდავი მასშტაბია. საქართველოში არ მეგულება მსგავსი მოცულობის არათუ ლიტერატურული, არამედ სხვა სახელოვნებო ტიპის აქტივობა.

თუმცა „საბას“ მე ერთგვარ სტიმულად, ლიტერატურული პროცესების მაპროვოცირებლად უფრო აღვიქვამ, ვიდრე მის განმსაზღვრელად.

– რამდენად შეიცვალა საბამ თავისი ისტორიის მანძილზე მიზნები და ამოცანები? თუ თავისი თავდაპირველი ჩანაფიქრისა და სულისკვეთების ერთგული დარჩა? რა იყო ის სირთულე, რასთან ადაპტირება და გამკლავებაც უწევდა მას?

– რასაკვირველია, ფორმები იცვლება და იხვეწება, თუმცა მიზანი თავდაპირველია, ესაა ლიტერატურის, როგორც სოციალური და შემოქმედებითი სფეროს მაქსიმალური თავისუფლება ან დღეს უკვე ასეც შეიძლება ითქვას – საქართველოში თავისუფალი, თანამედროვე ლიტერატურის ხელშეწყობა და განვითარება. ამავე დროს, ხშირად დგება მომენტი, როდესაც არსებული მონაპოვარი უნდა დაიცვა. წარმოიდგინეთ, დღეს რომ მარტო წულუკიანის კულტურის სამინისტროს კულტურის პოლიტიკისა და „ლიტ. პრემიების“ ანაბარა იყოს თანამედროვე ქართული ლიტერატურა. აღარ გავაგრძელებ. „საბა“ წლებია, ქმნის და მყარად იცავს ლიტერატურაში თავისუფლების მაღალ სტანდარტს, რომელსაც ვეღარანაირი ხელისუფლება ვეღარ დასცემს ძირს, დიდი სურვილისა და ფაფხურის მიუხედავად.

– უკვე დიდი ხანია, “საბას“ პრემია იქცა ერთ-ერთ, შეიძლება ითქვას, ყველაზე მნიშვნელოვან მარკერად ლიტერატურის შეფასებისათვის. კითხულობენ და აღიარებენ იმ წიგნებს, რომლებსაც „საბა“ გამოარჩევს, ტექსტი, რომელიც პრემიის თვალსაწიერის მიღმა დარჩება კი, დიდი ალბათობით, უყურადღებობისთვის არის განწირული. როგორ გგონიათ, რისი წყალობით მოიპოვა „საბამ“ ასეთი, თუ გაზვიადებული არ იქნება ეს სიტყვა – „ძალაუფლება“ თანამედროვე ლიტერატურასთან მიმართებით და რა ამოცანების, პასუხისმგებლობის წინაშე გაყენებთ ეს „ძალაუფლება“?

– პასუხისმგებლობა მართლაც დიდია. ამ გზაზე შეცდომებიც ყოფილა, თუმცა არა ისეთი, რომ თანამედროვე ქართული ლიტერატურისათვის „საბას“ არსებობით მოტანილი სიკეთეები ეჭვქვეშ დაეყენებინა. მე მწამს, რომ ყველა კარგ წიგნს საკუთარი ბიოგრაფია გააჩნია, ზოგი ათასწლეულები ცხოვრობს, ზოგი მკვდრადშობილია. „საბას“ თუ კარგი ტექსტი გამორჩა, არა მგონია, ის ამის გამო წაუკითხავი დარჩეს. მაგალითად, 2003 წელს ჟიურიმ აკა მორჩილაძის „შენი თავგადასავალი“ დააჯილდოვა წლის საუკეთესო რომანში. იქვე, საფინალო სიაში იყო ზაირა არსენიშვილის საოცარი ტექსტი „ვა, სოფელო“, დღეს ნამდვილად ვერ ვიტყვით, რომ „საბას“ აუღებლობამ რამე დააკლო ამ ტექსტს, ვერც იმის მტკიცებას შევუდგებით, რომ აკა მორჩილაძის „შენი თავგადასავალი“ მაშინდელი ჟიურის ახირება იყო და ეს ტექსტი ჩვენს ლიტერატურულ ქრესტომათიას არ დარჩება, ვფიქრობ, რომ პირიქით. ასეთ თემებზე პოლემიკა და დისკუსია კი მართლაც მნიშვნელოვანია, რომლის შესაძლებლობასაც „საბას“ არსებობა ნამდვილად იძლევა.

– რა პრინციპებით და კრიტერიუმებით ხელმძღვანელობთ ხოლმე ჟიურის წევრების შერჩევისას? და როგორია მათი მუშაობის პროცესში თქვენი, ორგანიზატორების ჩართულობა? თუ იღებთ მონაწილეობას თუნდაც ქართულ ლიტერატურაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილის ნომინაციის განხილვაში?

– მნიშვნელოვანია ჟიურის წევრების ყოველწლიური როტაცია, ასევე, წევრთა შორის ჟანრული და გენდერული ბალანსის დაცვა, რაც საქმეს მრავალმხრივ ართულებს. ყველა არაა მზად ფინალურ სიაში ვერ მოხვედრილი ავტორების ლანძღვა-გინება აიტანოს, რადგან არიან ავტორები, რომლებიც ლიტერატურულ პოლემიკას პირდაპირ დედის გინებას ამჯობინებენ. ჩვენი, ორგანიზატორების უპირველესი ამოცანაა ჟიურის საქმიანობის ხელშეწყობა, მათი საკონკურსო წიგნებით აღჭურვა, შეხვედრების დაგეგმვა და ორგანიზება, მათთვის კონკურსის წესების გაცნობა და პროცესის მოდერაცია. ორგანიზატორებმა შესაძლოა ჟიურისთან ერთად იმსჯელონ „ქართულ ლიტერატურაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილის“ კანდიდატებზე, რაც რეკომენდაციის ფორმატს არასდროს გაცდენია, საბოლოო გადაწყვეტილებას, ბუნებრივია, ჟიური იღებს.

– მიუხედავად იმისა, რომ, ალბათ, თქვენი ჩანაფიქრით, „საბა“ ის პრემიაა, რომელიც ყველასთვისაა და რომლის კარიც ყველა ავტორისთვის ღიაა, მაინც რჩება მის მიღმა ჩვენი ლიტერატურის გარკვეული ნაწილი. მაგალითად, მწერალთა კავშირი სრულიად ალტერნატიული სამყაროა თავისი პრემიებითა და ჯილდოებით. გასაგებია, რომ კონკურსის დებულება მონაწილეობას არავის უკრძალავს, მაგრამ მაინც თუ გიფიქრიათ იმაზე, რომ„საბა“ მთელ თანამედროვე ლიტერატურას ბოლომდე ვერ მოიცავს და მის მიღმა რჩებიან გარკვეული ლიტერატურული ჯგუფები? ამას პრემიას საყვედურობენ ხოლმე.

– ვფიქრობ, რომ „საბა“ მნიშვნელოვნად მოიცავს თანამედროვე ქართულ ლიტერატურას. არა მგონია, თანამედროვე ქართულ ლიტერატურაში მნიშვნელოვანი ტექსტები „საბასგან“ შორს, სადმე განცალკევებით განიხილებოდეს და ისინი „საბაზე“ არ იყვნენ წარდგენილნი, თითზე ჩამოსათვლელი გამონაკლისების გარდა.

– ვინ არიან ის ადამიანები, ვინც „საბას“ ქმნიან? ვინ იყვნენ და არიან წლების მანძილზე პრემიის საორგანიზაციო გუნდის წევრები და როგორია მათი ფუნქციები?

– 2002 დან 2018 წლამდე „საბას“ ორგანიზებაში ჩართული იყო მაია ძირკველიშვილი, შეიძლება ითქვას, „საბა“ მის ხელში გაიზარდა და ფეხიც მაიკოს მზრუნველობის ქვეშ აიდგა. 2018 წლიდან პრემია „საბას“ დირექტორია ირინა ჯავახაძე. ირინასთან ერთად პრემია იზრდება და კიდევ უფრო ვითარდება. ირინა ასევე ხელმძღვანელობს „საბას ელექტრონული წიგნების სახლს“, სადაც უამრავ ელექტრონულ წიგნთან ერთად მრავალი ხმოვანი წიგნიცაა განთავსებული. ორივე პლატფორმა- „საბას“ პრემია და „საბას“ელექტრონული ბიბლიოთეკა – ერთმანეთს ავსებს, ავითარებს. ირინას, გუნდთან ერთად გადამწყვეტი როლი აქვს ამ საქმეში.

მინდა ვისარგებლო და მადლობა ვუთხრა „საბას“ მთელ გუნდს ამისთვის: ირინა ჯავახაძეს, ნატა ჟვანიას, დიანა ანფიმიადის, სალომე მჭედლიძეს, გიორგი ჯანჯღავას, ბექა შეწირულს, ანასტასია ჯღარკავას, ნიკა ბერიძეს, თაკო ტურაშვილს, კომპანია „ლივინგსტონის გუნდს“ „საბას“ შესანიშნავი აპლიკაციისთვის. აქვე, აუცილებლად უნდა ვახსენოთ „თიბისი“, რომელიც „საბას“ სახით მეოცე წელია უყოყმანოდ გვერდში უდგას თანამედროვე ქართული ლიტერატურის განვითარების უმნიშვნელოვანეს პროცესს. განსაკუთრებული მადლობა ვახო ბუცხრიკიძეს, ნინო ეგაძეს, მაშო სამადაშვილს, მარი ლორთქიფანიძეს და, რასაკვირველია, ცალკე მამუკა ხაზარაძეს, რომლის გარეშეც „საბა“ არ იქნებოდა.

– შეგიძლიათ გაიხსენოთ რომელიმე ავტორის განსაკუთრებული ემოცია „საბას“ მიღებასთან დაკავშირებით? ვისთვის აღმოჩნდა ჯილდოს გადაცემა უცნაური, განსაკუთრებულად ემოციური და მოულოდნელი?

– პანდემიის გამო განსაკუთრებული იყო ბოლო ორი წელი, ცნობილ მიზეზთა გამო „საბამ“ შეიცვალა ფორმატი. რის გამოც, ამ 2 წლის მანძილზე უკლებლივ ყველა ლაურეატის ტყუილითა და სხვადასხვა ხრიკებითა თუ ფანდებით გარეთ გამოხმობა და პრემიის გადაცემა მოგვიწია. სიხარული და რეაქციები მართლაც განსაკუთრებული და დაუვიწყარი იყო. მე გივი შაჰნაზარს გავიხსენებდი. პრემიის გადაცემის დროს, მთელი გადამღები ჯგუფი სიხარულის ცრემლებით აზლუქუნდა, მათ შორის, ჩვენი უდრეკი, ყოვლის მნახველი და ცხოვრებისგან შეძენილი ნეიტრალურობით გამორჩეული ოპერატორებიც.

– წლებია, საბას კრიტიკოსებიცა და კეთილისმსურველებიც ითხოვენ, რომ საზოგადოების ინტერესი და ცნობისმოყვარეობა უფრო მეტად დააკმაყოფილონ ჟიურის წევრებმა. იმისთვის, რომ ტექსტებზე მსჯელობის, განხილვის, რეფლექსიის პროცესს ბიძგი მიეცეს, იქნებ მართლაც საჭიროა, ჟიურის წევრებმა აიღონ პასუხისმგებლობა და კონკურსის შედეგებზე მეტი ისაუბრონ გარკვეული არხებით? მაგალითად, როგორც ეს დათო გაბუნიამ გააკეთა წელს „არილთან“ ინტერვიუში. კარგი იქნება, თუ ისინი საჯაროდ ისაუბრებდნენ საკუთარ შეხედულებებზე, განწყობებზე, ერთობლივი დისკუსიის შედეგებზე… ეს, ვფიქრობ, ძალიან წაადგებოდა ლიტერატურულ პროცესს…

– გეთანხმებით, ეს მართლაც ძალიან კარგი და გამორჩეული იყო, რაც დათომ გააკეთა, მაგალითის მიმცემი, სწორი პრეცედენტი. იმედია, მას სხვებიც მიბაძავენ.

– რამდენად ხშირად ხდება, როცა პირადად თქვენ ჟიურის გადაწყვეტილებებს არ ეთანხმებით? ხომ არ გაიხსენებდით, თუნდაც ერთ სახასიათო შემთხვევას?

– მსგავსი რამ ძალიან ბევრჯერ მომხდარა და ეს ასეც უნდა იყოს, პრემია არაფრით არ უნდა ჰგავდეს ორგანიზატორის ლიტერატურულ გემოვნებას. თავიდან უცნაური იყო ამის გააზრება; ვფიქრობდი, რომ უსამართლობასთან გვაქვს საქმე. როდესაც ადამიანს რამე მოსწონს და ისე არ ხდება, როგორც ეს მას წარმოუდგენია, ყოველთვის ფიქრობს, რომ აქ უსამართლობას ჰქონდა ადგილი, თუმცა ძალიან მალევე მივხვდი, თითქმის პროცესის პარალელურად, რომ უნდა გავხდე ჟიურის მუშაობაში სრულიად უმნიშვნელო ფიგურა. როგორც ლიტერატორს, პოეტს, საკუთარი აზრის მქონე ადამიანს მთლიანად უკან უნდა გამეწია საკუთარი თავი და ეს მართლაც საინტერესო გამოცდილება იყო. ერთია, როცა ამას გარკვეული ასაკის ადამიანი ცოდნითა და გამოცდილებით აკეთებს, ხოლო მეორე, როცა სრულიად ახალგაზრდა დგები მსგავსი გამოწვევის წინაშე.

ახლა რომ ვფიქრობ, ზედმეტი კეკლუცობის გარეშე, მიმაჩნია, რომ ეს მნიშვნელოვანი გამოცდილება და მონაპოვარია, როგორც ჩემთვის, ისე „საბასთვის“.

– 20 წლიანი ციკლი დასრულდა და პრემია განვითარების ახალ გზებს, ფორმებს უნდა ეძებდეს. თუ აპირებთ რამე სიახლის დანერგვას? ან ახალი ნომინაციის დამატებას? ხშირად მომისმენია გულდაწყვეტა იმასთან დაკავშირებით, რომ პრემია არ გაიცემა საბავშვო ლიტერატურის ნომინაციაში. ამ საკითხზე რა აზრის ხართ?

– საბავშვო „საბაზე“ ბევრი გვიფიქრია, ძალიან კარგი კონცეფციაც გვაქვს

ქართული საბავშვო ლიტერატურის განვითარებასთან დაკავშირებით. ვფიქრობ, არსებულ ნაწარმოებებში კი არ უნდა გავცეთ პრემია, არამედ ახალი საბავშვო ლიტერატურის შექმნას უნდა შევუწყოთ ხელი. თემები და მიმართულებები წინასწარ უნდა გამოცხადდეს და საგრანტო სისტემით დაფინანსდეს და ასე წახალისდეს სრულიად ახალი საბავშვო ლიტერატურის შექმნის პროცესი. საამისოდ ბევრი მოსამზადებელი სამუშაო გავწიეთ, მაგრამ ხან სამყაროულმა, ხან კი ადგილობრივმა პრობლემებმა ბევრჯერ შეგვაფერხა. იმედი გვაქვს,

ამ კუთხითაც მალე გვექნება სიახლეები.

– როგორი იქნება წლევანდელი საიუბილეო საბა? რამე სიურპრიზს ხომ არ უმზადებთ მკითხველს? როგორ აპირებთ ამ თარიღის აღნიშვნას?

– რაღაც ადგილებში, რაღაც წერტილებზე ხანდახან საჭიროა დაბრუნება, ამგვარი დაბრუნება, ჰომეროსიდან მოყოლებული, ლიტერატურასაც უყვარს. 20 წლის წინ ჩვენ მთაწმინდაზე, ძველი ფუნიკულიორის ზედა სადგურზე, ნანგრევებში გავხსენით „საბა”. წელს ჩვენ მთაწმინდაზე დავბრუნდებით. არ გადავაჭარბებ, თუ ვიტყვი, რომ „საბასთვის” მთაწმინდა ითაკასავით არის და ჩვენც, ზუსტად რომ, 20 წლის მერე ვბრუნდებით ჩვენს ითაკაზე.

– გვიხარია, რომ წელს „საბასა“ და „არილის“ ინტენსიური თანამშრომლობა შედგა. ვფიქრობ, ჩვენ შეგვიძლია, ერთობლივი ძალებით უფრო მეტი ადამიანი დავაინტერესოთ ლიტერატურით. გარდა ამისა, კარგი იქნება, თუ ჩვენი თანამშრომლობის ფარგლებში კონკურსის შედეგების უფრო ფუნდამენტურად განხილვის, შეფასების და დისკუსიის წამოწყების საშუალება მოგვეცემა. რას ფიქრობთ ამაზე?..

– „არილი“ მიყვარს, დასაბუთებული ეჭვი მაქვს – ეს სიყვარული ობიექტურია და ორმხრივი, ჩემი პირველი ლექსები აქ დაიბეჭდა 1995 წელს. ჩემთვის „საბას” მსგავსად, თანამედროვე ქართული ლიტერატურა და მისი განვითარების დინამიკა „არილს” უკავშირდება”. არც ისაა შემთხვევითი, რომ „საბას” პირველივე ჟიურის შემადგენლობაში ამ გამოცემის მაშინდელ ერთგულ ავტორებთან; ზურაბ კიკნაძესთან, ნოდარ კაკაბაძესთან, თამაზ ჩხენკელთან ერთად – „არილის” რედაქტორი, მალხაზ ხარბედიაც იყო. ასე რომ, ჩემთვის „საბას” და „არილის” თანამშრომლობა, სრულიად ბუნებრივი და ორმაგად სასიხარულო ამბავია. მომავალი თანამშრომლობის შინაარსსა და ფორმებს ალბათ „არილის” მკითხველი თავად იხილავს.

© არილი