* * *
სახლებმა დაავიწროვეს დღე,
კარებში მოწეწკილი სინათლისგან
რას ელოდები?
ჰორიზონტის დევნას?
თვალის პური ესაა,
სივიწროვემ თუ გააშუშა,
წვეტიან მზერაზე წამოცმულ ნაგავს
ხასიათში ჩაგიყრის,
ხიფათიდან კაშკაშს ვეღარ გამოადნობ!
ნაკვეთს მოგიზომავს,
შიგადაშიგ ქაღალდის ყვავილებით –
მინდვრის პოპარტი
ფეხი თუ დაადგი, სისხლს ამოასხამენ,
შუშის ჭურჭელზე მითითებულს;
დარჩენილ წყალზე, გადაღვრილ მინაზე,
ბოლო შუქს ეჭიდებოდა – ქინქლების თაიგულს
მტკივნეულია, ნამტვრევები იკბინებიან…

იალბუზზე

დენთის კასრი

დედის წყევლებს,
შვილიშვილები რომ მოჰყავთ ახლა,
ბავშვობაში ნაფოტებად ვაცურავებდი.
დედის დარიგებებზე,
ახლა რომ მათი უძაღლო მწყემსი ვარ,
წინათ ფრთები მეტრუსებოდა.
დედის ლოცვა ალვის ხე იყო მუდამ,
ახლა მახვილია ბასრი.
და ვალმოხდილ დედას მოვუგორდი:
დაწყევლილი, დარიგებული
და ლოცვით ჩამქრალი დენთის კასრი.

დაღლილობა

ქალი ვარ,
ყველაზე ბუნებრივად
დაღლილობისკენ მივდივარ,
თორემ ქორწილში,
მაყრებს შორის ჩავლისას
ხმლები მაღლა რომ ეჭირათ,
არაბუნებრივად ვუღიმოდი მათ,
ვინც ვარდებს და
კანფეტებს მესროდა,
რადგან ვარდები ბენებრივად იჩხვლიტებოდნენ,
კანფეტის ქაღალდშიც
ბუნებრივი ქვები იყო გახვეული
და ნეფემ ვერ გაუძლო,
არაბუნებრივად გამექცა,
შუამდეც არ მომყოლია.
წამოვიწყე მარტოობის
აქცია:
თვითონ გავტეხე თეფში,
თაფლითაც ჩავიტკბე
მჟავე ხასიათი.
სარეცელთან დაღლილობა მელოდა,
მომეხვია და საწოლზე წამომაქცია.

გამეორება

პირველი შვილი
რომ გავაჩინე,
მივხვდი, თავი გავყიდე,
ძალიან განვმეორდი,
მეორე უკუღმა დავბადე,
მესამე – საკეისროთი,
მეოთხეც მე ვიყავი
და მეხუთემდე ავედი.
ცოცხი და ლექსიც
დავიმგვანე,
ამიტომ ყველაფერში
ვიქექები,
რაშიც ჩემი თავი დავინახე
ან ჩავაქციე.
დედაჩემსაც ვუთვალთვალებ,
ვარდებით ვაჩუქურთმებ,
ეკალსაც ვუჩხვლეტ ხოლმე,
რომ სურათად არ გადაიქცეს.
დედაჩემიც თურმე გამიმეორებია,
ახლა უკვე ნასწავლს ვიმეორებ,
ხელებითაც ავყვებ-ჩავყვები,
რომ არ დამავიწყდეს.

იდიომა

უმოკლესი გზა ვარ,
როგორც ანდაზა და აფორიზმი,
რაც შეიძლება საწინააღმდეგოდ
შემომიტრიალდეს.
მარტო ლოცვისას ვიტკეპნები
ერთ ადგილას,
ვითომ ფეხს ვიდგამ,
ოღონდ იქვე მივდგებ-მოვდგები ხოლმე,
საკუთარ ლექსიკონში.
ერთი სულსწრაფი ტიპი ვარ,
ფეხის არსად გამდგმელი.
მხოლოდ მაშინ,
როცა კალმით ვამოკლებ მანძილს,
ადგილიდან მოვწყდები ხოლმე
ლექსის დასაბადებლად.

ბიოგრაფია

ჩემს მძიმე ბიოგრაფიას
კი არ ვყვები,
კბილებივით ვაკრაჭუნებ
ბებიის კუდად გამობმული,
დედის გაგრძელებებით
ქმარმა დამაკონკრეტა,
მაგრამ სასვენ ნიშნად
ვერ ივარგა
და ერთმანეთს გადავებით.
ახლა ჩემს შიშველ ნერვებს
ვცვლი კარგ ძახილის ნიშანზე,
რადგან ისტორიიდან
ლექსზე გადავიშალე.

გაზაფხულზე ხდება

სიყვარულს ვეძებდი
და რაღა არ
დავიტეხე თავზე,
ბუნებით ხე ვარ
და გაზაფხულზე
მივეშვები ხოლმე
გატყევებამდე:
ჩემი სიტლანქიდან
მაღლა გავრბივარ,
გულს ვერ ვეწევი…
მაინტერესებს,
ვინ ეფერება
ჩემს შიშველ
კენწეროს.

მე ვარ კომბლე

დატვირთული დღის ბოლოს
შავ დღეში ვარ ჩავარდნილი:
დალილავებული, დაწურული,
თოკზე გაფენილი
ერთი დღის გამოფენა ვარ,
ჩემს ნაცვლად
სარეცხი იქნევს
ხელ-ფეხს ბეჯითად.
ღამით მე,
რაც ვარ დარჩენილი,
შვილებს დავისვამ წინ,
კბილებს ვაკრეჭინებ:
ხუთივეს ჩემი ჩიჩია აქვს
კბილში ჩარჩენილი.

თვითმკვლელი

ჩემი სახლიდან
საჭმელების სუნი არ გამოდის,
აქ ლექსები დუღს
და ორთქლი
თვალებს მიწყლიანებს.
ბავშვობაში, როცა მამწარებდნენ,
საშველად დედასთან კი არა,
ლექსებთან გავრბოდი,
თავზე ხელის გადასმით
შურისსაძიებლად რომ მაბრუნებდნენ ადამიანებთან.
აუტანელს მეძახდნენ ყველანი,
რადგან ვლეწდი და ვშლიდი,
ვძარცვავდი მათ,
პირი რომ მქონოდა
ლექსებთან მისასვლელად –
იქ ვინელებდი ნაძარცვ-ნაქურდალს.
რა ვქნა ახლა,
ყველა და ყველაფერი
ლექსებში ავრეკლე –
ასე შური ვიძიერ მათზე
და ახლა მოსაკლავად
დამდევენ ლექსები.
ვზივარ, წინ მიდევს
ფურცელი და კალამი –
თვითმკვლელის იარაღია
ესენი.

ღუზა

ძილში ჩავიძირე,
მაშველი რგოლია
ჩემი სიზმარი,
როგორმე უნდა მოვიხელთო.
ქინძისთავივით გავეყრები
უდროო დროს
და მეღვიძება.
ძილის ტალღებით ვარ
აწეწილ-დაწეწილი,
მოულოდნელ დილაში
ამოყვინთული.
ბალიშის კუნძულს
ჩაფრენილი,
ზეწარს გადავფერთხავ
სარკმელში –
ასე მყარზე გადასვლას
განვიცდი,
ღუზასავით მოვბარბაცებ აქეთ,
ისე მღვრიეა ცხადი,
სად ჩავეშვა,
არ ვიცი.

შეტოპვა

სიბერეს მოვიზომებ – მეთქი
და ისე ჩავიცვი,
მხოლოდ თვალები მიჩანს.
ხელს მაძლევს კიდეც,
ჩემი მდევრებისგან მიცავს.
თავს დამტყდარ სიმშვიდეს
ხელში ვატრიალებ სახრედ,
სიბერით გავიმართლებ
ხელებაფარებულ სახეს.
რამდენმა შეჩვეულმა ჭირმა
მომასვენა,
რომ ვეღარ მიცნო,
შვილებს ბებია ვგონივარ,
ქალობა მადგია ტანზე,
ვიწროდ.
სიბერე გაუგებრობაა,
გარს შემომერტყა
ფარღარღალა შენობას
და თავს ვეღარ ვიძვრენ მისგან.
მგონი, ძალიან შევტოპე.

უკანდახევა

უკანდახევა რომ დავიწყე,
დედამიწა მაინც წაღმა
ტრიალებდა,
თავი ვერ გავიტანე.
უკან-უკან მოსიარულეს
აწმყო მესობოდა თვალში,
ვერაფერს წამოვედე შესაჩერებლად.
უკუღმა რომ ვიარე,
გვერდში აღარავინ შემრჩა,
ჩემს წარსულში გაიხლართნენ.
ბედუკუღმართობას თვალები
ავუჭრელე,
ვითომ უკან ვიხევ,
მაგრამ ასე მანძილს ვკრეფ,
წინ გასაჭრელად.

არჩევანი

ბოშასავით ვცხოვრობ
ავტობუსიდან ავტობუსში,
აქ ვჭამ, აქ ვწერ
და მიყვარს.
უკან მომდევენ ქუჩები,
ფლორა-ფაუნა.
საერთოდ, ქალაქი
მომდევს უკან
და მეც ვეღარ ვწუწუნებ მასზე:
მისი თუ უიმისო ვარ.
მახსოვს: ბავშვობას თავს
ვერ გაფარებდი,
მცემდნენ ხოლმე
და დიდობას მივეტმასნე კი არა,
გულამოღებული კაბით
შემიტყუეს და დამცინოდნენ,
წესებს რომ ვარღვევდი.
ახლა სიბერისკენ ვიხრები,
მაგრამ თუ ვრისკავ,
იქიდან ვინღა გამომაჩოჩებს.
ამიტომ ბოშასავით
ბორბლებზე ვდგავარ,
ავტობუსის ფანჯარას აკრული
ვეჯღანები სახლებს: ბებრებს და ახალგაზრდებს,
ადამიანებსაც.
,,ბარემ ცირკი იყავი!” – ჩემს თავს ვეუბნები.
ისედაც, განა ცირკმა
საქმე არ გამიჭირა?
გრძელსაყურებიანს,
ჭრელი კაბა მიფრიალებს, მგონია და
თურმე დროშა მიჭირავს.

სასიკვდილო ორთაბრძოლები

ატმისკენ პირი არ მიქნია,
მარტო გული გავუსინჯე,
სადაც წვეტიანი კურკის
მუშტი დევს
ვაშლისგან განსხვავებით,
ვისაც გული ისე გაუწვრილდა,
რომ თვითონ იქცა მუშტად
ეს ხავერდოვანი სეზონი
ატმის კურკებს უჭირავთ,
მიწაშიც რომ აგრძელებენ
სასიკვდილო ორთაბრძოლებს.
გადაპარსული ვარდისფერი თავები
და ტკბილი სურნელი კი
მაშრიყით მოსული მტრის მსგავსია,
ნელ-ნელა ქართლის
გზისპირებს მოედება.
ვაშლები უფრო ქართველებს გვანან,
ცარიელა მუშტები არიან.
მაგრამ თუ მკვახე-მკვახე ლაპარაკი
ნაადრევია,
მაშინ წავიბაზროთ,
ვაშლ-ატამი ბლომად,
ხოლო მუშტარი
განა ბევრია.

პეიზაჟი

ქარი გამაზავებს
პეიზაჟში,
სხვა რა ვქნა?
სისხლნაკლულ სამშობლოს
ფერით ვავსებ.
ვიდრე ქარი აქტიურად ავდარობს
მე ვეკითხები ჩემს თავს:
,,სადა ვარ?”
სამშობლო ადგილზე ფეხმოუცვლელად
სახლობს,
მეც იქვე, ნაირ-ნაირი
ბუნებით,
ვშორიახლობ.
წინაპრებისკენ რომ მოვიხედო,
მასწავლიან:
ერთად უნდა ვიყოთ
მე და სამშობლო,
და თან ერთმანეთი
ვერ მოვიხელთოთ.

გიორგობისთვე

ნოემბერი გიორგობაში
ეძებს თავისგამართლებას,
საკუთარ ზიზილპიპილოებს
ასე თუ გადათელავს.
ნოემბერში ღრუბლები
იქცევიან ჩანჩურებად,
მაგრამ ვერ დასცინებ,
თოვლ-ჭყაპით გაჩუმებენ.
ერთი დღესასწაულის ამარა
გაცივდება ნოემბერი,
წმინდა გიორგის ერთი მახვილი
რამდენ გველეშაპს მოერევა.
ისედაც, რთველის შემდეგ
სამშობლო დამბარბაცებია,
ხეები, ტაშს რომ გვიკრავდნენ,
გაძარცული და ნაცემია.

მასწავლებელი

დავბერდი, ადგილზე
ვერ ვჩერდები,
საათობას ვჯერდები,
დღე-ღამეს ვასწორებ.
ისრებს აღარ ვისვრი,
მიმართულებებს ვაჩვენებ
და ჭკუის დარიგებები დამჩემდა.
შემაწუხეს სხვების ჭირებმა,
ისრებით ვაჩვენებ, რომ
არსებობა მექნიკურია,
ხელ-ფეხის განძრევა გვჭირდება.

შუშანიკი

ჩემთვის ყოფნას რომ ვცდილობ,
იმ ციხე-კოშკში ვიმალები,
ლოგინი რომ ჰქვია.
თვალებს არ გავახელ,
რაც ნიშნავს: შეზღუდული
და დაკეტილი ვარ.
ასე მთელ დღეს
შემიძლია ვიტრიალო ჩემთვის,
ვიდრე ბრახუნს არ ამიტეხენ
იმის გასარკვევად –
შუშანიკივით, შუა ოჯახში
სენაკი ხომ არ აღვმართე.
ლოგინსა და ფიქრებში
ამაოდ ჩავეფალი,
რადგან ისევ მათ უნდა დავუბრუნდე დიასახლისად,
ყოფილი დედოფალი.

ჩემი ლოცვა

რომ ვლოცულობ,
სიმაღლეში ვიწელები.
მიწეპებას ტანჯვასთან და
სხვა რამესთან ვეურჩები.
გაჩერებას მიუჩვევი,
საქმეებსაც ვერეკები
და ამ დროსაც ვიწელები,
ოღონდ ისე სიგანეში,
რომ კატებსაც შეშურდებათ
და კარგა ხანს ვეღარ ვტაძრობ.
მიწიდან კი ისევ მხოლოდ
ჩემი ლოცვა ამომაძრობს.

შებრუნება

ფიქრისაგან აღდგომილმა,
მოვიხილე სამკალი,
ჯეჯილს კალამი დავკარი.
სანამ ლექსის ანგელოზებს
ფეხებში ვებლანდები,
ჩემი ყანა გააცოცხლა
ფიქრის მეხმა,
მზეკაბანი ჩამაცვა,
ცხადში რომ გამოვწიე,
კალამზე გამომეხა.
ფიქრისაგან, უძილობით
რომ მემუქრება,
ისევ ქალობისკენ ჩავიჩოჩე,
ძვალ-რბილში შევიბუდე.
ფიქრი აბრასავით მკიდია,
როცა ცხადი ითარსება –
ძილივით შევიბრუნებ.

მე და მამა

გულმოდგინედ ვაღიარე შეცდომები,
თავს არ ვიმართლებდი,
ალალ-მართალი სახე მქონდა
იმიტომ, რომ ისინი
არ ჩამიდენია, ჩამადენინეს მაშინ,
როცა მშობლები გარეთ
გასვლას მიკრძალავდნენ
და მგლით მაშინებდნენ.
მაგრამ მგელი სადღა იყო,
ცხვრები მევლებოდნენ თავს
გაცხარებამდე.
და ერთხელ მამამ,
ეს მიტევების დღეს იყო,
მოიცალა ჩემთვის
და სახეში შემომცინა,
მაგრამ მისთვის აღარ მეცალა,
ცოდვებს ვამზეურებდი
სახეზე ჩამოწერილს
და შეცბა მამა,
არ ელოდა ჩემგან
ასეთ უტიფრობას,
გაბრაზებულმა
სახე მომიჭმუჭნა,
რასაც დედა
არ ანებებდა
და მისი მცდელობებით დავისაჯე.
არ მიღირს
ჩემი დაბრეცილი სახის გასწორება,
ასე უფრო გულწრფელი ვარ:
როცა ჩემი ალმაცერი მზერა
მიემართება მამისაკენ.

ცოცხალ მკვდრებში

მკვდრებს დაეკარგათ ცოცხლები,
სიზმრის მატარებლით
მოჰყვებიან ცოცხლების კვალს და
წყლიან ბამბებში გატრუნულ
ხორბლის მარცვლებში ამოიწვერებიან.
მკვდრები მაინც ვერ პოულობენ
ცოცხალ ჭირისუფლებს,
რომლებიც ისე გამრავლდნენ,
რომ ტირილს ვეღარ იყოფენ
და სიცოცხლის მხარეს გადადიან
მერყევად მგლოვიარენი.
მათში კი ძნელია ნამდვილი
ჭირისუფალი გამოარჩიო,
ამისათვის ცოცხალ-მკვდრის
გამოცდილებაა საჭირო.

სამშობლო

შეცოტავდა ჩემი სამშობლო,
რომ იყო უხვად.
ზედ სურდათ მარტო
დაწოლა ან დაჯდომა
და ჩაიმუხლა.
ყველა საკუთარ სახელში შეძვრა,
სხვა არა ჰქონდათ თავშესაფარი,
ერთმანეთში იყოფდნენ
თავისით მწვანეს
და ლაფავდნენ.
ამიტომ სამშობლო ჭუჭყიანი,
მაგრამ ლამაზია
კონკიასავით,
ამცირებენ ისე,
როგორც მიწას ჰკლავს
ასფალტი.
ისინი პატარა, გასაზრდელი
სამშობლოს პატრონებია.
სამშობლო მხოლოდ სიმაღლეში იზრდება,
ზევით უპატრონო ფართობებია.

ჩაის სუფრა

სიმშვიდე შემოვდგი ჩაიდნით
და ფინჯნებით,
ჭერისკენ ორთქლის ფესვები გავიდგი.…
ვერ ვთოკავ ჯერ ჩვევებს მხეცურებს,
ვერ ავიტან,
თუ ჩაის სულისბერივით არ ვეჩხუბე.
და ვგრძნობ, არაფრის დიდებისთვის
ხმაურიდან ორცხობილი,
ჩაიში რომ ვრბილდები,
მხოლოდ ჩაი აღმოვაჩინე,
თან რომ მოჰყვა
სიმშვიდე და ბებიის დარიჩინი.

პასუხი

მე, უკვე ზრდასრული,
ყველა კითხვაზე
გაცემული პასუხი ვარ.
აწმყოში უხერხულად გაჩენილი,
ზოგჯერ კითხვაც ვარ
არასაჩემო.
სულსწრაფობის გამო
დაბადების დღეს
სხაპასხუპით ვეპასუხე.
ამომწურავი პასუხისთვის
ძალა რომ მოვიკრიბო,
საკუთარი თავი
უნდა მივკიბ-მოვკიბო.

ბოღჩა

გამონაკული ბოღჩა ვარ,
მუხლებზე ხელებმოხვეული,
წუწუნის კაბაჩაცმულმა
ჩემს ფერგადასულ ნოხებში
გინდაც ვიარო წინ და უკან,
არვინ იქნება ჩემი გამომხსნელი,
რადგან ხელი აქვთ დაკავებული,
თავის ჭირისას უკრავენ.
ამიტომ ვზივარ
ლექსების ძაძებში გამოკრული.
დანარჩენებო, გაგრძელდით
ყოფნა-არყოფნის ჩამონათვალში,
მე ვიქნები ასე დამოკლებული.

ჯანდაბა

მამაჩემს ეგონა,
,,ჯანდაბა” შორიახლო იყო,
დედაჩემი აგზავნიდა ხოლმე,
მაგრამ შუა გზიდან
აბრუნდებდა.
მერე გათამამდნენ ორივენი:
ერთმა წყევლა მოიმარჯვა,
მეორემ – დაბრუნება.
ერთხელაც ,,არმოსვლაში”
გააგზავნა,
იქიდან უკვდავების წყლის
მოსატანად.
ეტყობა, სმას გადაყვა
და აღარ მოდის მამაჩემი.
ბედის საძებნელად მიმავალი ეგონებოდათ,
ისეთი ახალგაზრდა და არხეინი იყო,
,,არმოსვლაში” მარტოხელა ქალები ცხოვრობენ
და სხვა გზასაცდენილებივით,
დაიტაცეს მამაჩემი.
უკვე დაბერებულა კიდეც
და დაშლილ ბაბუა წვერას
ნაწილ-ნაწილ მიგზავნიან
უმისამართო ქვეყნიდან.

სამშობლო

ღიპიანი საზამთრო
ჩემი სამშობლოა,
ამწვანებული – ტკბილი.
ჯანმრთელობისთვის სასარგებლო
წყლებით, მინერალებით.
დაზოლილი გზებით,
რომლებიც სადღაც ერთდება,
თავსა და ბოლოს ვერ გაუგებ.
გატყაპნილი ლაქები
ჩვენა ვართ,
ვინმე რომ გვათვალიერებს,
ვხვდებით და ფორმას ვიცვლით.
ადრე სამშობლო გრძელი იყო,
მუთაქასავით თავქვეშ ამოდებული,
ხალხიც, თუ ფეხზე იდგა,
ზეცისკენ იყო წაგრძელებული.
მერე ხელებს ღონივრად უჭერდნენ,
უტყაპუნებდნენ:
დამწიფდა თუ არაო
და გასკდა, პირი დააღო საზამთრომ.
რა საზარელია გახლეჩილი სამშობლო!
ჭირისუფლებმა უფრო დააპატარავეს
თავიანთი გარშემოვლებით.
ცრემლი კი არა, ნერწყვი სდით.
სამშობლო და მისი ჭირისუფლები
ერთმანეთის შეჭმაზე
უარს არ ამბობენ.

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

წარმოვიდგინოთ, რუსთაველი რომ იყოს ახლა,
ახლა, ჩვენს დროში, ჩვენს ასაკში,
ჯერაც არ ჰქონდეს დაწერილი თავის პოემა
“ვეფხისტყაოსნად” რომ იწოდება,
ამჟამად წერდეს,
წერდეს წერას ატანილივით.
წარმოვიდგინოთ, რუსთაველი ერთ მშვენიერ დღეს
რედაქციაში რომ შემოვიდეს
(რა გაცვეთილი წარმოდგენაა!) –
რედაქციაში ყველანი იქ იმყოფებიან:
თვით რედაქტორი, მოადგილე, პ/მგ მდივანი…
ერთი სიტყვით – ორიოდ კაცი.
შემოდის შოთა. ძველი ნაცნობი.
კაცი უსიტყვო,
კაცი გაცვეთილ პიჯაკიანი,
ოდნავ მჭმუნვარე,
ხელში პაპკით,
გულის ჯიბეში კი – საბუთებით.
პაპკაში უდევს ის ძვირფასი ხელნაწერები,
რომელთა ფასიც ჯერ არვინ უწყის…
– ვაჰ! ბარო შოთა! შემოდი, ძმაო!
– სალამი ბიჭებს! –
პასუხობს შოთა ხელის აწევით –
რას საქმიანობთ?!
– არაფერს. აგერ ცოტა ღვინო და პურმარილი…
გარეთ ისევ ჭარმაგი დღეა,
რედაქციის მყუდრო ეზოში
ძველი ჭადრები შრიალებენ –
მათ შორის იქნებ ერთი მაინც
შოთას ხნის იყოს –
არავინ უწყის,
არც თვითონ შოთამ.
– დაჯე, შოთიკ, გვითხარი რამე!
– დღეს ბოტანიკურ ბაღში ვიყავი,
რა სამოთხეა… და ა.შ.
ჩვეულებრივი ლაპარაკი,
რამე-რუმე,
მთისა, ბარისა…
შოთა გადაკრავს,
მერე დგება, დაეთხოვება:
– დროებით, ძმებო,
ხვალ შევხვდებით, ანდა ხვალზეით…
და იგი მიდის.
– კაი ბიჭია, რას იტყვი, სოსო – ამბობს მავანი.
– კაი ბიჭია, მარა ცოტა ამპარტავანი!
ამპარტავანი როგორც…
(გვარს არ დავასახელებ)
– ცოტა შტერია, პა მოემუ – ამბობს მავანი.
– ისე, მაგარი ნაკითხია!
– ნაკითხი კია, ვერ წაართმევ.
– ჰმ! უცებ რო ადგე და წაართვა…
ამ დროს შემოდის მბეჭდავი ლიზა
– სოომთ, გენაცვალე? – და ა.შ.
იმხანად შოთა უკვე სახლშია –
იქვე, ვერაზე,
ააღწევს თავის მესამე სართულს,
შეაღებს, შევა,
რთავს ტელევიზორს
და ის-ისაა
თავდავიწყებით უნდა მიუჯდეს
მეორე არხის გადაცემებს,
რომ აზრად მოსდის:
ამას თუ იზამს, იმ წუთიდან
უკვე აღარ იქნება შოთა!
ამიტომ წამსვე, როგორც კი ჩართავს,
ისევ გამორთავს,
პაპკას დადებს,
ტანთ გამოიცვლის და მიუჯდება
თავის მორყეულ საწერ მაგიდას
რომელიც ხშირად
სასადილო მაგიდის როლსაც თამაშობს,
გაშლის ქაღალდებს და აგრძელებს
შეწყვეტილ წერას,
წერას, რომელსაც სამუდამოდ აუტანია…
უცებ დედამისს უყურო ფინჯნით
ყავა შემოაქვს
– ნუ მიშლი, დედი!
ეს შეძახილი დედის გულისთვის მტკივნეულია
(ეჰ, რა ქნას ქალმა!)
შოთა დაწვდება თავის კალმისტარს
(პასტა აქვს ძველი, თითქმის დაღრღნილი,
პლასტმასის, რუხი)
და წერს: მიწურვილ იყო ზაფხული…
შეჩერდება, შუბლს მოისრისავს
“რა ზაფხული, რისი ზაფხული! კაი, თუ ძმა ხარ!”
ეტყვის თავისთავს,
ზაფხული ხომ ჯერ არ დამდგარა!
გარეთ, ვერაზე გაზაფხულია,
ვერისუბანში ნელა ბინდდება,
ქუჩიდან ისმის ახალგაზრდების და მოხუცების
ზმანება-ხმები,
მაგრამ ეს ხმები შოთას სმენას უკვე არ სწვდება,
რადგანაც იგი პოემის წერას აუტანია.
დაწერს: მიწურვილ იყო ზაფხული,
ქვეყნით ამოსვლა… ჰმ… ჰმ… მწვანისა…
კვლავ შეჩერდება. მოუკიდებს სიგარეტ 80-ს
და რატომღაც ციფრი 80
მის თავში იწვევს მეყვსეულ ელდას:
“ოთხმოცი! – ფიქრობს –
ოთხმოცს ოთხმოცი – ას სამოცია,
იქაც ამდენი – სამას სამოცი,
ათჯერ ოთხმოცი რაღა იქნება? –
მთელი რვაასი!
რვაასი წელი!”…
ფიქრობს იგი მონუსხულივით.
უცნაურია, რამ მოაგონა ეს უმეტყველო, ფუჭი თარიღი?!
“რვაასი წელი, რვაასი წელი – ეს… ეს ხომ მთელი
ნახევარი საუკუნეა!” –
იფიქრებს შოთა და თავის ფიქრზე ჩაეცინება,
სურს, რომ დაწეროს: “რვაასი წელი”,
უკვე წერს კიდეც:
რვაასი წელი, რვაასი წელი, რვაასი უკვე გასული წელი…
მაგრამ აქ რაღაც აგონდება და თავს გააქნევს.
თავის გაქნევას ერთვის ბუზის
მკვეთრი ზუზუნი
და ამ ზუზუნზე აგონდება წუხელღამით ნანახი ფილმი
სახელად ლაქა.
“არ იყო ცუდი! – ფიქრობს სიამით – ნეტა იმ ქიშოს
ბოლობოლო რა დაემართა,
რითი დასრულდა ის ისტორია?”
სამწუხაროა – ფილმის ბოლოს სინათლე ჩაქრა.
სინათლე ჩაქრა, სინათლე ჩაქრა,
მხატვრული ფილმი სახელად ლაქა…
“ეჰ, რა რითმაა!” – გაიფიქრებს ის დანანებით
და კვლავ გაწყვეტილ სამუშაოს მიუბრუნდება:
ქვეყნით ამოსვლა, ნუ, ვთქვათ, მწვანისა.
რა ერითმება სიტყვას “მწვანისა”?
იქნებ “დანისლა”?
მაგრამ ერთხელ ხომ უკვე დანისლა
იმ შავმა ნისლმა
მაღალი მთები პოსტსაბჭოურ დაღესტანისა!…
მახლას! ჯანდაბას!
რამე სხვა ვცადოთ:
“ქვეყნით”, “მწვანისა”… და, ვთქვათ, “მწვანილსა”…
ეს მდაბიოა!
მაშინ – განივლთა…
არქაულია!
იქნებ – “ხანდისხან”?!
მგონი მოაჯდა!
ქვეყნით ამოსვლა, ნუ, ვთქვათ, მწვანისა,
წვიმა უშენდა, ნუ, ვთქვათ, ხანდისხან,
ქუხდა, გრგვინავდა გაუსაძლისად
და უეცრადა…
აქ აზრი წყდება,
რადგან ელვა,
როგორც ელვა ციდან ნასხლეტი,
შოთას გონებას რაღაც ჯადო დაეპატრონა
და ელვასავით აკაშკაშდა უცნობი სიტყვა
“სარატანისა”.
“ეს სარატანი რა ჯანდაბაა?!” – იფიქრა წამით,
სულ ერთი წამით,
მაგრამ მაშინვე ეს ერთი წამიც
არარაობას გადააბარა
და შეშლილივით დააცხრა ფურცელს:
მიწურვილ იყო ზაფხული
ქვეყნით ამოსვლა მწვანისა,
ვარდის ფურცლობის ნიშანი
დრო მათი პაემანისა,
ეტლის ცვალება მზისაგან
შეჯდომა სარატანისა,
სულთ-ქნა, რა ნახა ყვაყილნი
მან უნახავმან ხანისა,
აგრგვინდა ცა და ღრუბელნი
ცროდეს ბროლისა ცვარითა,
ვარდთა აკოცა ბაგითა
მითვე ვარდისა დარითა…………….
აქ ისევ შედგა.
უჰ!
გაეჭედა!
რადგან სიტყვებზე “ცა და ღრუბელნი”
გაახსენდა უცებ ვრუბელი,
ვრუბელი და მისი დემონი
რომელშიც ცოტა ანგელოზია.
ეს კიდევ რაა!
მოაგონდა: “არც კი გიცნობდი, არც კი მენახე,
ისე გხატავდა თამარს ვრუბელი”…
და სიტყვა “თამარს”
რაღაც სევდა დაადგა ბაკმად,
მერე რატომღაც (თუმც რაღა რატომ):
“შენ აქ რა გინდა, მაგრამ ყოველთვის
მომაგონდები”… და ა.შ.
“მე აქ რა მინდა?! – გაიფიქრა მოულოდნელად –
მე აქ რა მინდა? ამ ქვეყანაში?!”…
შეძრწუნებულმა მიმოიხედა
და თვალწინ ისევ ისე დაუდგა:
მე აქ რა მინდა,
საქართველოში,
რისთვის, ძვირფასო,
რისთვის, ნუგეშო?!…
ჭიქას დაწვდა.
ყავა გადაკრა.
მოუკიდა ჩამქრალ სიგარეტს
და ისევ თავის ხელნაწერებს დაასო თვალი,
სადაც ეწერა: აგრგვინდა ცა და
ღრუბელნი ცროდეს ბროლისა ცვარით…
ანაზდად შეცბა
რადგან ისევ
რაღაც ბუნდოვნად თვალთ მოებლანდა,
რაღაც ოდესღაც ნანახი და დავიწყებული,
თითქოს ეს უკვე ოდესღაც იყო
(დეჟავუს განცდა. ხომ განგიცდიათ ბავშვობაში და ა.შ.),
თვალწინ დაუდგა ამ ცოტა ხნის წინ გადაკითხული
გამოკვლევა რუსთველოლოგ მ. თავდიშვილის
(ჩვენი მურმანის)
“ვეფხისტყაოსნის დაფანტული სტროფები”,
სადაც ეწერა შავით თეთრზე, რომ წვიმის მოსვლა
რენესანსის იმ ნეტარ დროში
ღმერთის წყალობად იაზრებოდა…
მაშ მით უმეტეს!
მით უმეტეს შესაძლო არის
ჩაიწეროს აქ ეს სიტყვები
რომ აგრგვინდა ცა
და რომ ღრუბელნი
ცროდეს ბროლისა, თუნდაც, ცვარითა!
ეს ეპიზოდი ხომ იმ დროს ხდება, როს ავთანდილი
თითქმის შემთხვევით
დაკარგულ ქალის ადგილსამყოფელს მიაკვლევს ბოლოს!
და ასე შემდეგ!
და ასე შემდეგ!
ვიდრე თვით ბოლო სტრიქონებისა,
როდესაც შიგან მათს საბრძანისსა
კრავი და მგელი ერთადა სძოვდეს!….
მაშ გავაგრძელოთ:
უკვე ჩამოწვა ვერაზე ბინდი,
უკვე ანთებენ ელექტროლამპებს,
ცაზე ღრუბელი ლანდივით მიდის,
ქარი ცაცხვებში სინანულს ანთხევს,
ქუჩიდან ისმის ხმა მოხუცების
ხელის კანკალით შინ რომ მიდიან,
ყომარბაზები და ოხუნჯები
ჩაცუცქდებიან საცა ბინდია,
ქალაქი ცოცხლობს ათასი წელი,
ისევ ისეა, ვით გამოცანა,
იწვის სანთელი
და ქარვისფერი
ნათელი
ღამის გულს გამოქარვავს,
დაღლილი კაცი იცდის ოთახში,
დაღლილი კაცი – უცხო, ეული,
სიცოცხლე მიდის ისევ მოცდაში,
და აბედივით ხმება სხეული,
შეუძლებელი, შეუძლებელი,
შეუძლებელი არის ცხოვრება,
ამღვრეული და შეუცნობელი,
დავიწყებული დაუხსომებლად,
მოდის ხსოვნაში სიტყვები: ბავშვი,
ბზა, სახარება, სხივი, ჭიშკარი…
და ეძებს კაცი გაწყვეტილ კავშირს
როცა ცრის წვიმა, როცა ქრის ქარი…
ო, მეგობარო, წავიდეთ ქარში,
წამოდი, ქარში ერთად ვიაროთ
სადაც სიბნელე დარბაზებს გაშლის
და ზღაპრის სკივრზე კვარი კიაფობს,
დავაგდოთ ჩვენი უჟმური ბინა,
თვალი შევავლოთ სხვა ჰორიზონტებს,
გავყვეთ უცნაურ ვარსკვლავის ბრწყინვას
უკუნეთიდან რომ მოგვიწოდებს,
წამომყე, წამო, გავუყვეთ შორ გზებს
სადაც სავსეა ცა ვარსკვლავებით,
ვიხეტიალოთ ამ მიწის ზურგზე
აღმოსავლეთით და დასავლეთით,
ეგებ მივაგნოთ ამქვეყნად ალაგს
სადაც მშობელი მიგველის ჩვენი –
მშობლური, ტკბილი, მოწყალე –
მამა,
ცა წყალობისა მთოველი, მფენი,
წამო ვიაროთ ათასი წელი,
თან გავიყოლოთ ეს გამოცანა –
რომ კვლავაც ბნელში ჩანდეს ნათელი
და სიბნელიდან ნათლის მოტანა.

სიტკბოს მუნასიბი

ჩემი კაბის
ქამხა-ატლასის გონებას
კარგად ახსოვს
შენი ხელის შემოცურება
ბარძაყებს შორის
და შეფრფენა ისე მკვეთრი,
უსხეულო, კრიალა ნაღებს
კარაქის ვარდი რომ გამოეყოს!..
ასე ვტკბებოდი – ფენა-ფენა,
შაქრის სიროფში თიმთიმებდა
ჩემი ძვალ-ხორცი,
ერბოთინაზელ ტკბილ ქადის ცომში
მეწყო სიზმრები.
ვიყავით მშვიდად მტკბარნი
“ერთ ხორც და ერთ სულ”,
მსუქან მუცლებით შეზრდილ
ტყუპ ქლიავივით.
ვისურვე
სიღრმეში ფრენა,
ვემალებოდი უცვლელ კანონს –
ხრწნადობის,
სულთგამოწვლილვის…
სიტკბოსგან დაბერილი ჩემი ბოლქვები
ლურჯ მიწაში ფაჩუნობდნენ,
სუფთა დინების,
ღმერთის ღიმილის მომლოდინემ კი –
აღმოვაჩინე საიდუმლო –
მურაბადქცევის!
სიტკბოთი უკვდავებაში გადასვლის.

იისფერი მუნასიბი

ფშუტეა ეს კაბაც,
მაგრამ მტკივნეული –
ჩემი კანიდან შეიზარდა
სუსტი სისხლძარღვი:
ერთად ვფეთქავთ ახლა,
ერთად ვავხორცობთ.
ტკრციალებდა ადრე იგი მხიარულად,
უბეში ჩაზრდილ
სარაინდე,
ვარდკოკობ ძუძუს იმალავდა
და როცა ქაცვის ნაშვერი ბრჭყალისგან
შვებით გაეხსნა ნაწიბური,
გამოჩნდა –
ბულულა კაბის
ტკბილ-ვარდისფერი ხორცი.
ზოგან ტიულის კანი
მსუბუქ ჩენჩოდ ჩამოეკიდა,
ტკბილი რბილობი შეიჭამა,
დარჩა მხოლოდ ხრტილები
და კაცთა საცდუნებლად დაფენილი
მოჩვენებითი სიმსუბუქე,
რომლის ქვეშაც თვლემენ უფსკრულები,
ზედაპირზე კი,
სადაც ფრთოვნულად ფრენენ ფრინველები,
ისევ თავიდან,
კენკროვანი ტკაცუნით სკდება
სიქალწულე რიშქალასი
და ისე ნაზად იხსება მისი გული,
თითქოს ღვთაებრივად მწიფე ბროწეული
უსისხლოდ გაგეხლიჩოს…
მე კი –
ყელის ზამბახისღეროვნებით
თავს ვიწონებ და
იისფერ ნერწყვს ვყლაპავ დროდრო!

უზუნდარა

როგორ შევებრძოლო ნაკადულებს
ჩემკენ რომ მოედინებიან??
სხვანაირი გაღვიძება მქონდა დღეს
ცეკვასავით –
მთელი ღამე კაცთან მძინებია თითქოს,
არადა ზრდასრული მზესუმზირა იწვა
ჩემ გვერდით!
მერამდენედ მივიღე ყვავილი
როგორც კაცი და
დავწექი მასთან!
შაქრისგან გაცისკროვნებული ვწევარ
და მთლად ვკაშკაშებ,
ჰე, მომაძრეთ გამსკდარი ფატას აპკი
და ამომიყარეთ თავიდან
საპატარძლო თეთრი ვარდები.
იები უნდა ამომივიდნენ ჭრილობაზე –
ჩემი თრომბული ყვავილები.
როგორ შევებრძოლო ნაკადულებს
ჩემკენ რომ მოედინებიან?
არეულ-დარეული თუ ვიქნები,
აუცილებლად ამაფრიალებენ,
ამიტომ
მოჩვენებითად უნდა ვიელვარო;
ტყე გადმოვაბრუნო
და დავინახო,
როგორ გამომწვევად ხასხასაა
მისი სარჩული.
ჩემი ფეხები თუა, ასე ჩქარ-ჩქარა რომ ცეკვავენ
უზუნდარას?
პირშიც აღმოსავლური ენა მიდევს –
მოქარგული იის ფოთოლი
და ვმღერი საკონცერტო ხმით:
ჰე, ფრინველნისკარტიანებო!
როგორ შევებრძოლო-მეთქი ნაკადულებს
ჩემკენ რომ მოედინებიან?
ან რა გავაუჩინარო გულში?
პირიქით,
ლამის ჩამოვიბერტყო
კაბაზე მიქარგული ატამი
და მზეს ტყუპისცალი გავუჩინო…

სიყვარულის მუნასიბი

ჩემი ტვინი
ისეთივე სურნელოვანია,
როგორც
იასამნის მოგრძო მტევანი,
ჩემი სიყვარული კი
აიფშრუკა,
ვნება გაიწოვა და
აღარ მიღიტინებს!
უკანასკნელად ვთქვი:
“ოჰ! სიყვარული…”
და ნება დაგრთე
გეცდუნებინე,
რომ მეგრძნო, კიდევ ერთხელ,
იისფერ ლეღვს
ზედმეტი სიტკბოსგან,
როგორ ეხსნება ჭრილობა,
როგორ ივსება მეწამულ ხორცით
და ბიბლიურ სისხლით.
ამის მერე კი
მალე ვიგრძენი –
მეკვირტებოდა შიგნით რაღაც,
მხიარული, ანგელოზური
და სქელი სიზმრიდან
გამოვედი ხელვარდიანი –
ჩვილ ლაზარეთი!
ამ პატარა, მარწყვისგულა
შვილიკოს გამო
უეცრად გადავიხარე
იის სინორჩისკენ
და არა სიკეკლუცის მიზნით,
არამედ რაღაც
ღვთაებრივი შეგრძნების გამო,
ხელით მოვისინჯე
ორი, ზომიერად მოზრდილი
ძუძუ!

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“