დარდი და ჯავრი კვლავინდებურად,
კვლავაც ღილღვები, კვლავაც ოსები,
კვლავაც დედები დარდმა შებურა,
იწყევლებიან ეგზარხოსები.
კვლავაც პუტინი და რასპუტინი,
კვლავაც სისხლის და ცრემლის მეწყერი,
კვლავაც რუსეთი, დიდი, უტვინო
და სინდისისგან გადარეცხილი.
კვლავაც მოვიდნენ მონღოლოიდნი,
ავისმზრახველი თვალი მოწკურეს,
კალიებივით მინდვრებს მოედვნენ
და ტყეც გადაწვეს, მათ, “ერთმორწმუნეთ”.
ისევ ფრიალებს ქარზე ძაძები
და მეორდება ათას ასჯერვე:
კარებს გიმტვრევენ ჯარისკაცები
და დაეძებენ არყის ნარჩენებს.
და ბედისწერას ავად მორისხალს
სიტყვა ეხლება ტყვიის ჯერივით:
არ დაგავიწყდეს, ვისი გორის ხარ
და თან ტანჯვისთვის ხარ გაჩენილი.

*
-სად არის შენი ზნე და ადათი?
– სადაც მიწას თხრის რუსი სალდათი.
– რა უნდათ, რატომ თხრიან ფესვამდე?
– ნაღმებს აწყობენ, სიკვდილს თესავენ.
– რისთვის სჭირდებათ ამდენი ნაღმი?
– რომ გადასერონ ქვეყანა ნაღვლით.
– ჩვენ ცოტანი ვართ, შენ ხარ და მე ვარ,
და ნუთუ აღარ გვეყოფა რბევა.
– რას ამბობს მაინც ბედი-მწევარი?
– შენი სამშობლო არის მძევალი.

*
ო, არ შეეხოთ, ჩემი სახლია,
ჩემი სახლია, ჩემი ნარჩენი,
ჩემი კედლები დასერილია,
დალურსმულია აქ დედაჩემი.
ო, არ შეეხოთ, ჩემი სახლია,
სისხლიანია ყველა ფიცარი,
ჩემი ცხოვრებაც ხომ აქ შეგუბდა,
რომელიც მაინც ვერ შევიცანი.
ჩემი სახლია, ჩემი ჯვარია,
და მე ჯვარცმული, როგორც იესო,
მთელი ცხოვრება ვეშურებოდი,
რომ ბედისწერის კვალზე მიმესწრო.
ჩემი სახლია, ჩემი ჯვარია,
და არა მხოლოდ ოთხი კედელი,
ჩემი დარდია, ჩემი ჯავრია,
ჩემი ირიბად გადამკვეთელი.
ო, არ შეეხოთ, ჩემი სახლია,
თქვენი წყეული, ტლანქი ხელებით,
ამ სახლში ჩემი ყოფნა დაღვრილა,
მოედინება სისხლის ღელეთი.
და ასე ვდგავარ, მახრჩობს ნაღველი,
და სალდათები, როგორც მდგმურები,
ემუქრებიან ჩემს სახლს ნაღმებით,
წაშლით, წარტყვევნით, განადგურებით.

*
გულშემზარავად ზრიალებს როკი,
მოიზლაზნება გვირაბში ძლოკვი,
რომ სისხლიანი გაავლოს სვრელი,
და მზეზე ტანი გაფინოს სველი.
გულშემზარავად ზრიალებს როკი,
მოიწლარწება მაგოგი, გოგი.
რომ დააგუბოს თვალებში ზიზღი,
რომ უცოდველი დაღვაროს სისხლი.
წყეულიმც იყავ, გვირაბო როკის,
რომ უცხო თესლთა აწყვეტილ ბოგინს
მოეღოს ბოლო, რომ წყეულ გვირაბს –
სისხლის გუბენი დაუჯდეს ძვირად.

*
კაცი წავიდა წყლის მოსატანად,
მერე წყაროსთან ნახეს მოკლული,
ტყვიებმა ტანში გამოატანა,
ჩამოარღვია, როგორც ქონგური.
ასეთი ხვედრი ღმერთმა გაშოროთ, –
წყაროსთან მკვდარი კაცი აგდია,
თავზე შემცბარი ადგას სამშობლო
და ერთი ცრემლიც არ აბადია.

*
როცა შემოვა ნაშუაღამევს ჯარი
ქალაქში, სადაც სძინავთ უცოდველ ბავშვებს,
აზრიალდება თმებით შეკრული ჯვარი
ტაძრის წყვდიადში და ვერ იპოვის საშველს.
უძველეს თმებზე გადაიელვებს შუქი,
სასანთლეებთან დაიკარგება წამსვე,
და დაედება წინათგრძნობათა ლუქი
წყვდიადს ზრიალით და სინანულით სავსეს.
როცა შემოვა ნაშუაღამევს ჯარი,
როცა დაამტვრევს ვიტრინებსა და დახლებს,
მკაცრად იდგება თმებით შეკრული ჯვარი
ტაძრის წყვდიადში და არ გაგანდობს ნაღველს.
როცა შემოვა ნაშუაღამევს ჯარი
და მოაყენებს მუზარადიან ჯალათს,
როცა შემოვა ნაშუაღამევს ჯარი,
როცა სიკვდილის დატრიალდება ჯარა.
უძველეს თმებზე გადაიელვებს შუქი
და შეირხევა წყვდიადი, როგორც მრევლი,
მრევლი, რომელსაც აღარაფერი უკვირს
და აღარა აქვს ერთი კურცხალი ცრემლი.

*
როდესაც გაველ საკრეფად მაყვლის,
მაშინ აფეთქდა ჩემს ფერხთით ნაღმი,
მაშინ მიწია სიკვდილმა მყისმა
და მაყვლის ბუჩქი შესვარა სისხლმა.
და ჩემი კაბაც შესვარა სისხლმა,
და ჩემი თმებიც შესვარა სისხლმა.
გამთენიისხანს, ამ დილასისხამს
სუყველაფერი შესვარა სისხლმა.

*
მარიობისთვეს გეკითხები, დედავ მარიამ,
გამაგებინე, ეს ცხადია თუ სიზმარია?
როკის გვირაბში გაიწლარწა რუსის ჩაფარი,
მათხოვარ სალდათს სახლში მიაქვს ნაალაფარი.

*
გადაშლილია შენს თვალწინ ხედი,
რომელზეც მოჩანს შენივე ბედი
და ბედისწერა, სხვა არაფერი.

და თუმცა ვრცელი არის ეს ხედი,
იქ მოჩანს მხოლოდ შენივე ხვედრი,
გასაკვირია… სხვა არაფერი.

ქვეყნიერება არის ეს ხედი,
შენ კი გარტყია სასტიკი ღვედი,
ღვედი მრისხანე. სხვა არაფერი.

შენ ღვედისაგან გამოხსნას ელტვი,
მოიძრობ ღვედს და მოისვრი გვერდით,
და კვლავ იქნები. სხვა არაფერი.

20.08.08. რუსეთ-საქართველოს ომი.

ამხანაგების დასიზმრება

უკვე წასულებს, სვეწაწყმედილებს,
არა კეთილად მყოფთ და ანაგებთ
ვესაუბრები, მათკენ ვედინე,
სუფრაზე ვუზი ჩემს ამხანაგებს.

მათ სახეებზე ბრკე და ობია,
ობიდან მჭვრეტენ მათი თვალები,
მე მათი მზერა შემომჭდობია
განელებული ნედლი მთვარეთი.

რად დავიქეცით, რას ვემსახურეთ,
თითქოს გაისმის ჩუმი ყვედრება,
ზოგი სიბნელეს ღვინოს ასხურებს,
ზოგი ჩაქინდრავს თავს, რომ შეთვრება.

მე რა უნდა ვქნა, რა შემიძლია,
ან რა შემეძლო თვითონ მახვეწარს,
თუმც მათი დარდი კი შემიცვნია
და თუმც ცხოვრება მიჩანს ნაფხრეწად.

თვითონ ჩემს თავში ასე ვეღირე,
ასე ვეთრიე, ასე ვეწამე,
ამათ კი, ღამეს რომ გაეხირნენ,
ამათ რა უნდა ვუთხრა შემწყრალებს.

ან დარდი როგორ უნდა შევუწყო,
მე სხვაგანა ვარ ანდა სხვარიგად,
ან მერამდენედ უნდა მეუწყოს, –
ისინი უკვე დარდმაც გარიყა.

მე ვიცი მათი ჩრდილიც მენდობა,
რადგან ვუყვარვარ, რადგან ვეძმობი,
ზიარი გვქონდა ჩვენ უბედობა,
ახლაღა თუ ვარ ამის შემცნობი.

და თუ იყავით სვეუბედური,
თუ ბედის ნაფლეთს ერთურთს აფენდით,
რის მაქნისია ეგ საყვედური,
მეც ხომ მეფინა ერთი ნაფლეთი.

რა ბედენაა დღე და თარიღი,
და თუ სინათლე ჯერაც მენთხევა,
მეც ხომ მანდა ვარ გამოსარიყი,
ხომ უნდა იქნეს ესეც ერთხელაც.

სანთელი ისევ ისე პარპალებს
და სანთლის სხივი თრთის გაწყდომამდე,
მაშ, თვალს აქეთ ნუ გამოაპარებთ,
ნუ გადმომხედავთ კვლავაც მწრომარედ.

და თუ ღვინოა, ისევ ღვინოთი
ამ ქვეყნად მყოფთა შესვით შენდობა, –
ვისთან ერთადაც ქვეყნად ღვიოდით
და ზიარ-ჭურჭლად გხვდათ უბედობა.

* * *

ო, ჩვენ ერთმანეთს აღარ ვეხებით
და გავუცხოვდით თითქოს სრულიად,
მწარედ დაღლილი ჩვენი ფეხები
მტანჯველი ყოფნით დალურსმულია, –
ჩვენი ცოდვებით დალურსმულია,
ჩვენი ტანჯვებით დალურსმულია,
და შეიძლება შუაღამეში
გაიფაჩუნოს მაინც სურვილმა…
სიზმრებთან ერთად გამოიღვიძოს,
სინდისთან ერთად გამოიღვიძოს,
რაც არ უნდა ქნა, მაინც ასეა,
თავს ვერ დააღწევ, რომც გაიხიზნო.
ჩვენი ტერფები დალურსმულია,
დალურსმულია ჩვენი სხეული,
რადგანაც ყოფნა გვერგო სასჯელად
და ამ ყოფნაში ვართ გახვეული.
გამოიღვიძა უკვე სურვილმა,
ბნელში ეძებენ თვალებს თვალები,
ჩვენ ერთმანეთით დალურსმული ვართ,
დალურსმული ვართ ჩვენ ერთმანეთით…

გათენება

წყვდიადში უკვე ყივის მამალი –
დავიწყებული და უხსოვარი,
ეს ხმა ედება, როგორც წამალი
ჩემს ყურთასმენას – ყრუ და მყოვარი.
ეს ხმა ექცევა ფერდობის ჩიხში,
თავისი თავი რომ გააქვავოს,
და ვუსმენ მამალს, ნდობით და შიშით
შემოხიზნული ამ სააქაოს.

ძილ-ღვიძილში

ეს იყო მხოლოდ შემთხვევითობა
თუ იმ შორეულს ასე ენება,
ანდა ვინ არის ის შორეული,
ვინც აახლოვებს ამ გათენებას.
მესმის ტრასაზე მანქანა მიქრის,
შორს მილეული ყეფა მიწყდება,
სულ ცოტაც კიდევ და გათენდება, –
უზარმაზარი დღე დაიწყება,
შენ დამესიზმრე და ეს სიზმარიც
თანდათანობით დამავიწყდება;
ჩამეძინება უწინდებურად,
ეს ფორიაქი ძილში მიცხრება.
ასეა მუდამ – რაღაც მთავრდება,
და იმავე დროს რაღაც იწყება.

* * *

უნდა ვიცოდე ახლა სად დგახარ,
უნდა ვიცოდე, ახლა სად მელი,
რადგან დაბნელდა და სიბნელეში
შენ ხელთ არა გაქვს შენი სანთელი.
მე მეღვიძება და მახსენდება,
რომ მძინებია თურმე რამდენი,
ხელის ფათურით კედელს დავეძებ,
მინდა ვიპოვო ბნელში ჩამრთველი,
რომ გავანათო და გამახსენდეს,
ახლა სად დგახარ ანდა სად მელი,
ვაითუ, მართლა სიბნელეში ხარ
და არ გიპყრია ხელში სანთელი,
მაგრამ თანდათან ვიბრუნებ ხსოვნას,
და მახსენდება – აღარსად მელი,
და ყველა ქუჩა ცარიელია,
და სულ უეცრად წყდება სათქმელი…

* * *

ვის ვკითხოთ, როგორ უნდა ვიცხოვროთ,
როდესაც ტანჯვა გვექცა თილისმად,
ან თავი როგორ გავიუცხოვოთ
ამ ასხლეტილი სინამდვილისგან.
რა ვუყოთ ჩვენი ვნების ნარჩენებს,
ცოდვებს, ქცეულებს სიზმრის ხიზნებად,
ლოცვები რაღას გადაგვარჩენენ,
თუკი გვამხილეს უკვე სიზმრებმა…

საბურთალო

ღამეა, სძინავთ ადამიანებს,
ახლა ცოტა ხნით იძინებს ჭორი,
გულუბრყვილოა – გადაიარა
მთვარემ და დადგა შენობებს შორის.
ჯერ უხინჯოა პატარა ბიჭი
ჯერ მხოლოდ სიზმრის მიჰყვება ტეხილს,
არ შეხებია ცხოვრების ბიწი,
არ მოსხლეტია ჯერ კიდევ ფეხი.
ღამეა, სძინავთ ადამიანებს,
სძინავთ მეძავებს, მკვლელებს, თაღლითებს,
მათ, ვინც ცხოვრება გადაიარა –
უბნელებს, ლოთებს ანდა დახლიდრებს.
გადავსებული ნაგვის ყუთიდან
კატა უბადრუკ სარჩოს იპარავს,
გახედა სახლებს და გაუკვირდა,
ამ გაკვირვებას ვინ დაიფარავს;
ვინ დაიფარავს ამ ჯამაათის
ღამის მასლაათს – საზარელ ქოშინს,
გადახრილია გვერდზე საათი
და მაინც ყველა მიცურავს დროში.
ვინ დაიფარავს ამ ცოდვილ გვამებს
და ერთმანეთზე მიბჯენილ სახლებს,
მდუმარებაში გამყივან ღამეს
და ღამეებში მყეფარე ძაღლებს.
ღამეა. სძინავთ ადამიანებს,
და სულ ცოტა ხნით იძინებს ჭორი,
მთვარემ სახლებზე გადაიარა
და დგას სიკვდილს და სიცოცხლეს შორის.
მხოლოდ ის ერთი, პატარა ბიჭი,
ჯერ მხოლოდ სიზმრის მიჰყვება ტეხილს,
არ შეხებია ჯერ კიდევ იჭვი,
არ მოსხლეტია ჯერ კიდევ ფეხი.

* * *

შემოაწვება უაზრო დარდი
გულს არაფრისმთქმელს და მოთანაღრეს,
და ვგრძნობ ჩემს უკან მზე ნელა ჩადის,
რომელიც უკვე ტალღებს არ ამღვრევს.

* * *

მკაცრია ღამე – ეს გულთმისანი
და მასმენინებს საათის წიკწიკს,
და მაგრძნობინებს, რომ ვარ ხიზანი,
სასთუმალთან დევს ისე ვით წიგნი.
მკაცრია ღამე – ეს გულთმისანი
და მასმენინებს ძაღლების წკავწკავს,
წყალნი წავლენ და წავლენ ქვიშანიც,
უკვე ბევრი რამ წაიღო წყალმა.
მკაცრია ღამე, – უნდო მოძღვარი,
ჩემი ოთახის კედლებზე ბრწყინავს,
და ჩამჩურჩულებს, რომ ვარ ცოცხალი
და სუნთქვით ვავსებ მობჯენილ წყვდიადს.

ფანჯრიდან

შორს თრიალეთის ბნელი ქედია,
ზედ გზა სინათლის ბეწვივით გადის,
იქ მანქანები დიან ტაატით
და ამ ნელ სვლაში იგრძნობა დარდი.
და ამ ნელ სვლაში იგრძნობა აზრი,
რომ ყველაფერი სადღაც მთავრდება,
და ასხლეტილი ფარების შუქი
უფსკრულებს იქით გადავარდება.

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

გასაღები

დამეკარგა ლექსის გასაღები
და ლექსს, როგორც აუღებელ ციხე-სიმაგრეს,
ირგვლივ ვურბენ და ამაოდ ვცდილობ,
შესასვლელი მოვუნახო.
გონებას ნისლის ბოქლომი ადევს,
ჩაკეტილია და წყვდიადში გამოხვეული.
დამეკარგა ლექსის გასაღები.
სიტყვები აღარ ჰგვანან ჯარისკაცებს,
რომლებიც სიცოცხლისთვის იბრძვიან და
ბრძოლის ველზე – დაწერილ ფურცელზე
ყიჟინით გადარბიან.
სული ამევსო მკვდარი სიტყვებით
და დაემგვანა საძმო სასაფლაოს.
დამეკარგა ლექსის გასაღები.
ვეღარ შევდივარ ლექსში, როგორც
აუღებელ ციხე-სიმაგრეში.
განელდა ლექსის კოცონი და ისე შემცივდა,
თითქოს არასდროს არ მენახოს ცეცხლი, ანდა – მზე.
ვეღარ შევდივარ ლექსში, როგორც შინ
და ვჩურჩულებ: “სეზამ, გაიღე!”

ალვის ხე

მე ვერ გავხდი ოჯახის დედაბოძი,
მე ვარ ალვის ხე,
რომელმაც ჭერი აანგრია და მიისწრაფვის ზეცისაკენ
შეუზღუდავი თავისუფლებით.
ფესვები მიდგას წინაპართა საფლავებში,
კენწეროთი კი მზის გაღმა ვაღწევ
და ჩემი ტანი სავსეა მზით და
მდუღარე სისხლით.
მე ვიდგები ცისა და მიწის შემაერთავად,
სანამ არ მოვა შურიანი და ბოროტი ვინმე
და არ დამჩეხავს ცულით
შეშად გადასაქცევად,
რომ გაათბოს ცოლი და შვილი.
მას არაფერი გაეგება ციურ ამბების
და მისი ჭერი დაბალია და
სახურავზე მზე არ ჯდება,
რადგან ეშინია, რომ ავმა კაცმა არ დაიჭიროს
და არ მოკლას, როგორც ფასკუნჯი
მშიერ ოჯახის გამოსაკვებად.
მე ვერ გავხდი ოჯახის დედაბოძი,
მე ვარ ალვის ხე ქალად ქცეული
და თუ მომჭრიან, ოქროს შიბი წავა ცისაკენ
და ღმერთი იტყვის “მომიკლეს შვილი”.

ჩემი ქარი

ჩემია ჩუმი ქარი,
ჩემს გულში რომ იბადება
და უსიტყვო სიმღერად გადმოხეთქავს,
ამათრთოლებს, როგორც ნორჩ ფოთოლს,
რომელსაც წინ მთელი გაზაფხული, ზაფხული და შემოდგომა აქვს.
ჩემშია ჩუმი ზღვა, ჩემს გულში რომ იბადება,
რომელიც ცრემლებად გადმოხეთქავს ჩემგან
და მე შევცურავ სიმღარაში, როგორც ზღვაში
და ზღვის მიღმა მელოდება უდაბური ნაპირი უდაბნოსი,
სადაც ქვიშის ნამცეცები გაქვავებული ცრემლებივით ყრია.
ჩემშია ჩუმი მზე,
ჩემს გულში რომ იბადება
და ჩემგან გადმოხეთქავს ყოველ დილით,
ხან ღრუბლებს გაღმა და ხან გამოღმა
და ღამ-ღამობით ჩემში იბუდებს,
ჩემში იძინებს, რომ დილაობით ახალი ძალით
მოაწყდეს თვალებს.
ჩემშია ჩემი ჩუმი ქარი,
ჩემი უსიტყვო სიმღერა და
მენდელსონის მელოდიებს აღვიძებს ჩემში,
როგორც ბავშვობას, მუსიკის სკოლას, ტოლებთან თამაშს,
როგორც ცხოვრების რეპეტიციას…
და ვლაპარაკობ ქარის ენაზე,
რომ მუნჯ ქალაქში არ დავიკარგო
და არ დავმუნჯდე.

შაკიკი

როცა შაკიკის ჟანგისფერი საცეცები
თავზე დიადემასავით შემომეხვევიან
და ბროწეულის ყვავილებივით გაიშლებიან,
მე ვიხედები სარკეში –
მინდა, დავინახო ჩემი ტკივილი,
ხელით შევეხო და მოვიგლიჯო.
შაკიკის ფესვები ჩემი ტვინით და სისხლით საზრდოობენ
და ჩემი თვალებიდან ტკივილი მოჟონავს,
როგორც გაბზარული ფუჟერებიდან – შამპანური.
მე ვარ მთვრალი, მთვრალი ტკივილით.
ზოგჯერ შაკიკი დამასვენებს და აღარ მიტევს.
შეტევასა და შეტევას შორის გონს მოვეგები,
თვალში გამოვიხედავ
და ბუტბუტით ვკითხულობ ლექსებს – შელოცვებს,
რომელთაც ჩემი რწმენით უნდა მიშველონ.
მშველიან კიდევაც.
შაკიკს შელოცვისა ეშინია და წყნარდება,
მაგრამ როგორც კი გავჩუმდები,
ახალი ძალით შემომიტევს და თვალს მიბნელებს.
შაკიკის ჟანგისფერი საცეცები მეხვევიან მტკივან თავზე
და ჟანგისფერი მეჩვენება მთელი სამყარო.
თუ მიშველის, ლექსი მიშველის – ლექსად შელოცვა,
რომელიც შაკიკთან ერთად გადმომეცა მემკვიდრეობით.

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

გენეტიკა

როდის დაბრუნდით ჩემს ტანში?
აღარც რძით ნათესავები, არც სისხლით,
მარტო, გახურებული მშენებლობით
შეილახა თქვენი ინჟინერია!
გენებმა სისუსტე გამოამჟღავნეს
ჭერზე სიარულის მიმართ
ეს ვინ გააჩინეთ?
სკამზე შემდგარი ლექსი?
ქართულის მასწავლებლის გაზრდილი
ბაჯაღლო პათეტიკის ტრადიციებზე?
კლასიკით მონათლული,
მაგრამ სად არის წყალი?
ბებიების დამჭკნარ მუცელში,
დედების მზით გამოფხეკილში?
ამიტომ შემეფარეთ?
სინათლეს რომ დავდგამ
რძის ქვაბით, დალევთ,
პურის არსებით სახელს დააყოლებთ,
მეტყვით, რომ ყელში ამოგივიდათ
ჩემი მეტაფიზიკა.
რაღაც ნამდვილი გინდათ
თუნდაც, თითი რომ გავიჭრა
და სისხლის ბოლოს მოვკვდე
სულ წითელ ყელსახვევებად დამინაწილებდით
მოსულელოები და სუფთები ბატკნებივით…

გურამ რჩეულიშვილს

ისევ ის მარტივი,
სტუდენტურად მშიერი
დღეები რომ იყოს,
კაცი მოდიოდეს ჭავჭავაძის გამზირზე,
მანქანებზე უფრო მკაფიოდ,
მძიმე ფეხსაცმელების გამო
გამოველაპარაკო, გავაბრაზო,
უნივერსიტეტი აუფეთქდეს თვალებში,
ოღონდ, არ წავიდეს იმ ზღვაზე,
რომელსაც წაგვართმევენ!
აქეთა ზღვა
უფრო მშვიდი იქნება, დამყოლი,
ქვებს კი არ მიახეთქებს,
ისე ამოიყვანს, ყველის გუნდა
რომ ამოყავთ შრატიდან
ხომ არაფერი,
ჩვეულებრივი საჭმელია ყველი,
სავსე მთვარეს კი გავს…

ტირაჟირება

ზღვას რევმატიზმი მივაწერე –
ბუზების ფრენა სახსრებში,
მთებს ფანჯარა ჩავუკეტე,
მათი პორტრეტები რუკაზე
არავითარ მოულოდნელობას
აღარ გამოაგდებენ:
არც თავის ხერგიანებს მოკლავენ,
არც ჩემს მეგობარ სიგიჟეს,
მაინც რომ დამტოვა,
როცა ბალახის შეჩერებას ვცდილობდი
სალათისფერი ხასხასის დონეზე,
(ღრმა მწვანე მტკივნეულია)
უტკივილოდ ვაპირებ ცხოვრებას?
ფანჯრების სტადიაში გადასვლას,
საიდანაც ადამიანები არ ჩანან,
მხოლოდ, თეთრი, კბილებიანი დღე
ის რომ თვალებიდან ამომდის,
თავიდან – მისი ტირაჟი.
ამის შეეშინდა, უნიჭო გამრავლების?
რამდენჯერ დაამტკიცოს თავისი დედნობა?
რამდენჯერ შეიწვას
ხელის გულზე ერბოკვერცხი, ბავშვის თვალებით?
კი დაეწეოდი, მაგრამ ამხელა ტირაჟს?

ქვა

მაინც, სიმყარეს ეძებ:
საზღვრების, ღერძის,
უწერტილობის შიშით,
წითელი მელნით წერ –
აორტას ეყრდნობი
და არა ასოების დახრილობას
სისხლი რომ სულ წავა,
შესაფერის ფორმას მიაგნებ
ქვასავით დაწვები მინდორში…
პალეოლითი, ნეოლითი, ოქროს ხანა –
ასე ითვლიან ისტორიის ასაკს,
თავგანწირული ქვებისგან
პანთეონს აშენებენ.

პენელოპე

ვუძღვნი მანანა ღარიბაშვილს

არა და არ მოდის
ზღვაზე დასრიალებს,
ანუ ორ ხმელეთს შორის
გაწოლილ ჰომეროსზე
მის სიბრმავეს აპატიე
ქალების ლამფები და პროჟექტორები,
ზღვის სიპრიალე!
ვის უნახავს პრიალა სიყვარული?
იმ შენს გაუთავებელ ქსოვილსაც,
უკვე, ხორკლები აყრია,
არფებმა მამლების წითელი ბიბილოები
გამოიბეს – ანტილაჟვარდი
ანგელოზების გლუვ თავებში
ჩატენილი კაკაფონია
რას ერჩოდი?
ისე რბილად ფიქრობდნენ შენზე…
და რა მოგცა მოთმინებამ?
რამდენიმე ნორმალური კაცი
რომ განასკვო,
ერთი სიგიჟე არ გამოვა?
კეთილხმოვანება ბრმებს დაუტოვე,
ფილარმონიებს,
მოჰერისგან მოქსოვილ ოჯახებს,
დაწყევლილი სირბილე!
თეფშზე ჩანგლის გასმა
უფრო არ გამოაფხიზლებს კაცს?
ყურებს ცვილით კი არ დაიხშობს,
მოიჭრის და სიგიჟის საბუთებივით
მიუგდებს იმ დროებით ქალებს…
ყველანი ცოტათი პოეტები ხართ:
შენც, ისიც, ორ ხმელეთს შუა გაწოლილზე,
ხომ ლაპარაკი ზედმეტია…
ბრმა რომ იკითხავს: – რა არის ლურჯი?
და შოპენის ეტიუდში ჩააყოფინებენ ხელებს…

* * *
რა სევდა იცის გათენებისას!
ტანი – კარცერში,
თავი ბჟუტავს,
შუშაბანდივით მოსანგრევია!
ასო ბგერაში რომ გადადის,
იმ ხმაზე ვზივარ, როგორც ნემსზე,
ალმასები მცვივა პირიდან,
სულით მათხოვრები აგროვებენ,
სიმართლის მაძიებლები, თანაც, ბასრის,
ჩურჩულში რომ თევზის ფხებია,
იმ მჩხვლეტავის საპირისპიროდ.
ჯერ ჩხვლეტა, მერე ნაჯახი –
ძნელია სინდისი, აღარ რეაგირებს
შუადღის ელდაზე,
ალმასებით სავსე მუჭებზე,
სიტყვა “ვერცხლის”
ათასოცდაათჯერ გაწკრიალებაზე
სხივსაც არ იკარებს.
ვინ გადაჭრის მზის პრობლემას?
სამხრეთი გაგვითავდა,
შუშაბანდი დეკორაციაა,
კარცერი სინამდვილე,
ქვის ენა პირში,
ხეები ნაჯახებივით
რა სევდა იცის გაღვიძებისას!

* * *
კაცი მიდის აქედან იქით,
მინდორი თავისთვისაა, ბიბინებს,
არც გორაკი, არც ხე
სახლიდან კარგად ჩანს,
როგორ იქცევა წერტილად
მარტოობის მზა ატრიბუტები:
წყენა, დარდი, უსახლკარობა…
ფეხები ისე ამოაქვს მიწიდან,
ბალახის კილოგრამები მოყვება,
ჩხვლეტები რომ დაარბილონ,
გული აღარ გაუსკდება
აქედან ჩანს წერტილად,
ჰორიზონტი მატყუარაა.
არც თვითონ უჭირს ტყუილი,
თვალთმაქცობის კურსი აქვს გავლილი,
ლექსები, მწვანე ყდაში ჩასმული, –
ეო მეო-ზე გადატარებული მინდორი,
იქიდან როცა წამოვა,
სიმაღლეში მოიმატებს,
საშიში გახდება სახლისთვის…

ზღვა

ერთხელაც, გავიხედავ ფანჯარაში
და ზღვა მოვა,
ქვისშუბლებიან სანაპიროს მოიყვანს,
ქვიშა სხვაგან არის,
უფრო კომფორტულ ქვეყნებში
ეს ქვეყანა ვინც დამიტოვა,
ჩემსავით, ეზოს ჭაში იყურებოდა?
ზღვა საწოლის ქვეშ ჰქონდა ამოდებული?
ვერ იმძლავრა გენეტიკამ:
ჩემი ზღვა ფანჯრიდან თუ შემოვა,
ნაწყვეტ-ნაწყვეტ,
ქვებს შორის ქვიშის შეღავათივით…
მზისგამძლე შუბლები და ჩემი, შაკიკიანი…
სიცოცხლეში – კატეგორიულობა,
მერე – უსაზღვრობა,
ხავსი ამოუვათ, ნაოჭებს გაუმკვეთრებს
ღამე სიზმარზე დგას
და ნაკლებ სანდოა
ფანჯარა სულ ღია გქონდეთ,
ვინც “პოეტის” დიაგნოზით ცხოვრობს!
ზღვა, შეიძლება დღესავით მოვიდეს,
ან ლოცვის დავიწყებული სიტყვებივით,
ან ტკივილზე მოქანავე საწოლივით
და უნდა იცნო…

უჩრდილობა

მზემ იცის, რომ კიდევ
დიდი დრო აქვს, ამიტომ
ზანტად წვავს, მწარედ არ იკბინება
ერთიანი დღეები უცვლელ გარემოში,
ასაკიც, ნაკლებ დამანგრეველი,
რბილად გკაწრავს, ჩურჩულივით,
სახეების ლაქები, მუნჯი ზურგები…
მაგრამ იმ სიკვდილის მერე!
ტრადიციული ოჯახები ასე არ ფეთქდებიან,
გასრესილ პალიტრაზე ფერების ნარჩენები
არ ყვირიან, როცა, მთლიანობაში,
მხოლოდ, კაშკაშებდნენ, მზესავით დარწმუნებულები
თავის ხანგრძლივობაში…
მოახლოებულ წვიმებს თუ შევეფარე,
მეხსიერებით დამსჯიან,
პირდაპირ, განსაცდელის
შუაგულში რომ ჩავრჩე!
არავითარი გაუტკივარება, ჩრდილი, შეღავათი!
ასეთი არაცივილიზებული სივრცე,
მაგრამ სამშობლო,
მყვირალა ფერები –
მისი ბარბაროსული დროშა!

ანდერძის მაგიერი

რა სიტკბო იყო!
პირში თუთა, ცაზე მთვარე,
პატიოსნად მოპოვებული კილოგრამები,
ქონის თეთრი სარჩული
ფანჯრების ჩარჩოში!
ამისთვის ვცეკვავდი წონასწორობას?
როცა გარეთ ხეებს ერჩიან,
(პირველ-მეორეზე ვერ გაითვალეს)
ზოგს მუცელი წყდება –
წითელი ჩრდილი უვარდება
ჩემი შვილებიანად
რევოლუციური შვილები!
ხეს ააყენებენ, სახლი წაექცევათ,
სახლს ბავშვებით გაამაგრებენ,
შუაში ცა დაავიწყდებათ,
დაკოჭლებული კომპოზიცია კიბეზე არბის
როგორ ვაწესრიგებდი!
გინდა, თუთით, გინდა,
ნაღველის წვენით პირში,
ოღონდ, ლაპარაკის უფლება მოეცათ!
და ომი მაჩვენეს
ყელიდან დამცხა
სულ მდუღარე ჭიანჭველები ვადინე
ჩასაბერ, ნეკნებიან, ინსტრუმენტებს
ასეთი ოქრო!
ალქიმია ჩემი შვილებისთვის
რა მალაპარაკებს?
ჩაის ტანინი? ჯერ კიდევ, ძვლები?
სული, თავისი პატარა ხორცით
და ვენახის ჩენჩო, უკვე იქ არიან,
ლურჯ სუფრაზე, ღმერთის მოლოდინში
ნერვები ადრევე ამომაცალეს,
ჩართონ ქსელში, ტელევიზორს
და ერთ ნათურას, კიდევ, ეყოფა.

* * *

გინდა პოეტობა?
საწამლავს მოგიხარშავ
ნაღველისგან, ცუდი ანალიზებისგან,
დამუხრუჭებული სინაზისგან,
გახეხილი კანიდან სისხლი რომ მოჩანს,
ისეთ მოწითალოს…
მზე სხივებს გირტყამს ჯოხებივით
ადრე, აბრეშუმის არ იყო?
ნუ იხმარ ამ რბილ სიტყვას!
საწამლავის რეცეპტში დათმობა არ შედის
არის გზა, არის ხისტი ჰაერი,
წითელსაღებავიანი ვედრო,
რომელსაც აწერია “კუპრი”
შეუსაბამობა – კიდევ, ერთი სასჯელი
ხახვის ცრემლებით როცა ტიროდა
დედაჩემი, რა სისადავეს მინახავდა!
საწამლავი რომ არ დამელია!
ან ზმნას რა უნდა
60 წლის ფეხებში!
კინო “ყაზბეგთან” მანქანა მეჯახება,
მზე, ისევ, ასი კილომეტრი აბრეშუმია,
ცა – ოქროს ტიხრებით დაყოფილი ლაჟვარდი,
როგორც ლექსი ცეზურით,
იქ, სადაც ამოსუნთქვა დაჭირდა შემოქმედს.

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

ეს მაშინ,
როცა ჩვეული მოძრაობით
კედელს მეათასედ შემაყარე,
როცა წკაპა-წკუპით ძირს ჩამოვცვივდი,
როცა ხელები ჰაერში აიქნიე ნიშნად იმისა,
რომ კედელი გლუვია,
ცერცვის მარცვალი კი ბრიყვი და სხმარტალა,
როცა იფიქრე,
რომ კედლისა და ცერცვის ამბავი ისე სანდოა,
შეხედვაც კი აღარ სჭირდება,
სწორედ მაშინ,
როცა მშვიდად მიუბრუნდი ქარს და საზრუნავს,
სწორედ მაშინ,
ფესვი გავიდგი.
სწორედ მაშინ
დაუმთავრდა სიბერწე კედლს,
ტანი გაუთბა და ნაპრალები შემომაშველა…
რა უნდა მოსთხოვო
ერთ გულუბრყვილო ცერცვის მარცვალს
ხვიარად რომ დაბადებულა,
დღენიადაგ საყრდენს რომ ეძებს
და მზად არის,
ვინც შეხვდება, გადაეხვიოს.
რა უნდა მოსთხოვო
მოულოდნელად გაღვიძებულ ცერცვის მარცვალს,
როცა საკუთრი სიმწვანეც კი ისე აბრუებს,
უგზო-უკვალოდ იფოთლება და მსხმოიარობს…
და მაშინ,
როცა მზეში ოქროსრქიან ვერძებს ვითვლიდი,
ფოთლებს ვუწვდიდი შეყვარებულ ჭიამაიებს
და ღრმა ძილიდან გამოფხიზლებულ ბებერ კედელს
წყლის და მიწის ამბავს ვამცნობდი,
როცა ვცდილობდი,
ჩემს პაწაწინა ცერცვის გულში
ახალ-ახალი სასწაულები აღმომეჩინა,
გამომეხმო ყველა ზღაპარი,
რასაც დედა გვიყვებოდა მე და ჩემს და-ძმებს
გრილ და ნოტიო პარკში წოლისას,
მაშინ,
როცა მეგონა,
თუკი მოვედი,
ყველა ცოცხალ და მფეთქავ არსებას
სიყვარულში დავარწმუნებდი,
სწორედ მაშინ,
რატომღაც უკან მოიხედე
და
შეგეშინდა.
…როგორ გიმტყუნე,
შენ ხომ ისე ალალად მენდე,
მე კი ბრიყვულად დავარღვიე ათასწლოვანი სიტყვების ტაბუ
შენ და შენს მოდგმას აკვანშიც რომ განუგეშებდათ,
რასაც სწავლობდით მამიდან შვილზე,
რასაც პაპების სიბრძნე ერქვა
და დიდპაპების გამოცდილება,
აბა, ჩემი გაღვიძება რად გჭირდებოდათ,
სიმწვანე ხომ იმდენი გქონდათ,
ცერცვის ერთი ყლორტი რა არის,
ფეხქვეშ გეფინათ.
ოდითგანვე, სხვადასხვა მარცვალს,
თქვენც ანდობდით მიწის სველ და მხურვალე საშოს,
მაგრამ კედელი
უნდა მუდამ გულცივი და ყრუ ყოფილიყო,
ცერცვის მარცვალს კი თავში ჭკუა უნდა ჰქონოდა
და ბრმა კენჭივით ესხმარტალა მის ზედაპირზე……
და მაშინ,
როცა შენი შეშინებული ხელები დავინახე,
და მაშინ,
როცა ყელში ჩაფხრეწილ ბგერებს
გაკვირვების ავი ბოღმაც ამოაყოლე,
და მაშინ,
როცა ძვლები გაგიცივდა
და იმიტომ გამოიქეცი,
რომ კედლიდან ჩემი ყველა კვალი მოგესპო,
ვიდრე სხვები დამინახავდნენ, ათასწლოვანი ტაბუ იქნებ გადაგერჩინა,
სწორედ მაშინ,
ვიგრძენი რომ
შიშზე ძლიერი გრძნობაც არსებობს,
შიშზე ვერაგი გრძნობაც არსებობს,
შიშზე მარტივი გრძნობაც არსებობს,
და
შემეცოდე –
ავი ბოღმისთვის.
შეშინებული ხელებისთვის.
დამზრალ ძვლებისთვის.
შემეცოდე,
ცასაც ავხედე,
და უფრო მეტად ავეკარი დაბზარულ კედელს,
ტანი კეკლუცად შემოვხვიე,
ქვებს გავუსწორე,
ფოთლები განზე გავშალე
და
ჩუქურთმად ვიქეც.

ნანას

თუ საღამოხანს,
დაგრძელებული ხეების ჩრდილებს,
ძველებურად,
ასკინკილით გარს შემოვუვლით,
ჩემი და შენი ქალაქები ამბად გეტყვიან,
რომ ზაფრანას ყვავილივით გავყვითლდი
და დავიბენი,
როგორც მაშინ,
სკოლის მერხებზე გაურკვეველ ინიციალებს რომ ვკაწრავდით,
ხომ გახსოვს,
ჭორფლების შეგროვება რომ დავიწყე
და თმაც გამეფშიკა,
მაშინდელივით ახლაც გამუდმებით ვიწნავ და ვიშლი
და გოგრის გულივით ყვითელი ვარ.
ხომ გახსოვს
ჩემი ჭრელა-ჭრულა სარაფანები,
ფოჩებიანი მოსასხამი
და ფარად-ფერადი ღილები,
ახლა კი წიწილასავით ყვითელი ვარ
და წყლის დალევისას ცაში ახედვა მავიწყდება.
ხომ გახსოვს, რა ძნელია,
პირველად რომ მოიტყუები და დაგიჯერებენ,
როგორც ხუთი ჩხირით
რომბებიანი წინდა მოგექსოვოს,
ანდა ზურგს უკან დამალულ ხელებში გამოგეცნოს,
მარგალიტის ბურთულები ლუწია თუ კენტი.
ახლა კი ქარვის კენჭივით გამომშრალი
და ყვითელი ვარ
და ვიდრე არ დამიძახენებენ,
ვეღარ ვხვდები, საით გავიქცე.
ხომ გახსოვს, ძველ ზღაპრებში
სამი გზის გასაყარზე რომ დგებოდნენ,
მე კი სიტყვის ორადორი მარცვალი მაქვს ამოსათქმელი
და მაინც აქეთ-იქით ვიყურები,
ხომ გახსოვს, როგორ გვიმეორებდნენ,
როცა ვმოძრაობთ,
ან ტანთ ვიცვამთ,
არ დაგვავიწყდეს,
რომ ძუძუებიანი არსებები ვართ
და რძესთან ერთად,
ასწლოვანი ღვინის ძალასაც დავატარებთ უქმე დღეებში.
შენ ჩემი და ხარ,
და რომ გეცადა,
შენს ქალაქში,
საღამოხანს,
ჩრდილებდახრილ ხეების ტოტს შემოხვეოდი,
ჩემი და შენი ბავშვობის საქანელები ამბად გეტყოდნენ,
რომ ფეტვის მარცვალივით ყვითელი ვარ,
ჩამოვიფშვენი და
დავიბენი.

***
აღარ მახსოვს,
რატომ იყო იმ ღამეს სველი ქალაქის ასფალტი,
ან საით მიდიოდნენ ხაკისფერკეპიანი უცხოელები
ჭრელი ჩანთებით,
რატომ ვისხედით “ჰეინეკენის” მაგიდებთან და
რატომ ქროდა ქარი ქოლგების თავზე;
აღარ მახსოვს,
რატომ ვიკარგებოდით ასე თავგანწირვით,
ან რად ვეძახდით ზამთრობით ერთმანეთს,
რატომ გვჯეროდა ნავსი რიცხვების და
რად ვავსებით დღიურებს ფანქრით;
აღარ მახსოვს,
რატომ იყვნენ იმ ზაფხულს მოდაში
უცხოპლანეტელი სასიძოები,
ან ქალიშვილებს რად შეეღებათ ვერცხლისფერად
რბილი მუცლები,
როგორ ვსუნთქავდით მორიგეობით
ხავსიან ფსკერზე,
ან რვაფეხებმა სად წაიღეს ჩემი ქოშები,
რას დავეძებდით ფერად სილაში და
რად გვაწვალებდა მერე სინდისი
ინკვიზიტორი ჯალათივით;
აღარ მახსოვს,
ვის ჩუქნიდნენ სირაქლემები
ქარხნული წესით დაშაშხულ ბარკლებს,
რამდენი ნული იყო ჩვენი არსებობა და
რამდენი კარატი ჩვენი ცრემლები,
რამდენად შეგვიფასეს შეხვედრები,
ანდა რომელი მოგონება ჩაიგირავეს;
აღარ მახსოვს,
რამდენი ბოლო ჰქონდა იმ თოკს,
კბილების კაწკაწით რომ ვიჭერდით ყელზე,
რატომ არ გვკბენდნენ მორიელები
აგვისტოს ხვატში და
სად დავკარგეთ კოკა-კოლას მომგებიანი თავსახური;
აღარ მახსოვს,
შეგვეშინდა თუ არა,
როცა ხეების სიმწვანეში
თვალების ნაცვლად
ერთმანეთის შიშველი სხეულები დავინახეთ;
აღარ მახსოვს და …
იქნებ ჯობდეს,
ეს ყველაფერი
ისევ ფოტოალბომებში დავაბრუნოთ.

უხერხული კითხვების გარეშე

მე არ მაინტერესებს
შენი მეთერთმეტე პარტნიორი,
შენ არ გაინტერესებს
ჩემი მცირეწლოვანი ბოიფრენდები,
ჩვენ არ გვაინტერესებს
ნავთობპროდუქტების მერყევი ფასები,
გვაქვს საერთო გასაღები,
უკომფორტო სააბაზანო და
წითელი მადუღარა,
უკიდურესად გვეშინია ღამის და წვიმის
და მავანთა და მავანთა ბრიყვი ენის მიუხედავად
სიცივის გამო
ერთი საბნის ქვეშ ვიძინებთ ხშირად.
შენ არ გიყვარს თოხლო კვერცხი
და შავი პური,
მე არ მიყვარს მეტროთი მგზავრობა
და პოპ მუსიკა,
ჩვენ ორივეს გვიყვარს მზე
და იალქნიანი, უმისამართო იახტები.
ზღვა წვიმის შემდეგ ბერიკაცივით აღერღილია
და სველი სილა –
ქუჩის ბიჭივით უტიფარი,
მე ვამბობ, რომ სიგარეტი მიხორკლავს ნერვებს,
შენ დუმხარ და სტაფილოსფერ ქოშებს მაფიცებ,
ჩვენ ვკამათობთ
და ვცდილობთ, სათქმელს ტალღასავით ქვეშ გამოვუძვრეთ.
მე ვცხოვრობ ჩემი შვილის ფერად სიზმრებში,
შენ ცხოვრობ
ზამთარს გადარჩენილ ჩიტბატონებში.
ჩვენ აქ არ ვცხოვრობთ,
აქ ფიჭვებია და კოტეჯი,
სამას და მგონი მეთვრამეტე,
ქარებთან ახლოს…

Nota Bene

I

შეიძლება დაგირეკო
და უტიფარი ხმით მოგიკითხო,
მეკეთოს მარჯნის სამაჯურები
და არ მეტანჯებოდეს მაჯები,
შეიძლება მოვახერხო
და გითხრა რაიმე ახალი,
სასაცილო, ან პრობლემატური,
მაგალითად, ჩემი ჯინსი,
ვარცხნილობა,
ანდა ამომშრალი ფრჩხილების ლაქი,
შეიძლება დავხუჭო თვალები
და ვითამაშო ასკინკილა,
ინტიუციით გადავაბიჯო ცარცის ხაზებს
და გამოვიდე გამარჯვებული,
შეიძლება ვიყიდო ის ლამაზი კაბა,
რადგან ყოველი სევდა
ტანსაცმელში გროვდება ბოლოს
და ნემსის ყუნწშიც,
ბოლოს და ბოლოს,
შეიძლება გავძვრე.

II
გაძვერი ნემსის ყუნწში
და იყიდე ის ლამაზი კაბა,
გუშინ გამოფენაზე რომ ნახე,
გაძვერი, სანამ ვინმე მოგასწრებდეს,
უფრო მარჯვე და მოქნილი.
თიხის ლარნაკი გაიბზარა,
თაბაშირის სპილო
და ექიმის ხმაც:
“თქვენ ავად ხართ ქალბატონო!”
ბარგის გადაზიდვისას კი
კედლის საათს ისრები მოსტყდა
და ტელევიზორს ფერები აერია.
წამოდი იმ სახლიდან,
იადონებს რომ უთევდი ღამეს,
წამოიღე მეგობრების ნახატები
და სარწეველა სავარძელი,
წამოდი, სანამ გზები გაიტკეპნება,
სილამაზეს ნივთები იმით ინარჩუნებენ,
რომ არ მოძრაობენ,
შენ კი ჩააკერე რამდენიმე წელი ნაჭრის დათუნიებს
და არასოდეს იკითხო “რატომ”,
დაუჯერე ეიხმანს
და ნუ დაიწყებ უკან ყურებას,
თორემ ფეხს წამოკრავ რამეს
და წაიქცევი.
ძვირია მკურნალობა
და მწარეა ნემსები,
სილამაზე კი
ისევ და ისევ მსხვერპლს მოითხოვს,
მაგრამ შენ ახალი, მოშრიალე კაბა გაცვია,
ჰოდა, გაიღიმე.

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

ვინ იღიღინებს?

ქალაქს თავლაში სძინავს, საუკუნეა,
ორთოდოქსებს ხომ ძალიან უნდათ
ძილში არაფერი დაესიზმროთ.
რატომღაც, აქ როცა წვიმს,
ფანჯრის მინები ტალახდება.
და თმის დაცვენიდან
ემოციების შადრევნებამდე
ასკდებიან ჩვენს გაშიშვლებულ მხურვალებას
კალენდარული თვე და დღეები.
თუმც დილა იდგა ხეობის კართან,
მაინც ღამესავით გავიარე დაბადებაშეყრილმა
ვიწრო წუთისოფელი.
არ გამოვიდა წერილი-
ვერ შევალამაზე სიტყვების საფრენი ბილიკები,
ზოგმა კი თავისი უხეში “საფრენი ხომალდი”
აფრინა ზეცაში
და დაუჯდომლების ალილუია
მოარგო თავის სიბეცეს,
არადა სოფელში ხელოვნებამდე აჰყავთ
ბუხრის დანთებაც კი,
ალბათ იმიტომაც უერთდება
ასე მსუბუქად და პოეტურად,
საკვამურიდან ამოსული ცეცხლის სული- კვამლი,
ზეცას და გარემოს.
მთელი ჩვენი ცხოვრება,
თითქოს, ვიღაც ბიუროკრატის კაბინეტის კარის წინ
გრძელ რიგში დგომაა-
აქ საბავშვო სიმღერებს მელოდიის თანხლებით
ვინ იმღერებს?,
ვინ იღიღინებს?..
არსებობენ ყალიონის ამონასუნთქვით გარუჯულები-
აზრის თაყვანისმცემელები და დამფასებლები,
რომლებიც ფხიზლობენ, როცა ქალაქს თავლაში ძინავს,
საუკუნეა!

მავთულხლართები

“Erst Kommt das Fressen,
Dann Kommt die moral…”

სუუ… სუუ… უუუ…
სიჩუმით დავიწყოთ
ზარის რეკვის დროს,
ეკლესიის ზარის რეკვის დროს
როგორ ტოვებენ ზამთრის მიერ
განძარცულ ხეებს ყვავები,
თითქოს განგაშია და
ხეები თავის მარტოობასთან
მარტო რჩებიან,
ყვავთა ფრთები კი
უკიდეგანო სივრცეს ლაქებად ედება.
აფეთქებულ სახლებში დუმან
მიტოვებული როიალები.
როცა ჭურვები გვაწვიმდა
და მიტევების ყველა ველი გადახნეს –
მხარზე მოკიდებული მომქონდა სოფლიდან
მდინარე,
ყანები,
მინდვრები,
ტყეები,
მთები და
სახლები, სახლები, სახლები…
მოზვერი დავკარგეთ –
ის ადრეც ტიროდა,
ალბათ წინასწარ ყნოსავდა
სიკვდილისა და სისხლის მყრალ სურნელს.
გზად საქმეც მქონდა,
ვითვლიდი მკვდრებსა და
ნაცნობ გვამებს –
შარაზე დაყრილებს,
ლობიოს სარებზე წამოცმულ
ნაცნობ და უცნობ სახეებს,
თვალებდახუჭულთ და თვალებახელილთ –
ამის შემდეგ უკან ვინ გაიხედავს?
მავთულხლართებში დახვრეტილი
იხილეთ ბავშვი?
შეიხედეთ უდარდელ თვალებში
რა დაიმალა?
ის ჯერ კიდევ გუშინ მიირთმევდა
უბედურების ძუძუებიდან რძეს,
რომელიც ომად შეერგო.
დეიდაჩემი დაემუქრა
ჩემ დიდ ბაბუას,
რომ საკუთარი ფრჩხილებით ამოთხრის
სოფლის სასაფლაოდან,
თუ არ მიირთმევს ჩემს ცოცხალ ღიმილს
და დაბრუნებას დედაქალაქში –
საიდანაც ომი ძალიან შორსაა…
ოცდაერთი წლისა რომ გავხდი,
ამაზე ვტიროდი
და თვალწინ მედგა
რკინიგზის დასახიჩრებული, თეთრი საათის
უმწეო გოდება,
თუმც, იქ ყველა არ ვიყავით,
არც სხვაგან იყავით ყველანი.
ლანგარზე მიდევს
მსოფლიო რუკებიდან და ატლასებიდან
ამოკრეფილი საზღვრების ხროვა,
ვინც საზღვარს ითხოვს, მინდა, რომ მივართვა
(ყველაფერი ასე ვინ დასაზღვრა).
ღმერთი არ გაგვიწყრეს და
ლუკმა არ გადაგვცდეს,
ახლა შესანდობრებია მოდაში
და რა აზრი აქვს, ვინ სად მარხია?!…

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

***
ჩემო საწყალო ლექსებო,
ამსიმძიმე სევდა რომ აგკიდეთ
და სახედრებივით რომ დგახართ
წიგნებში, კომპიუტერებში,
გაზეთებში თუ რვეულებში
და ადგილებიდან რომ არ იძვრით,
ეს ძალიან საშიშ განცდას იწვევს,
ეს აუტანელია.
მე მეგონა, გახვიდოდით ფურცლებიდან
თუ კომპიუტერების ეკრანებიდან,
მეგონა იცოდით გზა –
სადღაც ხომ არის
ტიალი ადგილი ნაგავსაყრელივით,
სადაც სევდის დატოვება შეიძლება.

***
ჩემს თვრამეტივე მოსწავლეს:
ანას, მიხოს, რობიკოს, ელენეს, დათუნას, თამთას, ნინის, გიორგის, სანდროს, გიგის, ანანოს, ტასოს, ლიკას, ლუკას, ორივე ნიკოლოზს და ორივე მარიამს

დაუკვირდით, დღე როგორ ყანყალებს.
თითქოს ჩვენ კი არ ვირჩევთ, საით წავიდეთ,
ინერციით მივექანებით.
ორივე ხელით წავფრენივარ რაღაც საქმეებს.
ფეხები კი მიწიდან ამსხლეტია
და ასე საცოდავად და ასე ახალი საგანივით
ვსწავლობ თქვენგან იმ სიხარულს,
რომელიც არსად გამომადგება.
ალბათ შენიშნეთ – ძილი, რომელსაც ვერასდროს ვასწრებ,
ძაღლივით დამდევს
და ხან მპოულობს და ხან მკარგავს ამ რყევებისას.
ვერ მიდებენ გულს სერიოზული საქმეებიც –
ათასჯერ დამნომრეს და ჩამომწერეს,
მაგრამ არაფერი გამოუვათ,
ვიდრე ასე ჭასავით ვდგავარ,
ვიდრე დღეები სათლებივით მეთხლაშუნებიან,
რომ ამომაცალონ საიდუმლო,
რომელიც მუდამ უწყალდებათ.
კადრის უკუღმა დატრიალება –
რაიმე დაფშვნილის აღდგენასავით,
ყველა ნატეხი რომ თავის ადგილს უბრუნდება,
ასე უკუღმა ვცხოვრობ თქვენთან
და ფანჯრებს რომ ვხსნი,
თუკი ოდესმე ქვემოთ გადავმხტარვარ,
სათითაოდ უკან ვბრუნდები თქვენთვის.
ჩემი მაგიდის ზედა უჯრაში კი,
თქვენს დაქექილ საშლელებსა და
თქვენს თავმოჭმულ კალმებს შორის
ძალიან საშიში ამბები მიდევს.
გამოვხსნი, დავცქერი, ვახარისხებ.
კარტებს რომ აჭრი, ისე ვთამაშობ.
და რა საოცრად კარგია ასე –
სიგიჟე უჯრაში და ირგვლივ თქვენ –
ვითომ არაფერი…

***
ასე შევეჩვიე დაღლას –
თითქოს ზურგზე ცოცხალი მგელი –
სასკოლო ჩანთასავით უბრალოდ.
ფუნჯივით რბილად შემომდის
მისი ყმუილი ბეჭებში.
დარუხდება და ჩამშვიდდება,
ჩადგება ყველა სხვა ფერი გრიგალივით.
და ჩამოშორდება სახესაც
ღიმილის წნული –
ეს გაიძვერა ბუდე.
ვწერდი:
თითებიც რომ მომყვეს ამ მოქნეულ კარში
და ძვლებიც დამეფშვნას,
გულიც რომ მომყვეს ამ კარებში,
ნაბიჯსაც არ გადავდგამ არსაით-მეთქი.
და მართლაც,
ირგვლივ დღეები გააქვთ და გამოაქვთ.
მე კი ფეხსაც არ ვიცვლი,
დედაც ამ კართან მომიკვდა,
ყველა უცხო ქვეყანაშიც ამ კართან ვიყავი
და ბავშვებიც სწორედ
თქვენს გამოხურულ კართან გავაჩინე.

***
შოთას

ეს კორპუსებიც –
ხეებივით მიწიდან რომ იკვებებიან,
ვეღარ არიან მხოლოდ სახლები.
ბეტონის ფილები და აგურები
ახლა მათი უჯრედებია,
თავიდან თვალით რომ არ ჩანდნენ,
მაგრამ მერე გაუფართოვდათ.
ფრთხილად შევცვალე ყველაფერი, ძალიან ოდნავ.
დავბრიცე წელში გამართული ყველა ოთახი.
გადახრილია აივნისკენ მძიმე კარადა
და მასში ყველა ჩვენი რამე
გადახრილა სულ ოდნავ მარცხნივ.
რა მონდომებით ვცვალე თითქოს,
ძალიან ოდნავ,
მაგრამ გამექცნენ, აყირავდნენ დამჯერე გზები.
ჰაერშიც ისე ულმობელი დაღმართებია,
მოჩვენებები ნაბიჯებს ვერ იმორჩილებენ.

***
ბავშვებს გამოსდით –
თვალს არაფრით ახამხამებენ!
და ეს სასტიკი გულწრფელობაა,
რადგან ხამხამი კადრიდან ჭრის
წამის თუნდაც მეათასედებს,
რომლებიც ერთად რომ შეკრიბო
და გადააბა,
ერთი სიცოცხლე კიდევ გამოვა.
ეს მოვუგვარეთ –
ლეიბებში – მატყლის ნაცვლად –
ტყვიები ყრია.
მათი პატარა ბალიშები
სავსე არის ჯარისკაცთა ოცეულებით.
წვეთებს კანიდან წერილებივით გვიგზავნიან,
ავად არიან,
მაგრამ არ ვიცით ოფლის კითხვა
და გაუშიფრავ ხელნაწერებს ემსგავსებიან
დამლაშებული პირსახოცები.

***
ქალაქი ვერ გრძნობს მცენარეებს
და საზარელი ტყუილია
როცა შიშისაგან
ზოგჯერ ხეები ეკვეთება, როგორც ფეხები.
მცენარეები საკუთარი ნებით არ სულიერდებიან
და ეს მელანქოლიის მწვერვალია,
რადგან მათ
თავად გაიქრეს სისხლძარღვები, ორგანოები
და იმ უფაქიზეს ზღვარზე დადგნენ,
როცა აქა ხარ,
და თან არა ხარ აქ.

***
საბას

ორსული გედის მუცელში
რომ თოთო გედი წარმოიდგინო,
დილა ასეთი უმწეოა და გამჭვირვალე.
ჩვენ კი წირპლივით გვიზის თვალებში სიკვდილი,
წამწამებიდან ფრჩხილებით ვიფხეკთ.
ხანდახან ვფიქრობ:
შხამიანები ხომ არ გამოდგნენ ის სოკოები –
წინსაფრებზე რომ მივიხატეთ საბავშვო ბაღში.
წარმოვიდგინეთ, რომ ჩვენსავით მუნჯები იყვნენ,
შავად იმიტომ გავაფერადეთ.
მაგრამ დედამ
წინსაფრები საპნიან წყალში ჩაალბო და
რომ ამოიღო,
სოკოები აღარსად იყვნენ.
წყალმა ჩაყარა საშიშ მილებში,
მდინარემ კი ზღვაში ჩაკარგა.
ზოგჯერ მგონია,
შეიძლება ჩვენი ბრალია – ჩემი და შენი,
რომ დღესაც კი ავადაა მზე,
რომელიც ამ ზღვაშია ამონავლები.

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“