აბელი და კაენი
ზურგზე ამოტრიალებული ფაროსანა
გამწარებული იბრძვის ფეხზე დასადგომად.
მიდი, იბრძოლე, ვეუბნები, ეგაა ცხოვრება.
ფრთამოტეხილი ჯახირობს. ეტყობა, ფეხი დაადგა ვიღაცამ.
იმის ჯინაზე უნდა ადგეს. საკუთარი თავის ჯინაზეც.
მიდი, მავნებელო, ადექი, სანამ კეთილი ვარ,
გაუყევი შენს ფაროსნულ გზას ფაროსნულ ლაშქრობებში.
გაანადგურე, რაც გზაზე შეგხვდება, სანამ შენვე გაგანადგურებენ.
აჰა, შეუცნობელ არიან გზანი უფლისანი:
ადგა და გაუყვა გზას გადარჩენილი, სამზეოზე გაღწეული.
მაგრამ ავდექი მეც, კაენის შვილი,
გავედი ველზე, აღვდექი მის წინააღმდეგ და მოვკალი იგი.
არაფერია უფრო დიდი სისასტიკე,
მაშინ მოგკლან, როცა გადარჩენილი გგონია თავი!
სასტიკი ვარ მე დღეს, რადგან, ძმაო აბელ – დაგაგვიანდა,
ვერ დაიჭირე წამი, როცა კეთილი ვიყავი.
წამია ყველაფერი.
ერთი წამია სიკეთიდან სისასტიკემდე.
კეთილ ინებე და ჩაეტიე.
დილისპირული
დილის ყავა. ჭრიჭინების უწყვეტი დილა მშვიდობისა.
თითქოს ძალიან ჩვეულებრივი ამბავია –
ქალაქის ცენტრიდან ორი წუთის სავალზე.
და რით არ ჰგავს ნამდვილ ტყეს ეს ჩემი ეზო, ეს ჩემი ხეები?
მათგან ყველაზე პატარა ნახევარი მეტრიც არ იყო, რომ ჩავრგე.
ახლა სახურავსაა აცდენილი და
მეზობლის ფანჯრებში ცდილობს რაიმე სახეიროს დანახვას.
ცდები, მეგობარო, შენ აქ არავინ გახეირებს.
შავი ტყე. თეთრი ტყე. ვერაფერსაც ვერ შეიტყობ – ჩემსავით.
მალე დაბერდები და გადაგხრის წელში მალების თიაქარი.
დილის ყავა ფანჩატურში, სკამებზე დახვავებულ წიგნებთან,
რომლებსაც აწი არასოდეს წაიკითხავ.
როცა წაიკითხე, რა ხეირი?
მაინც ატან ხელს ერთ თხელ მათგანს.
პოეტიგოგოს ლექსებია. მგონი, ჩემს თავს მაგონებს,
ჩემს ნათქვამ-ნაფიქრს, ოღონდ გაუწიგნებელს.
აი, ხვალ თუ გავაწიგნებ,
„ეგ მე ათი წლის წინ ვთქვი“, – იტყვის პოეტიგოგო.
„იმან უკვე თქვა“ – იტყვიან.
„და მერე?“ – ვიტყვი მე.
დამშვიდდი, პოეტოგოგონა, ჩემთან ყველაზე უსაფრთხოდ ხარ.
აი, გადაგდე გვერდზე – არ შემომეკითხები.
შენც მშვიდად, მეც მშვიდად.
დილის ყავა. დილის ჭრიჭინები. დილის სიზმარსაცდენილი ფიქრები,
მთვრალი კაცივით მობარბაცე კეთილსა და ბოროტს შორის.
რაც ჩემთვის გინდოდეს, ერთიც არ აგცდეს!
ეს არაა წყევლა, ცხოვრებავ,
ლოცვაა.
შეგეწიოს.
ვალაუვალი
მოდი, ვთქვათ პირდაპირ: მე გავკოტრდი.
ყვავს რა ჰქონდა, ბუს გაჰქონდაო.
ერთი აყვავება ნეხვიც აყვავდება და ერთხელ მეც ავყვავდი.
ნიშნავს: მქონდა სახლი, მყავდნენ მეგობრები,
ვიყავი ახალგაზრდა.
მოდი, ვთქვათ პირდაპირ: არასოდეს ვყოფილვარ ლამაზი.
მხოლოდ ახალგაზრდა, რაც, პრინციპში, ერთი და იგივეა.
როცა ყვავი ხარ, ბუც ერთი ხელის გაწვდენაზეა შენგან.
ოღონდ ბუ ჭკვიანია შენგან განსხვავებით და მიაქვს და მიაქვს:
შენ მაინც ბევრი გაქვს!
ნისკარტით იფხან გულს და დასჩხავი საკუთარ თავს:
ნეტავ როგორ იყო მანამდე, სანამ ავყვავდებოდი,
როგორ ვუყვარდი,
როგორ ვძულდი,
რა ერქვათ საგნებს,
რა ენაზე ვეძახდით ერთმანეთს,
რა სახელებს და ფსევდონიმებს.
არაფერი, სულ არაფერი..
არაფრიდან, სულ არაფრიდან…
არაფრისკენ,სულ არაფრისკენ…
არაფერს, გმადლობთ. მე მაინც არ მჭირდება.
წაიღეთ – ბოლომდე გამოზიდეთ,
ყველა მევახშეს ბოლო თეთრამდე მიუთვალეთ.
მილიონს თეთრიც არ დააკლდეს, თორემ მილიონი აღარ იქნება.
შენ მაინც არ გჭირდება.
ჰო, დიახ. მე მაინც არ მჭირდება.
ერთ გამხმარ უფასო ტოტს ყოველთვის ვიპოვი სადმე,
ჩამოვჯდები,
ნეხვს ჩამოვიფერთხავ მხრებიდან,
გულს გადავაყოლებ,
გიყურებთ შორიდან –
ერთი აყვავება როგორ აყვავდებით.
უარაფრობა
ვინ შემარჩენს ამდენ უარაფრო დილას.
არაფერი მაქვს გასაკეთებელი.
არაფერი მაქვს გასაკეთებელი.
რა დიდებული მანტრაა,
რა დიდებული დასვენებაა ყველა გაკეთებული საქმისგან.
რა ნაკურთხია არაფრის კეთება.
თვალიც რომ ისვენებს,
ზანტად ვაყოლებ მეზობლის ბებერ კატას,
საყვავილე ქოთნისკენ რომ მიიწევს,
მიდი, გადმოაგდე, დღეს უქმეა,
დღეს ცის და ქვეყნის მორთულობა არ ამაღელვებს,
ყურიც ყრუა დღეს ტყიდან მოტანილი ჩიტების ჭიკჭიკისთვის.
შესაძლოა, ესაა სამოთხე და აქ ვარ უკვე.
რა დიდებულია არაფრის კეთება
და ამის გამო დანაშაულის გრძნობის არქონა.
გაგრძელდი, არაფრის კეთებაო.
არ გათენდე. არც დაღამდე.
ვის შერჩენია ასეთი უარაფრო დილები,
მე რომ შემრჩეს?
ასე არ ხდება – მიწა სკდებოდეს სადღაც,
ა წერტილიდან აფრენილი რაკეტა
სამშობიარო სახლს ეცემოდეს ბ წერტილში,
ქოთნის ყვავილი წყლის დასხმას ითხოვდეს,
მამაშენი მიწისქვეშ იწვეს,
შენ იწვე ამ, ერთი შეხედვით, უბოროტო დილას და
ბუზისთვის ხელის აქნევაც გეზარებოდეს.
მოგეკითხება ეს უარაფრო დილები!
ჩემი უპირატესობა
ჩემი სახლი მიწაზე დგას.
მტკაველით არ გამიზომია,
ახლა სიდიდეები სხვა ერთეულებით იზომება.
გვერდით ახალი კორპუსი დგას და ადამიანები შედიან და გამოდიან –
ჭიანჭველებივით ეზიდებიან თავიანთ ახალ ბინებში შესაზიდს.
ირგვლივ ღარიბული სახლებია – უშნო ხედი ზემოდან.
ჩემი სახლიც უშნო ზედხედია,
ღარიბულ სახლებს შორის ჩაკვეხებული,
უბრალოდ, სიმწვანე აყრია ფერუმარილად და
მტკივანი ხერხემლის მიუხედავად, მაინც ქუსლებზე დგას –
ხანშიშესული პრანჭია ქალივით.
მიწაშია ჩარჭობილი მისი ქუსლები.
მიწაში, სადაც წუხელ ჭიაყელების ბუდეს მივაგენი და
წყლის ჭავლით დავშალე
(ასე შლიან დემონსტრანტებს ჩემს ქვეყანაში).
თან ვფიქრობდი: მაინც მათი ვახშამი ვარ,
სჯობს, აქედანვე შევეჩვიო.
ვუთხრა: ჰეი, მეც ერთ-ერთი თქვენიანი ვარ…
მაინც დავშალე. დავათითოკაცე და
სანიაღვრე მილისკენ გავისტუმრე.
მომწამვლელი გაზი არ გავუშვი – დავინდე.
მერე ჩემს მიწაზე ჩამოვჯექი და უმიწო მეზობლებს ავხედე:
შუქები აანთეს, ქალებმა თმები გაიშალეს,
ბავშვმა ხმაურით გაახრიგინა სკამი სადღაც მეხუთე სართულზე.
კაცებმა აივნიდან უშნო ზედხედისკენ
უპირატესობის შეგრძნებით გადმოაფერფლეს.
ჰეი, უმიწო ხალხო,
წადით ახლა თქვენს უმიწო სიზმრებში,
პარკეტზე ჩამოსრიალებული საბნები შემოიკეცეთ.
მაცადეთ ჩემს მიწაზე ჯდომა და უპირატესობის შეგრძნებით ტკბობა:
რომ ჩემი მიწა მაქვს. არ ვიცი, რამდენი მტკაველი,
მაგრამ მაინც მიწა, რომელზეც ვზივარ
(მიწაზე არ დაჯდე – შვილი არ გეყოლება,
მაფრთხილებდა ბებიაჩემი).
თამამად ვზივარ ჩემს მიწაზე:
შვილები მყავს.
მიწა მაქვს, რომელსაც აქედანვე ვეჩვევი
და ესაა ჩემი უპირატესობა.
შენ მაინც არ გჭირდება
თუ რამეს გთხოვენ: „შენ მაინც არ გჭირდება”,
არ ათხოვო – საშიშია ასეთი მთხოვნელი.
„შენ მაინც არ გჭირდება“, და წაიღებს ჯერ უთოს –
მაინც დაჭმუჭნული კაბით დადიხარ.
მერე სარკეს – ასი წელია, არ ჩაგიხედავს.
მერე ცელს – მაინც მოუთიბავია შენი ეზო-კარი.
ერთხელაც ნახავს, რომ აღარ გჭირდება ეს სიცოცხლეც,
დაგიპატარავდა, უშნოდ გადგას ტანზე.
წაიღებს.
საშიშია.
ერიდე.
გაშვება
„გამიშვი!“ – გეტყვის შვილი და იქცევი სუროდ.
ეხვევი. ეხლართები.
ხმელი საცეცებით ეჭიდები ხორცსა და რბილში.
ჯერ გინდობს, მერე ნელ-ნელა აგიგლიჯავს სხეულიდან.
ჩამოისვამს ხელებს ნაშენარ ტანზე, თვალებზე,
ჩამოაყოლებს შენი საცეცების მიმხმარ ნარჩენებს.
„როგორ დამღალე!“ – იტყვის და წავა.
შენ კი გაერთხმები მიწაზე –
რაღაცას მაინც იპოვი მოსაჭიდებელს.
„გამიშვი!“ – გეტყვის მშობელი და
ახლა აქ გამოისხამ ახალ საცეცებს,
უფრო წაწვეტებულს.
ხორცი რბილი აღარაა, გახევებულია და
ადვილად ვერ არჭობ.
მისი ხელიც უფრო დამნდობია,
გზოგავს, რომ ერთიანად არ ჩამოგიგლიჯოს,
შემთხვევით ფეხი არ დაგადგას.
„როგორ დავიღალე!“ – იტყვის.
იჯერებ და აქ გაგაცურებს – გეპარება.
გამხმარი ტანიდან იშორებს ნაშენარ საცეცებს და
ხელუკუღმა გესვრის ღობისგადაღმა გადასული.
„წაღმა-წაღმართიანად იარე!“ – მოგძახის.
„აბა, სად ვიარო, სად!“ – ამბობ შენ-სურო
და ახლა საკუთარ თავს ეჭიდები მოსაგლეჯად.
თუ მოიგლეჯ, წახვალ.
იცოდე, რომ
ეს შენი ბოლო შანსია –
როგორც – საკონტროლო ტყვია.
დაუწერელი ამბები
თუ ჩამომჯდარი დამინახეს,
შემომახტებიან ეს დაუწერელი ამბები:
„მე დამწერე!“
„არა, მე დამწერე!“
როგორც ჭინკები:
თმებში მწვდებიან, ფეხებზე მაცოცდებიან,
ცხვირ-პირს მიდორბლავენ:
ენის წვერზე უნდათ შეღწევა.
„მაცადეთ ერწამა!
დამაყენეთ ჩემთვის!“
ზანტად, მხოლოდ ფიქრში ვიგერიებ –
მამაჩემს ვგავარ ამ დროს:
ერთ დროს სათიბში – ახლა საფლავზე მიწოლილს.
მერე გავმწარდები:
გავიქნევ ხელებს და ჩამოვიფერთხავ,
მივყრი-მოვყრი,
დაესევიან და გაათრევენ ზურგიდან ჩამოცოცებული ჭიანჭველები.
ზოგჯერ მაინც დამითრევს რომელიმე –
ღიტინით შემაღონებს და
„კარგი, ჰო, დაგწერ“ – ვეტყვი.
„რას დაწერ, ვის დაწერ!“ –
თოფით ამომიდგებიან უცებ უკან საქმიანი ქაღალდები:
„მოაშორე აქედან ეს პარაზიტები,
სანამ ყველანი დავხოცეთ“.
„მე თვითონ“ – ვეტყვი თოფიან მცველებს და
„წადით ახლა“ – დამტკბარი ხმით –
„აგერ, ბუხარი, შეძვერით – თქვენნაირები შეტეულან!“
წიხლით ვტენი ტვინის ერთ კუთხეში მინავლულ ბუხარში,
რომელიც არც ქრება, არც რჩება,
ასე ზღვარზეა, რახანია,
როგორც პიროტექნიკის საწყობი.
აალება იცის.
საშიშია.
როგორ გროვდება ეს ცხოვრება
როგორ გროვდება ეს ცხოვრება
ბავშვის დაპატარავებული ტანსაცმელივით –
ვერც ყრი, ვერც აჩუქებ…
როგორ გროვდება ეს ცხოვრება!
ათასობით კვადრატული მეტრი გამიხდა,
თითოეულ უჯრედში ადამიანები და საგნები არიან ჩასახლებული –
მუდმივი ბინადრობის უფლებით.
საკუთარი თავის კონსიერჟი ვარ.
გასაღებსაც არ მიტოვებენ,
ფანჯრები რომ გამოვიღო და გავნიავდე.
მტრებმა დაიწყეს სიკვდილი
და აჰა, ჩემმა მტრებმაც დაიწყეს სიკვდილი.
„ერთი კაცი იყო, გკითხულობდა“ – მეუბნება მამაჩემი.
„რანაირი კაცი იყო, მამაჩემო?“
„ბობრი კაცი იყო“ – თან თხილის ჯოხს თლის ჯაყვით.
„არ მოვა“, მე ვუთხარი, „შევლაპარაკდით“,
„მერე?“- ვფითრდები – ნეტა ვისთან მოუვიდა შელაპარაკება ჩემს ბებერ მამას,
ხომ არ მოერია ის ბობრი კაცი.
ჩაიცინებს მამაჩემი: „ვეღარ მოვა“.
ცერს უსვამს ჯაყვის პირს.
„ხომ არ მოკალი, მამაჩემო? “
„აბა, რა უნდა მექნა!“ – უკვირს,
მანამდე ერთი ქალი იყო მოსული. ისიც“.
„იქნება-და, არ იყვნენ სამტროდ მოსულები?“
ჩაიცინებს ისევ: „ბოვში ხარ შენ ჯერ და არ იცი –
აქ სამოყვროდ ვინ დაგიცდის!
ყველას მივხედავ – მგელია მამაშენი!
მართლა ხომ არ გგონია, მოვკვდი?“
მგელია მამაჩემი.
მანდაა.
წვერალესილი ჯაყვით თლის თხილის ჯოხს.
მიდით.
გამოეცანით.
პროფესორი
ორ წელიწადში დოქტორი ვიქნები.
მომემატება ათ კილომდე,
ასაკი – ორმოცდაათ წლამდე,
CV-ში – აბრევიატურა Ph.D
ვეღარასოდეს გავხდები, მაგრამ სამაგიეროდ გავხდები პროფესორი;
იმ დროისთვის უცხოენოვან ანთოლოგიებში
ჩემი რამდენიმე ლექსი იქნება შეტანილი და
რეცენზიებში აღნიშნავენ, რომ ავტორი ნ. ა.
ფი ეიჩ დია. ლექსს მოემატება აკადემიური ხარისხი.
პროფესორი, გვარად ლალლი
მიმიწვევს (იმედი მაქვს) სან ხოსეს უნივერსიტეტში სუპერკულტურის პროგრამაზე.
„წადი“, – მეტყვიან. „ბავშვები თავის გზაზე დგანან,
შენ ჯერ კიდევ ახალგაზრდა ხარ“.
აქაურ ჩემს პროფესორსაც ექნება რამე საჩემო გეგმა,
ოღონდ ჯერ ადრეა;
ჯერ ყურს აჩვევს ჩემს რბილ ლ-ს და არასტაბილურ ხასიათს.
„გმადლობთ,“ – ვიტყვი, – მაგრამ სოფელში მივდივარ“.
სოფლის სკოლაში უნდა წავიდე მასწავლებლად.
წავიღებ რამდენიმე აბრეშუმის კაბას
და ქოთნით – გუგულის კაბას,
მეგობარმა პროფესორმა რომ ჩამომიტანა კახეთიდან.
ბავშვობაში ვოცნებობდი,
ვყოფილიყავი პროფესორი და მევლო მოტოციკლით.
წავალ სოფელში. ვივლი იმ დროისთვის
რამე უკეთესი „ციკლით“ და ვასწავლი ბავშვებს,
რომ აუცილებლად წავიდნენ იქიდან, სადაც დაიბადნენ,
რადგან არცერთი ოცნება არ ხდება დაბადების ადგილზე.
დაბადების ადგილზე მხოლოდ სიცოცხლე და სიკვდილია.
ნამდვილი ცხოვრება სხვაგანაა.
წადით, ბავშვებო, იმ „სხვაგან“ ადგილებში.
თან არაფერი წაიღოთ – დაგამძიმებთ.
მით უფრო მიწა – დაგეპნევათ, ფეხქვეშ აგეზილებათ.
თუ არ წახვალთ, უკან ვერასოდეს დაბრუნდებით.
წავლენ. პროფესორის სიტყვას ძალა აქვს. დამიჯერებენ.
© არილი