• პოეზია

    გივი ალხაზიშვილი – სამი ლექსი

    საფეხური

    /ოქტომბრის ეპისტოლე/



    ..რაც მახსოვს, ისიც დასავიწყებლად

    ღამის მტევნები –

    ხელისგული გრძნობდა სისავსეს…

    რაც შენ წახვედი, სიტყვები გაქრნენ,

    ჩემს სათქმელს შორისდებული ჰყოფნის

    და ბოლთას ვცემ მეს და მეს შორის.

    ახლაც გული ამიჩუყდა,

    მაგრამ უცრემლოდ;

    ცრემლს სიტყვა იწოვს და აკრისტალებს

    იმ დღისთვის, ჟამი რომ დაუდგება.

    ის მიყურებს

    ალმაცერ სხივით,

    მე ხომ ყველაფერს ვიმახსოვრებ დასავიწყებლად.

    თვითონ მე ვარ ის საფეხური,

    რომელიც უნდა გამოვტოვო

    რომ საკუთარ სისუსტეს გავცდე…

    9. 10. 2010 წ.

    ჩანახატი შენთვის



    გაამზეურებ გარდასულ ზამთრებს,

    ერთად ყოფნით რომ გადავაგორეთ…

    ეგ თვალებია,

    აჩქროლებულ გულს რომ მაჩვენებს

    და ამავე დროს,

    ცას რომ მაგონებს…

    რა გულწრფელია ეს ზედაპირი –

    ღიმილის კლიშე

    და ჩავარდნილ კლავიშის ბგერა,

    გულში რომ ჩაწყდა –

    სმენით ვპოულობ

    და შეხებისას ძარღვებიც ჟღერენ.

    ცრუა ეს კარი,

    ღიაობით დაკეტილია,

    დგას შოუმენი

    და საკუთარ თავს აფიარებს,

    შეფუთვის სტილი –

    მოსაწყენად ინფანტილური,

    ესეც პაფსაა და იაფზე იაფი არი…

    …..

    გამოვრთავ ეკრანს

    და ვგრძნობ სინანულს,

    შესაბამისი სიტყვის მიგნებით,

    ალბათ, დღეიდან შენთვის ვიცოცხლებ

    და შენი ნატვრის ჩრდილში ვიქნები.

    20. 10. 2010 წ.



    ერთ სიტყვაში..



    /ოქტომბრის მეორე ეპისტოლე/



    …ჩვენც ავყევით, რადგან სისხლში –

    ოქტომბრის მზემ გაიდგა ფესვი

    და მოგვანატრა ერთმანეთი

    და შეგვიძღვა ერთმანეთში და ერთ სიტყვაში, –

    უწყვეტელ დროში

    და გვაუღლა იმ დღესთან ერთად,

    თითქოს რომ იყო,

    თითქოს რომ არის…

    შენ ხარ ჩემი – შინ,

    არ მეშინია,

    გაშინაურდა, მგონი, სულეთი

    და ვეღარ ვარჩევ მე რომელი ვარ,

    ის აჩრდილი თუ

    ეს სილუეტი…

    მოგეფერები,

    მიწა მიწას რომ ეფერება –

    სულაც არ არის ჩემთვის სულ ერთი,

    რომ მიყვარს, შენი სიახლოვეა,

    შენს ხსენებაზე მოვსულიერდი.

    30. 10. 2010 წ.

    © kalmasoba.com

  • პოეზია

    ზვიად რატიანი – ახალი ლექსები

     

     

    I. წიგნისთვის ღია და ფარული მიძღვნები

    ბოლო სიყვარული – ქალაქი ზღვით

    სინამდვილეში არც ისეთი პატარაა,
    მაგრამ განსაზღვრება ”პატარა ქალაქი”
    ჯერ ხომ ისედაც გაცილებით ტევადია

    და ორჯერ უფრო – თუ ვგულისხმობთ ზღვისპირა ქალაქს.

    *
    მე ერთხელ ვთქვი და მომეწონა,
    და იმ დღიდან გამუდმებით ვიმეორებ,
    რომ ეს ქალაქი ჩემი ბოლო სიყვარულია
    (რასაც მოსდევს კარგად დამუშავებული მოკლე პაუზა)
    და დავძენ ხოლმე: ქალივით მიყვარს.

    მსმენელები, როგორც წესი, მიღიმიან.

    ოღონდ ადგილობრივები – ცოტა სხვანაირად.

    *
    ეს ერთადერთი ქალაქია საქართველოში,
    სადაც ჩემ თავს ვასეირნებ. ეს ფრაზაც ძველია,
    მაგრამ ნაკლებად ეფექტური, როგორც ვატყობ, მსმენელებისთვის;
    სამაგიეროდ, ბევრად უფრო გასაგები. ჩემთვისაც კი. ესეც საქმეა.

    *
    მაშ ასე, ჩემ თავს ვასეირნებ. ხოლო სეირნობა,
    როგორც ჩანს, თავის მოტყუების მეთოდებს შორის
    მართლაც საუკეთესოა (თუ არ ჩავთვლით რამდენიმე აუცილებელ,
    მაგრამ ლექსში სახსენებლად მაინც უხერხულ
    საქმიანობას). გარკვეული უხერხულობა
    ახლავს ამასაც, სეირნობას; განსაკუთრებით –
    როცა ჩემ თავს ვასეირნებ. მას უხარია,
    მე კი, რომელსაც კარგად მესმის
    უაზრობაც, უსაფუძვლობაც
    ამ გულუბრყვილო სიხარულის, არაფერს ვიმჩნევ,
    რადგანაც მახსოვს, თუ რამდენი წელი დაჭირდა
    მის დარწმუნებას, რომ ბათუმი ერთადერთი ქალაქია საქართველოში,
    სადაც ჯერ კიდევ შეიძლება სეირნობა. ძლივს დამიჯერა
    და ვცდილობ, აღარ გავაწბილო. ხშირად ვუმტკიცებ,
    რომ ზღვა არაფერ შუაშია, და არც ქალაქის
    ძველი უბანი – ვიწრო ქუჩებით
    და ორ-სამ, სამ-ოთხ სართულიანი
    აივნიანი შენობებით; და რომ მთავარი,
    რამაც ამ ქალაქს მიაჯაჭვა მისი გული, რაღაც სხვა არის…
    შემეძლო მეთქვა – პოეზია, მაგრამ არ ვრისკავ:
    ხომ შეიძლება მიხვდეს, რომ დავცინი?

    *
    ეს ერთადერთი ქალაქია საქართველოში,
    სადაც ჩემ თავს ვასეირნებ; ვათამამებ. მას აქვს სურვილი
    და უფლებაც, გააყოლოს თვალი გოგონებს –
    მათ ნამზეურ მხრებსა და ფეხებს,

    მე კი, უფლება რომც მქონოდა,
    ალბათ თვალის გაყოლებას ვერ გავბედავდი,
    და თუკი მაინც გავხედავდი – ისეთებს არა,
    ვინც ჯერ კიდევ შეიძლება (თუნდაც ლექსში) გოგონებად მოიხსენიო.

    *
    ზღვა არაფერ შუაშია, და არც ქალაქის
    ძველი უბანი – ვიწრო ქუჩებით,
    სადაც ვიწყებთ სეირნობას
    და მივდივართ პორტისაკენ. როგორც ფოთოლს ჭიანჭველები,
    საბუქსირე კატარღები ნაპირისკენ მიაღოღებენ
    გიგანტურ ტანკერს. პორტის გვერდით პატარა კაფე
    ზღვისკენ გადგმული ხის აივნით – აი ადგილი,
    სადაც ისევ ვმთლიანდები –
    მე, რომელიც საკუთარ ვასეირნებდი,
    და მე, რომელსაც ჩემი თავი მასეირნებდა,
    სწორედ ამ კაფის აივანზე ვერწყმით ერთმანეთს,

    და გარკვევით ვერასდროს ვხვდები,
    თუ რომელი რომელს ერწყმის
    და რომელში ვმთლიანდები –

    გააჩნია, რას ვსვამ და რამდენს.

    *
    ეს ქალაქი ჩემი ბოლო სიყვარულია.
    ესეც ცალმხრივი – პირველივით. ზღვისპირა კაფე,
    რომელსაც უკვე ცხრა წელია, ცოტა მეტიც, ერთგულად ვსტუმრობ

    და მსიამოვნებს, რომ მიმტანებს
    აღარაფრის შეხსენება აღარ ჭირდებათ –
    კარგად იციან, რას დავლევ და რას მივაყოლებ
    (რაც ერთიორად მაამაყებს, თუ კაფეში სტუმრებს მივიყვან),

    და მეც არასდროს მავიწყდება
    ერთ-ერთ მათგანს თანაგრძნობით გამოვკითხო
    პატიმარი მეუღლის და ავადმყოფი შვილის ამბები,
    ხოლო მეორეს ლიმონათით გავუზავო ჭიქა არაყი,
    რომ, როცა მოვა და გადაკრავს, ვიტრინიდან მომზირალი მეპატრონე
    ვერაფერს მიხვდეს.

    *
    ცხრა წელია, ცოტა მეტიც… როდესაც აქ ვარ,
    თითქოს ჩემი ადრინდელი აქ-ყოფნებიც ერთმანეთს ებმის
    და მეჩვენება, რომ ერთი დღე იწელება

    და ეს ცალკე ცხოვრებაა; და ერთადერთი,
    რასაც ასეთი კლინიკური სიცოცხლიდან გამოვყავარ,
    რაც მახსენებს დროის დინებას,

    ის პატარა და ლამაზი, სასაცილო ბოშა-გოგოა,
    რომელსაც, თითქოს გუშინ იყო, გულუხვად რომ ვასაჩუქრებდი,
    დღეს კი უკვე სამათხოვროდ შვილებს მიგზავნის.

    …………

    II. წიგნისთვის ბოლოსწინა ლექსები


    * * *
    ერთხელ,
    ერთხელაც კი
    ვერ დავასწარი ცხოვრებას: ყოველთვის,

    რამდენიმე წამით ადრე,
    ვიდრე თვალს ავახელ,

    გრძნობს, რომ ვიღვიძებ
    და სასწრაფოდ თავს იწესრიგებს,

    რომ გაღვიძებულს
    დამხვდეს ზუსტად ისეთივე,
    როგორიც დავტოვე.

    * * *

    შორიდან და მისალმებით ჩვენ ერთმანეთს ადრეც ვიცნობდით,
    მაგრამ ახლოს, სალაპარაკოდ, პირველად შევხვდით ათიოდ წლის წინ
    ერთი კოლეგა-თანამსმელის დაკრძალვაზე, და მან თავი დამამახსოვრა
    საკმაოდ დამაჯერებელი მოსაზრებით იმის შესახებ,
    რომ პოეტმა უნდა წეროს მხოლოდ ის და მხოლოდ ისე,
    რასაც და როგორც დაწერდა შემდეგ, როცა ცხოვრება უკვე ჩავლილია,
    მკვდრებს რომ წერა შეძლებოდათ. წლები გავიდა
    და ჩვენ ერთმანეთს ისევ ვხვდებით, გვერდიგვერდ ვსხედვართ
    და რამდენიმე ჭიქის შემდეგ, როცა სასმელი ეს-ესაა გვეკიდება
    და ჯერ საერთო წასულების შესანდობარიც
    არ შეგვისვამს, ის უეცრად იხრება ჩემკენ
    და იგივეს მიმეორებს. სიტყვა-სიტყვით. დავიწყებია,
    რომ ეს ოდესღაც უკვე მითხრა; რაც მთავარია,
    დავიწყებია, თუ სად მითხრა, ვის ქელეხში. ვეღარ გათვალა,
    რომ უკვე მეც მყავს ჩემი კაცი ჯოჯოხეთში
    და მისგან ვიგებ ნებისმიერ იქაურ ტყუილს,
    რომელიც ჩვენკენ, ცოცხლებისკენ, ერთადერთი უტყუარი სიმართლეა,
    თუნდაც წერისას.

    * * *
    ერთი სული გაქვს, როდის ჩავიძინებ,
    გამუდმებით ბრუნდები ჩემკენ.
    გადმოიხრები და დამყურებ,
    მაკვირდები, ხომ არ გატყუებ.

    რომც გატყუებდე, რას შემატყობ:
    თვალდახუჭული და უძრავი
    ვწევარ და ვსუნთქავ.

    დაიცდი, ისევ მაკვირდები:
    ვწევარ და ვსუნთქავ.

    ერთი სული გაქვს, რათა ადგე,
    უხმაუროდ ჩაიცვა და გაიპარო.

    ნუ იტანჯები, საყვარელო.
    როგორც კი მართლა ჩავიძინებ,
    თვითონვე გეტყვი.

    © kalmasoba.com

  • პოეზია

    ეკა ქევანიშვილი – ახალი ლექსები

    ბირთვისი. ადრე
    ფოტო კარგი მაშინ გამოდის, როცა ის გიღებს ვისაც უყვარხარ.

    ციფრულ ფოტოებს ერთი უპირატესობა აქვთ.
    ისინი შეგიძლია დაზუმო და ადამიანებს თვალებში შეუვარდე.
    გაიარ-გამოიარო.
    აქ კი, ალბომის სურათებში
    ძლივს ვარჩევ, ხელი ვინ გამომხვია, ვის გვერდით ვდგავარ,
    წელიწადის რომელი დროა, რა მაცვია, რაზე ვფიქრობდი.
    საშველი – ფოტოს უკანა გვერდი
    მიწერილი თარიღი თეთრზე – 2000 წელი,
    ბირთვისი,შემოდგომა. წავედით ათნი.

    ცეცხლზე – ყავა, რკინის ჯამით, შიგ ცვივა ფერფლი.
    ყველა ეწევა.
    შედედებული რძის კოლოფი წვრილად გავხვრიტეთ
    და ენაზე, წვეთი სიტკბო ჩამოვატარეთ.
    არავინ მიყვარს. აღარავინ.
    თითქოს მუცელი გამომფატრეს და მთელ სხეულში,
    მგონი, გაგიჟდა, გული სცემს ბოლთას.
    ვინც მიყვარდა, გასულ კვირაში ჰქონდა ქორწილი.
    ტაშ-ფანდური, ზურნა, დუდუკი,
    თეფშის მტვრევა, შავი ვარდების გოიმური თაიგული..
    იქნებ არც ისე, მაგრამ ეს სიტყვა მიადვილებს მოვყვე ამბავი
    როგორ გასხვისდა უცებ ჩემი ადამიანი.
    წინა კვირაში – აბაზანაში ვარ ჩაკეტილი.
    ხმის დასახშობად ყველა ონკანი მოშვებულია.
    ბირთვისში წასვლა თუ გადაკარგვა – გადაწყვეტილი.

    და აი, ისიც. ტყე, ბოდიალი.
    ღამეა, ცივა. სიტყვებს ფორმა აქვთ – გრძელი ორთქლის.
    ბენე მთვრალია, კარავში სძინავს. დღეს გავიცანით.
    თან რამდენიმე წყვილიც გვახლავს – რეალური და პოტენციური
    ორ სააათში ტყიდან გამოვლენ,
    ჩვენ დავინახავთ მათ ტუჩებზე სიყვარულის კვალს
    და არაფერი გაგვიკვირდება, რადგან გუშინ გავხდით ოცი წლის.
    რადგან სხეულებს ამ ასაკში გმირობები არ აინტერესებს.

    ეს ის დროა, როცა დილით არასდროს ეძებ რა ჩაიცვა.
    სკამის საზურგე – დახუნძლული ჯინსით, სვიტრებით.
    ეს ის დროა, როცა ჟანგბადის ზედმეტი დოზა ყელში გიჭერს
    და ხარ ისეთი თავისუფალი, ისეთი მშვიდი – თითქოს
    საზღვართან, ბოლო სოფელში უკვე მოთოვა.

    რა უნდა მოხდეს, რომ ძველებურად ასე უფულოდ,
    ერთი ზურგჩანთით
    გზას დავადგეთ გაურკვეველი მიმართულებით.
    არ ვდარდობდეთ, შევძლებთ თუ არა გაყინული წყლით
    ტანის დაბანას,
    კარავში ვისთან ერთად მოვხვდებით,
    ნასვამებს გული რომ აგვერიოს,
    უცხო ხალხის ხომ არ შეგვრცხვება.

    რა უნდა მოხდეს.
    რომ დაბრუნდეს ეს შეგრძნება – სიღარიბით ბედნიერების,
    უსიყვარულოდ თავისუფლების.
    და ყველაფერი ეს ერთადერთ
    ფოტოზე იყოს შემორჩენილი.

    გახსნა

    ორ კვირაში მოვა წერილი
    ჩემი უცნობი მეგობრისგან – სხვა ქვეყნიდან. სხვა ქალაქიდან.
    გაბერილი კონვერტი მარკით.
    დღესასწაული თუ დაემთხვა, გზავნის ბარათსაც.
    ან სარვამარტოს – ნარცისებზე შემოხვეული თეთრი ლენტები,
    ან საახალწლოს – თოვლის ბაბუას საჩუქრების გუდის გვერდით,
    შემოუსვამს ციყვი მარხილზე.
    ორ კვირაში ნელი ფოსტა მოაჩაქჩაქებს
    უნახავი ადამიანის ამბებს, სურვილებს – სულ ცოტათი გაზვიადებულს.
    მდიდარმა ბიძამ როგორ უყიდა ველოსიპედი.
    გვესმის, ვპატიობთ.
    მაგრამ ეს ხდება ოცი წლის წინ
    და ასეთი მეგობრობა იშვიათია.

    დღესაც ვხსნი ფოსტას. ვხსნი ფორუმებს.
    სიმარტოვეს ვუხსნი პაროლებს.
    ვუმეგობრდები განურჩევლად, მცირე შერჩევით.
    და ჩემი სიის მეგობრების ავატარები
    როგორც დაშლილი ბანქოს დასტა ყრია გარშემო.

    ავატარიდან მამის ნაცვლად, დედის მაგივრად
    შემომცქერიან თოთო ბავშვები,
    დაბერილ ლოყებს, ჩაჩხვლეტილ ღიმილს
    როგორც საშვებს, მათი მშობლები აფრიალებენ –
    მფეთქავ ქსელში შემოსაძრომად.
    თრთის ფეისბუკიც.
    გინეკოლოგის სავარძელზე გაშლილია ჩვენი ფეხები.
    თავიდან ოდნავ მოკრძალებულად.
    ლ ლიკე ყოუ,
    შემდეგ თამამად მოვყვებით ვიღაც ”სუნიანი” როგორ აგვეკრა,
    მიწისქვეშა ტრანსპორტის ამბებს გავუზიარებთ
    მათ, ვინც მიწას რამდენიმე საფეხურით არ ჩასცდენია.
    ვყვებით, როგორ აიწია ვერცხლისწყალმა სიცხის საზომზე.
    ვიხდით მადლობას –
    თუ უცებ ვინმემ ამის პასუხად
    შემოგვწირა ვირტუალური ჟოლოს მურაბა.
    გგონია გათბი, გამოკეთდი,
    მოხვდი გაშლილ სტადიონზე ფრედის კონცერტზე,
    სულელურმა ტესტმაც გაგართო, როცა გამცნო როდის მოკვდები.

    ისიც ვიცი
    ვინ არის შენი მეგობარი,
    ელექტრონულმა სივრცემ მამცნო ორი წამის წინ.
    ცოტა კი მიკვირს – რა საერთო გაქვთ –
    ალბათ, ფოტოზე ხარ მიმზიდველი.
    ან რაიმე ბრძნული დაწერა –
    ბანალური სააღდგომო მისალოცივით
    ყველასათვის მისაღები და გასაგები – ვერასოდეს გააპროტესტებ.
    ამ მორევში შენით შეცურე და ახლა მხოლოდ სინქრონულად
    ხელს თუ მოუსვამ.

    ოკუპაცია. სპირალი

    გაიცანით მისი ხელოვნური თანამგზავრი.
    სულ ახლახანს დაიმეგობრა.
    ერთი თვეა ერთად წვებიან, ერთდროულად იღვიძებენ.
    ზის ჩუმად, თავისთვის,
    არც იზრდება, არც გული უცემს.
    ციცქნა საცობი,
    საზრიანი მისი დარაჯი,
    მისი მცველი,
    ზის საშოს კართან
    და
    მოახლოებულ სიცოცხლეებს, როგორც ვირუსებს
    უკან აბრუნებს.
    რამდენიც გინდა,
    სადაც გინდა იქ გიყვარდეს.
    არ დაჟანგდება.
    სპირალი – მუცლის ოკუპაცია.
    სიყვარულის მიწაზე უდგას რკინის ფესვები
    და ყველაფერი არის მარტივად.
    ახლა ყველა ბედნიერია.

    მე კი ვფიქრობ,
    ვინ დაარქვა ნეტავ ამ ლითონს
    კეთილშობილი?

    დამსგავსების თეორია (ცოლები და ქმრები)

    ხარი რომ ხართან დააბა, იქნება ორი ხარი და არაფერი მეტი

    ჩემი მეგობარი ჭანო

    ერთხელ, თვალი რომ გავახილე
    მომეჩვენა, ერთმანეთს ვგავდით
    და შემეშინდა.
    ათი წელი იყო გასული.
    გავიფიქრე, ათი წლის წინ ვინც შემიყვარდა, ვისთან ერთადაც
    გადავწყვიტე მქონოდა სახლი, მტვერსასრუტი,
    მაცივარი, ქურა, მანქანა..
    ნუთუ მაშინაც ასე მგავდა და თუ მგავდა, რატომ იყო საინტერესო მასთან დარჩენა?
    ორი “მე” როგორ ეტეოდა ამ ვიწრო კარში.
    ორი “ის: რატომ დადიოდა კვირას ბაზარში?
    ღიმილის. დგომის, სიარულის, წოლის მანერა – ერთი ერთზე.
    ”როგორ უხდებით”.
    ”ერთმანეთს ასე შეაბერდით”
    ”თქვენი უღრუბლო ცხოვრებები”
    ”არასოდეს მოხვდეთ წვიმაში” .
    და თუ მაინც.
    ვითომ მიწიდან ამოიზარდა,
    გაშალოს დიდი შავი ქოლგა,
    შენ კი მხარზე თავი დაადო.

    თუ ეს არის იდეალური წყვილის ფორმულა,
    ასე არ მინდა,
    ვთქვი და ლოყაზე დანა დავისვი.
    იპოვეთ ათი განსხვავება ვთქვი და გავხდი, ვთქვი და გავსივდი.

    ადრე თითქოს ქერა ვიყავი, ახლა გავშავდი,
    ადრე თვალებში ფორთოხლის ქერქებს ვიწურავდი, ახლა ვამშრალებ.
    მძულდა ფეხბურთი, ახლა ვყვირი შენზე ხმამაღლა,
    ყრიდი ტანსაცმელს მთელ ოთახში, ახლა ალაგებ.
    თუ ვბრაზდებოდი, უწმაწური სიტყვების ლავა ესხმოდა ოთახს
    სამაგიეროდ, ცივდებოდა ჩემი დარდი,
    ახლა კი მშვიდად: გმადლობ, ბოდიში. უკაცრავად, გადავამლაშე.

    ერთხელ ჩვენ გვითხრეს,
    ფერი ფერსა და მადლი ღმერთსა
    მე კი გავწყვიტე.

    დღეს ისევ მიყვარს.
    ახლა უფრო.
    და ჯერ ვანსხვავებ.

    © kalmasoba.com

  • პოეზია

    ლია სტურუა – ლექსები

    * * *
    სახლებმა დაავიწროვეს დღე,
    კარებში მოწეწკილი სინათლისგან
    რას ელოდები?
    ჰორიზონტის დევნას?
    თვალის პური ესაა,
    სივიწროვემ თუ გააშუშა,
    წვეტიან მზერაზე წამოცმულ ნაგავს
    ხასიათში ჩაგიყრის,
    ხიფათიდან კაშკაშს ვეღარ გამოადნობ!
    ნაკვეთს მოგიზომავს,
    შიგადაშიგ ქაღალდის ყვავილებით –
    მინდვრის პოპარტი
    ფეხი თუ დაადგი, სისხლს ამოასხამენ,
    შუშის ჭურჭელზე მითითებულს;
    დარჩენილ წყალზე, გადაღვრილ მინაზე,
    ბოლო შუქს ეჭიდებოდა – ქინქლების თაიგულს
    მტკივნეულია, ნამტვრევები იკბინებიან…

    იალბუზზე

    დიდი ღიმილი – გული კბილებში,
    ტკივილის დროსაც,
    ძალიან მწარე, ფესვიანი –
    უკვე ბოლო
    ფრენის კანონს ვხედავ:
    ჰაერი და ფრთა აწვებიან ერთმანეთს
    თანაბრად, ფრთის ჩრდილში
    რაღაც იმალება –
    ალუმინის ქვაბი, რეალისტებით გატენილი,
    ანუ თვითმფრინავი
    რეისები მასშტაბური
    ალიასკაზე ოქროს ისევ ცრიან?
    ეკვატორის ხაზი გულში შემოდის,
    იშემიას მმართებს, ცხელა,
    კავკასიონის თავზე ჩავიფუშები
    ვენდო ჰაერს,
    თუ იალბუზიდან დავიწყო
    ფრენაში ვარჯიში?
    ეკვატორები, პოლუსები,
    უნაყოფოდ ჟღერს
    თვითმფრინავი
    რომელიმე წყნარ ქალაქში წავა,
    მე აქ დავრჩები
    კარგი მთაა იალბუზი,
    ლექსივით ისმის.

    * * *

    წითელი ხაზი გამისვა ფეხქვეშ,
    აღმნიშნა, გამომარჩია სხვებისგან,
    კი გავუძნელდი,
    ხორხზე ნაწიბურები დავუტოვე –
    პირიდან გამაჩინა
    სიტყვით მშვენიერი,
    ტანით ხარვეზიანი,
    ცეცხლი იღლიებში მქონდა,
    თერმომეტრი თავში,
    კონტროლი ცხრა მთას იქით.
    და გარიგითება დამიპირეს,
    ამ ქვაბივით ქალაქიდან
    ცეცხლის დეპარტაცია
    აბა, რაში მოიხარშებიან
    ნამდვილი მშობლები,საწყლები და პოეტურები?
    რას შეჭამენ? საკუთარ ტემპერამენტს?
    თითო წამოხურებაზე
    თითო მეხანძრე თუ მიუჩინეს,
    ამასაც ვერა
    ამიტომ ახლიდან გამაჩინა,
    სხვა სიტყვებისგან გამომარჩია,
    ფეხქვეშ წითელი ხაზი გამისვა,
    კრემატორიუმის საძირკველივით.

    ტკივილის შიში

    სიზმარში სირბილი
    დაბორკილი ფეხებით, ბრმა შუბლით,
    სულ წრეზე,
    გარღვევის უფლების გარეშე.
    თავიდან აზრიანი მთებისკენ ბიძგით,
    მერე ზეგანის ერთფეროვნება,
    ყველაზე გრძელი, მოწყენილობაზეც კი,
    ლირიკის ნაწყვეტები,
    მთვარით მიბმული ერთმანეთზე,
    უსაყრდენო პოზა გაძლებამდე,
    თანაცხოვრება უძრავ ქონებასთან,
    სიზმარში, უკვე, სხვების სირბილი,
    მე შუაში, ფარგლის წერტილივით,
    რომ იგულისხმება და არ ჩანს…
    ათვლას ვიწყებ არაფრიდან სევდისაკენ,
    აღმატებითი ხარისხი – დარდი.
    იატაკი სახეში რომ გამოვტოვო?

    იმ არავისთვის

    გინდა ამოვიტრიალო თავი
    და შიგნიდან გაჩვენო?
    წითელ ატლასს მოელი,
    ლაბადის დრეკადობას,
    ნაცრისფერ ფარაჯას?
    არადა, მორევი ტრიალებს,
    ჩქარა, ცხადად,
    გული – ვირის მუშა,
    არც ცეცხლი არც ყინული,
    არც სხვა რომანტიკული სისულელე!
    გაცვდება, შეაკეთებენ,
    შუნტებს დაადებენ.
    რამდენ ხანს გაძლებს?
    თორემ ფრთიან ლოგიკას
    უკეთეს ქვეყანაში მივყავარ,
    სინათლის სიჩქარით
    არც ეს გულისხმობს
    ჩათბობას, ჩაშენებას
    და სხვა ამგვარ საძირკვლიან სიტყვებს.
    უფრო, იმ არავის,
    ფრენას რომ ვპირდებოდი,
    შეკეთებული გულის ხარჯზე,
    ისიც თავის წვა-დაგვიანად,
    თვალებში ამაქვს,
    გარეთ ატლასი, შიგნით ნაცრისფერი ფარაჯა
    კიდევ რამდენი ომია გადასატანი…

    კანდინსკის ალბომი

    კი ვუყურებ ამ წითელ სიღრმეს,
    მაგრამ ასე არ ვგრძნობ თავს
    კანის ქვეშ, სისხლამდე ხორცი მაქვს,
    ბიჟუტერიით დაჩხვლეტილი,
    სიტყვები უსამკაულო,
    რაღაცას კი არ ასახავენ,
    თვითონ არიან რაღაც: უნებლიე,
    თუ ჩემზე უფრო გადამწყვეტები?
    წონასწორობა თუ აფეთქება?
    ვერბალური გავლენის ქვეშ ვარ,
    წნევის, წნეხის,
    უკეთესს მხდის, თუ უარესს?
    სიზმარში მხედავთ, თუ ახალგაღვიძებულზე?
    ერთ შემთხვევაში საფუძვლიანს,
    მეორეში – ზერელეს,
    ორივეჯერ იმას, რაც ვარ.
    წონასწარობის აფეთქებით,
    კომპლექსებზე ბიჟუტერიით,
    ლექსიკონში ჩასული მზით
    წითელძირიან სიღრმეს ვხედავ,
    მაგრამ ასე არ ვგრძნობ თავს…

    პატრიოტიზმის მცდელობა

    დამავიწყდა. ყრუ კედელი.
    სახელი მოწითალო,
    გვარს ნაცრის სუნი აქვს.
    ყოფილი სისხლი, ყოფილი ცეცხლი
    ისე ზოგადად, როგორც ზღვა ან მთა,
    სანამ გეოგრაფიაში ჩაიკეტებიან,
    მაგრამ რუქაზე მისამართი არ აქვთ,
    ის ზღვა ან მთა ხომ არ არიან,
    თვალსაწიერის ბოლოში ეძებონ,
    გამეორებულ წყალში,
    თორემ სახელის და გვარის ბანალურობა?
    “ვინმე მელექსე”
    და ამბავი “ვეფხის და მოყმის”,
    ცეცხლი და სისხლი, გადამდები სახადივით,
    მერე ნაცარი და სიტყვა “მოწითალო”
    ნაკლებ გაცვეთილი, მშობლიურ სისხლის ფერზე
    გვარი და სახელი
    სულ არ წერია არსად,
    ჩემს ტვინში რასაც შეესაბამება,
    ის არის მთავარი:
    ნადირობის აზარტი ლექსიკონში,
    ალპინისტის ჟინი რუქაზე,
    ხვიშტი ცხოვრებაში,
    პათეტიკური მემკვიდრეობა –
    “ვინმე მელექსე”
    ძლიერი მხრები უნდა,
    ფრთები გვერდზე გადადე.

    * * *
    მოვედი,
    ხალიჩა დამიღვარეს ფეხქვეშ,
    მზისკენ იყურება თბილად
    ჩემი უფსკრულები ვაჩვენო,
    შიგ ჩაჩეხილი კაბებით და ჩექმებით?
    რასაც ქარი ვერ ამოაფრიალებს,
    მეორადი ტანსაცმელი
    სიმსუბუქით არ გამოირჩევა,
    არ ლივლივებს ხელის გადასმაზე
    ხალიჩის ხაოებივით,
    ოქროს კბილებს არ აკაკუნებს,
    როცა მზე მოწყენილია.
    ისინი ყველანი კარგად უნდა ყოფილიყვნენ:
    წყალზე დაბიჯებულები,
    მატერიალიზებულები ჰაერში,
    ამობურცულები, სადაც საჭიროა,
    მარტოობა რომ არ მეგრძნო
    ყოველშემთხვევაში, ასე მწარედ!
    თუ ხალიჩას მიღვრიან ფეხქვეშ,
    ალისფერ ტალღებზე მასრიალებენ,
    ამომიცარიელონ უფსკრულკები,
    ფეხწამოკრულებისა და თავმოკლულებისგან!
    მზე რომ მოძლიერდება,
    შიგ ჩაიხედავს.

    ბაღი

    “ამ ჯოჯოხეთისთვის, ამ ბედისწერისთვის,
    ღმერთო, მისახსოვრე ბაღი სიბერეში”
    მ. ცვეტაევა
    ჯერ ჩონჩხს ვიშენებ,
    მერე სახლს, მერე ბაღს,
    შუბლის ძვალზე რომ ალმასები მაქვს,
    თეთრ პურსა და ქონში მიცვლიან
    სინათლეც მათია, მზე არ ჩანს…
    რატომ ვიწროვდება ხმოვნები,
    რომლებითაც ვყვიროდი?
    პათოსისთვის, თუ იმედისთვის?
    თუ იმ პატარა აპოკრიფისთვის,
    ღმერთს რომ სამოთხე
    ვაშლითაც უყვარს, ანუ
    ჩემი ცნობისმოყვარეობით?
    მუხლებზე დავუდგებოდი, მაგრამ მუხლები არ მაქვს
    მხოლოდ, მოკეცილი აბრეშუმი,
    ლეტალური ბოლოთი.
    მარილიან ჩონჩხს ვაბარებ მიწას,
    მახვილ სითეთრეზე!
    მზეზე სამი ძახილის ნიშანი!
    ბაღს რა უჭირს, ხეები ეზრდება,
    ვაშლებს ისხამენ, არ ეშინიათ…

    © „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

  • პოეზია

    გივი ალხაზიშვილი – ლექსები


    ხსოვნა უჩარჩოო

    ვწრუპავთ ჩაის – დროსთან ერთად,

    მომავალი მოდის

    და ქრება ჩაის ორთქლივით.

    დროს გავყავართ

    და ვსაუბრობთ წარსულზე,

    როგორც ყოფილ აწმყოზე.

    ……..

    მერე ვიღაც მაწვდის ანგარიშს –

    ერთ პერსონაზე

    და მე მიკვირს,

    რომ ის იყო და არა იყო

    და ვსაუბრობდით;

    უჩინმაჩინის ქუდი ეხურა

    და მას სხვები ვეღარ ამჩნევდნენ…

    იგი ასეთი გამჭვირვალე და სიფრიფანა

    ჰაერივით იყო ჰაერში,

    ახლაც რომ ვსუნთქავ ნაწვიმარ ბაღში

    და ყვავილის მზერა მეცნობა

    და ზღვის ფშვინვა,

    მეგობარივით მეგულება გულისყურში,

    უჩარჩოო ხსოვნის სიღრმეში,

    შენს სიჩუმეში, ამ სიტყვებში,

    ახლა რომ ვფიქრობ შენს გასაგონად.

    2. 10. 2010 წ.


    შეგრძნების კვალი

    ივლისის ეპისტოლე

    გადამავიწყდა..

    მახსოვს მხოლოდ შეგრძნების კვალი,

    ცვილის გული, სხვა არაფერი..

    არ ისურვა, სიტყვებს თავი არ შეაფარა..

    სჯობს, არ ვიცოდე,

    მხოლოდ ვგრძნობდე

    გაურკვევლობის სუნთქვაში როგორ იბადებიან

    სხვა დღეები და ღამეები

    და გაქცევაზე თვალი უჭირავთ.

    …იგი მოვა, ვინც, ოდესღაც,

    თავის ხელის ჩრდილში დამმალა.

    გაქრა ივნისი, წაიყოლა თიბათვის სუნთქვა,

    მისი სხეულის ფრაგმენტები ჩემში ჩატოვა-

    ცაცხვის, თივის და ბავშვობის სუნი,

    მაგრამ რა მითხრა ვეღარ ვიხსენებ..

    მხოლოდ კონტური, შეგრძნების კვალი –

    ზოგჯერ სისხლში რომ წაიმღერებს

    და ქარს ინატრებს,

    მუდამ ქარის მომლოდინე ქარის წისქვილი,

    თუმცა ისედაც იფქვება დრო,

    ისედაც ცრიან წელიწადებს,

    ისედაც ზელენ

    და ისედაც მზე გადმოდის ოქროს ვარცლიდან,

    და ისედაც აცხობენ გულში ჩაკრულ სურვილებს.

    ისეთნაირად მომენატრე,

    ახლა შენში ჩაკარგვა მინდა და ზღვის ფშვინვაში

    მილიონების სუნთქვას ვპოულობ

    და შენც იქ გეძებ, სახლში, რომელიც სუნთქვით აშენეს.

    ქარი სულია, არავინ იცის, საიდან მოდის და საით მიდის…

    …და უკვე დროა, ავწიოთ ფრთები განთიადისა,

    რომ შევეგებოთ პირქარს ქარის წისქვილებივით

    და ამ უნდობარ საუკუნეში

    კიდევ ერთხანს ვიქარწისქვილოთ,

    ვიქარწვიმოთ და გავიქარწყლოთ დარდი,

    ვიდრე დრო გაგვაქარწყლებს.

    2. 7. 2010 წ.

    არდადეგების გაგრძელება

    ფერადი ფანქრები,

    ობოლი ბავშვების ფიქრებში წათლილი:

    ყვითელი – მზის ლაქა,

    მწვანე და წითელი – ყანა და ყაყაჩო

    და ლურჯი… საღამოს ცასთან წათვლემილი,

    სხვა – წვერმოოქრული,

    მზეებს რომ დახატავს და სახლის სახურავს,

    აწოწილ საკვამურს, ზოზინა კვამლით

    ზეცას რომ აღრმავებს,

    სადაც ჩამალულა

    ყივილი უთვალავ მამლის.

    ზაფხულის ნიავი –

    ნანატრი გადია,

    გულში რომ ჩაგიკრავს და გეალერსება

    და შენში იღვიძებს უგამჭვირვალესი

    შეგრძნება ნაივის,

    რომ ისევ შენშია, რაც მუდამ მიმოდის;

    არც მაშინ იცოდი, რომ ეს დრო ჩაივლის –

    თვალებში არეკლილ სეზონის ბრწყინვით და

    უცნობი დუეტის მჭვრეტელი აივნით.

    მე ქარმა ხელახლა დამკარგა ფრანივით,

    ფრენს ფიქრი, ფუტკარი, ფრთები სიფრიფანა

    დაბზუის ყვავილებს, დაეძებს ნექტარს

    და არ მერცხვინება, დღემდე რომ ვეკუთნი

    შეყვარებულების საეჭვო სექტას.

    არავინ წასულა, ისევ აქ არიან,

    ჩემში განაგრძობენ სიცოცხლეს ესენი,

    ვცხოვრობ შვილიშვილის დახატულ სახლში და

    გარს მივლის ჩემივე დღეების მესერი.

    15. 7 2010 წ.

    მე ახლა შენზე წავიდარდე

    ა?

    ივლისის მეორე ეპისტოლე

    …შენ გამომძერწე დედის მუცელში…

    …ახლა ვარ უჩინარი სამარხივით,

    რომელზეც დადიან და არც იციან…

    და როცა არ დადიან ფიქრის დრო მისაკუთრებს,

    მზისა და მთვარის სანიშნით მომძებნა

    და კიდევ ცვალებად განწყობის აალებით,

    მე კი მეშინია გამჭოლი მზერის

    და ჩემში სიტყვებად ახელილ თვალების..

    მე ვდარდობ, როდესაც არ დადიან

    და მოწყენილობა მეუფლება;

    მაფიქრებს და მათი არმოსვლა,

    რაღაც მნიშვნელოვანს მეუბნება,

    რადგან, ორჭოფობა ყოველთვის,

    თან გასაგებია, თან გაუგებარი

    და ეს ხელისგული, თავი რომ ჩამოვდე –

    ხან ჩემი სახლია, ხან ჩვენი გემბანი….

    ყველა სულიერი საბრალოა,

    ვინც ფიქრს სატკივარზე ამახვილებს,

    მე ახლა შენზე წავიდარდე

    და სიტყვა თვალივით ამეხილა:

    ჩემი მომავალი შინ ბრუნდება

    უთვალავ-ღამე-დამეხილი.

    18. 7 2010 წ.

    სუნთქვის მიყურადება

    ივლისის მესამე ეპისტოლე

    …არსებობ ჩემში ნალურსმივით…

    . . . . .

    შენს ფიქრებს აწყობილს შავი ნონპარელით –

    ვიღაც აკვირდება სამყაროს ლუპიდან…

    როცა ოთახში შედიხარ ფეხაკრეფით,

    ნაბიჯთან ერთად

    კრეფ ხსოვნაში ჩამალულ ფიქრებს,

    თვალებით ამბობ, რასაც სიტყვა ვერ მოუძებნე,

    – უმწეობამ შეგატოვა

    შორისდებულის მოსაწყენ ხმოვნებს…

    ვის ელოდები?

    არც კი იცი, როდისღა მოვლენ..

    სულგანაბული უმზერ საბრალოს

    და შემკრთალი მიაყურადებ:

    სუნთქავს თუ არა?!

    დგახარ საწოლთან და ელოდები,

    სიცოცხლე როდის ამობურცავს ქათქათა ზეწარს

    და სუნთქვა როდის შეაღვიძებს ავადმყოფ ჰაერს..

    ჯერ ერთად სუნთქავთ წარსულს და აწმყოს,

    და ისევ ცდილობთ,

    რომ ეს სივრცე გამოიზოგოთ,

    აღსავსე ფიქრის და თვალების გამონაბოლქვით.

    ჯერ ერთად სუნთქავთ…

    შენი მზერა იქითკენ მიდის,

    სადაც არავინ აღარ არის,

    სულ აღარავინ

    და სიტყვას გულშიც ვეღარ გაივლებ,

    რადგან გული, შენ კი არა, სიჩუმეს უცემს.

    ძველი ტკივილი

    ნალურსმივით გამსჭვალავს ხსოვნას

    და ცის ლუპიდან ვიღაც გიყურებს…

    28. 7. 2010 წ.

    უშენო დრო…

    აგვისტოს ეპისტოლე

    დღეებს გამსჭვალულს უშენობით,

    როგორ ვუშველო,

    ვარ უშენოდ და უშენობის სივრცეს ვიშენებ,

    დუმილი ისე მისაკუთრებს,

    ლამის მიშვილოს,

    სიცარიელეს ვეღარ ვუძლებ თუ არ მიშველე.

    რაც თავს გადამხდა, რა ვიცოდი..

    მაგრამ აქ რომ ვარ –

    ვეძებ გასაქცევს,

    ვირტუალურ დროში ვსახლდები…

    რა მწარე იყო უეცარი შენი გაქრობა

    და მყისიერადDგამოცლილი ყველა საყრდენი.

    არაფერია, არაფერი,

    სულ არაფერი

    და არაფერშიც შენს საძებნად შევეხეტები,

    გამჭვირვალეა ხელისგული,

    რომ ავიფარე

    თვალზე და ახლა

    ყველაფრიდან შენ იხედები..

    7. 8. 2010 წ.

    გაღიმება

    აქ ხარ…

    სიტყვაში ვგრძნობ შენს ყოფნას…

    და აქედან

    გზას რომ გაჰყურებ,

    რომელიც უკვე გაიარე

    და შინ დაბრუნდი,

    რომ ეს ტექსტი წაგეკითხა

    და უსიტყვო სიცარიელე

    შეგევსო შენი გაღიმებით –

    იმ სურათიდან,

    სადაც ჩვენ ვსხედვართ შვილებთან ერთად

    და ჩარჩოში აღარ ვბერდებით.

    11. 8, 2010 წ.

    შეღამებისა

    სექტემბრის ეპისტოლე

    სიჩუმე ჩემი თვალებია…

    ამ სიჩუმეში,

    ისევ ამოდის დარდის ეკალი..

    ერთი ტემბრი გვაქვს მე და სექტემბერს

    და შემოდგომა

    შენს მაგივრად მომდევს ხელკავით.

    მხოლოდ ხსოვნა ვარ,

    მაგრამ ხსოვნაში ობლის კივილი

    დარჩა იმ დროის ობელისკივით…

    შეჩვეული ვარ ეკლიან ბალიშს

    და ფიქრის ისე გამოზოგვას,

    რომ არ დამთავრდეს..

    გადის დღე-ღამე შორიახლოს,

    ისევ უჩემოდ,

    იქნებ სექტემბრის აჩქროლება

    მეყოს ზამთრამდე.

    საგნები ისე დამიახლოვდნენ,

    ნათითურების ამბებს მიმხელენ.

    შენ ეს მუსიკა ვერ დაგამწუხრებს,

    აღარ მოუსმენ ბგერებს სევდიანს,

    რაც გულში გაკრთა, თვალსაც ანათებს,

    ანარეკლია ან სევადაა…

    /ლიფსიტასავით ხტის მაჯისცემა,

    ის ავადაა…/

    სარეცხის თოკზე შავი ხალათი

    მოირგო ქარმა და ამოიცვა..

    შედედდა ბინდი შეღამებისა,

    კრთება გიშერი, უფრო მოცვია..

    უბერავს ქარი, ქარი სულია

    და ყოველივე ქარმა მოიცვა;

    მე ორიოდე სიტყვაც მეყოფა,

    შენი ბაგიდან თუ ჩამოცვივა…

    2. 9. 2010 წ.

    გახედვა ხვალისკენგახედვა

    სექტემბრის მეორე ეპისტოლე

    სად ხარ,

    როცა აქ აღარ ხარ,

    როცა გულშიც ვეღარ გპოულობ

    და თუ გული გამელია ან გამიწყალდა,

    შენს ხსენებაზე რად მეკუმშება?!

    ჩემი ლოდინი სიჩუმეში ჩამოიმარცვლა

    და მწიფს დუმილის თავთავები

    და თავისთავად შენში ვეძებ თავშესაფარს

    და ვერ გპოულობ…

    იქით ჯერ კიდევ ხალისობენ

    და მკერდსავსე ღამის ფშვინვა ვერ მოიბეზრეს,

    სადაც ჩემს წარსულს აგრძელებენ

    და მზე და მთვარე

    ადი-ჩამოდის ზეცის კიბეზე.

    თვალს ავარიდებ მათ –

    ერთმანეთს რომ დაეძებენ

    ხელებით, კოცნით, სუნთქვის სიხშირით

    და წუთის სიღრმეს მოღიღინე სისხლი ირეკლავს.

    მიკვირს,

    ისევ აქეთ დავრჩი,

    ამ ბავშვთან ერთად,

    ხმას რომ აყოლებს უნებურ მოტივს

    და მის გამზრდელად ვიგულისხმები,

    ჩვენ გვინაწილებს სახლის სიჩუმე

    და საათიდან ამომხტარი გუგულის ხმები,

    რომ ხვალინდელი გადღევანდელდა

    უმიზეზო და შეურისხველი…

    11. 9. 2010 წ.

    © „ლიტერატურაცხელი შოკოლადი

  • პოეზია

    ზაალ ებანოიძე – ლექსები

    პროლოგის მაგიერ

    ალხია და ითენთება ყანა,
    მაჯისცემაც უკითხავად იმატებს;
    ვამბობ გულში: “კბილს არ მიხსნის დანა,
    ანდა მართლა დამამუნჯა სიმართლემ”.

    თუკი გხედავ, ამ დროს უფრო გხედავ,
    ლაჟვარდების მჩატე ქაფით მოყელილს;
    ხელჯოხივით დავიბიჯებ სევდას
    და ნაკვალევს ნაბიჯ-ნაბიჯ მოვყვები.

    მოვივედრებ მე ამ დღიდან ჩეროს,
    სულს მოვითქვამ და საკინძეს შევიხსნი,
    ამის მერე, რა და როგორ ვწერო,
    ჩემზე უფრო, რა თქმა უნდა, შენ იცი.

    თუმცა ხანდახან ხემი…

    სიტყვა. მუსიკა. მითი.
    მითი. მუსიკა. სიტყვა.
    ამ დროს რო კანი გვითრთის –
    განცდის გარეშე ვინ თქვას.

    დრო თავის ნებით მიდის,
    თუ ჩვენს გამო და ჩვენით.
    მიაქვს – რაიმე მინდი,
    რჩება – რაიმე ძღვენი.

    თვალსაწიერი! – რა ჩანს
    რო გამოვისხათ ფრთები:
    ყანჩა! ყანჩა და ყანჩა!
    მთები! მთები და მთები!

    უდაბნოს მერე – სვეტი!
    კლდე! კლდეზე ხათრად – თოვლი!
    უნდა დაგვესხას რეტი
    ჩვენ ერთმანეთის პოვნით.

    “რა ვქნათ” (არ გითქვამს, მესმის) –
    გაიფიქრე და გაგცი:
    “აღმოცენებას ფესვის
    იწვევს სიკვდილი მარცვლის”.

    “კარგ მთქმელს – გამგონეც კარგი” –
    მორცხვად მიხედნეს ყური:
    ხო გემოწმება წარბი,
    ხო გეთანხმება გული.

    აღარ იკმარა სივრცემ
    ტანსამკაული სამი
    და დროს – “მეოთხეს” იცმევს
    თუ თავს იტყვილებს ამით.

    და თვლემს შენი და ჩემი
    მომადლებული მღვიმე;
    თუმცა ხანდახან ხემი
    მაინც აფხიზლებს სიმებს.

    სიტყვაში, როგორც სახლში,
    შედის ასეთ დროს ბგერა
    და თვალგახელილ ბავშვის
    სიზმრის ბრმებივით გვჯერა.

    ახელფეხება ანუ ყალყზე შემდგარი
    ცხენის გამოხმობა სხვისი ტექსტიდან

    მხედრის მაჯა აშენებს
    ცხენის ახელფეხებას;
    მგოსნის მაჯა – ასევე –
    რაც რო სიტყვას ეხება.

    “ტოკავს თვალწინ იაბო,
    დარჩა უკან ფერდობი”…
    შენ – ხედავ და მიამბობ,
    მე – გისმენ და გენდობი.

    ვკრიბავ ბგერებს აზიზად,
    როგორც რამე თილისმას;
    სმენა გააფაქიზა
    სუნთქვამ ქარტეხილისმა.

    და ღმერთს ლოცვას ვუგზავნი
    ბნელს რო მზერით ვიცილებ,
    და თვალებზე კურცხალი
    ყინულივით ციმციმებს.

    წევს ჩვენს შორის დრო-ჟამი
    და მიზანი გზაში დევს;
    და ფარულად თოვს ნამი
    და ცალ-ცალკე გვამშვიდებს.
    “მირბის-მითოხარიკობს” –
    ზოგჯერ მაინც ჩამესმის,
    და მეც – შენი არ იყოს –
    მრჩება ხელში სხვა ლექსი:

    ჭიხვინს აიმეგზურებს
    რითმის გრილი შხეფებით;
    თითქოს სკივრში ხელს ვურევ,
    როცა შენს ტექსტს ვეხები.

    თითქოს თვალწინ ჩერდება
    ორი გზა და სამყარო;
    ღაწვზე ცრემლი დედდება
    და სხეული კანკალობს:

    უკვე სიტყვაც აშენებს
    ცხენის ახელფეხებას
    და ხელახლა გვაჩვენებს –
    რაც მე და შენ გვეხება.

    © „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

  • პოეზია

    რუსუდან კაიშაური – ლექსები

    დენთის კასრი

    დედის წყევლებს,
    შვილიშვილები რომ მოჰყავთ ახლა,
    ბავშვობაში ნაფოტებად ვაცურავებდი.
    დედის დარიგებებზე,
    ახლა რომ მათი უძაღლო მწყემსი ვარ,
    წინათ ფრთები მეტრუსებოდა.
    დედის ლოცვა ალვის ხე იყო მუდამ,
    ახლა მახვილია ბასრი.
    და ვალმოხდილ დედას მოვუგორდი:
    დაწყევლილი, დარიგებული
    და ლოცვით ჩამქრალი დენთის კასრი.

    დაღლილობა

    ქალი ვარ,
    ყველაზე ბუნებრივად
    დაღლილობისკენ მივდივარ,
    თორემ ქორწილში,
    მაყრებს შორის ჩავლისას
    ხმლები მაღლა რომ ეჭირათ,
    არაბუნებრივად ვუღიმოდი მათ,
    ვინც ვარდებს და
    კანფეტებს მესროდა,
    რადგან ვარდები ბენებრივად იჩხვლიტებოდნენ,
    კანფეტის ქაღალდშიც
    ბუნებრივი ქვები იყო გახვეული
    და ნეფემ ვერ გაუძლო,
    არაბუნებრივად გამექცა,
    შუამდეც არ მომყოლია.
    წამოვიწყე მარტოობის
    აქცია:
    თვითონ გავტეხე თეფში,
    თაფლითაც ჩავიტკბე
    მჟავე ხასიათი.
    სარეცელთან დაღლილობა მელოდა,
    მომეხვია და საწოლზე წამომაქცია.

    გამეორება

    პირველი შვილი
    რომ გავაჩინე,
    მივხვდი, თავი გავყიდე,
    ძალიან განვმეორდი,
    მეორე უკუღმა დავბადე,
    მესამე – საკეისროთი,
    მეოთხეც მე ვიყავი
    და მეხუთემდე ავედი.
    ცოცხი და ლექსიც
    დავიმგვანე,
    ამიტომ ყველაფერში
    ვიქექები,
    რაშიც ჩემი თავი დავინახე
    ან ჩავაქციე.
    დედაჩემსაც ვუთვალთვალებ,
    ვარდებით ვაჩუქურთმებ,
    ეკალსაც ვუჩხვლეტ ხოლმე,
    რომ სურათად არ გადაიქცეს.
    დედაჩემიც თურმე გამიმეორებია,
    ახლა უკვე ნასწავლს ვიმეორებ,
    ხელებითაც ავყვებ-ჩავყვები,
    რომ არ დამავიწყდეს.

    იდიომა

    უმოკლესი გზა ვარ,
    როგორც ანდაზა და აფორიზმი,
    რაც შეიძლება საწინააღმდეგოდ
    შემომიტრიალდეს.
    მარტო ლოცვისას ვიტკეპნები
    ერთ ადგილას,
    ვითომ ფეხს ვიდგამ,
    ოღონდ იქვე მივდგებ-მოვდგები ხოლმე,
    საკუთარ ლექსიკონში.
    ერთი სულსწრაფი ტიპი ვარ,
    ფეხის არსად გამდგმელი.
    მხოლოდ მაშინ,
    როცა კალმით ვამოკლებ მანძილს,
    ადგილიდან მოვწყდები ხოლმე
    ლექსის დასაბადებლად.

    ბიოგრაფია

    ჩემს მძიმე ბიოგრაფიას
    კი არ ვყვები,
    კბილებივით ვაკრაჭუნებ
    ბებიის კუდად გამობმული,
    დედის გაგრძელებებით
    ქმარმა დამაკონკრეტა,
    მაგრამ სასვენ ნიშნად
    ვერ ივარგა
    და ერთმანეთს გადავებით.
    ახლა ჩემს შიშველ ნერვებს
    ვცვლი კარგ ძახილის ნიშანზე,
    რადგან ისტორიიდან
    ლექსზე გადავიშალე.

    გაზაფხულზე ხდება

    სიყვარულს ვეძებდი
    და რაღა არ
    დავიტეხე თავზე,
    ბუნებით ხე ვარ
    და გაზაფხულზე
    მივეშვები ხოლმე
    გატყევებამდე:
    ჩემი სიტლანქიდან
    მაღლა გავრბივარ,
    გულს ვერ ვეწევი…
    მაინტერესებს,
    ვინ ეფერება
    ჩემს შიშველ
    კენწეროს.

    მე ვარ კომბლე

    დატვირთული დღის ბოლოს
    შავ დღეში ვარ ჩავარდნილი:
    დალილავებული, დაწურული,
    თოკზე გაფენილი
    ერთი დღის გამოფენა ვარ,
    ჩემს ნაცვლად
    სარეცხი იქნევს
    ხელ-ფეხს ბეჯითად.
    ღამით მე,
    რაც ვარ დარჩენილი,
    შვილებს დავისვამ წინ,
    კბილებს ვაკრეჭინებ:
    ხუთივეს ჩემი ჩიჩია აქვს
    კბილში ჩარჩენილი.

    თვითმკვლელი

    ჩემი სახლიდან
    საჭმელების სუნი არ გამოდის,
    აქ ლექსები დუღს
    და ორთქლი
    თვალებს მიწყლიანებს.
    ბავშვობაში, როცა მამწარებდნენ,
    საშველად დედასთან კი არა,
    ლექსებთან გავრბოდი,
    თავზე ხელის გადასმით
    შურისსაძიებლად რომ მაბრუნებდნენ ადამიანებთან.
    აუტანელს მეძახდნენ ყველანი,
    რადგან ვლეწდი და ვშლიდი,
    ვძარცვავდი მათ,
    პირი რომ მქონოდა
    ლექსებთან მისასვლელად –
    იქ ვინელებდი ნაძარცვ-ნაქურდალს.
    რა ვქნა ახლა,
    ყველა და ყველაფერი
    ლექსებში ავრეკლე –
    ასე შური ვიძიერ მათზე
    და ახლა მოსაკლავად
    დამდევენ ლექსები.
    ვზივარ, წინ მიდევს
    ფურცელი და კალამი –
    თვითმკვლელის იარაღია
    ესენი.

    ღუზა

    ძილში ჩავიძირე,
    მაშველი რგოლია
    ჩემი სიზმარი,
    როგორმე უნდა მოვიხელთო.
    ქინძისთავივით გავეყრები
    უდროო დროს
    და მეღვიძება.
    ძილის ტალღებით ვარ
    აწეწილ-დაწეწილი,
    მოულოდნელ დილაში
    ამოყვინთული.
    ბალიშის კუნძულს
    ჩაფრენილი,
    ზეწარს გადავფერთხავ
    სარკმელში –
    ასე მყარზე გადასვლას
    განვიცდი,
    ღუზასავით მოვბარბაცებ აქეთ,
    ისე მღვრიეა ცხადი,
    სად ჩავეშვა,
    არ ვიცი.

    შეტოპვა

    სიბერეს მოვიზომებ – მეთქი
    და ისე ჩავიცვი,
    მხოლოდ თვალები მიჩანს.
    ხელს მაძლევს კიდეც,
    ჩემი მდევრებისგან მიცავს.
    თავს დამტყდარ სიმშვიდეს
    ხელში ვატრიალებ სახრედ,
    სიბერით გავიმართლებ
    ხელებაფარებულ სახეს.
    რამდენმა შეჩვეულმა ჭირმა
    მომასვენა,
    რომ ვეღარ მიცნო,
    შვილებს ბებია ვგონივარ,
    ქალობა მადგია ტანზე,
    ვიწროდ.
    სიბერე გაუგებრობაა,
    გარს შემომერტყა
    ფარღარღალა შენობას
    და თავს ვეღარ ვიძვრენ მისგან.
    მგონი, ძალიან შევტოპე.

    უკანდახევა

    უკანდახევა რომ დავიწყე,
    დედამიწა მაინც წაღმა
    ტრიალებდა,
    თავი ვერ გავიტანე.
    უკან-უკან მოსიარულეს
    აწმყო მესობოდა თვალში,
    ვერაფერს წამოვედე შესაჩერებლად.
    უკუღმა რომ ვიარე,
    გვერდში აღარავინ შემრჩა,
    ჩემს წარსულში გაიხლართნენ.
    ბედუკუღმართობას თვალები
    ავუჭრელე,
    ვითომ უკან ვიხევ,
    მაგრამ ასე მანძილს ვკრეფ,
    წინ გასაჭრელად.

    არჩევანი

    ბოშასავით ვცხოვრობ
    ავტობუსიდან ავტობუსში,
    აქ ვჭამ, აქ ვწერ
    და მიყვარს.
    უკან მომდევენ ქუჩები,
    ფლორა-ფაუნა.
    საერთოდ, ქალაქი
    მომდევს უკან
    და მეც ვეღარ ვწუწუნებ მასზე:
    მისი თუ უიმისო ვარ.
    მახსოვს: ბავშვობას თავს
    ვერ გაფარებდი,
    მცემდნენ ხოლმე
    და დიდობას მივეტმასნე კი არა,
    გულამოღებული კაბით
    შემიტყუეს და დამცინოდნენ,
    წესებს რომ ვარღვევდი.
    ახლა სიბერისკენ ვიხრები,
    მაგრამ თუ ვრისკავ,
    იქიდან ვინღა გამომაჩოჩებს.
    ამიტომ ბოშასავით
    ბორბლებზე ვდგავარ,
    ავტობუსის ფანჯარას აკრული
    ვეჯღანები სახლებს: ბებრებს და ახალგაზრდებს,
    ადამიანებსაც.
    ,,ბარემ ცირკი იყავი!” – ჩემს თავს ვეუბნები.
    ისედაც, განა ცირკმა
    საქმე არ გამიჭირა?
    გრძელსაყურებიანს,
    ჭრელი კაბა მიფრიალებს, მგონია და
    თურმე დროშა მიჭირავს.

    სასიკვდილო ორთაბრძოლები

    ატმისკენ პირი არ მიქნია,
    მარტო გული გავუსინჯე,
    სადაც წვეტიანი კურკის
    მუშტი დევს
    ვაშლისგან განსხვავებით,
    ვისაც გული ისე გაუწვრილდა,
    რომ თვითონ იქცა მუშტად
    ეს ხავერდოვანი სეზონი
    ატმის კურკებს უჭირავთ,
    მიწაშიც რომ აგრძელებენ
    სასიკვდილო ორთაბრძოლებს.
    გადაპარსული ვარდისფერი თავები
    და ტკბილი სურნელი კი
    მაშრიყით მოსული მტრის მსგავსია,
    ნელ-ნელა ქართლის
    გზისპირებს მოედება.
    ვაშლები უფრო ქართველებს გვანან,
    ცარიელა მუშტები არიან.
    მაგრამ თუ მკვახე-მკვახე ლაპარაკი
    ნაადრევია,
    მაშინ წავიბაზროთ,
    ვაშლ-ატამი ბლომად,
    ხოლო მუშტარი
    განა ბევრია.

    პეიზაჟი

    ქარი გამაზავებს
    პეიზაჟში,
    სხვა რა ვქნა?
    სისხლნაკლულ სამშობლოს
    ფერით ვავსებ.
    ვიდრე ქარი აქტიურად ავდარობს
    მე ვეკითხები ჩემს თავს:
    ,,სადა ვარ?”
    სამშობლო ადგილზე ფეხმოუცვლელად
    სახლობს,
    მეც იქვე, ნაირ-ნაირი
    ბუნებით,
    ვშორიახლობ.
    წინაპრებისკენ რომ მოვიხედო,
    მასწავლიან:
    ერთად უნდა ვიყოთ
    მე და სამშობლო,
    და თან ერთმანეთი
    ვერ მოვიხელთოთ.

    გიორგობისთვე

    ნოემბერი გიორგობაში
    ეძებს თავისგამართლებას,
    საკუთარ ზიზილპიპილოებს
    ასე თუ გადათელავს.
    ნოემბერში ღრუბლები
    იქცევიან ჩანჩურებად,
    მაგრამ ვერ დასცინებ,
    თოვლ-ჭყაპით გაჩუმებენ.
    ერთი დღესასწაულის ამარა
    გაცივდება ნოემბერი,
    წმინდა გიორგის ერთი მახვილი
    რამდენ გველეშაპს მოერევა.
    ისედაც, რთველის შემდეგ
    სამშობლო დამბარბაცებია,
    ხეები, ტაშს რომ გვიკრავდნენ,
    გაძარცული და ნაცემია.

    მასწავლებელი

    დავბერდი, ადგილზე
    ვერ ვჩერდები,
    საათობას ვჯერდები,
    დღე-ღამეს ვასწორებ.
    ისრებს აღარ ვისვრი,
    მიმართულებებს ვაჩვენებ
    და ჭკუის დარიგებები დამჩემდა.
    შემაწუხეს სხვების ჭირებმა,
    ისრებით ვაჩვენებ, რომ
    არსებობა მექნიკურია,
    ხელ-ფეხის განძრევა გვჭირდება.

    შუშანიკი

    ჩემთვის ყოფნას რომ ვცდილობ,
    იმ ციხე-კოშკში ვიმალები,
    ლოგინი რომ ჰქვია.
    თვალებს არ გავახელ,
    რაც ნიშნავს: შეზღუდული
    და დაკეტილი ვარ.
    ასე მთელ დღეს
    შემიძლია ვიტრიალო ჩემთვის,
    ვიდრე ბრახუნს არ ამიტეხენ
    იმის გასარკვევად –
    შუშანიკივით, შუა ოჯახში
    სენაკი ხომ არ აღვმართე.
    ლოგინსა და ფიქრებში
    ამაოდ ჩავეფალი,
    რადგან ისევ მათ უნდა დავუბრუნდე დიასახლისად,
    ყოფილი დედოფალი.

    ჩემი ლოცვა

    რომ ვლოცულობ,
    სიმაღლეში ვიწელები.
    მიწეპებას ტანჯვასთან და
    სხვა რამესთან ვეურჩები.
    გაჩერებას მიუჩვევი,
    საქმეებსაც ვერეკები
    და ამ დროსაც ვიწელები,
    ოღონდ ისე სიგანეში,
    რომ კატებსაც შეშურდებათ
    და კარგა ხანს ვეღარ ვტაძრობ.
    მიწიდან კი ისევ მხოლოდ
    ჩემი ლოცვა ამომაძრობს.

    შებრუნება

    ფიქრისაგან აღდგომილმა,
    მოვიხილე სამკალი,
    ჯეჯილს კალამი დავკარი.
    სანამ ლექსის ანგელოზებს
    ფეხებში ვებლანდები,
    ჩემი ყანა გააცოცხლა
    ფიქრის მეხმა,
    მზეკაბანი ჩამაცვა,
    ცხადში რომ გამოვწიე,
    კალამზე გამომეხა.
    ფიქრისაგან, უძილობით
    რომ მემუქრება,
    ისევ ქალობისკენ ჩავიჩოჩე,
    ძვალ-რბილში შევიბუდე.
    ფიქრი აბრასავით მკიდია,
    როცა ცხადი ითარსება –
    ძილივით შევიბრუნებ.

    მე და მამა

    გულმოდგინედ ვაღიარე შეცდომები,
    თავს არ ვიმართლებდი,
    ალალ-მართალი სახე მქონდა
    იმიტომ, რომ ისინი
    არ ჩამიდენია, ჩამადენინეს მაშინ,
    როცა მშობლები გარეთ
    გასვლას მიკრძალავდნენ
    და მგლით მაშინებდნენ.
    მაგრამ მგელი სადღა იყო,
    ცხვრები მევლებოდნენ თავს
    გაცხარებამდე.
    და ერთხელ მამამ,
    ეს მიტევების დღეს იყო,
    მოიცალა ჩემთვის
    და სახეში შემომცინა,
    მაგრამ მისთვის აღარ მეცალა,
    ცოდვებს ვამზეურებდი
    სახეზე ჩამოწერილს
    და შეცბა მამა,
    არ ელოდა ჩემგან
    ასეთ უტიფრობას,
    გაბრაზებულმა
    სახე მომიჭმუჭნა,
    რასაც დედა
    არ ანებებდა
    და მისი მცდელობებით დავისაჯე.
    არ მიღირს
    ჩემი დაბრეცილი სახის გასწორება,
    ასე უფრო გულწრფელი ვარ:
    როცა ჩემი ალმაცერი მზერა
    მიემართება მამისაკენ.

    ცოცხალ მკვდრებში

    მკვდრებს დაეკარგათ ცოცხლები,
    სიზმრის მატარებლით
    მოჰყვებიან ცოცხლების კვალს და
    წყლიან ბამბებში გატრუნულ
    ხორბლის მარცვლებში ამოიწვერებიან.
    მკვდრები მაინც ვერ პოულობენ
    ცოცხალ ჭირისუფლებს,
    რომლებიც ისე გამრავლდნენ,
    რომ ტირილს ვეღარ იყოფენ
    და სიცოცხლის მხარეს გადადიან
    მერყევად მგლოვიარენი.
    მათში კი ძნელია ნამდვილი
    ჭირისუფალი გამოარჩიო,
    ამისათვის ცოცხალ-მკვდრის
    გამოცდილებაა საჭირო.

    სამშობლო

    შეცოტავდა ჩემი სამშობლო,
    რომ იყო უხვად.
    ზედ სურდათ მარტო
    დაწოლა ან დაჯდომა
    და ჩაიმუხლა.
    ყველა საკუთარ სახელში შეძვრა,
    სხვა არა ჰქონდათ თავშესაფარი,
    ერთმანეთში იყოფდნენ
    თავისით მწვანეს
    და ლაფავდნენ.
    ამიტომ სამშობლო ჭუჭყიანი,
    მაგრამ ლამაზია
    კონკიასავით,
    ამცირებენ ისე,
    როგორც მიწას ჰკლავს
    ასფალტი.
    ისინი პატარა, გასაზრდელი
    სამშობლოს პატრონებია.
    სამშობლო მხოლოდ სიმაღლეში იზრდება,
    ზევით უპატრონო ფართობებია.

    ჩაის სუფრა

    სიმშვიდე შემოვდგი ჩაიდნით
    და ფინჯნებით,
    ჭერისკენ ორთქლის ფესვები გავიდგი.…
    ვერ ვთოკავ ჯერ ჩვევებს მხეცურებს,
    ვერ ავიტან,
    თუ ჩაის სულისბერივით არ ვეჩხუბე.
    და ვგრძნობ, არაფრის დიდებისთვის
    ხმაურიდან ორცხობილი,
    ჩაიში რომ ვრბილდები,
    მხოლოდ ჩაი აღმოვაჩინე,
    თან რომ მოჰყვა
    სიმშვიდე და ბებიის დარიჩინი.

    პასუხი

    მე, უკვე ზრდასრული,
    ყველა კითხვაზე
    გაცემული პასუხი ვარ.
    აწმყოში უხერხულად გაჩენილი,
    ზოგჯერ კითხვაც ვარ
    არასაჩემო.
    სულსწრაფობის გამო
    დაბადების დღეს
    სხაპასხუპით ვეპასუხე.
    ამომწურავი პასუხისთვის
    ძალა რომ მოვიკრიბო,
    საკუთარი თავი
    უნდა მივკიბ-მოვკიბო.

    ბოღჩა

    გამონაკული ბოღჩა ვარ,
    მუხლებზე ხელებმოხვეული,
    წუწუნის კაბაჩაცმულმა
    ჩემს ფერგადასულ ნოხებში
    გინდაც ვიარო წინ და უკან,
    არვინ იქნება ჩემი გამომხსნელი,
    რადგან ხელი აქვთ დაკავებული,
    თავის ჭირისას უკრავენ.
    ამიტომ ვზივარ
    ლექსების ძაძებში გამოკრული.
    დანარჩენებო, გაგრძელდით
    ყოფნა-არყოფნის ჩამონათვალში,
    მე ვიქნები ასე დამოკლებული.

    ჯანდაბა

    მამაჩემს ეგონა,
    ,,ჯანდაბა” შორიახლო იყო,
    დედაჩემი აგზავნიდა ხოლმე,
    მაგრამ შუა გზიდან
    აბრუნდებდა.
    მერე გათამამდნენ ორივენი:
    ერთმა წყევლა მოიმარჯვა,
    მეორემ – დაბრუნება.
    ერთხელაც ,,არმოსვლაში”
    გააგზავნა,
    იქიდან უკვდავების წყლის
    მოსატანად.
    ეტყობა, სმას გადაყვა
    და აღარ მოდის მამაჩემი.
    ბედის საძებნელად მიმავალი ეგონებოდათ,
    ისეთი ახალგაზრდა და არხეინი იყო,
    ,,არმოსვლაში” მარტოხელა ქალები ცხოვრობენ
    და სხვა გზასაცდენილებივით,
    დაიტაცეს მამაჩემი.
    უკვე დაბერებულა კიდეც
    და დაშლილ ბაბუა წვერას
    ნაწილ-ნაწილ მიგზავნიან
    უმისამართო ქვეყნიდან.

    სამშობლო

    ღიპიანი საზამთრო
    ჩემი სამშობლოა,
    ამწვანებული – ტკბილი.
    ჯანმრთელობისთვის სასარგებლო
    წყლებით, მინერალებით.
    დაზოლილი გზებით,
    რომლებიც სადღაც ერთდება,
    თავსა და ბოლოს ვერ გაუგებ.
    გატყაპნილი ლაქები
    ჩვენა ვართ,
    ვინმე რომ გვათვალიერებს,
    ვხვდებით და ფორმას ვიცვლით.
    ადრე სამშობლო გრძელი იყო,
    მუთაქასავით თავქვეშ ამოდებული,
    ხალხიც, თუ ფეხზე იდგა,
    ზეცისკენ იყო წაგრძელებული.
    მერე ხელებს ღონივრად უჭერდნენ,
    უტყაპუნებდნენ:
    დამწიფდა თუ არაო
    და გასკდა, პირი დააღო საზამთრომ.
    რა საზარელია გახლეჩილი სამშობლო!
    ჭირისუფლებმა უფრო დააპატარავეს
    თავიანთი გარშემოვლებით.
    ცრემლი კი არა, ნერწყვი სდით.
    სამშობლო და მისი ჭირისუფლები
    ერთმანეთის შეჭმაზე
    უარს არ ამბობენ.

    © „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“