• პროზა

    ერეკლე დეისაძე – შაქრის აპარატი

    23/01/2011

    აქ ყველაფერი მოსაბეზრებელი გახდა…
    ცივი პალატა… გრძელი დერეფანი… მუდმივად ჩაკეტილი ფანჯრები და საღამო, როდესაც მისის ტეილორი ორ ტიპთან ერთად მოდის და სქელ ტაბლეტებს იძულებით მაყლაპებს…
    მისის ტეილორს თეთრი სამედიცინო ხალათი აცვია და დიდი ძუძუები აქვს. ტაბლეტები კი საშინლად მძულს, რადგან ყოველთვის ყელში მეჩხირება. ფანჯრებს არავინ აღებს, ხშირად ჰაერიც იხუთება და ოფლის სუნი დგას.
    აქ ყველას ერთნაირი ფორმები გვაცვია და ყოველდღე ერთსა და იმავე დროს ვსადილობთ. მიუხედავად იმისა, რომ საჭმელი საკმაოდ უგემოვნოა, მისი დაგემოვნება იძულებით მიწევს.
    საღამოს, ტაბლეტების მიღებიდან რამდენიმე წუთში თვალები მეხუჭება და დილამდე ვკვდები.
    მისის ტეილორი ყოველთვის ერთი და იგივე შენიშვნას მაძლევს და საშინლად ბრაზდება, როდესაც შუა პალატაში ვშარდავ. მე კი ვპასუხობ, რომ მაშინ დარვინი არაფერ შუაში იყო…

    * * *
    ნავახშმევს, როდესაც პალატაში მოგვათავსეს, ელცინმა სისხლი გამიშრო, ის დაჟინებით მთხოვდა აპარატის ისტორია მომეყოლა.
    – გუშინ ხომ მოვყევი – ვცდილობ თავიდან მოვიშორო.
    – ყველამ არ იცის.
    – ყველამ არც უნდა იცოდეს.
    – ზოგიერთს ეძინა – მხარს უბამს კოზლოვი.
    – მაგალითად, მე – ამბობს საშა და საწოლზე მოხერხებულად კალათდება.
    – მოკლედ, ეს ამბავი ბევრად ადრე დაიწყო, მაგრამ ისინი სამშაბათს მოვიდნენ – ვიწყებ მე – შუაღამე იქნებოდა, როცა კარებზე დააკაკუნეს, შემოსვლისთანავე მიბრძანეს სახლი დროებით დამეტოვებია, მე ვეუბნები, რომ მათ ამის უფლება არა აქვთ, მაგრამ პასუხის ნაცვლად, ცემას მიწყებენ და გარეთ მაგდებენ. თეთრი უნიფორმები აცვიათ, ყველა შეიარაღებულია. ჯერ ნივთების აღრიცხვას იწყებენ. შემდეგ სახლს საგულდაგულოდ ჩხრეკენ. ,,სად არის?’’ – მეკითხება ერთ-ერთი.
    ,,წარმოდგენა არ მაქვს, რაზე მეკითხებით’’ – მოჩვენებითი სიმშვიდით ვპასუხობ.
    ,,კიდევ ერთხელ გიმეორებ, სად არის?’’- უნიფორმიანი ტონს იმაღლებს.
    ,,არ ვიცი’’ – ვამბობ თუ არა, უკნიდან მძიმე დარტყმას ვგრძნობ და იატაკზე მოწყვეტით ვეცემი. გონზე რომ მოვდივარ, ორი უცნობი გაურკვეველი მიმართულებით მიმათრევს. ფეხებში ძალას ვერ ვგრძნობ. ყელიდან გაურკვეველი ბგერები ამომდის, მთელი სახლი თავდაყირა დააყენეს, მაგრამ პირველი ჩხრეკა უშედეგოდ დასრულდა.
    – როგორი იყო?
    – მოცულობით, ოთახის ნახევარს იკავებდა.
    – ოთახი რამხელა იყო?
    – საკმაოზე დიდი.
    – მე კარადა მქონდა მსგავსი მოცულობის, რომელშიც მამაჩემს ერთი თვე
    ვმალავდი – ამბობს კოზლოვი.
    – რატომ მალავდი? – ელცინი ეკითხება.
    – მოხუცი იყო და სიკვდილის ეშინოდა, მაგრამ ერთი თვის თავზე
    კარადაში მოკვდა, ზოგმა თქვა უჰაერობის გამოო.
    – ეგ ისტორია ვიცით, მეზობლები რომ სუნმა შეაწუხათ, ისიც ვიცით.
    – მოყოლილი მაქვს? – კოზლოვი იმდეგაცრუებულია.
    – არაერთხელ.
    – ჩვენ სიზმრების აპარატზე გვაინტერესებს – ამბობს საშა.
    – შაქრის – უსწორებს ელცინი.
    – შაქრის რატომ?
    – ეგრე ქვია.
    – ნუ მომაცდენთ, ისედაც მეძინება.
    – ჯერ თეთრხალათიანი ძუკნა არ გამოჩენილა.
    – მერე რა, ისე არ შეიძლება გეძინებოდეს?
    – განაგრძე, ყველას გვაინტერესებს.
    – მოკლედ, აპარატში მიკროსქემა იდო, რომელიც ხელსაწყოს მთავარ
    მექანიზმს წარმოადგენდა, მისი დახმარებით ადამიანები მომდევნო დღის პროგნოზს ხილვებში ხედავდნენ, საგულისხმოა ისიც, რომ კლიენტები სხვადასხვა ასაკობრივ ჯგუფს განეკუთვნებოდნენ.
    – როგორ ხდებოდა მათი მოზიდვა?
    – პირველმა ექსპერიმენტმა იმდენად გაამართლა, რამდენიმე დღეში
    მთელმა ქალაქმა იცოდა გამოგონების ამბავი.
    – მათ ისტორიებს მართლა ისმენდი?
    – ეს პროცესი თითქმის ჩემდა დამოუკიდებლად მიმდინარეობდა, მე
    მხოლოდ აპარატზე ვაერთებდი.
    – შაქრის რატომ იყო?
    – როცა საკუთარ ისტორიას მოყვებოდი, აპარატი შაქარს იძლეოდა, რომლის მიღებიდან რამდენიმე წუთში ხედავდი ხილვას მომდევნო დღის შესახებ.
    – ანუ?
    – მაგალითად, თუკი ხილვაში ავტოკატასტროფის მსხვერპლი იქნებოდი, მეორე დღეს შეგეძლო კატასტროფა თავიდან აგეცილებია.
    – როგორ?
    – ძალიან მარტივად, მეორე დღეს ნებისმიერი სახის ტრანპორტით სარგებლობაზე იტყოდი უარს, რის შედეგადაც საფრთხე აღარ დაგემუქრებოდა.
    – ანუ, რა გამოდის, შენს აპარატს ჩემი გადარჩენაც შეეძლო?
    – ვერ მიგიხვდი.
    – ვიდრე აქ გამომკეტავდნენ, წინა დღით რომ მოვსულიყავი და აპარატით მესარგებლა, ახლა აქ არ ვიქნებოდი.
    – და ვერც ამ ისტორიას მოისმენდი – აჯავრებს კოზლოვი.
    – შენ არავინ გეკითხება – ტონს უწევს საშა.
    – თუ მაგ ლოგიკით მივუდგებით, ელენას გადარჩენაც შემეძლო – ამბობს ელცინი.
    – ელენა ვინ არის? – ვეკითხები.
    – ჩემი ქალიშვილი.
    – ახლა სად არის?
    – ზღვაში.
    – იქ რა უნდა?
    – მაშველები ერთი კვირა ეძებდნენ – სლუკუნებს ელცინი – ცურვა არ იცოდა.
    – ბოდიშს გიხდი.
    – რისთვის?
    – უხერხული შეკითხვის გამო.
    – არაფერია, ისტორიების მოსაყოლად აქაურობა ყველაზე საუკეთესო ადგილია.
    – მოსასმენადაც – ისევ კოზლოვი ეჩრება.
    – სიფათს მიგინგრევ, ნაბიჭვარო – ემუქრება საშა.
    – ახლა ეგ აპარატი სად არის? – საუბარში კოსტავა გვერთვება.
    – იმათმა წაიღეს – თვალებით ჭერისკენ მივანიშნებ.
    – როგორ მიაგნეს, შენ უთხარი?
    – სამი დღე მაწამეს, მაგრამ კრინტიც არ დამიძრავს, ბოლოს სარდაფში მიაკვლიეს, სპეციალურად გამოყოფილ უზარმაზარ ოთახში.
    – დიდხანს იწვალეს?
    – საკმაოზე დიდხანს, რადგან როცა ისინი მოვიდნენ, მე მათ ველოდებოდი.
    – გადამალეთ?
    – ცხადია გადავმალე.
    – მარტოს არ გაგიჭირდა? – ელცინი მეკითხება.
    – მარტო არ ვყოფილვარ, რამოდენიმე ერთგული კლიენტის დახმარებით, ნაწილ-ნაწილ გადავიტანე სარდაფში.
    – შენს ადგილას, მე სახლსაც დავტოვებდი – კოზლოვი ამბობს.
    – რა აზრი აქვს, მათ ვერსად დაემალები, მიწიდანაც ამოგთხრიან.
    – ეგ მართალია.
    – ნეტა სად ინახავენ?
    – პარლამენტში – იცინის კოზლოვი.
    – ნერვებს მიშლი – ელცინის შენიშვნაზე, კოზლოვი სიცილს წყვეტს.
    – შემდეგი არჩევნებიც მოგებული აქვთ – ვამბობ მე.
    – მაგაში ეჭვიც არ მეპარება, ისინი ხალხს უსმენენ და სასურველ შაქარს იძლევიან.
    – იქნებ მაღაზიებშიც ყიდიან.
    – არაფერია გამორიცხული.
    – თანაც შაქარი, მოხუცებს და ბავშვებს განსაკუთრებით უყვართ.
    – ოდესმე შენი აპარატით უსარგებლიათ?
    – ვის?
    – იმათ – საშა ჭერისკენ მიმანიშნებს.
    – რამდენიმე მათგანი სამოქალაქო ტანსაცმელში გამოწყობილი მოვიდა, თავი ჩვეულებრივ ადამიანებად წარმომიდგინეს, მაგრამ მაინც ვიცანი..
    – რანაირად?
    – ხელოვნური ულვაშები ეკეთათ და პარიკი ედოთ..
    – უთხარი?
    – არა, თავი ისე მეჭირა, თითქოს ვერაფერს მივხვდი.
    – თავის მოტყუება მაგარი რამეა – ამბობს კოზლოვი – ეგ რომ შეგვძლებოდა ახლა აქ არ ვიქნებოდით.
    ეს იყო პირველი რეპლიკა კოზლოვის მხრიდან, რომელმაც საშა და ელცინი არ გააღიზიანა.
    – მგონი ხვალ, ჰაერზე გავყავართ – ამბობს კოსტავა.
    – თუ ისევ არ გაწვიმდა.
    – მე წვიმაშიც თანახმა ვარ.
    – ჩემზე რომ იყოს, ახლაც სიამოვნებით გავისეირნებდი.
    – იმ ძუკნასთან ერთად? – კოზლოვი ეკითხება.
    – რატომაც არა – იცინის საშა – ალბათ გავჟიმავდი კიდეც.
    საშა და კოზლოვი სიცილს იწყებენ, მოგვიანებით დანარჩენებიც მხარს ვუბამთ. ამ დროს დერეფნიდან მოგუდული ხმაური გვესმის, რამდენიმე ადამიანის საუბარს, დროდადრო ნაბიჯების ხმა ფარავს.
    – ჩშშ – ელცინი საჩვენებელ თითს ტუჩთან იდებს.
    ყველანი ვჩუმდებით. ხმა თანდათან გვიახლოვდება, ახლა მხოლოდ მათი საუბარი იმის. ისინი კარებთან დგანან.
    – ეს ოთახი დალუქულია – მისის ტეილორი ამბობს.
    – შეიძლება შევამოწმოთ? – უცხო ხმაა.
    – არ მენდობით?
    – რათქმაუნდა გენდობით, მაგრამ აქ ნდობა არაფერ შუაშია, მე დავალებას ვასრულებ.
    მოულოდნელ ხმაურზე, ყველანი ვფითრდებით. სამარიდან ახლადამდგარ მიცვალებულებს ვგავართ. რამდენიმეხნიან პაუზას მისის ტეილორის შეკითხვა არღვევს.
    – მოკალი?
    – ჯერ სუნთქავს – სხვა ხმა პასუხობს.
    – ჯობია ჭრილობა გადავუხვიოთ, რათა სისხლისგან არ დაიცალოს,
    დანარჩენს მე მივხედავ.
    – ახალი ფორმაა საჭირო.
    მათი საუბარი უკვე შორიდან გვესმის. გაურკვეველ დიალოგს დროდადრო მისის ტეილორის გამაღიზიანებელი კისკისი ფარავს, რომელსაც დერეფნის ექო შემაძრწუნებლად ახმოვანებს.
    – ალბათ დამკვირვებელი იყო – ამბობს კოსტავა.
    – მაგას ხვალ გავიგებთ – ჩურჩულებს ელცინი.
    – ხვალიდან ახალი მეგობარი გვეყოლება.
    ჩამავალი მზის შუქი, ფანჯრებიდან შემოდის და გისოსების ჩრდილს მტვრიან იატაკზე ხატავს. აქედან გახედვა ყველას შეუძლია. მათ შორის ჩვენც, თუმცა სასიამოვნო ხედის ნაცვლად, უზარმაზარი კედელი იშლება, რომელიც კოსტავას თქმით, ადამიანის სხეულის ნაწილებით არის ნაგები.
    – ვინ ადამიანების? – კოზლოვი შეშინებული ხმით კითხულობს.
    – იმათი, ვინც აქედან გაქცევა მოინდომა.
    – შენ საიდან იცი? – ვეკითხები.
    – ჩემი დიდი ბაბუა მშენებელი იყო, ისინი აშენებდნენ.
    – ვინ ისინი?
    – ყველანი, ვინც კი ამ ქვეყნის შვილები იყვნენ.
    – მართლა ბაბუამ გითხრა? – ელცინს ხმაში ხრინწი ერევა.
    – ბავშვობაში, ზღაპრებს ყოველთვის ბაბუა მიყვებოდა ხოლმე,
    მაგრამ ეს ისტორია ზღაპარი არ არისო მითხრა. როცა კედელი შეგვიკვეთეს, ომიდან ახალი დაბრუნებული ვიყავი და გამოცდილებაც დიდი მქონდაო. მისი თქმით ყველა ამბოხებულ პაციენტს ორგანოებს აჭრიდნენ და სამშენებლო მასალის დაზოგვის მიზნით კედლისთვის იყენებდნენ, ამას რა თქმა უნდა, სხვა პაციენტების დასანახად აკეთებდნენ. რათა შიში დაეთესათ.
    – კედლის აშენება რატომ გადაწყვიტეს? – საშა კითხულობს.
    – ბაბუა მაგ თემაზე ლაპარაკს ყოველთვის გაურბოდა, მაგრამ ერთხელ
    მაინც დავაცდენიე.
    – რაო რა გითხრა?
    – კედლის იქით სხვა სამყაროაო.
    – მაინც როგორი? – კოზლოვი როლშია.
    – ისეთი, როგორზეც ჩუმად ოცნებობენ, მაგრამ ხმამაღლა ვერ ამბობენ,
    ბაბუას აზრით, ჩვენი ხალხი ამისათვის არასოდეს იქნება მზად.
    – წარმოგიდგენია? – ელცინი მეუბნება – შენი აპარატის გამო იქ
    შესაძლებელია ხელის გულზე გატარონ, აქ კი ცოცხლად გმარხავენ.
    – უნდა დავიძინო – ვამბობ მე.
    – ჯერ არ მოსულა, შვიდამდე დრო გვაქვს – მამშვიდებს ელცინი.
    – მერე რა, ისედაც მეძინება.
    – კარგი, მაშინ ყველამ ერთდროულად დავიძინოთ, ოღონდ ერთი პირობით
    – ამბობს კოსტავა.
    – რა პირობით? – კითხულობს საშა.
    – ძილის წინ, ყველამ კედელზე ვიფიქროთ.
    – კარგი აზრია.
    – კედელზე რატომ?
    – იქნებ სიზმარში მაინც ვნახოთ იქეთ რა ხდება.
    საბანს ბოლომდე ვიფარებ და თვალებს მთელი ძალით ვხუჭავ. სამარისებურ
    სიჩუმეს საათის წიკ-წიკი არღვევს.
    უკვე შვიდი სრულდება…
    ო, როგორ ვერ ვიტან იმ წყეულ ტაბლეტებს: ყოველთვის ყელში მეჩხირება.
    დერეფნის ბოლოდან ფეხის ხმა ისმის.
    ალბათ მისის ტეილორია…
    © “არილი“

    Read More
  • პროზა

    ლაშა ბუღაძე – ერთზე მეტი, ორზე ნაკლები

    08/01/2011

    სამსახურის საქმეებს საღამოს რვა საათისთვის მოვრჩი.
    როგორც ყოველთვის, ბოლო გავედი ოფისიდან. საწყობის გასაღები დარაჯს ჩავაბარე და ნაწვიმარ ქუჩაში გავტოპე.
    ციოდა. ქარს ღრუბლები მიმოეფანტა. ლამფიონები ცახცახით ირეკლებოდნენ წვიმისგან გამჭვირვალე ასფალტზე.
    კიდევ კარგი, მოვიფიქრე და სქელი პალტო ჩავიცვი, თორემ უეჭველად ამაკანკალებდა. მიუხედავად იმისა, რომ თითქმის ათი წუთი ვბერტყე აივანზე, მაინც ნაფტალინის სუნი უდიოდა – დღეს დილამდე ზედა თაროზე, ზამთრის ტანსაცმელში მქონდა შეკეცილი.
    არ მინდოდა სახლში წასვლა. Akille, ჩემი კატა, თავადაც მიაგნებდა საჭმელს, მე მხოლოდ შუაღამისკენ დამიწყებდა ძებნას.
    ნესტოებში საქაღალდეებზე დაფენილი მტვრის ნალექი მიღიტინებდა (დილიდან ტექსტების კორექტურით ვიყავი დაკავებული), ხოლო თმაში წინწკლებად მეყარა ჩვენი დირექტორის პირიდან რეკორდულად შორ მანძილზე გადმოტყორცნილი ჭვავის პურის ნამცეცემი (მაინცდამაინც მაშინ მიხმო უაზრო შენიშვნის მოსაცემად, როცა თავის დიეტურ სადილს მიირთმევდა), + ამას ჩემს პალტოში გამჯდარი ნაფტალინის სუნი… ხომ კარგია? თავად განსაჯეთ, რა დღეშიც ვიქნებოდი – ერთი სული მქონდა, როდის განვიყრიდი ჩემგან ამ სიბილწეს!
    საფულეში დღიურ დანაზოგზე ოდნავ მეტი მედო (ხელფასს ისე ვიზოგავ, დახარჯვას ვერ ვასწრებ თვიდან თვემდე), ძილამდე კი სრული ოთხი საათი დამრჩენოდა (ზუსტად შუაღამისას ვწვები, მას შემდეგ, რაც Akille-ს ვაპურებ), არ ვიცი, რატომ, მაგრამ არ მინდოდა, რომ ეს დღეც ჩვეულებრივად, ტელევიზორთან მიმჯდარს გამესრულებინა. გართობა მეწადა.
    გზაჯვარედინზე, შუქნიშანთან შევდექი. არ ვიცოდი, საით გამეწია.
    სახლში წასვლა თავიდანვე გამოირიცხა.
    საროსკიპოში?
    მანდ მხოლოდ თვის ბოლო ორშაბათს მივდიოდი ხოლმე. წინ კიდევ ათი დღე მქონდა.
    ჩემს უმცროს ძმასთან?
    მაშინ წინასწარ უნდა დამერეკა. ასე მოულოდნელად ვერ მივადგებოდი. მითუმეტეს, ცოლი ჰყავს ფეხმძიმედ.
    პიცერიაში, მდინარეზე?
    გემის რყევას ვერ გავუძლებდი. თანაც ციოდა.
    თურქულ აბანოში?
    კარგი იდეა იყო, შევთბებოდი, მაგრამ დაბანის შემდეგ ძველ საცვლებს ვერ ჩავიცვამდი, დილით უნდა მეფიქრა ამაზე, ახლები კი თან არ მქონდა.
    სხვა თუ არაფერი, ბოლოს და ბოლოს, ლუდის ყიდვა შემეძლო, მსუბუქად შეთრობა, Akille-ს გაღიზიანება და ყოფილ ცოლთან დარეკვა (ფსიქიატრიულ საავადმყოფოში წევს, თუმცა ტელეფონთან მისვლას არავინ უკრძალავს). მასთან საუბარი ყველაზე მეტად მართობს. რაც არ უნდა მოვუყვე, ყველაფერს იჯერებს. მთელი სპექტაკლია. კარგად ვლაღობთ.
    ქარმა მძლავრად შემოუბერა. შევქანდი კიდეც. ხელი შუქნიშნის ბოძს წავავლე. გადაწყვეტილება უნდა მიმეღო.
    “ერთზე მეტი, ორზე ნაკლები!” – გამიელვა, უცებ, თავში.
    ღმერთო ჩემო, თავიდანვე როგორ არ გამახსენდა ეს მშვენიერი რესტორანი! ბოლოს ერთი თვის წინ ვიყავი და კარგადაც მოვილხინე მარტოხელა კაცის კვალობაზე – ენა არ გამიჩერებია.
    თურმე, ყველაზე მეტად სწორედ ამ რესტორანში მისვლა მჭირდებოდა.
    მართალია, ორი ავტობუსი უნდა გამომეცვალა, მაგრამ ერთი წუთითაც არ მიჭოჭმანია (ბოდიში მოიხადეთ, სამწლიანი სამგზავრო ბილეთი მქონდა ნაყიდი), უახლოესი გაჩერებისკენ გავიქეცი და პლასტმასის დაფაზე მიწერილი ავტობუსების მისვლა-მოსვლის განრიგი ჩავიკითხე: ჩემი ნომერი 21 წუთში მოვიდოდა.
    რესტორანი “ერთზე მეტი, ორზე ნაკლები” სამი წლის წინ გაეხსნათ და, თუ არ ვცდები, დღეს უკვე მეთერთმეტეჯერ ვესტუმრებოდი ამ უჩვეულო და უაღრესად სასიამოვნო დაწესებულებას. პირველ წელს ორი კვირით ადრე მაინც უნდა დაგეჯავშნა რიგში ადგილი – მთელი ქალაქი მანდ დადიოდა, ახლა კი წინასწარ გაუფრთხილებლადაც მშვიდად შეგეძლო მისვლა. ჩვენთან ხომ მხოლოდ ისაა მიმზიდველი, რაც ახალი და მოდურია.
    ამ რესტორნის მთავარი ღირსშესანიშნაობა ყოველ მიზეზ გარეშე მისი პერსონალი გახლდათ. ზრდილი, განათლებული და კეთილგანწყობილი. სად შეაგროვეს ამდენი ბრწყინვალე ახალგაზრდა, ამდენი ღირსეული მოხუცი, დღემდე ვერ ამიხსნია. ერთი სიამოვნებაა მათთვის შეკვეთის მიცემა.
    ამჯერადაც, მივედი თუ არა, შვეიცარი დიდი ხნის ნაცნობივით შემომეგება.
    – მუსიე როსტომ, მობრძანდით! – შემომძახა გახარებულმა და ვეება კარი ორად გამოაღო (ორად მხოლოდ საპატიო სტუმრებისთვის ხსნიან კარს).
    პალტო, გეგონება, თოთო ბავშვი ყოფილიყოს, ფრთხილად, მოკრძალებით გამომართვა მეგარდერობემ და სპილენძის მონეტა მომცა. ესეც ჟესტია: ჩვეულებრივ ყავისფერ მონეტას აძლევენ მოსულებს, მე კი აგერ უკვე მეოთხე მოსვლაა სპილენძს მთავაზობენ.
    ვიდრე დარბაზში შევიდოდი, საპირფარეშოს მივაშურე, არათითზე უშნოდ მქონდა ამობურცული კალმისტრის ჭერისგან გაშავებული ხორცმეტი – სასწრაფოდ უნდა დამებანა ხელები. სამსახური უნდა ჩამომერეცხა.
    ოფისის (ან ჩემი ბინის) სარკისგან განსხვავებით აქ სარკეც კი მეგობრულია: მასში არეკვლისას ყოველთვის უფრო ასატანად და ნაკვთებდახვეწილად მეჩვენება თავი, ვიდრე სინამდვილეში ვარ – ყოველ შემთხვევაში, ჩვენი ტუალეტის სარკიდან სხვა კაცი შემომყურებს, აქედან კი სულ სხვა.
    შევდივარ, ტრადიციულად, II დარბაზში – აქ მხოლოდ ერთკაციანი მაგიდებია და ნაცნობ (დიახ, უკვე ნაცნობები ვართ) ზედამხედველს ჩემს მაგიდაზე ვუთითებ. როგორც წესი, სცენასთან ვზივარ ხოლმე, ჩელისტის უკან.
    უპს. ამჯერად ჩემი მაგიდა დაკავებულია, ვიღაც სანდომიანი ქალბატონი მისჯდომია და წითურთმიან ოფიციანტს ესაუბრება.
    ზედამხედველს ცენტრში მდგომ მაგიდასთან მივყავარ. რას ვიზამთ, ვეგუები. ამ ადგილსაც არა უჭირს.
    სკამზე ჩამოჯდომისთანავე მიახლოვდება ოფიციანტი (თმაშევერცხლილი მამაკაცი) და ოქროსფერ საქაღალდეში ჩასმულ მენიუს მაწვდის.
    ჯერჯერობით, მხოლოდ უსიტყვოდ ვურთიერთობთ, ვუღიმით ერთმანეთს.
    სცენაზე მსხდომი მუსიკოსები შუბერტის რომელიღაც ტრიოს დაკვრას იწყებენ (აქ ყოველთვის შუბერტს ასრულებენ – რესტორნის მფლობელის გარდაცვლილი მეუღლის დანაბარებია).
    მე მენიუს ჩავყურებ.
    მაშ ასე:

    მთავარი კერძი ………………………………… ჯანმრთელობა
    (დიაბეტი, ქოლესტერინი, გულ-სისხძარღვთა დაავადება)

    დღის ულუფა ……………………………………. ტერორისტული აქტი ახალ ამსტერდამში, თხის გრიპი, ომი თურქმენეთში

    ცივი კერძები

    ქალაქური ამბები ვეგეტარიანელთათვის

    ოჯახურად დამზადებული ქალაქური ამბები

    სალათი “რეგიონი”

    სალათი “ლიტერატურა, მუსიკა, ფერწერა”

    სუპი “სპორტი, ცირკი, კინო”

    ცხელი კერძები

    შობადობა

    სიკვდილიანობა

    უიღბლო\იღბლიანი ქორწინება

    პოლიტიკა

    სიყვარული

    გაბუტვა, როგორც ეგზისტენციალური აქტი

    ფობიათა პალიტრა

    სკლეროზი

    წარსული\მომავალი

    სამარხვო მენიუ

    რელიგია

    აპოკალიფსისი

    პირად (და სხვათა) ცოდვების მიმოხილვა\ანალიზი

    დესერტი

    სექსი

    მისტიციზმი

    სიძულვილის ნთხევა მავანთა მიმართ

    დელიკატესები

    პედოფილია

    ნეკროფილია

    ზოოფილია

    კერძების ფასს არ შევუშინებივარ, მთავარი კერძისა და დღის ულუფის გარდა ყველაფერს ერთნაირი ფასი ჰქონდა, იმ ორის შეკვეთას კი ისედაც არ ვაპირებდი.
    რაც აქ დავდივარ, რამდენჯერმე გავსინჯე უიღბლიიღბლიანი ქორწინება, სიყვარული, ფობიათა პალიტრა, პოლიტიკა, ცივი სალათი ლიტერატურა, მუსიკა, ფერწერა (ასე თუ ისე, ჩემი თემებია), პირად და სხვათა ცოდვების მიმოხილვა\ანალიზი და, ცხადია, სიყვარული, ხოდა, გამოვტყდები, ძალიან კმაყოფილი დავრჩი ამ კერძებით. დესერტი პრინციპულად არ შემიკვეთავს არასდროს, ხოლო დელიკატესებს მხოლოდ ერთხელ, ცნობისმოყვარეობის გამო გავუსინჯე გემო და მეტჯერ აღარც მიმიკარებია პირი.
    წინა მოსვლაზე პოლიტიკით გავძეხი (კავკასიაში კვლავ ბომბები ცვიოდა და არ შემეძლო, არ გამესინჯა), მაგრამ როგორც მოსალოდნელი იყო, მძიმედ მოვინელე. ერთი კია, მშვენივრად ვისაუბრეთ, საფუძვლიანად განვიხილეთ თითოეული პუნქტი. დღეს კი სენტიმენტების ხასიათზე გახლდით და ამიტომ კერძები საკმაოდ სწრაფად შევირჩიე (ზოგჯერ, მტანჯველი წუთები გადის, სანამ სასურველ საკვებს მივაგნებ).
    – შეუკვეთავთ რამეს? – მკითხა ოფოციანტმა და პროფესიული კალამ-წიგნაკი მოიმარჯვა.
    – მმ… დიახ, – თვალი გადავავლე მენიუს, – ვეგეტარიანული ქალაქური ამბები ძალიან, ძალიან ცოტა… ცხელებიდან – სიყვარული. ესაა და ეს.
    – როგორც იქნა, შეუკვეთეს რაღაც ადამიანური, – გაეღიმა ოფიციანტს, – დღეს ყველა თხის გრიპზეა შეშლილი.
    – მე მესმის მათი, – დავიჭყანე თანაგრძნობით გამსჭვალულმა, – აცივდა და შეშინდნენ… მაგრამ მე არ მეშინია!
    – ვინ გნებავთ, რომ კერძები გაგასინჯოთ?
    – ნომერმა ცხრამ, როგორც ყოველთვის.
    – პარიკი?
    – ქერა… ქერა, რასაკვირველია. ბებიაჩემს ჰქონდა ქერა თმა. მისი გაზრდილი ვარ…
    ოფიციანტმა დინჯად ჩაიწერა ჩემი სურვილები და თავის დაკვრით გამეცალა.
    ცოტა ხანში “ნომერი ცხრაც” გამოჩნდა – ლამაზი, ენერგიული და ლოყაწითელი. თავზე, ჩემი შეკვეთის შესაბამისად, ქერა პარიკი ედო.
    – როგორ ხართ, ბატონო როსტომ?
    – მადლობა, გენაცვალე… მოშიებული, როგორც ხედავ.
    “ნომერმა ცხრამ”, როგორც ბავშვს მზრუნველმა აღმზრდელმა, წინსაფარი მიმიბნია მკერდზე, წინ ჩამომიჯდა და საქმიანად მითხრა:
    – თუკი ცრემლები წამოგივათ, ამით მოიწმინდეთ.
    – ხო, მაგრამ ჯერ ხომ ქალაქური ამბები მოდის?
    – გარდაცვალებებიც არის და ამიტომ ვიფიქრე… მეთქი, თქვენი ახლობელი არ იყოს ვინმე, თქვენი თაობის ხალხია…
    “ნეტა არ შემეკვეთა!” – გავიფიქრე, თუმცა ძალიან შევეცადე, სახეზე არ დამტყობოდა უკმაყოფილება.
    ზოგჯერ შეუკვეთავ რამეს და მერე უკმაყოფილო რჩები, ან გაძღები და გადახდა არ გინდა. რას იზამ. ასეთია ადამიანი.
    თუმცა ამჯერად გადავრჩი, “ნომერ ცხრას” განსაკუთრებულად დამთრგუნველი არაფერი მოუყოლია (ნეკროლოგს ურეაქციოდ გავეცანი – გარდაცვლილთა შესახებ არაფერი მსმენოდა), ქალაქის ამბებს მოკლედ ჩამოვყევით, ბლომად მოვყევით უმარილო ჭორებიც… ამ ყველაფერს აშკარად უკლდა ზეთი და პილპილი.
    “ნომერ ცხრას” ბოდიშის მოხდაც მოუწია:
    – ჩვენი ბრალი არ არის, ბატონო როსტომ, ამინდი იყო ცუდი, მომწოდებლებს ბევრი არაფერი ჰქონდათ, მზარეულების ფანტაზიორობამაც ვერ გვიშველა.
    “ეჰ, ავჩქარდი, ეს არ უნდა შემეკვეთა, არა… იქნებ ფული არ გამომართვან! ბოლოს და ბოლოს, ამათი ერთგული კლიენტი ვარ!”
    – თუ გნებავთ, ტონს შევცვლი, – შემომთავაზა, – ნაკლებ ოფიციალურად მოგითხრობთ, უფრო დესერტის ტემბრით… ეგებ გემო შეემატოს.
    რა უნდა მეთქვა? პროფესიონალი ეგ იყო. ჩემი შეკვეთა მას უნდა გადაერჩინა.
    – ადრე უნდა გეფიქრა ამაზე!
    დასჭექა ერთ-ერთ მაგიდასთან მდგომმა “ნომერმა 14-მა” (აქ ეს ჩვეულებრივი ამბავია), მისმა კლიენტმა კი უხერხულად მიიხედ-მოიხედა და მორცხვად ჩაილაპარაკა:
    – მართალი ხარ, ცამდე მართალი ხარ…
    ეტყობა, პირველად იყო აქ.
    ჩემი მკვებავი მართალი აღმოჩნდა – საუბრის უშუალო მანერამ (თბილმა ტემბრმა) აშკარად მეტი სიცხარე შემატა მლაშე ქალაქურ ჭორებს. შეიძლება ითქვას, მოვღონიერდი კიდეც. თუმცა რეალურად ჯერაც უჭმელი ვიყავი.
    მალე ჩემი ნაცნობი ოფიციანტი მოგვიახლოვდა და ტაქტიანად შეგვახსენა:
    – ცხელი კერძის დროა.
    – როგორც იქნა, – მოვიფშვნიტე ხელები.
    მუსიკოსები შემდეგი ოპუსის შესრულებას შეუდგნენ.
    – დღეს სიყვარულის ხასიათზე ვართ, ბატონო როსტომ? – ეშმაკურად (მე რომ მიყვარს, ისე) გამიღიმა “ნომერმა ცხრამ”.
    – სხვა ხასიათს არ ვცნობ, – ღიმილითვე დავუბრუნე ხურდა.
    – სიყვარულის ახსნა? – მკითხა.
    – არა…
    – პირველი პაემანი?
    – მეორე… არა, მესამე…
    – სექსი გვქონდა?
    – არა… უფრო სწორად, კი, ორჯერ…
    – დიდი ვნებაა?
    – დიდი, კი.
    – ეჭვიანობთ რამეზე?
    – არ ვიცი.
    – კონფლიქტით ვასრულებთ?
    – ვაი… წარმოდგენა არა მაქვს! ვნახოთ. სასიყვარულო კონფლიქტით, ალბათ… დაშორება არ ღირს.
    – ცრემლები?
    – ა-არა. ნაკლებად.
    – გზად გამოჩნდება, არა?
    – აჰა.
    – რამე მქვია?
    – კი, ანა მინდა.
    “ნომერი ცხრა” თავის სკამიანად მომიჩოჩდა და მხარზე ჩამომადო თავი. მეტისმეტად უცებ შეუდგა ჩემს კვებას.
    – დავიღალე აქ, – ჩაილაპარაკა.
    – მართლა? რატომ? – შევეკითხე ოდნავ დაბნეულმა; თავიდან ყოველთვის მიჭირს, თავს უხერხულად ვგრძნობ. მგონი, შევწითლდი კიდეც.
    მან კი ყოველგვარი შემზადების გარეშე მეორე, მსუყე ლუკმა ჩამჩარა პირში:
    – მინდიხარ…
    – მეც, – დავხედე ზემოდან. სხვა შემთხვევაში, აუცილებლად ვაკოცებდი შუბლზე, მაგრამ აქ კოცნა აკრძალულია – საჭმელს ვინ კოცნის!
    – მინდა სულ გეფერო, – მითხრა, – ქუჩაშიც, სამსახურშიც, აქაც… შენ კი იბოჭები. ამათი გერიდება?
    ცოტა მემწარა ეს ლუკმა, თუმცა ხელზე ხელი ჩამოვადე (ეს ნებადართულია) და რაკი სხვა ვერაფერი მოვიფიქრე, მხოლოდ ესღა ვუჩურჩულე:
    – მეც, ჩემო პატარავ.
    – არა, შენ გეშინია, – აწია უცებ თავი.
    – ღმერთო ჩემო, რისი?
    – გეშინია, რომ დაგვინახავენ.
    – ისედაც გვხედავენ, რა მოხდა!
    – აღარ შემიძლია მუდმივ მალვაში ყოფნა. მინდა თამამად ვიდგე შენს გვერდით, შენთან ერთად ვიარო, როცა მინდა დავრეკო, როცა მომეპრიანება, მაშინ მოვიდე შენთან…
    ფილე ძნელად იჭრებოდა, გადაყლაპვა მიჭირდა.
    – სულ ჩემთან ერთად არ ხარ? – ვკითხე გაოგნებულმა.
    მან კი ცრემლიანი თვალებით ამომხედა და გაბრაზებულმა მითხრა:
    – ვეჭვიანობ.
    მეგონა, მე უნდა მეეჭვიანა, თურმე, ეს ეჭვიანობდა.
    – ვისზე, ანა, შენ მიყვარხარ, შენს მეტი არავინ მინდა!
    – როცა წარმოვიდგენ, რომ ღამე ცოლთან ერთად წვები, შენი მოკვლა მინდება… ან თუ მოკვლა არა, ნომრის ამოშლა მაინც ტელეფონიდან.
    აჰ, აი, თურმე, რაში ყოფილა საქმე! კერძს ცოლი მოჰყოლია გარნირად. ამაზე არ შევთანხმებულვართ, თუმცა არა უჭირს – უკან ხომ არ გადმოვაფურთხებდი!
    – გთხოვ, ნუ ვილაპარაკებთ დღეს ჩემს ცოლზე, – გამოვსცერი კბილებს შორის.
    – ეფერები ხოლმე?
    – ანა, გთხოვ…
    – კოცნი?
    – ანა…
    – ჩემზე უკეთესია ლოგინში?
    როგორ ჰყვარებია ამ ბავშვს საკუთარი თავის წვალება!
    ასეც ვუთხარი:
    – მაზოხისტი ხარ.
    – მასაც უკოცნი კლიტორს?
    კინაღამ გადამცდა. პიანისტმაც კი გამოიხედა.
    – ანა, გემუდარები…
    – გაშორდი, – მომახალა გაბუტული ბავშვივით.
    მომეჩვენა, რომ მეტისმეტად სწრაფად მაჭმევდა – ბოლო ლუკმამ ენაც კი დამიწვა. სული მაინც შეებერა!
    – განა მუდმივად შენთან არა ვარ? რა ბუზმა გიკბინა? – ვაღიარებ, საშინელ ფორმაში ვიყავი, თავში იდიოტური სიტყვები მომდიოდა, – შენ მინდიხარ, მხოლოდ შენ, სხვა არავინ, ვერ ხედავ?
    – ხო, მხოლოდ გინდივარ, – ცრემლი ჩამოუგორდა მარცხენა თვალიდან.
    გული მომიკვდა.
    ღმერთო, თურმე, რა საშინელ სატანჯველში მყოლია ეს ბავშვი, ჩემი პატარა ანგელოზი, ჩემი პატარა ბეღურა…
    – როგორი უსამართლო ხარ, ანა, მე არ მიყვარხარ? მე?
    – გგონია, ვერ მოგივლი? ფიქრობ, რახან ოცდაორი წლით უმცროსი ვარ შენზე, ახალგაზრდა საყვარელს გავიჩენ? ასეთ ქარაფშუტად მიგაჩნივარ? რას აკეთებს შენი ცოლი ისეთს, რასაც მე ვერ შევძლებ? მითხარი, რა გაკავებს მასთან!
    – ანა, უხერხულია… გვიყურებენ.
    – გვიყურონ! – აუწია ხმას, – გვიყურონ! ფეხებზე მკიდია… მე არაფერს ვმალავ…
    – რა დაგემართა? უწინ არასდროს გიქნია ასეთი რამ… გინდა, წავიდეთ აქედან?
    მე თვითონაც არ ვიცი, რეებს ვბლუყუნებდი…
    – სად? ისევ მანსარდაზე, მთელი ქვეყნიერებისგან მალულად? აღარ მინდა, გმადლობ…
    – გავშორდები, აგერ ნახავ, – ვუთხარი აბსოლუტურად გულწრფელად.
    – არ მჯერა… მერამდენედ მეუბნები ამას!
    მეგონა, პირველად ვამბობდი. არა უშავს.
    – როგორ დაგიმტკიცო, რომ შენს მეტი არავინ მიყვარს?
    – წამოდი ჩემთან…
    – წამოვალ, ანა, წამოვალ…
    – აი, კიდევ… ისევ მეორდები… ნუთუ შენ თვითონ არ იღლები ამით?
    – რა უთხარი შენს დას? – დაუყვირა “ნომერმა 14-მა” დაფეთებულ კლიენტს.
    – მომისმინე, მამა, – ალუღლუღდა ეს უკანასკნელი, – თუ მადროვებ, ყველაფერს აგიხსნი…
    მათთვის არ მეცალა – ჩემი კერძიც მყოფნიდა.
    – შეიძლება თავშეკავება მმართებს, მაგრამ მართლა აღარ მყოფნის ძალა, – ანამ სახეზე აიფარა ხელები, – ყველა დამნაშავესავით მიყურებს… ჩემი ცხოვრება ერთ დიდ შეცდომად იქცა… შენ კი არ მიცავ მათგან. განა მართლა რამეს გთხოვ? უბრალოდ შენს მეტი არავინ მყავს… და არც არავინ მყოლია…
    – როგორ თუ არ გყოლია? აბა, ის სერჟანტი?
    (სერჟანტი – ხომ კარგად მოვიფიქრე?)
    – მოგატყუე… არც ეგ.
    წიწაკა შემყვა… ხველა ამივარდა. სული ძლივს მოვითქვი.
    – როგორ, ქალიშვილი იყავი? ხომ მივხვდებოდი…
    – კაცთან შენამდე მხოლოდ ერთხელ მქონდა ურთიერთობა… ესეც სკოლაში. ჩემმა სასწავლო ნაწილმა გამაუპატიურა. მას მერე კაცების მეშინია. უფრო სწორად, შენამდე მეშინოდა…
    მომკლა, მომკლა ამ ბავშვმა! აღარ ვიცოდი, რა მეთქვა, ან კი რა აზრი ჰქონდა რამის თქმას… კვლავ მისი ხელი მოვიქციე ჩემს მუჭში და მკერდზე მივიკარი. მინდოდა, რაღაც ფიცის მსგავსი მეთქვა, ჩემს სიტყვებში დამერწმუნებინა, მაგრამ ვერაფერი მოვიფიქრე, ლუკმებს დაუღეჭავად ვყლაპავდი:
    – მიყვარხარ, პატარავ… ნუ გეშინია… ყველაფერი კარგად იქნება…
    ანა ატირდა. მომეკრო. ვეღარც მე შევიკავე თავი – მეც ამეტირა (კიდევ კარგი, წინსაფარი მეკეთა), დამარილებული ცრემლებით შევუსველე პარიკი.
    უცებ შეჩერდა, ბავშვივით, მკლავით მოიწმინდა ცრემლები და მკაცრად, ამაყად ჩაილაპარაკა:
    – ფეხმძიმედ ვარ.
    აი ბოყინიც იმას ერქვა, მე რომ ამომსკდა. გაოგნებული შევყურებდი. როგორ თუ ფეხმძიმედ?
    ანას არაფერი უთქვამს, არც თვალებში შემოუხედავს ჩემთვის, წამოდგა და გასასვლელისკენ გაიქცა.
    თეფშზე აღარაფერი იდო – ბზინავდა.
    ბოლო ლუკმამ ყველაზე მეტად მასიამოვნა. წუთები დამჭირდა გამორკვევისათვის.
    ისევ “ნომერი 14-ის” მორცხვმა კლიენტმა გამომაფხიზლა, აღელვებული ამბობდა, ომის დროს დაიკარგაო, ოღონდ რა – ვერ გავიგონე.
    მე ოფიციანტს ვუხმე და ანგარიში მოვითხოვე.
    – გეამათ? – მკითხა.
    – ახლაც თითებს ვილოკავ, უგემრიელესი იყო! – შევცინე კმაყოფილმა, – ჩემგან დიდი მადლობა “9-ნომერს”.
    – აუცილებლად გადავცემ.
    ამასობაში, დაღამებულა კიდეც.
    შვეიცარმა თავაზიანად გამომიღო კარი და მხიარულად მომაძახა:
    – კვლავ გვეწვიეთ!
    განა თქმა სჭირდებოდა ამას? აბა, რას ვიზამ! ამათ მეტი ვინ მყავს. რომ გაკოტრდნენ, თავს არ ვიცოცხლებ.
    კიდევ უფრო აგრილებულიყო. ქარი მძლავრად არხევდა ალაგ-ალაგ ყვითელფოთლებშერჩენილ ხეებს.
    სახლში სოსისების მოხარშვას ისევ გარეთ ჭამა ვამჯობინე. მიუხედავად იმისა, რომ დღიური საზომით საკმარისზე მეტი ფული მქონდა დახარჯული, მაინც შევედი MCdonalds-ში და მშვიდად გამოვძეხი. “ერთზე მეტი, ორზე ნაკლებიდან” გამოსვლის შემდეგ, როგორც წესი, საშინლად მშია ხოლმე.

    2010, სექტემბერი

    © „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

    Read More
  • პროზა

    ნინო წიკლაური – ნოველები

    08/01/2011

    სოფლის ავტობუსში

    ავტობუსში ქალი ამოვიდა. მის განიერ, ძლიერ მხრებში ოთკუთხედი, ბალნიანი სახე ღრმად ჩამჯდარიყო. კოპებად ქცეულ, წინ წამოწეული შუბლს ქვემოთ შემალული თვალებით თავისუფალი ადგილი მოძებნა და დაჯდა.
    ქალს დაბალი, სუსტი კაცი ამოჰყვა. გახუნებული ქურთუკი ნათხოვარივით ეკიდა ტანზე. ამოვიდა თუ არა შესძახა:
    – სიძე გენაცვალოთ, დიღმელებო!
    ქალებმა ცერად გადახედეს მთვრალს. ის ბარბაცით ავტობუსის ბოლოსკენ წავიდა. გრძელ სკამზე კაცები ისხდნენ.
    – ჰა დიღმელებო, ხომ ხართ ხარებივით! – დასჭექა ისევ.
    – მანდ დაჯექი! – უთხრა ოთკუთხედსახიანმა ქალმა.
    კაცები შევიწროვდნენ და შუაში ჩაისვეს. მთვრალი მთელი გზა უაზროდ ბურტყუნებდა. დროდადრო ოთკუთხედსახიანს გასძახოდა:
    – ლალი!.. ლალი!.. ლალი!..
    ქალს ბალნიან სახეზე ალმური ეკიდებოდა და უკან მოუხედავად უბრაზდებოდა:
    – კარგი, თავი მტკივა!
    უცებ კაცმა სიმღერა წამოიწყო:
    – ლაა-ლიიი… ლაა-ლიიი… ლაა-ლიიიიი…
    ხალხი იცინოდა. ლალიმ ოთკუთხედი სახე კიდევ უფრო ჩამალა მხრებში.
    – ამის ქმარია?
    – გათხოვდა?!
    – ამ ასაკში გათხოვდე და ამისთანას გაჰყვე?!
    – საერთოდ რომ გათხოვდა არ გიკვირს? შეხედე რას გავს! – ჩურჩულებდნენ ქალები.
    – გააჩერეთ! – დაიძახა ლალიმ.
    მთვრალმა სიმღერა შეწყვიტა. ლალიმ ფულის მაგივრად მადლობა გადაუხადა მძღოლს და ჩავიდა. კაციც უკან მიჰყვა, კიბის თავზე აბარგანავდა და კინაღამ გადავარდა. ქალმა ხელები შეაშველა, აიტაცა და ფეხზე დააყენა. მძღოლმა მგზავრებს გადახედა. მერე რაღაცნაირად, მორცხვად გაიღიმა:
    – როგორ მიყვარდა ბავშობაში!
    – ლაა-ლიი… ლაა-ლიი… ლაა-ლიიიი…
    ისევ მისწვდათ მგზავრებს მთვრალი სიძის სიმღერა.

    რა იყო, რა ჭირი დამეტაკა?

    გავედი გაჩერებაზე, დავდექი და… საკუთარი სახელი ვეღარ გავიხსენე. შემეშინდა.
    მოვიდა ავტობუსი. ჩავჯექი. ოფლად ვიწურები – ღმერთო, ნეტა რა მქვია, ნეტა რა მქვია-მეთქი…
    მივედი ბაზარში, ხელდახელ გავყიდე მაისის ბალი, ვიყიდე პამიდორი და უკან გამოვბრუნდი.
    გამოსასვლელში ფეხი გადამიბრუნდა და პირქვე წავემხე. პამიდორი დამეპნა. სულ ერთიანად ამოვიგანგლე ბაზრის მტვრში. ძლივს ავითრიე წელი. შავი კალგოტკები მუხლებზე გადამთხლეშოდა. წამოვკრიფე ჩემი გაუბედურებული პამიდორი და ონკანისკენ წავჩლახუნდი.
    იქ ნაცნობი ქალი დამხვდა – ზეინაბი. ამ ყოფაში რომ დამინახა, შეწუხებულმა შეიცხადა, ეგ რა მოგსვლია ეთერ, რას გავხარო!
    ცა გამეხსნა.
    – ეთერა მქვია, ეთერა! – ვიმეორებდი გუნებაში და გახარებული სულელივით ვიკრიჭებოდი.

    ჭირისუფალი

    სოფელში მიცვალებულის გამოსვენების დრო რომ მოატანს, შუკაში გამოდის, მეზობლის ღობეს მიეყრდნობა, თხელი, ძარღვებადქცეული ხელით სახეს იჩრდილავს და გაღმა იყურება. გაღმა გახუნებული მთებია. ერთი მთის უბეში პატარა, თეთრი ეკლესია დგას. ეკლესიასთან სოფლის სასაფლაოა შეფენილი.
    …დგას და უყურებს, როგორ აჰყავთ მიცვალებული სულ მაღლა და მაღლა, როგორ ასაფლავებენ, მერე, ნელ-ნელა როგორ ბრუნდება ხალხი სოფელში.
    …მან ჯერ ორი თვის გოგონა დამარხა, მერე მამამთილი და დედამთილი, მერე ოცდაათი წლის ვაჟკაცი ჩადო მიწაში, შემდეგ კი ქმარი.
    აქედან კარგად ჩანს მისი ოჯახის განსასვენებელი.
    …მაღალი, გამხდარი დედაკაცი ღრმა ფიქრშია წასული და მეჩვენება, რომ ამ დროს, ის გაცილებით მეტს ხედავს, ვიდრე მთელი ჩემი სოფლის საქალეთი.

    ორი ანიჩკა

    სალ კლდეებში ჯიხვები ცხოვრობენ, გაღმა – ჩეჩნები. მდინარე ყუროს სათავესთან, სპილენძით მდიდარი ნიადაგიდან ჟანგისფერი წყალი ჟონავს. მიწა ირღვევა და ქაფიან მდინარეში იხრჩობა. გადარეული ყურო აქაურობას მალე ერთიანად ჩარეცხავს. მწყემსების ნაბინავრის ნახევარი უკვე წაიღო. დარჩენილ კედლებში მეცხვარის თეთრი ძაღლის გვამი იხრწნება.
    სათიბს დაბლა განახლებული ეკლესია და სტეფანწმინდელების საფლავებია. სასაფლაოს ბოლოში ქვის დიდი ორსართულიანი სახლი დგას. სახლის წინ, ყვითელი ყვავილებით მოჩითულ ხასხასა მოლზე ფიცრული ქოხია. ქოხის კედელთან ვეებერთელა, გაქერქილი მორი გდია. ზედ ორი მოხუცი მაზლისცოლი ზის, ორივე ქსოვს და ორივეს ანიჩკა ჰქვია. ანიჩკები ჩემი მასპინძლის ბიცოლები არიან. ისინი გუშინ გავიცანი. კლდის ნატეხებით მოფენილ გზაზე შევჩერდი და მათკენ გადავუხვიე.
    ერთი ანიჩკა ტანსრული ქალია. უნაოჭო, სავსე სახე აქვს. მთლად თეთრი, უკან გადავარცხნილი თმა კეფაზე მუშტად შეუკრავს. კოხტად მორგებულ ტანსაცმელზე აკრულ წინსაფარზე ყვითელი წიწილები ახატია.
    მეორე ანიჩკა გამხდარი და უფრო მაღალიც არის. მუქი ხალათი აცვია, მუქი თავსაფარი ახვევია. თხელ ცხვირზე სქელმინიანი სათვალე ადევს.
    მიხარია მათი დანახვა. მოხუცებმაც შემნიშნეს და დაკვირვებით გამომცქერიან. რომ მივუახლოვდი მაშინღა მიცნეს.
    – როგორა ხართ?- ვეკითხები ხმამაღლა.
    – ამ დილით თავი დამიბუდდა… თვალთაც მიბნელდება… – მპასუხობს წინსაფრიანი ანიჩკა და საქსოვს გვერდზე დებს.
    – წნევა ხომ არ გაქვთ? – ვეკითხები და მეც მორზე ვჯდები.
    – რაი ვიცი…
    – გაგიზომავთ…
    გაჭირვებით დგება. მიდის ხავსმოდებულ, ქვის დამრეც კიბესთან და ფოფხვით ადის მეორე სართულზე.
    – ყუროზე მარტუა იყავ?- შემომცქერის სათვალიანი ანიჩკა.
    თავს ვუქნევ.
    – გათხოვილი ხარ?
    – არა.
    – რაღას ელი?
    ვიცინი.
    – დღესხვალეობაჩი განა? წლები გადის. სუყელას თავისი დრო აქუ. აი, მე ოცდათხუთმეტისა გავთხოვდი. სეთურებიდან ვარ, გუდაურიდან. იქაველი ქალი ვარ. სამი წელი “კოლხოზში” ვიყავ, იძულებით. მილიციის ძალით წამიყვანეს ყიზლარჩი. ჯერ ჩემი ლოგინი წაიღეს. მემრე თორმეტი ქალი აგვიყვანეს. ოცდაოთხი ძროხა მებარა. ოცი ხბო გავუზარდე “კოლხოზს”. თოლები იქ დამრჩა. ჩემი და იყო აქეთ გათხოვილი, ძრიელ მშრომელი ქალი. მაშოი ერქვა. უთხრეს ჩემ კაცსა, ამას და ჰყავს ყიზლარჩი, ის მაიყვანეო. ამავიდა. იქა მნახა გიგუშამ. მემრე თავის დედის ძმაი ამაიყვანა და გამავყევ. მთელი შრომა დღეები იქ დამიჭირეს, რაისთვის გასთხოვდიო. უნდოდათ სულ გასათხოვარი ვყოფილიყავ, მაგათი მუშა.
    რის ვაი-ვაგლახით ჩამოდის კიბეზე წინსაფრიანი ანიჩკა, წნევის გასაზომი აპარატი მოაქვს.
    – შენა, საექთნო ხო არა გაქ დამთავრებული?
    – არა, ბებო…
    – ოდნავ რო გავნერვიულდები კე, ხელის კანკალი მეწყობა. მეგონა, გეცოდინებოდა რატო…
    – ეგა ნევროზია… – დიაგნოზს უსვამს სათვალიანი ანიჩკა.
    წნევას ვუზომავ.
    – გულის წნევა გაქვთ მაღალი. რა წამლებს სვამთ ბებო?
    ჯიბიდან იღებს “რაუნატინის”, “ვალერიანის” და “ადელფანის” ტაბლეტებს.
    – შენს გაზრდას, წყალი მომიტანე…
    ონკანი დაბალი ქვითკირის ღობითაა შემოზღუდული. წყლის…ჭურჭელზე სპილენძის ტოლჩაა დამხობილი. იმით მიმაქვს წყალი. სვამს.
    – რო წამოწვეთ, კარგი იქნება… –ვეუბნები.
    – არ შამიძლია, უფრო ცუდად ვხდები კე…
    – მაშ თედოსთან როგორღა სწვებოდი? – იცინის სათვალიანი ანიჩკა და ერთადეთ კბილს აჩენს.
    – განა მაშინაც გონჯა ვიყავ! არცრა მტკიოდა მაშინა… ნეტა ისრივ ისე ვიყო და!
    ხითხითებენ.
    – ესა სილამაზით გათხოვდა. წითელი ბერეტი ეფარა!
    – დანიშნული ვიყავ, – ყვება წინსაფრიანი ანიჩკა და თან ქსოვს. – ჯარში წაიყვანეს. ორი წელი ველოდი. ქალაქელი კაცი მოვიდა სათხოვნელად. იმას ნუღარ ელი, მე გამომყეო.
    – რატომ არ გაყევით?
    მიბღვერის.
    – გიყვარდათ?
    – მიყორდა მაშ! უჭკუობით, თექვსმეტი წლისას…
    – უჭკუობით?!
    – მაშ ჭკვიანი სხვისა ბალღს შაიყორებს?.. ორი ბალღი გავაჩინე უგონთ-მაგონოთ. ჭკუაჩი რომ ჩავვარდი, მემრე გვიან იყო. ისევ უჭკუობით სჯობია სუყელას კეთება. ჭკვიანი ვეცრას გაბედავს. სანამ გამავყვებოდი, საექთნოზე შევიტანე საბუთები. შამპირდა გასწავლიო, მარა დამსვა სახლჩი.
    – ინდე, ქსოვა ხო გასწავლა… – იცინის მაზლისცოლი – რას ერჩი?
    მზე აჭერს. მოხუცები ჩრდილისკენ იჩოჩებენ. მოლზე გაკრული ყვითელი ყვავილები ბრჭყვიალებენ.
    – რა ლამაზი ყვავილებია! – ვამბობ მე.
    -ეს ჩვენი ყვავილებია. მზის ჩასვლისას სძინიათ, მზის ამოსვლისას ჰღვიძიათ.
    – ბებო გყავ? – მეკითხება სათვალიანი ანიჩკა.
    – დიახ.
    – რამდენი წლისაა?
    – ოთხმოცდაორის…
    – ახალგაზრდა ყოფილა, ანიჩკას სწორი…
    – ჰო, ახალგაზრდა ვარ! სულ ფრენა-ფრენას დავდივარ, – იცინის სათვალიანი ანიჩკა.
    – ახალგალგაზრდა ხარ, მაშ! ოთხმოცდაორისას კიდე შემეძლას, ძროხას ვუვლიდი… – ნიავი იძვრის და მოგონებაში წასულ დედაკაცს თმას უწეწს. – ვერ ვიტან თავზე წაკვრას…
    – ღმერთმა დიდი დღე მაგცას და აქ რო დაგასვენებთ, მემრე როგორღა იტყვი, თავზე არ წამაკრათო?
    – მემრე რაღას ვიტყვი?
    – მანამდე დაიბარე…
    – ანდერძი დავაგდო?
    – მაშ… მე კიდე სუდარა გადაფარებული მკვდარი მეჯავრება… რო მავკვდები, სახე უნდა მიჩნდეს! ლამაზი სახე მაქუ და… – კუჭკუჭებს მოხუცი.
    – მაშ არა ხარ ლამაზი? – აგულიანებს მაზლისცოლი.
    – მე რაიღა ლამაზი ვარ… მამა-ბიძანი მყვანდა ლამაზები. ჩემი კაციც ლამაზი იყვის. საფლავის ქვაზე რომ გვხატავდა, იმ კაცმა მითხრა, ამას ცხო ნაკუთები აქუ და შენ სულ ცხოო…
    – უკვე გაქვთ საფლავის ქვა, ბებო?
    – მაშ, ჩემ გიგუშას გვერდით ვხატივარ… მარტუას ხო არ დავაგდებდი ჩემ კაცსა? დაბადების წელი აწერია. სიკვდილისა აკლია. მიაწერს კი მემრე ვინმე?
    – რაც მთავარია, შენ იქ იქნები… აბა, ეხლა “კამისია” რო დაეცეს საფლავსა – სურათია, მკვდარი არა – რაი უნდა ქნა?
    – ჯერ ვერ მაიცლის “კამისია” ჩემი საფლავისთვისა…
    – შვილები არა გყავთ, ბებო?
    – არა… ექიმთან ვიყავ ძაუგსა. ეგრე მითხრა, ბავშური საშვილოსნო გაქო…
    – განუვითარებელიო განა? – კითხულობს ანიჩკა, რომელიც ოდესღაც საექთნოზე სწავლას ოცნებობდა.
    – დამინიშნეს რაიღაც ტალახები, წამლობა, მარა არ მეცალა… –სათვალიანი ანიჩკა აგრძელებს – რო მამიყვანა ჩემმა კაცმა აბა, მე ქალიშვილი ქალი ვიყავ და იმავ ღამეს გავებუტე. ერთი კვირა ეგრე ვიყავ გაბუტული.
    – რატომ? – ვიცინი.
    – ეგრე მეგონა, ვითომ ჩემთან ეგეთი რამე არ უნდა მამხდარიყო. ეგ როგორ გამიბედა-მეთქი!
    – როგორ შეურიგდით, ბებო?
    – არ მახსონ და შევურიგდი კი… – სათვალიანმა ანიჩკამ დარიალის ხეობას გადახედა.
    ვლადიკავკაზიდან შავი ღრუბლები გადმოდიოდნენ.
    – ნისლი ქვეაღმა შამავიდა. იქნებ დააწვიმას…
    – კარგა დაშაულხარ ჩემო ქალო, ჩრდილჩი მაიწი. ვეღარ გიცნობენ ქალაქჩი.
    – მემრე რაი. მე მიყორს შავი ქალი. ჩემი ქალი მაინც იყო. ძრიალ გულჩი ჩამივარდი.
    – მეც ძალიან მომეწონეთ.
    – მეც მოსაწონარი ვარ?.. ათი დედმამიშვილი ვიყავით. ყველა ჩემზე ლამაზი იყო… მეტი საქმე არ უკეთებიათ ჩემ დედ-მამასა, ბეჩავები. არცროდეს “ბალნიცაში” არ ყოფილა დედა. სახლში გოგოჩინა სუყელა. ჩვენ სწავლაზე არ უფიქრიათ. ბალღებმა თავისით ისწავლეს შოფრობა. ქალები ეგეთივე გაგრიები ვართ.
    – ხელსაქმე და შრომა გაგრიობაა? – წარბი ასწია წინსაფრიანმა ანიჩკამ.
    – მაშ რაია! შრომის მეტი არა ვიცი რა…
    – სუყელა საქმე იცის – საქალო, საკაცო…
    – ეხლა კი, აღარა შამიძლია. ერთ ძროხასღა ვუვლი. რო მავკვდები, დაკლან.
    ორივე მოხუცი გაჩქარებით ქსოვს.
    – ემას ვქსოვ… ვერთობი თუ ვიღლები, აღარა ვგრძნობ…
    – რა ღირს წინდები, ბებო?
    – ხუთი ლარი დიდი ფეხისა, ოთხი – პატარაისი.
    – ორი ლარი მარტო მატყლი ღირს. ის უნდა დაამუშავა – გარეცხა, დაართა… ნახევარი აღარა გება ერთი კილოსგანა.
    – აეს კისრის ძარღვებიღა მტკივა, სუ რო ვზივარ…
    წინსაფრიანი ანიჩკა აწრიალდება. საქსოვს გვერდზე დებს. დგება და ცუხცუხით სახლის კედელს ეფარება.
    სათვალიანი ანიჩკა მხოლოდ ჩემს გასაგონად ამბობს:
    -იფსამს! სანამ მივა და ჩაიწევს, გაეპარება. ცოტა ხნის კი არ არი! ოთხმოცდაათ წელს ვიცოცხლებ? არა მგონია! კარგი ქმარი ჰყვანდა. სმა კი უყორდა. ერთი შვილიც მსმელი ჰყავ, გელოდი, ჟოზეფინაის ქმარი…
    უფროსი ანიჩკა ქვედაკაბის სწორებით გამობაჯბაბდა სახლის უკნიდან და ვითომ აქ არაფერიაო, განაგრძო:
    – ბევრი ხალხი ცხოვრობდა ამ სახლჩი. სუყელა გადავიდ-გადმოვიდა. ახალი სახლები აიშენეს. ჩვენ დავრჩით აემ ძველჩი.
    – ანიჩკას შვილებიც ახალ სახლ-კარჩი არიან… – უკვე მაზლისცოლის გასაგონად ამბობს სათვალიანი ანიჩკა – ეს კი არ მისდევს.
    – ცოტა ხანს გავჰყევ. ყველა მუშაობდა და დღე სულ მარტუა ვიყავ. ანიჩკა კი სულ აქ არი.
    უცებ ჰაერში პურის სუნი დატრიალდა.
    – ვიღაც პურს აცხობს… – ღრმად ვისუნთქავ ჰაერს.
    – ჩემო ქალო, დილით “პერაშკები” მოვჩხონთე. თუ იკადრებ, მიირთვი. – მორიდებით შემომყურებს სათვალიანი მოხუცი.
    – სიმართლე გითხრათ, მომშივდა.
    წამოდგა. ქვედა სართულის ვიწრო ოთახში მეპატიჟება. კედლები კირით არის შეთეთრებული. წითლად შეღებილ ხის იატაკს ლაპლაპი გაუდის. ერთ კედელთან რკინის საწოლი დგას. საწოლის თავზე გობელენია გაკრული – შუა საუკუნეების ტანსაცმელში გამოწყობილი ქალები და კაცები ნადირობენ. მეორე კედელთან მაგიდა და სამი სკამია – ორი მაღალი, ერთი კი დაბალი, უზურგო – შინ გაკეთებული. კართან სარკე კიდია. იქვეა ჭიკარტით მიმაგრებული, მათემატიკის რვეულიდან ამოხეული ფურცელი, რომელსაც აჩაბაჩად აწერია: “ლამაზომ” იმაკა 20 მაისს.”
    – მობრძანდი ანასტასიავ! – გასძახა მაზლისცოლს.
    – სინათლეს ავანთებ და მოვალ… – ისევ ფოფხვით ადის ქვის კიბეზე, თავის ოთახში სინათლეს ანთებს, მერე ხვნეშა-ხვნეშით დაბლა ჩამოდის და ოთახში შემოდის.
    – დალოცავენ კე, ღმერთმა დაგაბერასთ თეთრი თმა-წვერითაო, მარა სიბერე სუყელაზე ბეჩაობა ყოფილა! გულით მინდა რო გავაკეთა რაიმე, მარა აღარა შამიძლია. გონჯი ყოფილა სიბერე! ვერცრას ვეღარ ვახერხებ…
    ჩემი მასპინძლი მაგიდაზე თეფშებს აწყობს.
    – გიგუშა რო მამიკვდა, თეფშები სულ დამიცვალეს, დატეხილები დამიტოვეს. მე ვთქვი, კაცი მამიკვდა, ამაზე როგორ ამავიღა ხმა-მეთქი… ღარიბად გხვდები. რაი ვქნა? “პერაშკი”, წყალი, კეთილი სული და გული. ეჰ, ჩემო შაო ქალი, კაცი მყვანდა პურმარილიანი – დიდი მიდენ-მოდენა იყო. სამოცდაჩვიდმეტჩი გარდამეცვალა.
    – სამოცდაჩვიდმეთჩი კი არა, ოთხმოცდაჩვიდმეტჩი.
    – რაი ვიცი… საფლავის ქვას აწერია. არ მახსონ. ოთხმოცდაშვიდი წლისა იყო. ბევრი ეგონა თავისი წლები… ძნელი არა ყოფილა სიკვდილი. ერთს ამაისუნთქებ და მორჩა!
    დაბალი სკამი ხვდება მასპინძელს. ჩემსას ვთავაზობ, მაგრამ არ მითმობს.
    -რაი მნიშვნელობა აქ? გინდა დაბლა ვიჯდე, გინდა მაღლა. უკბილოს ჭამა არც რაია. მცხვენია, არც მინდა ვინმე მიყურებდეს…
    – კბილები ამაიღა… უნდა ჩაესვა… მერე ქვეყანა აირ-დაირია და დარჩა უკბილო…
    – აქ არ გყავთ სტომატოლოგი?
    – არი, მარა მარტო აძრობს.
    – ბავშვებს ვაშინებთ კე, კარგა მაიქეცით, თორო კბილის ექიმს დავუძხებთო…
    – რაიღაც “პოლუსები” ჩამაგვირიგეს… იქნებ არა მჭირს რა… ფული მაეცათ, მემრე მე ვიცოდი! ის “პოლუსები” რაღას მშველის?
    – ცუდი დრო მავიდა, კევისმღეჭველებისა…
    – წინათ არ იყო ეგეთი ხალხი…
    – ყველა დროს თავისი ხალხი ჰყავ! – ჩვეული სიდინჯით ამბობს წინსაფრიანი ანიჩკა.
    – მე იცი როგორი ვიყავ? რო დავინახავდი, ბარგი მოჰქონდა მოხუცს, ჩამოვართომდი და სახლჩი მივუტანდი. ეხლა ეგრე აღარ სჩვევენ დედები ხიზანს.
    ეზოში გავდივართ. უმცროსი ძროხის მოსაწველად მიდის. ნისლი წვება მთებზე, სახლებზე, ყვავილებზე… უფროსს მეზობელი ეძახის, ფეჩი ავანთე, მოდიო. მოხუცი ფეხს ითრევს.
    – წადი ბებო, მე გომურში შევალ…
    მავთულის ბადით შეკრულ კარს ვაღებ და პატარა გომურში შევდივარ. უკვე მოწველილი რძე კართან დგას. ანიჩკას ხალათის ზემოდან, ქმრის დიდი პიჯაკი აცვია.
    გომური ორად არის გაყოფილი. ერთი ნაწილი თივითაა სავსე, მეორეში ძროხა დგას.
    – ეს არის ჩემი “ლამაზო”. ემას დაჰკვლენ, რო მავკვდები, აემ ბეჩავსა. შვიდ ივლისს ორი წლისა გახდა.
    “ლამაზო” თავს ატრიალებსა და დიდი, ნაღვლიანი თვალებით მიყურებს.
    – ეს თივაღა მაქუ. უნდა ვამყოფინა. მთიბელი აღარა მყავ. უკაცოდ არცრა არ გამადის. თორმეტი წელი ლოგინად იყო ჩავარდნილი ჩემი კაცი. მაინც სუყელა კეთდებოდა… უკაცოდ არა ჰღირს სიცოცხლე!
    ანიჩკა გომურიდან აგდებს ძროხას. მოძალებულ ნისლში იკარგება “ლამაზო”, ანიჩკა, სახლი, გზა.
    ყვითელი ყვავილები იძინებენ.

    © „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

    Read More