გაზაფხულზე გადაბელილი ხეები ვიწრო ქუჩის ორივე მხარეს მუშტებმოღერებული ბოქსიორებივით ჩამწკრივებულიყვნენ და მთელი უბნის ბეღურებიც ერთადერთ, სასწაულით გადარჩენილ, უკვე ფოთლებგაყვითლებულ ჭადარზე შეყუჟული ჟივჟივებდნენ.
სასწაული კი ნახევრადმელოტია. თეთრი ხალათი აცვია, ხის ქვეშ პლინტუსებით შეკრულ ფარდულში დგას, პარიკმახერი ელდარა ჰქვია, წვრილად შეკრეჭილი ულვაში აქვს და ოდესღაც “საწერად” სახელდებულ მაგიდის კიდეზე დარჭობილ ლურსმანზე წამოცმულ ტყავის ქამარზე წაღმა-უკუღმა ატყაპუნებს სამართებელს. ზუსტად ისე, როგორც ნახევარი საუკუნის წინ, მთელი თბილისის დალაქები ლესავდნენ იარაღს “შიპრისა” და “ტრაინოი ადეკალონის” სუნით გაჟღენთილ საპარიკმახეროებში.
– ცივი ქარია დღეს, აი. – გადაულაპარაკა ელდარამ კლიენტს.
– ჰოო?
კლიენტი, გოგი რომ ჰქვია, სტომატოლოგიურ სავარძელში ჩამჯდარიც, ელდარას სიმაღლეა; დილიდან ხასიათზე ვერ არის, არანაირ პროვოკაციაზე არ ეგება და ყველაფერზე მხოლოდ “ჰო”-ს და “ჰოო”-ს პასუხობს.
– ეს ხე ჩემი გადარჩენილია, ხო იცი? – ქარმა ბეღურის პატარა, მრგვალი, თეთრი სკინტი მოატყიპა ფანჯარას და ელდარმაც თავისი ტუზი გააძრო.
– ეგ ხო ვიცი.
– რა იცი აბა? – კლიენტმა, როგორც იქნა, ორი სიტყვა ერთმანეთს გადააბა და დალაქს რაღა გააჩერებდა, – ისიც იცი რო ბრიგადირი თავის პამოშნიკიანად უფასოდ გავკრიჭე იმ დღეს?
– ჰოო, ჰო ვიცი.
– ისიც იცი რო, მერე რო გეუბნება, მაინც უნდა გადავჭრაო? აზრზე ხარ გოგიჯან? მერე მე ვეუბნები: შენ იცი ეს ხე ამა და ამის, დიდი კაცის სახელი ვუთხარი რა, ამა და ამ მამის დარგულია მეთქი! აზრობ რა მოვიფიქრე?
– ჩრდილი გინდა არა, ზაფხულობით?
– ეგრეა, კი, ხო, მაგრამ მარტო ეგრეც ხომ არ არის? არა, შენ აზრობ მეთქი?
– ვაზრობ, ვაზრობ, ელდარ, მაგრამ ერთი რამე ვერ გამიგია, ქართველი კაცი ხარ და ეს სომხური ბაზარი საიდან?
– იქიდან, ჯიგარ, რო ოცდაათი წელიწადი სუ სომხების გვერდით ვმუშაობდი დიდუბეშიც, ვორონცოვზეც, მერე ვერაზე…
– ხუთი წელია აქ მარტო ხარ, მაინც ვერ მორჯულდი, არა? რა არიან ეს სომხები?!
– ხუთი კი არა, შვიდი წელი და ნახევარი. ეეე, რო მახსენდება რამდენი მუშტარი დადიოდა მაშინ აქა. საღამომდე ვერა ვჯდებოდი, თმებს ხო სუ ვგვიდი და ვგვიდი. ეხლა…
– რას იზამ, ეხლა ზოგი ინგლისშია, ზოგი ამერიკაში, ზოგი…
– ზოგიც ჰალსტუხით დადის, აქ როგორ იკადრებს; ეგ უნდა გეთქვა გოგიჯან?
– რა ვიცი აბა, რა უნდა მეთქვა.
– შენ გიკაკუნებენ!
ელდარა მიტრიალდა, საქაფე კრემი და ფუნჯი გამოიღო.
გოგიმ ფანჯარას შეხედა.
გამხდარი თითი და ფერმკრთალი სახე მინას მოშორდა. სამაგიეროდ ფარდულის კარმა გაიჭრიალა და ქარმა გამხმარ ფოთოლს სუფთად გაპარსული, მხრებში მოხრილი, ჭაღარაშერეული კაცი შემოაყოლა.
– ვაა, ვაა… ყველანი აქა ხართ? გაასწორა აი!
ახალმოსულს ჩიჟიკას ეძახდა ყველა. მოკლე “დუბლიონკა” ეცვა, ნიკაპი თეთრი სვიტრის საყელოში ჩაემალა და როგორც ყოველთვის, ტუჩებიდან სიგარეტი ჰქონდა გადმოკიდებული.
– ვინ ყველანი, ბევრნი ვართ? ელდარ, არ ჯობია ჯერ თმა შემისწორო? – გოგი წამოდგა, პალტო გაიხადა და ლურსმანზე ჩამოკიდა.
– ნაღდი ბუკლეა, აი. – დალაქმა ხელი დაუსვა პალტოს.
– უკან, ელდარ, მარტო უკან… ჰო, რაო აბა, ჩიჟიკ, ბევრნი ვართ მეთქი?
ჩიჟიკა რაღაცას ეძებდა, ბოლოს ტაბურეტი იპოვა, გავარვარებულ რეფლექტორს მიუჯდა და მერეღა ახედა მეგობარს.
– რავა ხარ, გოგია?.. ცივა აი!
– ცივა კი არა, რას გევხარ. იჯექი რა სახლში, არ დაგიჭირონ.
– რაზე უნდა დამიჭირონ? ფაქტი მე არა მაქვს…
– ეგ ვიცი ტო! სულ გაიჩხერდი რაც გექნებოდა, მაგრამ ეხლა რომ მაგაზეც იჭერენ, იცი?
– ეეე! რა გამიტრაკა ამან საქმე. რო ვკაიფობ იმიტომ უნდა დამიჭირონ? შენ რო წვერს იპარსავ კაია? ელდარ, მიდი რა ერთი თავი გადაპარსე მაგას.
– შენზე რო ნაწყენი ვარ იცი? – ელდარამ გოგის თავს უკან მაკრატელი ააწკაპუნა.
– შენ რაღა დაგიშავე, ა? მოიხედე აქეთ!
– გუშინ სად გაიკრიჭე, იქ არა? დაგინახე აი, რო შედიოდი.
ფარდულის ფანჯრიდან, ქუჩის მეორე მხარეს, ორ სამსართულიან სახლს შორის ჩაკვეხებული კორპუსის ქვეშ, შავად შემინული სუპერ-სალონი ჩანდა.
– კარგი რა, ელდარ, წვერს ხომ შენთან ვიპარსავ.
– კანეშნა, ეგეთ სალონებში არა პარსავენ და…
– ისე, გოგია, შენ ნამყოფი ხარ მანდ? რა ნაშები მუშაობენ…
– ქალის გაკრეჭილი არ გაიშვა, თარსები არიან!
– საღოლ გოგიჯან, აი საღოლ! – ელდარამ თმის საქმე მოამთავრა და განსაკუთრებული სიფრთხილით ამოაცალა საფენი გოგის კისრიდან, – ჯიგარი ხარ!
– თან გინდა როო ნაშები? – ახლა გოგი არ ჩუმდებოდა.
ჩიჟიკას თავი ჩამოეკიდა და, ცოტა არ იყოს, თავის ტაბურეტიანად რეფლექტორისაკენ გადახრილიყო.
– ვითომ რატომ არა?! მითხარი ერთი.
– ამას შეხედე რა! არ დაიწვა, ბიჭო. ვაბშე სახლში წადი, აქ არ დაიბრიდო.
– ეეე! ეს ვინ არი ე! ხან დაგიჭერენო, ხან დაიბრიდოო. თუ გაგიტყდა ჩემი მოსვლა, ვაბშე წავალ მართლა.
ჩიჟიკა წამოდგა, ძალიან ნაწყენი და კიდევ უფრო ნაღვლიანი სახე ჰქონდა.
გოგიმ მაჯაზე მოჰკიდა ხელი, მიხვდა – დააშავა:
– რა იყო, შენ ჩემგან რამე გწყინს?
– აბა, რა არის, ცუდ ხასიათზე ხარ და ჩემზე იყრი?
– ჰო, რაღაც ვერა ვარ…
– რატო, მერე, რატო? – ჩიჟიკამ ტაბურეტი გაასწორა და ისევ დაჯდა.
– მიტო, ბიჭო, მიტო, რომ შენ რომ მაგ ხასიათზე ყოფილიყავი ეხლა, მაგისთვის ჯერ ბუნებამ იმუშავა, მერე ფარმაცევტულმა მრეწველობამ, მეტალურგიამ…
– ჯიგარ, თავს ნუ აქანავებ რა, – ელდარს თავისი საქმე ჰქონდა.
– მეტალურგია რაღა შუაშია, მითხარი აბა. თან შენ მალბორო გექნება; გააძრე, მოვწიოთ.
– ნემსი, ნემსი! ჰო, სულ თავიდან კიდე მამაშენმა.
– ეგრე რა, ცოტა მხიარულად, ძმაო… სადა გაქვს სიგარეტი? – წერტილი დაუსვა ჩიჟიკამ შერიგების პროცესს.
– პალტოს ჯიბეშია, მაგიდაზე დადე, ელდარაც მოწევს.
ჩიჟიკა ნახევრადდახუჭული თვალებით გემრიელად ეწეოდა სიგარეტს, მერე კიდევ უფრო მოწკურა თვალები და რაღაც გაიხსენა:
– ე! ელდარ! მე რო აქ რაღაც დავტოვე გუშინ, სად არი?
– სადაც დადე ჯიგარ, მე ხო ხელს არ ვახლებდი. – ელდარამ პატარა სარკე აიღო და გოგის უკან დადგა: – კაია?
– მაგარი ხარ! ეს რას ეძებს, ეს?
ჩიჟიკა მაგიდის უჯრებს სათითაოდ აღებდა და “ე-ე”-ს ძახილით ხურავდა.
– მანდ რა უნდა კაცო, ზემოთ პოლკაზე არ დადე? აი აქა რა! – ელდარამ თაროზე შემოდებული ჩემოდნის ქვეშიდან გაზეთისაგან გაკეთებული პატარა პაკეტი გამოაძრო: – აჰა! – მერე გოგის დახედა: –
– სანამ გავპარსავ, მეც მოვწევ, კარგი გოგიჯან? – კოლოფიდან სიგარეტი ამოიღო, ნაფაზი დაარტყა და ფანჯრიდან სალონს გახედა:
– ესენი, მე გული მიგრძნობს, გადამასახლებენ.
ჩიჟიკამ ორი თითით გამოართვა პაკეტი.
– გოგია, პლანს მოწევ? არ მითხრა ეხლა არაო.
– რა ვი აბა, მოიცა გავიპარსო და მოვიფიქრებ.
ელდარამ მაგიდის ქვემოდან მეორე ტაბურეტი გამოიღო, თვითონაც რეფლექტორს მიუჯდა, იდაყვი მუხლებს ჩამოაყრდნო, საფეთქლები ხელისგულებს და გაწითლებულ სპირალს დააშტერდა. ეს მოკლე პანტომიმა ასე იშიფრებოდა: “ეჰ, ამათ სუ ფეხებზე ვკიდივარ მე და ჩემი ბუტკაცო.”
– რა იყო, ელდარ, მაგათმა შეგაშინეს? – გოგის პარიკმახერი შეებრალა, – აქ არა ვართ? დედას ვუტირებთ.
– იცი რაზე მტკივა ეს მუდრეგი და ოხერი ესა? – გულზე მუშტი მიიბრახუნა დალაქმა, – აქ, აი, ხანდახან ქალები შემოდიან. მაღაზიაში კიტრი პამიდორი, კიდე რამე იყიდიან, სუმკა ხო მძიმეა. მეტყვიან: აქ დავტოვებ ელდარ ძია – ჩემი ქმარი ჩამოვა, აიტანს. მე ხო უარს არ ვეტყვი. აბა, მიდი იქ შეიტანე.
– ეს რა ბოღმაა მართლა, – ჩიჟიკა პლანს სიგარეტში აკეთებდა, – მოიხედე აქეთ; გინდა? შენც მოწევ?
– ეეჰ, ნეტაი შენა.
– ეჰ კი არა, აგე ფანჯარაზე თეთრ სკინტს ხომ ხედავ? დაჟე დიდ მაყუთს იშოვი.
– ეგ ჩიტებიც არ იქნებოდნენ აი, ეგ ხეც რო გადაეჭრათ.
– ისე, რა ბედი ქონიათ მაგ ბეღურებს, ჩინელებიც არ არიან ამ ქუჩაზე. – თავისთვის ჩაილაპარაკა ჩიჟიკამ.
– ბეღურები კი, მაგრამ ეს რაღა წრეებს ურტყამს ბუტკას? – გოგიმ შუბლი მოიჩრდილა.
– ვინ არი ე?! – ჩიჟიკამ შეკეთებული სიგარეტი მაგიდის კუთხეში, საკანცელარიო ჟურნალის ქვეშ შეაგორა, “ბომბია” თქვა და გოგის ჩამოეყრდნო მხარზე: – ვა, დუდუ?! გაასწორა აი, ალბათ ლარიანს დაარბენინებს ქარი და ეგეც დასდევს, ხედავ? – იდაყვი დააჭირა ძმაკაცს, – ეგრე აი, ლოთობამ იცის! – თითი კი ასწია, მაგრამ ბოლომდე გაშლა დაეზარა.
დუდუს, წვერ-ულვაში ერთ ზომაზე რომ ჰქონდა დაყენებული, შავი, გაბერილი ქურთუკი, ჯინსი და თეთრი ადიდასები ეცვა. ლურჯი ნაქსოვი ქუდი წარბებამდე ჩამოეფხატა, თავჩაღუნული, წელშიმოხრილი, მართლა რაღაცას ეძებდა ასფალტზე. მერე უცებ ჩაიცუცქა, ასევე სწრაფად წამოდგა და ფარდულისაკენ ჩქარი ნაბიჯით წამოვიდა.
ის იყო ელდარს ქაფი უნდა წაეცხო გოგის ლოყაზე, რომ კარმა გაიჭრიალა.
– სტოპ! – დაიძახა დუდუმ, მაგიდაზე ბეღურის ბარტყი დასვა და გოგისაკენ დაიძრა: – ეს კაცი ერთი თვეა არ მინახავს. ჯერ უნდა გადავკოცნო! – წაბარბაცდა და გოგის ჩაეხუტა.
– დანარჩენებს ჩემი სიცოცხლე შემოგევლოთ, მაგრამ ამდენი ზასაობის თავი არა მაქვს. ელდარ! ეხლა შეგიძლია აგნეტუშიტელი მოუშვა, – თავის ნათქვამზე თვითონ გაიცინა დუდუმ და ტაბურეტზე ჩამოჯდა.
– რაო, რა თქვი? – გოგი სავარძელში გასწორდა, – რამდენი ხანია არ გინახივარ?
– ჰო რა იყო? ერთი კვირა იყოს, თუ ეგრე გინდა.
– მოიცა, აბა წუხელ ვინ აგიყვანა სახლში?
– შეენ ტო?! შეენ? ვა, თან ასაყვანიც ვიყავი? – ვერც ერთს ვერ იჯერებდა დუდუ.
– დაიწყო ეხლა ამან. შეენ, მეე, ისინი… ეს ვინ არი, ძმაო? – ჩიჟიკა შეშინებულ ბარტყს ნეკათითს უსვამდა თავზე.
– მაგას დასდევდი ნახევარი საათი?
-აი, შენ ნუ ლაპარაკობ, თორემ ქაფი ჩაგივა, არა ელდარ? ეს არის, ძმებო, სიცოცხლის აპოგეა!
– გაიგე ჩიჟიკ, აი, ეგ ყოფილა აპოგეა! – გოგი უკვე დაბალი ამპლიტუდით ამოძრავებდა ტუჩებს, – მე მეგონა კონიაკის ბოთლი იყო.
– რატომ მიტრაკებ ძმაკაც?
– ეგ ეგრეა მთელი დილაა. – ჩიჟიკას მტევნის ზურგზე გადმოესვა ბარტყი და აქეთ-იქიდან ათვალიერებდა.
– აბა, რა არის რას გევხართ ორივენი ამ დილაადრიან?
– ვა, შენ რო წვერს იპარსავ კაია? მე მინდოდა და ნახევარი ბოთლი კონიაკი დავლიე. აი, ასე! გასაგებია?!
– თან რა ერთ ჭკუაზე ხართ მოწყობილები!.. ე აპოგეა რაღას მოგყავდა აქ?
– წრიპინებდა, ბიჭო, წრიპინებდა ეგ საწყალი.
– ბარტყია და იწრიპინებს. აბა შენ რა გინდა…
– მაიცა რა, რა გესმის, – დუდუმ თავის ხელისგულზე დაისვა ბარტყი: აი, ეს ხო აზრზე არ არის მაგის წრიპინს თავის დედიკო უფრო ადრე გაიგონებს თუ კატა?
– ასპროცენტიანი ხარ, – ჩიჟიკამ თავი კედელს მიაყრდნო და თვალები მილულა, მერე ცალი გაახილა – პლანს მოწევ?
– ე! მა-რა! სად არი როო?.. კაია?
– მოწევ და ნახავ. აი, მანდ არის ელდარას ჟურნალის ქვეშ.
– ვა, ელდარას ჟურნალიც აქვს? მე მეგონა მარტო დენს იპარავდა… სადა გაქვს, ელდარჩიკ, ჟურნალი?
ელდარამ არაფერი შეიმჩნია და თავით მაგიდის ბნელი კუთხისაკენ ანიშნა.
– თქვენ კიდე ეგ გინდათ ვითომ? – ძალიან ფრთხილად ჩაიცინა გოგიმ.
– ელდარ! სასწრაფოდ ქაფი მაგას ტუჩებზე! – დუდუმ შეკეთებული სიგარეტი თითებშუა აათამაშა, – შენ რა, ვითომ არ მოწევ?
– არა, არა. მე თავი გამანებეთ, თქვენ გაიხარეთ.
შენი საქმე შენ იციო, დუდუმ მოუკიდა, ერთი-ორი ნაფაზი დაარტყა და ისევ ბარტყი გაახსენდა:
– ოო, ეს რო უნდა დავაბინავო?
ანაშის სუნზე ჩიჟიკამ თავი წამოსწია:
– სად უნდა დააბინაო, სახლში უნდა წაიყვანო?
– ხეზე უნდა შევსვა, ბიჭო, რა სახლში.
– რავი, აპოგეააო და… გადმომაწოდე ეხლა ეგ, მარტო შენთვის კი არ შემიკეთებია.
მალე ფარდული ანაშის არომატით აივსო.
– კარგი რამე ჩანს აი. აფსუს, წასასვლელი არ ვიყო, – თავი გააქნია გოგიმ.
– რა, არ იცი სად დავდე? როცა გინდა მოხვალ და აიღებ… ისე სად მიდიხარ? სულ კი გატყობ რო რაღაც… რაღაც… თმა, წვერი, რამე… დუდუ, შენ არ გაინტერესებს?
– ჰო, კი, მოყევი აბა, მოყევი გოგია!
– რა მოვყვე. მანქანა რომ მივეცი გუშინწინ ერთს, წუხელ ნახევარი ფული მოიტანა. დღეს 10-ზე უნდა მოეტანა მთლიანად…
– მერე ჯერ თორმეტია რა! ამ კვირაუთენია უნდა მიადგე?
– რა არი იცი, დუდუ? კაცი რომ იტყვის ათზე, უნდა მოვიდეს ათზე. მე ეგრე ვიცი. არ მოვიდა? ეხლა მე მივალ.
კვამლში ჩიჟიკას ხელი გამოიკვეთა.
– აჰა! მოწიე. მეც არა ვთქვი… ჩვენი წამოყოლა ხომ არ არის საჭირო?
– მაიტა, ჰო, მაიტა!
გოგიმ სამი ისეთი ნაფაზი დაარტყა – ფილტრის მაგიერ შეკვეხებული კარდონის ცილინდრიღა დატოვა.
– ვერ გავიგე წამოგყვეთ?
– არა, კაცო, რა წამოყოლა მინდა. თქვენ აპოგეას მიხედეთ. დაბოლდა ეგ საწყალი, როგორ ნაბავს თვალებს.
– მართალია ეს კაცი, – დუდუ წამოდგა, – ჩიჟიკ, წამო, ეს ჯიგარი თავისიანებს ჩავაბაროთ. ნახე ფართხალებს, სახლში უნდა, ოჯახში!
– მე რა შუაში ვარ? ვერ მოვდივარ რაღაც აზრზე.
– ვა, აბა მიწაზე დავსვა? თავისით ავიდეს?
– ჩემგან რა გინდა მეთქი, ჩემგან?
– მე აგწევ, შენ დასვამ. ტოტები რო იწყება აი იქ.
– ეე! ტურტლიანი როა?
– მაშინ, აბა, ვაბანაოთ ჯერ!.. ადე, ადე, ცოდოა რა, ქარიც ჩადგა.
ქარი მართლაც აღარ უბერავდა და სანამ ჩიჟიკა გულშიბარტყჩახუტებულ დუდუს წაუჯიკავებდა: “ჰა, წამო, ჯანდაბას შენი თავიო”, მზემაც გამოანათა.
ფარდულში ისევ ორნი დარჩნენ.
– ელდარ, ფანჯარა გააღე, თორემ შეიძლება ისეთმა ვინმემ შემოიხედოს, რომ ორივე დაგვაჯარიმონ, თან სერიოზულად.
– მეცა ტო?
– ჰო, შენცა ტო, შენცა.
ელდარა სასწრაფოდ ეცა ფანჯარას. მერე კლიენტი შეათვალიერა, საკუთარი ნაშრომით კმაყოფილმა სიგარეტი ამოიღო და გააბოლა.
ღია ფანჯრიდან სუფთა ჰაერს, ჩიტების წრიპინთან ერთად, მოკლე ფრაზებიც შემოჰქონდა.
– ჰოო… ოპ! ჰე, მიდი!
– რა ოოპ ტო, ნუ ქანაობ.
– ხელი აწიე, ბიჭო! ოოპ!
– დამაგდებ შენ მე!
– დასვი?
– ვერა, შემეშვი. ჩამომსვი, თორემ შემომეჭყლიტება.
– აბა, შენა ხარ, შენ ვერ ამწევ, არა?
– რას აგწევ?! უბერავ? წადი კიბე იშოვე!
გოგის თან ეცინებოდა, თან ფრანგული ლოსიონით დასველებულ ხელის გულებს იტყაპუნებდა ყელზე, მერე ვეღარ მოითმინა და კარს ხელი ჰკრა:
– იმდენს ყვიროდით, მეთქი უკვე კენწეროში არიან.
– გიჟია ეს. თვითონ ფეხზე ძლივს დგას… ნახე რა, რა დავისვარე – ჩიჟიკა დუბლიონკას იბერტყავდა.
– ბიჭო, ამასაც მოფიქრება უნდოდა? ნახეთ, აი ჭკვიანი კაცი.
ფარდულიდან გამოსულ ელდარას ოქროგადაკრული სიბრძნის კბილები უჩანდა, ხელში ტაბურეტი ეჭირა:
– მეორეს ფეხი ძვრება, სანდო არ არის.
გოგიმ ტაბურეტი ჩამოართვა, ჭადრის ქვეშ დადგა და ხელი დაარტყა.
– ჰე, დადექი ეხლა ამაზე.
დუდუმ დიდი სიფრთხილით გამოართვა ჩიჟიკას ბარტყი, ტაბურეტზე შედგა, ხელი ასწია, მაგრამ:
– მაინც ვერა!
– მოიყვა ეგ აქ, მოიყვა.
ახლა გოგიამ აიყვანა ჩიტი, ტაბურეტზე დადგა, ფეხის წვერებზეც აიწია, აიხედა, ისევ ჩამოხტა:
– არაა! არ გამოვა… ჩიჟიკ, გამოართვი, შენ მაგაზე მსუბუქი ხარ.
– ვაა… არ გადამაყოლა, ამ ჩემისამ, ამ ზღმურტლიანს?!
ბარტყი ისევ ჩიჟიკასთან იყო:
– ჰა, აქა მყავს, რა გინდა აბა?
– დადექი ტაბურეტზე.
– აჰა, დავდექი.
გოგი დაიხარა, ბარძაყებზე ხელი შემოხვია ჩიჟიკას, ასწია და თვითონ ავიდა ტაბურეტზე.
– დასვი დროზე!
– დავსვი, დავსვი.
დუდუ მაინც ვერ ისვენებდა:
– ჩიჟიკ, არ გადმოვარდება? ხო კარგად ზის?
– წადი, შენი!..
ჩიჟიკას კიდევ ერთხელ მოუწია ტანსაცმლის გაბერტყვა-გასწორება.
– მამა!.. ხეზე რა გინდოდა, მამა?!
ვერცერთმა შეამჩნია საიდან მიუახლოვდა ახალგაზრდა ქალი. ჯერ თვითონაც ბავშვს, მზისგან მოჭუტული თვალებით ძალიან რომ ჰგავდა მამას, ორივე ხელით ლურჯ კომბინეზონში გამოკვართული, წითელი კაშნეთი ცხვირპირახვეული ყრმა ჰყავდა გულზე მიხუტებული.
უცებ შეიცვალა ჩიჟიკა, მინაბული თვალები გაუფართოვდა, გაუბრწყინდა.
– ვაახ, თქვენ კი გენაცვალეთ… სად მიდიხართ ამ სიცივეში?
– არაფერიც არ ცივა. ცოტა უნდა მიეჩვიოს. თან ნახე, როგორ თბილად ვართ ჩაცმულები.
– ეს ვინ მოსულა, კაცო! – გოგის ჩაცმა მოესწრო, ხელში ელდარას ჯაგრისი ეჭირა, – რამხელა გაზრდილა! ბაბუას ჩამოაკითხე, რომ არ დაგეკარგოს?
ბიჭუნას ცხვირზე თითი შეახო, მერე გვერდზე გადგა და შარვლის ტოტზე ჯაგრისი დაისვა.
– გოგი ბიძია, თქვენც ხეზე იყავით? – ქალი ბედნიერი იღიმებოდა, – და ის თქვენი ძმაკაცი ახლა აპირებს?
დუდუ წრეს ურტყამდა ჭადარს და ისევ ზემოთ იყურებოდა.
– აი, მაგის ბრალია ყველაფერი… შეეშვი ბიჭოO მაგ ჩიტს, – დაუძახა გოგიმ.
დუდუმ მოიხედა.
– ვაა, ვაა, რა სტუმრები გვყოლია!.. უხ, წვერი არ მქონდეს!.. რა ჩასაკოცნია ეს ბაბუაძაღლი, ესა!
ჩიჟიკა ამაყად იდგა. ტუჩის ერთ კუთხეში სიგარეტი გაეჩარა, მეორე კუთხე კი სიხარულისაგან ყურის ბიბილოზე უღიტინებდა.
– წადით ჰო, გაისეირნეთ, ცოტა კი დათბა მართლა.
– შენც წამოდი და წავალთ, ბაბუა მოენატრა, ხედავ?
ბავშვი ჩიჟიკასაკენ იშვერდა ხელთათმანში ჩაფუთნულ პატარა მუშტს.
– მოდი, მოდი, ჩემი… ჩემი… – ჩიჟიკამ სიგარეტი ურნისკენ მოისროლა, თვალები ისევ მილულა და პატარა ჩაიხუტა, – ჩვენ წავედით. დაუქნიე ხელი, ბაბუ.
წავიდნენ.
გოგიმ ტაქსს აუწია ხელი: – მეც წავედი!
– მე და შენ რა ვქნათ, ელდარ, არ დავლიოთ? – დუდუმ ელდარას გადახედა.
– ჯანი გავარდეს დუდუჯან, დავლიოთ.
– ჩემი წასაყვანი არ გახდე დღესაც! – გაჯახუნდა ტაქსის კარი.
ბერლინის კედლის დანგრევამდე გამოშვებული “ოპელის” კარბურატორმა ისე იბუთქა, რომ ბეღურების უზარმაზარი გუნდი ჭადარს ფრიალით მოსწყდა.
ერთ წამს თითქოს ჰაერში გაშეშდნენ ჩიტები, მერე მთელი გუნდი ისე გაქანდა, იფიქრებდი სადაცაა მოპირდაპირე შენობის კედელს და ფანჯრებს შეახეთქებენ თავებსო, მაგრამ ერთბაშად გაიშალნენ, ჭადარი ალყაში მოაქციეს, სათითაოდ დასხდნენ და აჟივჟივდნენ.
– მაგრები არიან არა? – თქვა დუდუმ.
– მაშ როგორ! – დაუმოწმა ელდარამ, – თანაც ჩერეზჩურ! – დაამატა და ფარდულის თეთრად გადასკლინტული სახურავისკენ ანიშნა დუდუს.

მარტი, 2009
© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

ამ პატარა წიგნს ვუძღვნი
რუსიკო ხუნწარიას – მუსიკოსს, უცნაურ
ქალს – ყველა ჩვენთაგანის მაგივრად,
ტკივილის თანაგანცდით შეპყრობილს.

ლ ა ბ რ ა დ ო რ ი

ახალგაზრდა, ტკბილი ოჯახი გაიყარა, მჯობნის მჯობნი არ დაილევა… ქონება, დიდძალი არა, მაგრამ თავისთვის მოასწრეს, ზომიერად მოაქუჩეს: დებეტი, კრედიტი, ბანკი, სესხი – ისე რო გასაყოფი შეექმნათ. ქალმა თავისი არაფერი არ დატოვა, საზიაროც არ დასთმო – ყველაფერი გამოისყიდა ქმარყოფილისაგან; ფულზე მორიგდნენ. შვილი არ ჰყავდათ, ძაღლი ჰყავდათ, თეთრი ლაბრადორი, “Cынуля”-ს ეძახდნენ. “სინულია”, ერთი იყო, მშვიდობიანად რო შერჩა ქმარს. ქალმა სამაგიერო თეთრი ლაბრადორი უცხოეთიდან გამოიწერა.
რა დაარქვა, არ ვიცი. არც ის ვიცი – ძუ არის თუ ხვადი.

ო ბ ო ბ ა

ძაბრისებურად ქსელით დაგრაგნილ ღრმულში დიდი ობობა ცხოვრობს. გაირინდა, შია, გაუმართლა: ჭკუამხიარული კალია გაება მახეში. ობობამ დააყოვნა, სკუპ-სკუპით გამოვიდა ძაბრიდან, კალიას დაახტა და ადგილზევე გააშეშა.
ვუყურებ, ჩაი გამიცივდა, მუსიკა შეწყდა. რადიოდან დიქტორის მხიარული ხმა მომესმა: – უცხოეთში დიდი სანახაობა გაიხსნა, ახლა ყველას შეუძლია დაესწროს ატრაქციონს – ელექტროსკამზე სიკვდილმისჯილის განაჩენის აღსრულებას (ადამიანის ფიტულია, რა თქმა უნდა!). დიდძალი ტურისტი მიაწყდა სანახაობას.
მე მარტო ვარ. არის თუ არა ჩვენს შორის რაიმე განსხვავება?

ჩ ი ტ ე ბ ი

მარტოსული მოხუცი, ოთახში გამომწყვდეული, თავს კითხვით და ხატვით ირთობდა. ოთახის ფანჯარა კი მისი ბუნების კარი იყო. ყოველდღე საგულდაგულოდ პურს ფშვნიდა და რაფაზე ჩიტებს აჭმევდა. გვერდით ოთახში
ბიჭი ულამაზეს არაბულ ენას სწავლობდა, ნისკარტის რაფაზე კაკუნს გაიგებდა, ყურს დაუგდებდა და არაბულად იტყოდა – “ხუბზ ლი ტუიურ” – პური ჩიტებისთვის.
დიდი ხანია მოხუცი აღარ არის, ბიჭს არაბული დაავიწყდა, ჩიტები კი ისევ მოფრინავენ.
როდესაც პურის ნამცეცებს ვუყრი, ჩურჩულით ვიმეორებ – ხუბზ ლი ტუიურ.

თ ე ვ ზ ი

ლამაზი, ჯიშიანი ქალი თავის პატარა გოგო-ბიჭს სადილს უმზადებდა, ლამაზად მოძრაობდა სამზარეულოს სივრცეში, საქმიანობის მოსაწყენი ყოველდღიურობა სანახაობად აქცია. ტარიანი ტაფა მსუბუქად შედგა ცეცხლზე, მაგიდას მიუბრუნდა, პარკიდან თევზები გადმოყარა. თევზები მკვახედ დაეცნენ მაგიდაზე. ქირურგიული მოძრაობით დიდი დანა მოიმარჯვა და, ის იყო გამოფატრვა დაიწყო, რომ თევზები აფართხალდნენ. წუთით შეკრთა, წუთით თევზებიც შეკრთენ და ნელ-ნელა უკლეს ფართხალს.
ყოველთვის მოინახება ერთი, უფრო არათევზი, უფრო ცოცხალი. იმ ერთმა სულის ღაფვას მძლავრად კუდის ქნევა მოაყოლა, გაიზნიქა, შეხტა და ქალს ხელიდან გაუსხლტა. ქალის უცაბედ დაბნეულობას იერიში მოჰყვა – კუდში სტაცა, მეორე ხელი დანის პირს ჩაავლო და ტარი ურტყა პირდაფჩენილ თავში. თევზი მძლავრად იბრძოდა, პირს დიდად, ჩქარ-ჩქარა აბჩენდა და ყოველი თავში ჩარტყმის მერე უფრო მწარდებოდა. ქალიც ეშხში შევიდა და ისეთი გამეტებით ურტყამდა დანის ტარს თავში, თევზს კბილები რო ჰქონოდა, დააყრევინებდა. ქალმა დარტყმის სიჩქარეს და სიძლიერეს უმატა, გახურდა და ხელებში ჩამკვდარ თევზს უკვე ისე, სიხარულით ურტყამდა.
შუადღე იყო, ბავშვებს ეძინათ.

უ ტ ი ფ ა რ ი ძ ა ღ ლ ი

ქუჩაში ნაპოვნი ძაღლი სოფელში წაიყვანეს. სოფლის ნათესაობამ, დიდი აღრფთოვანებითო, ვერ იტყვი, – სხვა რა გზა გვაქვსო, დავიტოვებთო. მაგრამ, როდესაც უტიფარმა ძაღლმა ქათმების დევნა დაიწყო, სიტუაცია დაიძაბა: ქალაქელები იმას აწვებოდნენ, შეიგნებსო; სოფლელები დიდად იმედიანად არ იყვნენ. ამასობაში ძაღლმა ტყუილად დევნას ქათმების ცოცხლად ჭამა ამჯობინა. ცალფეხზე მოფართხალე ქათამმა და ძაღლის ბუნტყლიანმა ცხვირმა სოფლელები ცივ უარზე დააყენა: – თქვენ რო წახვალთ, მაინც მოვკლავთო. მოსაკლავად ცოდვა იყო, ისევ თბილისში ჩამოიყვანეს, მარტოხელა, ცოლგაქცეული ძმაკაცი გააბრიყვეს, და იმას აქეთ ეგ ძაღლი ოპერის თეატრის უკან ცხოვრობს, ცოლყოფილის ლოგინზე წევს, ცოლყოფილისსავე სახელი ჰქვია და სასეირნოდ ოპერის ბაღში დადის.
უცნაურია, ზოგჯერ უტიფრობა სიკეთით როგორ მოგიბრუნდება. აბა, ქათმები ცოცხლად არ ეჭამა, რა ცხოვრება ექნებოდა?!

ც ხ ე ნ ი “გ ა ნ ძ ი”

მხედარი, განძს რო ეკადრებოდა, ისეთი ჰყავდა. გურული ფირალივით შეიარაღებული, ამერიკელი კოვბოივით დაზმანული, ვერელივით ამპარტავანი. განძი დოღის “არაბი” ცისფერსისხლიანი იყო, ბალახს არ ძოვდა, შვრია უნდა მიგერთმია, სწორზე უნდა ევლო. მხედარმა ეს ყველაფერი კი იცოდა, მაგრამ თუშეთში მიმავალი, თუშურ ცხენზე ხომ არ დაჯდებოდა? განძმაც, სანამ შვრია იყო – ჭამა, სანამ ვაკე იყო – იარა. ომალოში ვაი-ვაგლახით ავიდა. სული მოითქვა. ახლა თუშები ატყდნენ:
– აბა, რა დოღის ცხენია, თუ ვერ ირბინა!
– შევაჯიბროთ!
– ჩვენ ცხენებს ჯანით ვერ აჯობებს!
იმდენი ქნეს, დოღი გამართეს. განძმა უკანასკნელი ძალა მოიკრიბა, არც თავი შეირცხვინა, არც მხედარი. უკანა გზაზე კი ბალახის გაჭირვებით ძოვამ და ციცაბომ თავისი ქნა, ქანცგამოლეულს ქანობზე ფეხი დაუცდა, წვივში გადაუტყდა და კოვბოის ორლულიანმა იქვე ხევში დააგორა.
განძის თავლაში ახლა სხვა “არაბი” დგას. მხედარმა გუდაურში “როსინიოლების” თხილამურებზე დგომა არჩია.

უ კ უ დ ო კ ა ტ ა

თბილისის დიდ ეზოში კუდიანებში უკუდო კატა “ქურდად იჯდა” – ძაღლს და მამაძაღლს, ყველას ეშინოდა უკუდოსთან საქმის დაჭერა, სუყველასთან “ვერხით” იყო. ერთადერთი ქალი ჰყავდა ამოჩემებული, იმას ენდობოდა, იმას აკითხავდა, იმისას ჭამდა, იმის კარადაში ყრიდა კნუტებს, თუ არ გაუჭირდებოდა, იმასაც ზედმეტად არ აწუხებდა.
ერთხელაც ეზოში ხმა დაირხა – უკუდოს ამპარტავნობამ უწია, ვიღაცამ ლებან-ლებან დაშალა და ნაკუწ-ნაკუწ სისხლის გუბეში გდიაო. ქალს ეს ამბავი რომ მიუვიდა, – მაგის შემხედვარე არა ვარო, ჩემი გული მაგას ვერ გაუძლებსო.
და რა გულმა გაუძლო, როდესაც მეორე დღეს სისხლში ამოვლებული უკუდო კატა თავის კარებთან ნახა მოთრეული. ეგრევე ექიმთან გააქანა, ეგების გადარჩესო. ექიმმა უკუდო შეათვალიერა და ქალბატონს მოახსენა:
– იღლიაში ერთი ნაკაწრი აქვს, ეგ სისხლი კი თავისი არ არის. ვისაც ამან სისხლი ადინა, იმას მიხედეთ, თუ მიუსწრებთო.
უკუდო მოსულიერდა, თვითონ კი სული ვის გააფრთხობინა, თქმაც რომ შეეძლოს, ვერ ათქმევინებდი.

წ ყ ლ ი ს კ უ

ერთი წყლის კუ გვყავდა, მოწყენილი გვეჩვენა და საამხანაგოდ თავისნაირი მოვუყვანეთ. კვერცხის ოდენებიც არ იყვნენ, დედალ-მამალს ვერ გაარჩევდი და,
თუ არ შეუღლდებოდნენ, გვეგონა, იმეგობრებდნენ მაინც.
რა ვერ გაიყვეს, რითი ვერ მორიგდნენ, რომ ერთხელაც აკვარიუმში ისევ ერთი კუ დაგვხვდა. მეორე ვეძებეთ ყველა კუთხე-კუნჭულში, ბოლოს აივნის ღია კარებს გუმანით თვალი გავაყოლეთ, აივანზეც არ იყო, უიმედოდ მეოთხე სართულიდან გადავიხედეთ, და, საოცრება, რამ დაგვანახა?! გადარჩა! ამოვიყვანეთ, დავაბრუნეთ, აკვარიუმში წყალი დავაკელით, ამოსვლა რომ გასჭირვებოდა.
შენც არ მოგიკვდეს ჩემი თავი! მეორედაც და მესამედაც იგივე – გაიპარა, აივნიდან გადახტა, ვიპოვეთ, დავაბრუნეთ. მერე ვიფიქრეთ – ეს თვითმკვლელობის ხერხია თუ გართობა, ერთხელაც ცუდად მოგვიბრუნდება და გავაჩუქეთ.
ისევ ის ერთი კუ დაგვრჩა, მშვიდი და მეოცნებე.
მეორეს ამბავს აღარ ვკითხულობთ, გული არ გვატკინოს.

ბ უ

გინდ დაიჯერეთ, გინდ არა, ანუ იყო და არა იყო რა. წარმოიდგინეთ: ზაფხულის ღამე, სოფელი, ოდა სახლი, ოთახი მიწისპირა ღია ფანჯრით, ფანჯარაზე მიბჯენილი მაგიდა, ზედ გაწყობილი მწირი ვახშამით, მაგიდის თავზე მბჟუტავი შუქი, მაგიდასთან ორნი – სულერთია ვინ. ყველაფერი მარტივია და პროზაული. და უცებ, ღია ფანჯრის ღამის სიჩუმიდან, ფეხების ბაკა-ბუკით, პატარა, დაბღვერილი ბუ შემოდის, რაფაზე ჩერდება, დაჭყეტილ თვალებს აბრიალებს და ამრეზით უყურებს ორ პირდაფჩენილ არსებას.
სუფრაზე შემოსწრებულს ჩვენში ლუკმას უყოფენ, მაგრამ ყველი-პურის დანახვაზე სტუმარმა ფეხების ბაკუნს მოუმატა, კიდევ უფრო გაიფხორა და ფურთხება დაიწყო. რა გვექნა, თავი მოგვეჭრებოდა, სად იყო და სად არა, გვერდით კედელზე დიდი მწვანე კალია რომ არ დაგვენახა. კალიის ბედიც ეგ იყო. ბუმ დიდად არ იუარა, პირი დააბჩინა და დიდი დამადლებით მიირთვა. მერე ისევ უხასიათოდ ზურგი შეგვაქცია და ბაკა-ბუკით გაგვეცალა.
გინდ დაიჯერეთ, გინდ არა, მაგრამ ორნი ვიყავით და ერთმანეთს დავემოწმებით, რომ იყო, ნამდვილად.

მ ტ რ ე დ ი

ჩემს ტკბილ მეგობარს მტრედები უყვარდა და ჰყავდა კიდევაც. ფოსტის მტრედები იყვნენ, ნასწავლი ამბის მიტან-მოტანაში. წყნეთის ბაღში, სამტრედეში ცხოვრობდნენ და თბილისთან სატელეფონო ხაზის მაგივრობას გვიწევდნენ. რამდენჯერ, სახლში დაბრუნებულებს, ფეხზე გამობმული ბარათი მოუტანიათ. “მოვდივარ”, “გაჩერებაზე დამხვდი”, “გადაეცი, ვერ მოვალ”… საქმიანი გზავნილები იყო უმეტესად. ერთხელაც, გულჩვილობისას, სასიყვარული წერილი გამომიგზავნა. მაგრამ, არც ის მტრედი მოფრინდა, არც ის წერილი.
– იშვიათია, ხდება ხოლმე, ასეული კილომეტრების სიშორიდან ბრუნდებიან, ალბათ რაღაც მოუვიდა, – თავს იმართლებდა გაწბილებული მწრთვნელ-მიჯნური.
რაღაცის ნიშანი ხომ არ იყო, რომელსაც უნდა მიუყურადო….
ჩვენს სიყვარულსაც რაღაც მოუვიდა.

დ ე დ ა – ღ ო რ ი

სიცოცხლის გაჩენა ამ ქვეყანაზე დიდი სასწაული რომ არის, ამაზე კი არავინ
არ დაობს. მისი მსგავსი სასწაული არც რამეა არც არსად. თუ შესწრებიხარ, – ნისკარტით როგორ ძვრება ჭრელი კვერცხიდან ბარტყი, თუ შეგიმჩნევია ცოცხალმშობი თევზის ელვისებური გაჩენა, თუ გინახია ფარაში მიმავალ ცხვარს როგორ უვარდება ბატკანი, თუ გინახია კვიცის, ჩოჩორის ან ბოჩოლას მოსვლა ამ ქვეყანაზე, თუ კატის ან ძაღლის გაჩენა გინახია, თუ ბავშვის მოვლინებას დასწრებიხარ, ნამდვილი სასწაულის მომსწრე ყოფილხარ!
ქალაქელი ბევრ ვერაფერს დაიტრაბახებს, სოფელში კი სასწაული ყოველ ნაბიჯზეა.
ერთხელ სოფელში გოჭების გაჩენას შევესწარი. უზარმაზარი თეთრი დედა-ღორი, აპრეხილცხვირიანი, ჩამოყრილი ძარღვიანი ყურებით, დაგრაგნილი კუდით, ერთი ბეწო ჩლიქებზე ძლივს იდგა, სამშობიაროდ ვიწრო ბოსელში იყო
შემწყვდეული. პირველი გოჭის გაჩენაზე, შიშმა ამიტანა, – ამ სივიწროვეში გაჭედილ
დედა-ღორს, ქვეშ დავარდნილი გოჭი არ შემოეჭყლეტოდა. ყოველი გოჭის მომატებაზე ბორგავდა და წრიალებდა. ასე თორმეტი გოჭი გააჩინა, თავისნაირი თეთრები, ვარდისფერყურიანები. მეცამეტე, ნაბოლარა, ჭრელი იყო.
ბღავილში და ბორგვაში ფეხი დაადგა კი არა, ბალერინას უნაზესი მოძრაობით არიდებდა ჩლიქს მოჭყვიტინე გოჭებს. მეცამეტეს გაჩენაზე შვებით ამოიღრუტუნა, ფრთხილად გაწვა იატაკზე და ცამეტივე დინგით ძუძუების ირგვლივ შემოილაგა.
არაფერი არ არის ამ ქვეყანაზე სიცოცხლის გაჩენაზე დიდი სასწაული! არაფერი!

ქ ა თ ა მ ი

– ჩემი ჭრელა, ჩემს ოჯახს მირჩევნია, – იტყოდა ხოლმე კაცი. ჭრელა დედალი ქათამი იყო და ჩვენს სახლში, მეხუთე სართულზე, პატიოსნად ცხოვრობდა. მის პატრონს დაკვლა დააგვიანდა და ამასობაში ასე ძალიან შეუყვარდა, თუ ჭრელა მართლაც სასწაული ქათამი იყო, ვერ გეტყვით. იმასაც ვერ გაიგებდი, კაცი ოჯახს რას ერჩოდა. რომელი ოჯახი აიტანს ბინაში მოკაკანე დედალს. მარტო კაკანს რა უჭირს, დიდიან-პატარიანად დღენიადაგ სკლინტების წმენდაში იყვნენ, ფულის იმედი თუ გაამხნევებდათ (ჩიტის სკლინტმა ფული იცისო), მაგრამ არც ფული ჩანდა და არც ოქროს კვერცხი. მერე ეჭვი აიღეს, ეგების ქათამი ჩიტებში არ გადისო, და სულ წახდნენ. დიასახლისის მოთმინებას ბოლო რომ მოეღო, სადილად საყვარელ მეუღლეს ჭრელას ბულიონი დაახვედრა.
– ჭრელა! – იკივლა კაცმა.
ვერაფრით ვერ დააჯერეს – ჭრელა აივნიდან გაგვიფრინდაო. ისეთი ჩხუბი ატეხა, ისეთი აყალ-მაყალი…
ისე, რა იყო დაუჯერებელი ჭრელას გაფრენაში, თუ პირისგემოთი ცნობდა თავის “სატრფოს”?..

მ გ ა ლ ო ბ ე ლ ი ჩ ი ტ ე ბ ი

დიდი ხნის წინ, მთაწმინდაზე ცხოვრობდა ღვაწლმოსილი მუსიკის პედაგოგი, კონსერვატორიის პროფესორი, დიდად პატივცემული ქალბატონი.
მისი სიყვარული მუსიკისადმი უსაზღვრო იყო. უსაზღვრო იყო მისი სიყვარული ცხოველებისადმი. მშიერს და ავადმყოფს გულგრილად ვერ ჩაუვლიდა – დიდძალ საჭმელს ყიდულობდა, თავისი ხელით აჭმევდა და უვლიდა. როცა არ ეცალა, უბნის ბიჭებს დარაზმავდა, ბიჭები დადიოდნენ მის მაგივრად ეზო-ეზო და ლეკვებსა და კნუტებს პატრონობდნენ. პროფესორობა რომ არა, ჩვენში ბევრ ჯანმრთელსა და გონიერს ქალბატონი თვალში არ მოუვიდოდა და სასაცილოდაც არ ეყოფოდა. ცოტა სასაცილო, ალბათ, ერთ მანგლისელ კაცსაც ეგონა. ქალბატონი ზაფხულობით მანგლისში ისვენებდა და ამ მოხუცი კაცის სახლში ქირით ჩერდებოდა. სახლის პატრონს კიდევ ერთი შემოსავლის წყაროც ჰქონდა – მგალობელ ჩიტებს იჭერდა და ბაზარში ყიდდა. ქალბატონი კი მუდამ გალიის საკეტს ხსნიდა და ჩიტებს ცაში უშვებდა, მერე კი ზარალის ფულს ერთი ათად უხდიდა. ნაწყენი არავინ რჩებოდა.
მაგრამ ასეთი განუზომელი სიკეთეც კი არ იხსნის ადამიანს აღსასრულისაგან. დადგა დღე გამოთხოვებისა… ქალბატონის სახლში მისმა გამოზრდილებმა, საქვეყნოდ აღიარებულმა მუსიკოსებმა მოიყარეს თავი. დიდ ოთახში, თავახდილ როიალთან, ერთმანეთს ენაცვლებვოდნენ მისი ტიტულოვანი მოწაფეები და ჟღერდა მუსიკა. მთელი თბილისის ნარჩევი საზოგადოება ნაკადად მოედინებოდა ქალბატონთან პატივის მისაგებად. და, რაოდენ შეუფერებელი უნდა ყოფილიყო ამ დიდებული საზოგადოებისთვის სოფლელი კაცი, გაზუნტლული კახური ქუდით, დიდი კოლოფით ხელში, რომ როიალთან მჯდომმა ვირტუოზმა პიანისტმა დაკვრა შეწყვიტა და გაკვირვებით ახედა. ყველას გზააბნეული ეგონა.
მოხუცმა არც ვინაობა გაამხილა, არც უკან დაიხია, განსვენებულთან მივიდა, კოლოფს ჭილოფი ახადა, სახურავი ახსნა და ქალბატონის თავზე მგალობელი ჩიტები აფართხალდნენ.
ღვთაებრივ მუსიკას ჩიტების ჟრიამული და ფრთების თრითინი შეერწყა და სივრცეში განილია…

შ ი ნ ა ბ ე რ ა ძ ა ღ ლ ი

თეთრი ძაღლი პასკი კოხტაა და “ქალური”, მაგრამ უკვე ასაკს გადაცდენილი შინაბერაა. ხელი კი შეეწყო, საკადრისი ზომა-წონის “ოჯახის ბიჭს” ურიგებდნენ, მაგრამ ამაოდ. ვნება არცერთს არ აწუხებდა. სამაგიეროდ ორი ახმახი ძაღლი ამშვენებს მის ბიოგრაფიას: პირველს კუცმანა ერქვა, აშკარად უჯიშო იყო, მაგრამ ისეთი სიმწრით იბრძოდა “სატრფოს” დასათრევად, რომ სამმეტრიან ღობეზე ძვრებოდა – დაუჯერებელს გაგაკეთებინებს სიყვარული. პასკი კი ყრუ იყო და მუნჯი. მეორეს თოლია ერქვა, კავკასიურ ნაგაზობას აბრალებდნენ, დასაწუნი არაფერი ჰქონდა, მაგრამ “ქალს” აქეთ იწუნებდა. რას არ შვებოდა საბრალო პასკი,
რას ხვანცალებდა! კავკასიელი ყაზილარი ზრდილობიანი კი იყო, მაგრამ ლტოლვის მაგვარი არაფერი ეტყობოდა.
ასე, წუნიაობაში, შინაბერად დარჩა თეთრი პასკუალინა.
უპასუხო, ცალმხრივი სიყვარული ჩვენშიც რა ხშირია.

შ ვ ე ლ ი

სანამ სოფელი დაფუძნდებოდა, ჩვენს ოდას ვინ არ აკითხავდა: კურდღლები, მელიები, ტურები – მრავლად იყვნენ. შაშვები და კოდალები კი დღესაც შემოგვრჩნენ. ერთადერთი, ეულად შველი მოდიოდა – შორიახლოს აჩრდილივით, ფრთხალად გაირინდებოდა და ისევ ქრებოდა. ნელი-ნელ ყველა გაიკრიფა და არც შველის გაუჩინარებას გაუკვირვებივართ.
მერე მითხრეს, ის შველი ჩემი მეგობრის მამას მოუკლავს.
ნეტავი არ იყოს მართალი.

ს ა მ ფ ე ხ ა ძ ა ღ ლ ი

ქალაქში, ჩვენი სახლის ეზოში რა ძაღლს არ ნახავთ, პატრონივით გაპრანჭულს: თავმომწონედ დასეირნობენ ცისფერი პუდელები, მოჩითული დალმატინები, გარგლისფერი სპანიელები, იდიოტი პიტბულები… ძალიან თავმომწონე ძაღლებს “ძიძები” ასეირნებენ. ამ ნარჩევ საზოგადოებაში ერთადერთი ძაღლია ყოვლად უჯიშო, უიმედოდ შავი, და ისიც სამფეხა. ოთხი ფეხის მაგივრად ოთხი წვინტლიანი პატრონი ჰყავს, ოთხი პატარა და-ძმა. არც ძიძა ჰყავს, თავსაც ვერაფრით მოიწონებს, მაგრამ ჩვენს ეზოში ყველაზე ლამაზი წითელი ყელსაბამი უკეთია, ბრჭყვიალა კოპლებით.

ჭ უ კ ე ბ ი

ბაზარში, რო იტყვიან, გაგანია სიცხეში, მწვანილის, ბოლოკის, ბადრიჯნის, კიტრისა და პამიდვრის რიგში უაზროდ გამოჩრილი გალია იდგა, შიგ მისვენებული იხვების “ნამატით”. ჭუკები ერთმანეთის კისრებზე თავმიყრილები იწვნენ და თვალებს ნაბავდნენ.
– გაიარეთ, გაიარეთ, არ გააღვიძოთ, ემ საათში ვაჭამე და ძლივას დავაძინე!
აქ დასაძინებლად თუ გასაყიდად მოიყვანა, – ვიფიქრე, პატრონს ავხედე. ჭუკებს, მზეზე გარუჯული, შრომაში დაბერებული, ჯმუხი შუა ხნის კაცი ყიდდა.

ბ ა ტ კ ა ნ ი

ქალაქელები სამშობლოს მიწა-წყლის სანახავად პატარა ავტობუსით ვარძიაში მიდიოდნენ. თანამგზავრების ერთფეროვნებას ჩერჩეტი ბატკანი და ბეღურისხელა ქალბატონი ასხვაფერებდა. გზა გრძელი იყო, ხან ამბავს მოყვნენ, ხან წაუძინეს, ხან კი ბატკანს ართობდნენ: სასაცილო ბანტი შეაბეს, “ჩორტიკა” შეარქვეს და გასეირნებისას ერთმანეთს ეცილებოდნენ, საბელს ვინ დაიჭერდა.
ვარძიაც მოინახულეს, გვარიანადაც მოშივდათ. საგზალი ამოალაგეს, კოცონი დაანთეს და მსხვერპლშეწირვის დროც დადგა. ის იყო, ბატკანს ბანტი შეხსნეს, რომ ბეღურისხელა ქალბატონმა იაზრა რაშია საქმე, და არნახული ენერგიითა და ხერხებითQ ჩაშალა მხიარული ღონისძიება.
ნეტავი გამაგებინა, გზაში რას ფიქრობდა, – ბატკანი თამარ მეფის ფრესკის სანახავად მიჰყავდათ?

ზ ღ ა რ ბ ი

უშფოთველი დღე იყო. თბილისში, ვერაზე, საბავშვო ბაღის შენობის წინ, ქუჩაში დიდი შავი მანქანები იდგა. საბავშვო ბაღის წინ, დიდი შავი მანქანების გარდა, დიდი სანაგვე ბუნკერიც იდგა, ირგვლივ მიზანს აცდენილი ნაგვით სავსე პარკებით. იქვე, სანაგვესთან, ქუჩაში, ასფალტზე, გულაღმა, პატარა ზღარბი ეგდო. ოთხივე თათი და პატარა ცხვირი ცისკენ ჰქონდა აღმართული. ზედ დიდი ბუზი დასტრიალებდა.

მ ე ო რ ე ბ ა ტ კ ა ნ ი

მეორე ბატკნის ამბავი გითხრათ. პატარა და-ძმას დედ-მამამ თეთრი ბატკანი მოუყვანა. როგორც ყოველთვის, ამ შემთხვევაშიც, ყველაფერი იგივე პროგრამით განვითარდა: სიხარული, ბანტის შებმა, ცეკვა-თამაში, გასეირნება, რაღა თქმა უნდა – სახელის შერქმევა (ამ შემთხვევაში – ცუნცულიკა) და, ბოლოს, ჩაქაფული ან ხაშლამა (ამ შემთხვევაში – ჩაქაფული). აბა ქალაქის ბინაში დუმიან ცხვარს ხომ არ გამოზრდიდნენ?! მოკლედ, ჩაქაფულის ჭამისას, დედ-მამა ბავშვებს ზღაპარს უყვება:
– იცით, ბავშვებო, ჩვენს ცუნცულიკას დედიკო მოენატრა, დიდი გზა გავიარეთ,
ყაზბეგში ჩავიყვანეთ, მეცხვარე მოვნახეთ, ცუნცულიკა დაუტოვეთ, მწყემსს ფული ვაჩუქეთ, კარგად რომ მოუაროს და სამაგიეროდ სხვა ბატკანი გამოგვატანეს საჩაქაფულოდ.
ბავშვებმა ყურადღებით უსმინეს, და მერე, თვითონ ცუნცულიკებმა, ერთხმად განაცხადეს:
– გაგიჟებულხართ, რამდენი გივლიათ, რამდენი გიწვალიათ, აქ არ გყავდათ ეგ ცუნცულიკა, ფულის ხარჯვას დაგეკლათ და მოგეთავებინათ საქმეო.
– რა საღად მოაზროვნე თაობა გვეზრდება, – ამოიოხრეს ბედნიერმა მშობლებმა…

ჯ უ ჯ ა გ ო ჭ ი

ჯუჯა გოჭი თუ გინახავთ? თავის ტოლებში ყველა უკვე ან გაიზარდა, ან გაიყიდა, ან შეიჭამა. ამ უდღეურს გაზრდა ხომ არ უწერია, გაყიდვით კი – ფერ-ხორცით მოაწონებ ვისმეს, თუ ნერწყვს მოგადენინებს?
ერთი ხეირია – იჯექი და უყურე, სანაშენე ღორებს ფეხებში როგორ ებლანდება; ღობე არ არის, რო არ შეძვრეს, ხვრელი – რო არ შეეტიოს; არც უღელი შველის, არც დაბმა, იმხელაზე ჭყვიტინებს. გონი და საზრისი თავის სამყოფი აქვს, ბევრი არც რკო და სალაფავი ჭირდება.
არის და იქნებოდა ეგრე, მუდამ გოჭი, მუდამ ახალგაზრდა, მუდამ უბერებელი,
მგელსაც რომ ადამიანივით არჩევანი ჰქონოდა…

კ რ ა ზ ა ნ ე ბ ი

მდელოზე, ბალახებში, დიდ ღრმულს წავაწყდით, დიდი კარდალის ზომის. ბალახებს შორის, აქა-იქ ფიჭები იყო მიმოფანტული. ღრმულს კედლებს ირგვლივ შემოშენებული ფიჭა შერჩენოდა, ფიჭის სახურავი კი ამოტრიალებული განზე ეგდო. ჩავიხედეთ. ღრმულში, არეულობაში, სამიოდე კრაზანა უაზროდ დაბოდიალობდა, ხან აფრინდებოდნენ და ისევ დაკარგულებივით ნანგრევებში ტრიალებდნენ. შემზარავი იყო დარბეული სამყოფელი. რამდენ კრაზანას უნდა ეშრომა, რომ ასე, ფიჭებით შემოეშენებინათ და დაეხურათ თავიანთი “Qქალაქი”, და ვიღაცამ, ნებით თუ უნებლიეთ, ნაქალაქევად აქცია.
შემზარავი იყო და ტრაღიკულიც, თუ ჩვენებურ უბედურებას მიამსგავსებდი…

დ ა ი ლ ა პ უ

წყნეთში, ფუფუნებაში (აბა როგორ!) ერთი მოვლილი კავკასიური ნაგაზი ცხოვრობდა. თავისი ცხოვრების შესაფერს ბევრს ვერაფერს ახერხებდა, ერთი იცოდა მხოლოდ – “Дай лапу”-ს ეტყოდნენ და “ლაპუს” გაძლევდა. ასე შერჩა კიდევაც “დაილაპუ” ზედმეტ სახელად. სამწუხაროდ, სხვა არაფერი იცოდა, არც ჭკუის, არც სწავლა-განათლების არაფერი ეტყობოდა, მაგრამ მაგისთვის ხელი არაფერს შეუშლია და პატრონმა იჩალიჩა თუ დაილაპუს დრო დადგა, დაილაპუ კინოში გაიჩითა – ფილმში გადაიღეს: თამაშობდა, ახოვანად მიდი-მოდიოდა და “დაილაპუს” რო იტყოდნენ, თათს იწვდიდა. წყნეთში, უბანში დიდად პოპულარული გახდა, პატივისცემა შეიფერა, ფერ-ხორცი კიდევ უფრო შეისხა. მაგრამ ისევ დაილაპუდ დარჩა, მისი ნამდვილი სახელი აღარავის ახსოვდა…

ზ ა ზ უ ნ ა

როდესაც რაღაცას წერ, პირველად ვისაც აკითხებ, ის შემთხვევითი არასდროს არ არის. შემთხვევითი არც ფერმკრთალი გოგონა იყო. გულისყურით კითხულობდა. ყოველ ამოხედვაზე თვალებში ვუყურებდი – რას ფიქრობდა. უცებ წამოიძახა:
– უფრო საშინელი ამბავი ვიცი! ოღონდ ვერ მოგიყვები, გახსენებაც არ შემიძლია!
მერე კი თავი ვერ შეიკავა და აკანკალებული ხმით ზაზუნას ამბავი მომიყვა:
– ეზოში, ბიჭები ბადმინტონს… ზაზუნათი… ცოცხალი ზაზუნათი… თამაშობდნენ! ზაზუნას აბურთავებდნენ! ჩოგანის ყოველ დარტყმაზე სუსტი კრუსუნი ისმოდა. როდესაც ზაზუნას ბოლო ამოკვნესა მიჩუმდა, დაღლილმა სპორტსმენებმა, ზაზუნას კუდზე ბაწარი მიაბეს და ცეცხლზე ნელა დაწვეს.
ამ ამბის მოყოლა, ფერმკრთალი გოგონასი არ იყოს, მეც გამიჭირდა, მაგრამ არ მომეყოლა, არ შემეძლო.

პ ა ტ ა რ ა ც ი ყ ვ ი

ქალაქის ქუჩაში ერთი ბეწო ციყვი გამვლელს აეკიდა – ფეხდაფეხ მისდევდა. კაცმა მოიხედა და დასაჭერად ხელი წაატანა. ციყვი განზე გახტა. ახლა სხვამ დაუპირა დაჭერა და ხელი სტაცა. ციყვმა კბილი მოსდო და ამასაც დაუსხლტა.
– ასე არა, დაჭერა ასე არ უნდა, – სთქვა ამის შემხედვარე მოსეირნე კაცმა და
ციყვს გაშლილი ხელი მშვიდად გაუწოდა. პატარა თავისით შეხტა ხელისგულზე, სითბო იგრძნო, მოკალათდა და იქვე ჩაეძინა.
დღესაც ეს თბილი ხელები უვლიან, თავისთან აცხოვრებენ და კოკო დაარქვეს.

მ წ ე ვ ა რ ი

ტახებზე მონადირე ორი მწევრიდან, ერთი ისე დაშავდა, ისე დაგლიჯა ტახმა, რომ მონადირეებმა, – მაინც მოკვდებაო, – სახლში აღარ დააბრუნეს და იქვე ტყეში დატოვეს.
ერთი კვირის თავზე, სანადიროდ წასულებს, თავიანთი მწევარი უკანა გზაზე მოლასლასე შეხვდათ.
უეჭველია, გაიკვირვებდნენ. დააპურეს, მოათბეს, თან გაიყოლეს. მაგრამ ნადირობისას ვეღარ დააკავეს, გაექცათ და ამჯერად კი ნამდვილად შეაკვდა თავის მოსისხლე მტერს.

კ ნ უ ტ ე ბ ი

– როგორი გადაყოლა იცით ქართველმა დედებმა, ჯარია, დიდი ამბავი, ვის არ მოუხდია, – მიუბრუნდა მძღოლი ჩანთებით დახუნძლულ ქალს.
ქართველმა დედამ ხმა არ ამოიღო, გული უჩქაროდა – მანქანა საჯარისო ნაწილს უახლოვდებოდა, შვილი დაინახა.
აწოწილს, სამხედრო ფორმიდან ხელ-ფეხი ამოჩრილი ჰქონდა, გალუმპული კნუტების გროვას გულში იხუტებდა და შიშველ ხელებზე ჩამონადენ წყალს ცრემლების ღვარი ემატებოდა.
…კნუტები დასახრჩობად ზემდეგის კიკინებიან გოგონას გუბეში ჩაუყრია.
– კი გყოლიათ მისახედი, – ჩაილაპარაკა მძღოლმა და დაბნეულად მიმოიხედა.

ც ხ ო ვ ე ლ ე ბ ი

მშვიდობიან დროს, ამისთანა ფიქრები ცოტა ნაძალადევი, ყურით მოთრეული გგონია.
და, აი, ომსაც მოვესწარით. იმერული ოდის თავზე ძალზე დაბლა ხუთმა ვერტმფრენმა გუგუნით გადაიფრინა. ავტომატის კაკანი გაისმა. ზედ ყურთან, დიდი, შემფრთხალი ფრინველის ფრთის ნიავი ვიგრძენი. ამდენი წელია ჩემს ბაღში ამხელა ჩიტი თვალით არ მინახია. თურმე… და ის ფიქრები, მშვიდობიან დროს ნაძალადევი რომ გგონია, მართებულად დამიბრუნდა.
ჩვენს მიერ, ჩვენივე, ადამიანების ატეხილი ომების დროს, ვინმეს თუ მოუცლია ყოვლად უდანაშაულო ჩვენი თანამაცხოვრებლების მსხვერპლი დაეთვალა: რამდენი ფრინველი, ბელი თუ შველი, რამდენი შინაური თუ გარეული…

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

შემეძლო, გნებავთ ეს ჩემი აღსარება, გნებავთ ნაამბობი, კომპოზიციურად სხვაგვარად დამეწყო და დამელაგებინა. ბოლო თავისკენ მექნა, თავი ბოლოსკენ. თითქოს კეკლუცად გაშიშვლებული წელი კი ლამაზად შემემოსა და ისე დამეკავშირებინა დანარჩენთან, საწყისთან და სასრულთან, მაგრამ თანმიმდევრობა ვამჯობინე. მით უმეტეს, რომ ჩემი ,,სუფთა ჰაერზე” გატარებული ცხოვრების ნაწილის ეს სამი პატარა, მაგრამ ჩემის აზრით ფრიად საგულისხმო ეპიზოდი ქრონოლოგიურ ჭრილში უფრო გასაგები და აშკარად დასანახია მცირე ლირიული და არც თუ ისე ლირიული გადახვევებით.
სხვადასხვა ტიპის გადახვევებზე რა მოგახსენოთ, ერთი კი ვიცი, იდეაა მთავარი. ყოველთვის იდეას უნდა დაეყრდნო კაცი. ის გახლავთ პირველადი, ყველაზე ღირებული. მაგრამ ფრიად პარადოქსული შედეგიც შეიძლება მიიღო თურმე ამ ,,ღირებულიდან”. და თუ ერთი ჭკვიანი კაცის აზრს გავიზიარებთ, რომელმაც ოდესღაც იმ მწერებზე ისაუბრა, განაყოფიერების შემდეგ რომ იხოცებიან, და მერე იქვე რომ დაამატა – ,,სამწუხაროდ ჩვენი სიხარულიც ასეა, უდიდესი ნეტარების მომენტი… და უკვალოდ ქრებაო” – პარადოქსული რეზულტატების შესაძლო არსებობაშიც დავრწმუნდებით. მოკლედ, ქრება თუ რჩება ეს თავად განსაჯეთ. საკუთარი გამოცდილება მოიშველიეთ…
მე კი საერთოდ, მუცელზე ძილს ვარ მიჩვეული. რატომ? საკუთარმა ცხოვრებამ დამიწესა ასე, წლების მანძილზე გამომიმუშავა ეს ჩემთვის სასარგებლო ჩვევა. არც მარჯვენა, არც მარცხენა გვერდზე, არც ზურგზე. მკაცრად მხოლოდ მუცელზე და მორჩა. ხელები ბალიშის ქვეშ, ნიკაპიც იქვე ჩარგული. ყურები ლოკატორებივით მომართულ-დაცქვეტილი. ამ პოზიდან წამოხტომა ელვის სისწრაფით შემიძლია. უბრალოდ წელი, მუხლები და იდაყვები უნდა მოხარო სწრაფად, ძლიერად და რაც მთავარია სინქრონულად. ძილის პროცესიც ფრთხილი მაქვს, ისეთი, როგორც უღრან ტყეში, ღრმადგათხრილ ბუნაგში ჩაწოლილ ნადირს.
მძინავს, ლამაზ-ლამაზ სიზმრებს ვხედავ, თან ყველა საქმის კურსში ვარ რაც ჩემს ირგვლივ ხდება. ერთი საეჭვო გაფაჩუნება, საეჭვო მოძრაობა სადარბაზოში, ეზოში თუ მის გარეთ და მომენტალურად ვკეცავ იმ ჩემს სიზმრებს ჭრელი, აზიური ხალიჩასავით და უზადო ტექნიკის წყალობით ერთ წამში ფეხზეც ვარ და ჩაცმულიც. სრულ მზადყოფნაში, ასე ვთქვათ. დანარჩენი კი უკვე ბედის და ჩემი მოხერხებულობის საქმეა. როგორც წესი მიმართლებს. აორთქლების დიდოსტატი ვარ. მაგრამ ზოგჯერ, რომ იტყვიან, თავს ზევით ძალა არ არის… მაგრამ ეხლა ყველაფერ ამას მნიშვნელობა არა აქვს. ფრიად არაორდინალურ სიტუაციაში ვარ და ამიტომ. გამოსავალს ვეძებ. იმდენად დინჯად და აუჩქარებლად, რამდენადაც ამას დროის სიმცირე და საფრთხის სიდიდე განაპირობებს. დინჯად თქო იმიტომ ვამბობ, რომ უკვე დიდი ხანია რაც საკუთარ ნერვებს თუ ნერვულ აშლილობებს დავემშვიდობე და აქედან გამომდინარე ჩემს გრძნობებსა და ემოციებს სრულად ვაკონტროლებ. პრინციპში, ესეც ტექნიკის და ჩვევის ამბავია, მუცელზე ძილის არ იყოს. აბა ვინმე ბატონ გრიშას კი არ უცხოვრია ჩემი ცხოვრებით. არც ,,კრესტების” თუ ,,ბუტირკის” პატიმრებით ,,გადაგრუზულ” კამერებში უსუნთქავს რიგრიგობით ფოლადივით დამძიმებული და ცნობილი ინგრედიენტებით ,,დო ატკაზა” გაჯერებული ჰაერით, არც გადარეული გერმანული ნაგაზების ეშვები ჩასობია ყინვისაგან გალურჯებულ წვივებში, სადღაც იქ, ზლატოუსტის ჭაობებთან. არც ექვსი საათის განმავლობაში დაუკიდიათ თავქვე როსტოვის кпз-ში ხის სკამის ფეხის აკომპონემენტის ქვეშ. არა, ეს ჩემი ცხოვრებაა, უფრო სწორედ მისი გარკვეული ნაწილი, ყველა თავის ქვეტექსტითა და წყალქვეშა დინებით. არც იგივე ბატონ გრიშას უხოხია თხუნელასავით ყინვისგან დამზრალ ორმოცმეტრიან გვირაბში, სამი დღე-ღამის განმავლობაში არ ურბენია და ულასლასია მშიერ-მწყურვალს ტაიგაში რკინიგზის ძებნაში და მერე ჭრელი ძროხებით სავსე საბარგო ვაგონით არ გადაუსერავს ნახევარი რუსეთი. არც ფული და სამოქალაქო ტანსაცმელი მოუპარავს მეისრის ჯიხურიდან და არც სამხრეთისკენ აუღია გეზი უკვე რბილი ვაგონით, ცხელი საუზმე-სადილის და მომხიბლავ ,,პრავადნიცასთან” უფრო ცხელი, თითქმის მდუღარე ფლირტის თანხლებით… ,,будет милочка шуметь подо мной, будет грудками греметь надо мной…” სწორედ ასე წავიღიღინე პირველად რომ დავინახე. კარგად მახსოვს. თქვენც ასე კარგად აგიხდეთ ყველაფერი…
არც ის დამვიწყებია მაშინ, რომ ამ ,,სასიამოვნო გასეირნებას” არამც და არამც არ უნდა მოვედუნებინე. უშეცდომოდ, საკუთარი თავის ხელახლა, ცოცხლად არდამარხვის ურყევი გარანტიით უნდა მეცხოვრა ის ორიოდე დღე. თუმცა ,,ურყევ გარანტიას” პირობითად ვამბობ. ასეთი ტიპის გარანტიები ბუნებაში არ არსებობს. მით უმეტეს, ჩემთვის. მე ხომ ავაზაკი ვარ, თანაც პირწავარდნილი, როგორც სამოქალაქო საზოგადოებაში იტყვიან, და კიდევ ბანდიტი, ყაჩაღი, ჯიბგირი… ხოლო თუ ვინმეს დაჭირდა, ავტორიტეტიც. ეს ,,ვინმეც” პირობითია. უფრო რომ დავაზუსტო, კრებით და საკმაოდ დიდ მასას მოიცავს. ფაქტიურად ყველა სოციალური ფენის წარმომადგენელს. განსაკუთრებით კი მათ, ვისაც ,,საცეცები” დიდ თუ მცირე ფინანსებში აქვთ ჩაფლობილი და გაყოფა-გამოკლება-მიმატება ძილს უფრთხობს. ისე, სხვათაშორის, ზემოთ ხსენებული ,,მათემატიკურ-ზნეობრივი” პრობლემების ჩვენებურად გადაწყვეტის შემდეგ ყველაფერი ისევ თავის ადგილს უბრუნდება. ისევ ბანდიტი, ყაჩაღი, ჯიბგირი და ბოლოს ავაზაკი. ეს ბოლო სიტყვა კი განსაკუთრებით მომწონს. განუმეორებელი ჟღერადობა აქვს. ფსიქოლოგიურ-ემოციური და თქვენ წარმოიდგინეთ ფერწერული დატვირთვაც. აბა, თუ ხედავთ პატარა ბიჭუნას, აღტაცებულ-მონუსხული რომ დგას ერთ ადგილზე საათობით. მაჯისსიმსხო რკინის გისოსებს მიღმა კი დიდი კატა აუჩქარებლად, უხმო ნაბიჯით ზომავს თავისი სამყოფელის სიგრძე-სიგანეს. სამხრეთული ღამესავით შავი, გვიანი შემოდგომისფრად აელვარებს თვალებს. ძლიერი, ცბიერი, დაუნდობელი მარტოსული. სადღაც შორს მისი სამშობლოა. გაუვალი ჯუნგლები, უძირო ქვაბულები, სისხლიანი ნადიმები… აქ კი შარდის სუნით გაჟღენთილი ფიცარნაგი, გისოსები, სამეურნეო თუ სამეცნიერო სამსახურები, ადმინისტრაცია. მოკლედ ,,ნადზორი” და ,,რეჟიმი”. მწარედ, ყრუდ ამოიღრიალებს შიგადაშიგ ოთხ კედელში ავაზაკივით გამომწყვდეული ავაზა. სადღაც, რომელიღაც ფერმაში თავის სიკვდილით მომკვდარი ძროხის კანჭს დაყნოსავს დროდადრო, მძლავრი თათით გადააბრუნ-გადმოაბრუნებს ,,ბალანდასავით”* გაზეპილ ულუფას, მერე უკმაყოფილოდ ჩაიფრუტუნებს რაღაცას თავის ენაზე და კვლავ სიარულს იწყებს იქეთ-აქეთ…
ის პატარა აღტაცებულ-მონუსხული ბიჭი მე ვარ. ინტერნაციონალურ ეზოში ლაღად გაზრდილი. ისე, დღემდე ვერ გამიგია რატომ ეძახიან ასეთ ეზოებს იტალიურებს. ნიკალაევიჩის საფლავს ვფიცავ, არც ერთ კარუზოს, მასტროიანის ან თუნდაც კორლეონეს აქ არ უცხოვრიათ. აი რობერტიკები, დომენტიკები და საშკები რამდენიც გინდა. ჰოდა ვზივართ ერთხელ მე, ერთ-ერთი რობერტიკა და ერთ-ერთი დომენტიკა ჩვენი სახლის სახურავზე, მოპარულ პაპიროსს ,,კრუგში” ვეწევით, გამუდმებით ვახველებთ და ვბჭობთ, ჩვენს შორის ვინ ვინ უნდა გახდეს. მე მეცნიერი უნდა გამოვიდეო თქვა მაშინ რობერტიკამ და უძირო ლაჟვარდს მიაპყრო მზერა. დომენტიკამ ჩაახველა და მენაგვის ფუნქცია იკისრა, ალალად, უყოყმანოდ, თანაც იქვე ახსნა საკუთარი ლტოლვა ზარის* შემოკვრის მიმართ, რომლის ხმაც თურმე ენითაუწერელ სითბოს უღვრიდა სულსა და გულში. ჯერი ჩემზე მიდგა და ორივე ბიჭი კითხვის ნიშანივით მოიხარა პასუხის მოლოდინში. მე კი ამ დროს უკვე საწვიმარ მილს შემოხვეული ვეშვებოდი დაბლა, მაგრამ ერთი კი ამოვძახე ქვემოდან ავაზა-ავაზაკი მეთქი. ჩემი ეს სიტყვა შეისმინა რატომღაც ოხუნჯმა განგებამ, სახურავზე დარჩენილთა მიმართ კი გარკვეული კორექტივები შეიტანა… გავიდა წლები და დომენტიკა მეცნიერი გახდა, ასტრონომი თუ ფიზიკოსი, ზუსტად არ მახსოვს. აი რობერტიკა კი… რობერტიკა ,,ნააბაროტ”
მაშინ, საწვიმარ მილს შემოხვეულმა რომ ავძახე ბიჭებს, ის სიტყვა ისე ვთქვი, თითქოს უბრალოდ, გაუცნობიერებლად. მაგრამ ხშირ შემთხვევაში უბრალო ბრალიანი ხდება, გაუცნობიერებელი კი ცნობიერი. მოკლედ დამალული გაცხადდება ყოველთვის. მით უმეტეს, თუ ბედ-იღბალიც ხელს შეგიწყობს და რაიმე პაწაწინა, თვალით უხილავ მიზეზსა და გარემოებას მოგართმევს, თანაც ლანგარზე ლამაზად დაწყობილ-შეფუთულს. ჰოდა მეც მივიღე ეს ლანგარი თავის დროზე, კონკრეტულ მომენტში და კონკრეტულ ადგილას. И пошлло поехало. არა, მთლად ასეც არ იყო. გარკვეული წესის და რიგის ქვეშ დავაყენე ყველა ჩემი ინტერესი, строго по графику. წიგნი, ტრენაჟორი, მუზეუმი, ,,საქმე”. ამ ,,რასკლადში” წიგნი დომინირებდა გარკვეულ მიზეზთა გამო და ეს მიზეზები ჩემს პატიოსან და მაღალინტელექტუალურ ოჯახში უნდა მეძებნა, რომელიც სისტემატურად მამარაგებდა იმ დროისათვის იშვიათი გამოცემებითა და ხშირი რჩევა-დარიგებებით. ლამის შექსპირისეული ენით ავმეტყველდი მაშინ, ზოგადსაკაცობრიო კითხვებითა და მათზე გაუცემელი პასუხებით შეპყრობილი. მაგრამ იმ რკინის გისოსებიდან რაღაც მაგიით გამომსხლტარი და ჩემს შიგანში სამუდამოდ ჩაბუდებული ის შავი ავაზაკი ნელ-ნელა აშიშვლებდა უმოწყალოდ ბასრ ბრჭყალებს, გვიანი შემოდგომისფერი თვალებიდან მწველ ცეცხლს აკვესებდა და ხშირი, ყრუ ამოღრიალების თანხლებით დამატარებდა თავის ნებაზე. ერთი სიტყვით, ბუნებამ გაიმარჯვა, მისმაც და ჩემმაც. უკვე ყველა ,,კაზიონი დომში” ,,არას” მიწერდნენ ყოველ ცისმარე დღეს… მერე ერთხელაც კოკა გატყდა იქ, სადაც ტყდება ხოლმე და ჩემს მიერ დაწესებული სქემა: წიგნი, ტრენაჟორი, მუზეუმი, ,,საქმე” სხვა სქემამ შეცვალა: кпз, კარანტინი, კამერა, ეტაპი, ზონა. თუმცა თუ საკითხს ოპტიმისტურად მივუდგებით, ამ ახალ სქემაში ძველის მოაზრებაც თავისუფლად შეიძლება. ხშირ შემთხვევაში წიგნის კითხვას და ვარჯიშს არავინ დაგიშლის, თუ მუზეუმი გინდა, ჩათვალე, რომ ყველაზე საინტერესო ,,ექსპონატებით” ხარ გარშემორტყმული. ,,საქმე” გინდა? კი ბატონო! ,,საქმეები” იქაც კეთდება და იქედანაც. ასე რომ პრობლემა არა მაქვს ერთის გარდა, თუ ამას პრობლემად ჩავთვლით. ,,ბლატნოი” ენას ვერ ვგუობ შინაგანად, ამიტომაც მუდმივ ხმარებაში არა მაქვს, მხოლოდ მკაცრად განსაზღვრულ სიტუაციაში და წრეში ვიყენებ. ადრე, ვინმე არასასურველ პიროვნებას რომ არ გაეგო ლაპარაკის შინაარსი ერთი მასტის კაცებს შორის, იმიტომაც базарили на блатной манер, დღეს კი მესამე კლასელი ბავშვი ისე შეიძლება ალაპარაკდეს, ,,სხოდკაზე”… მოკლედ, ამ ენამ უკვე ფოლკლორში გადაინაცვლა, გარკვეულწილად აზრი დაკარგა, ჩვევა დარჩა მხოლოდ. ხშირად მიკამათია მეგობრულად ამ თემაზე დიდ პანკრატიჩთან, ის გაცხარდებოდა, გაცხარდებოდა, მერე კი ან დუმდებოდა, ან თავისთვის ბუტბუტებდა რაღაცას ნაწყენი ბავშვივით. მე კი ჩემსაზე ვიდექი და ეხლაც აქ ვდგავარ. ასე რომ არ იყოს, ვიტყოდი: ,,ვქიმარობ ჩვეულ პოზაში და თავზე რკინა მადევს თქო”. თუმცა მეც კი ჩამომვარდება ხოლმე ,,ბლატნოი” სიტყვა ისე, როგორც გადაკეტილ ონკანს წყლის წვეთი, ეხლა მაინც ასე ვიტყვი: ,,ვწევარ ჩემთვის და თავზე უზარმაზარი, მონიკელებული ,,ჰეკლერ კოჰის” ლულა მაქვს მობჯენილი.” უკვე ზუსტად ერთი წუთია. შინაგანი საათი არასდროს მატყუებს. ამ სიტუაციამ ორი კითხვა შეიძლება დაბადოს. პირველი: როგორ ჩამოვაყალიბე საკმაოდ ვრცელი შინაგანი მონოლოგი ზუსტად ერთ წუთში? და მეორე: რატომ დუმს ,,ჰეკლერ კოჰი”? პასუხები ძლიერ მარტივია. აი მაგალითად, როცა ვიღაც დეგენერატი რაიმე ამბავს გიყვება, რომელიც სულაც არ გაინტერესებს, დრო ძალზედ ნელა გადის, წამი საუკუნედ გეჩვენება. არასასიამოვნო სიტუაციაში ხარ და იმიტომ. ეხლაც არასასიამოვნო სიტუაციაა და დროც აქედან გამომდინარე ისე ზლაზვნით გადის, რომ გაწელილი შინაგანი მონოლოგი კი არა, შეიძლება ტოლსტოის ,,ომი და მშვიდობა” გავიარო გონებაში… ეხლა რაც შეეხება ,,ჰეკლერ კოჰის” დუმილს: მსროლელი არ არის მისი პატრონი, кишка тонка. არ ვინძრევი, ცალი თვალის კუთხით ვათვალიერებ ,,სტუმარს”, უფრო სწორად, იმ ტერიტორიის ბატონ-პატრონს, სადაც ვიმყოფები. ,,ვიკროიკაზე” ეტყობა რო ,,ლოხია” მხოლოდ ქორწილებში ისვრის, ისიც გარკვეულ კონდიციამდე მისული, მაგრამ чем черт не шутит, სიკვდილი ჩემს გეგმებში არ შედის არანაირად, ტყვიამაც ქურდი და არიფი არ იცის, ამიტომაც უნდა ვიტექნიკურო და ჩემი ,,ჩორნი ხოდიდან” გავიდე, საღი და საღსალამათი.
,,ეგ ინსტრუმენტი ნაღდია?” აუღელვებლად ვეკითხები ,,სტუმარს”.
ვატყობ რომ ჩემი წყნარი ტონი აბნევს, მოუსვენრად ტოკვას იწყებს. კრიტიკული მომენტია.
,,ჩემთან რა პრეტენზია შეიძლება გქონდეს მეგობარო? ცხოვრებისეულ გაუგებრობაში მოხვედრილი ერთი პატარა კაცი ვარ, ამიტომ მოდი, სწორად შეაფასე სიტუაცია და ვინც დასასჯელი გყავს, ის დასაჯე…” იგივე ტონალობაში ვაგრძელებ და მეტი დამაჯერებლობისათვის სახის იდიოტურ გამომეტყველებას ვღებულობ. მცირე ყოყმანის შემდეგ ,,ჰეკლერ კოჰის” ლულა ნინკას შუბლისკენ ინაცვლებს. მეც ეს მინდოდა, სულ რაღაც ერთი წამის მოგება…
ნინკა ჩემს გვერდით წევს, უფრო სწორად, უკვე წამომჯდარა. თხელი პლედით იფარავს სიშიშვლეს და თითქოს ყინვისგან, ისე თრთის და კანკალებს. სახე და მზერა შიშისგან გაქვავებია. უმშვენიერეს სახეს ვხედავ, მხოლოდ და მხოლოდ თვითგადარჩენის ცხოველი შუქ-ჩრდილით მოფენილს, ყოველგვარი ხელოვნურისგან თავისუფალს. შიშშია მხოლოდ ბუნებრივი, ნაღდი, გაუყალბებელი სილამაზე და თუ გნებავთ გრანდიოზულობაც, ისეთი, როგორც რენატო გუტუზოს თითქოს ხელის ერთი მოსმით შესრულებულ ,,ეტნადან გაქცევაზეა” ასახული. ერთ დიდ ტილოზე ობობას ქსელის ძაფებად ჩახლართულ შიშში გამომწყვდეული შიშველი და ნახევრადშიშველი ქალები, ყალყზე შემდგარი პირუტყვი, შეძრწუნებული მამაკაცები, და ეს ყოველივე თითქოს უხილავ, მაგრამ მკაფიოდ ხაზგასმულ, ვულკანურ ფერფლს მიღმა დანახულ უიმედობაში ხორცშესხმული, ამავდროულად აბსტრაქტული, ჩაუწვდომელი… ვგიჟდები ნინკაზე…
ვიცი, არც ამ შემთხვევაშია ,,სტუმარი” მსროლელი. ფუმფულა ,,ბელარუჩკას” შამპანურის ფუჟერივით უჭირავს ხელში იარაღი. ისე ნერვიულობს, თითიც კი არა აქვს სასხლეტზე დადებული. მე კი ამასობაში გამოვაყოფინე ჩემს ,,ტულსკი ტოკარევს” გაქექილი ლულა ბალიშის ქვეშიდან და იქვე მდგარს ზედ ,,მამაკაცურ ღირსებაზე” მივაბჯინე. ელდა ეცა. იმ ზემოთ ხსენებული წამის მოგებაც ამ ოპერაციის ჩასატარებლად მინდოდა. ,,პარადი” უკვე მე მიმყავს…
,,ეხლა ეგ სათამაშო აუჩქარებლად დადე იატაკზე და პირით კედლისკენ შებრუნდი, თორე ან მომენტალურად ,,ქსივას” წაიღებ საიქიოში ან დღისით-მზისით, პროჟექტორით დაუწყებ ძებნას მაგ შენ ინსტრუმენტს და ვერ იპოვი…”.
კვლავ წყნარად ვეუბნები. ხუთიანზე ასრულებს ჩემს რჩევას. ნინკასკენ მივიხედე. მართალია დაძაბულობის მცირე დოზა მოეხსნა, სამაგიეროდ არ ვიცი დონმა თუ ვოლგამ გადმოხეთქა მისი უძირო თვალებიდან. ჩანჩქერებივით მოსდის ცრემლები. თეთრეულს ასველებს. ეხლა კარგია ტირილი ნინკასთვის, разрядка, ასე ვთქვათ.
,,კარგი, დაწყნარდი, თორე მეზობლებს ჩაუვათ შენი ცრემლი ქვედა სართულზე”, ვეუბნები, იქვე სკამზე მიგდებულ ცხვირსახოცს ვაწვდი და ელვის სისწრაფით ვიცმევ.
,,ჰო, ნინკა, შენკენ რო გადმოვამისამართე ერთი წამით იარაღი, საქმეს ჭირდებოდა, ხო ხვდები?”, თავს მიქნევს და უკვე ხმამაღლა ქვითინებს. ის კი სახით კედლისკენ დგას ისე, როგორც დავარიგე და არ ინძრევა, მხოლოდ ოდნავ ცახცახებს. მივუახლოვდი და ვეუბნები: ,,წამო სადმე დავჯდეთ, ეს ამბავი გავიაროთ, ჩვენ-ჩვენი გრძნობები დავალაგოთ”. საძინებლიდან სამზარეულოსკენ გამიძღვა მორჩილად. მთელს ბინაში რბილი იატაკია დაგებული, წუხელ ვერ შევამჩნიე, არც მეცალა ამისთვის, იმიტომაც ვერ გავიგე როგორ წამომეპარა. სასაცილოა ,,რბილი იატაკი”… სხვა მასტის კაცი რო ყოფილიყო?… უკვე მორგში ვიქნებოდი век воли не видать… პიროვნების დადგენაო, გაკვეთაო, ბალისტიკური ექსპერტიზაო, შეიძლება პრაქტიკანტებიც… მერე ,,საერთოდან” მოჭრილი ფულით დასაფლავება, ყვავილები, დეპეშები, ,,ასაბნიაკური” ქელეხი, ჩემი მკვლელის დასჯასთან დაკავშირებული ,,ბაზარი”… არა, მადლობა ღმერთს ეს სცენარი თავიდან რო ამაცილა… ,,პატივცემულო, თქვენი სახელი? ” ვეკითხები ჩემს წინ მიმავალს. ,,გელა”, ჩუმად მპასუხობს. უკვე ლამის მიყვარს გელა, იმიტომ რომ სროლა არ შეუძლია და საერთოდ დამყოლი და თვინიერი ტიპია, ,,საჩუქარია” ერთი სიტყვით.
პატარა მაგიდას მივუსხედით. ვდუმვართ. ბუნებრივია გელა ნერვიულობს. უკვე მოკიდებულ სიგარეტს კვლავ და კვლავ უკიდებს, მოკლედ ძალზე არაადექვატურ მოძრაობებს აკეთებს, მერე დგება, ბარიდან ვისკი გამოაქვს. დოპინგი ჭირდება. მეც არ მაწყენს, მაგარი ნაბახუსევი ვარ. ჩამოყარა ჭიქებში. უხმოდ დავლიეთ. სხეულში ჩაღვრილმა სითბომ და პირველმა გაჟრჟოლებამ რომ გადამიარა, თვალი თვალში გავუყარე და ვეუბნები:
,,მე და ნინკას ბავშვობიდან გვიყვარს ერთმანეთი… ფაქტიურად უხსოვარი დროიდან… მერე მე ხანგრძლივ მივლინებაში გამიშვეს…”.
მაშინ, წლების წინ, ზემოთხსენებული გაყინული გვირაბიდან ,,ვახტა რო მოვხიე” და ნარ-ეკლით მოფენილი გზებითა და ბილიკებით თბილისისკენ დავიძარი, საბჭოთა კავშირი ინგრეოდა უკვე. ნანგრევებში არ მოვყოლილვარ განგების წყალობით და დანიშნულების ადგილს ,,პრავადნიცას” შეყვარებული მზერის თანხლებით საღსალამათმა, მაგრამ ძლიერ გატანჯულ-ნაწვალებმა მივაღწიე. იქიდან წამოყოლილი დაძაბულობაც მომეხსნა გარკვეულწილად, იმიტომ რომ ჩემთვის არავის ეცალა იმ გლობალური ცვლილებების ფონზე. თავის ურთიერთობებს არკვევდნენ იქ, ,,ზედა ეშელონებში”, მე კი უკვე თბილისში უნდა დამელაგებინა ჩემი საქმეები. მაგრამ იმხანად ჩემს გეგმებს ხორცშესხმა არ ეწერათ. საშინელი ,,ბესპრედელი” დამხვდა ქალაქში. გაცლა ვამჯობინე. ავიკარი გუდა-ნაბადი და მთაში წავედი ძველ ,,კორეშებთან”. პირდაპირ ცხვარში, от греха подальше. ბუნებას შევესისხლხორცე, ასე ვთქვათ. დიდხანს მომიწია იქ ყოფნა. არავის ეგონოს, რომ იქ სიმშვიდე და სრული ჰარმონია სუფევდეს, ისეთი, ძველ, დროისაგან გახუნებულ გობელენებში როა ჩაქსოვილი, სადაც ფეხშიშველი, უზარმაზარი მუხის ქვეშ წამოწოლილი მწყემსი ბიჭუნა სალამურის ჰანგებით ნუსხავს და მართავს მწვანე ბექობზე შეფენილ საქონელს. არა, მთაში უმკაცრესი კანონები და ურთიერთობებია. განუწყვეტელი ბრძოლა და ჭიდილი. და მაინც ქალაქურ, ,,კალაშნიკოვურ ბესპრედელთან” შედარებით სრული სამოთხეა. სამოთხეა ტვირთისაგან ზურგჩაზნექილი ცხენებით სასიკვდილო უღელტეხილების გადალახვა, აქაფებულ, გაცოფებულ მდინარეებზე გადასვლა, წყალწაღებული ცხვარ-ბატკნის გულისწამღები ხავილი, ფარის ქოფაკების მიერ ერთი-მეორის უმოწყალოდ გლეჯა, ხოლო შედარებით სიმშვიდის პერიოდში გაუვალი ნისლით გარშემორტყმული კოცონის გარშემო გაუთავებელი ღრეობები, ჟიპიტაურის სმა და მერე ერთმანეთთან ურთიერთობების გარკვევა კომბლებითა და ხანჯლის ყუებით. და მერე ისევ იგივე…
თითქოს ერთ წრეზე ტრიალებს ყოველივე, ზუსტად ისე, როგორც ჩვენი ცოდვილი დედამიწა. რას იზამ, ასეა… მერე ბარიდან ინფორმაცია მივიღე, ყველაფერი თითქმის დალაგდა და ხვალ-ზეგ ისევ ჩვენი ,,პალაჟენია” დადგებაო. მეც ავიღე და მაგრად ჩამოვართვი ხელი ყველას, მურას თავზე მოვუალერსე და ჩამოვქალაქდი.
გაზაფხულის საუცხოო დღეა. თბილა და მზე ეალერსება ყოველივეს. ქუჩაზე მოვსეირნობ, ისე, უმიზნოდ. წუხანდელი ნაწვიმარია. ასფალტზე დამდგარ ტლაპოებს ხეთა მტვრის სალათისფერი ლიბრი გადაჰკვრიათ და განუმეორებელ სურნელს აფრქვევენ. ნინკა შემხვდა. შემთხვევით. ზუსტად ისე, ათიანზე ტუზს რო იყიდი… არა, მაინც რა არის ეს გაზაფხული, что за дева или диво, თავის ხიბლს არ გაკმარებს и вдобавок ნინკას შეგახვედრებს. მოდის ნინკა და შორიდან მიღიმის. სახით, სხეულით, მთელი არსებით. შოკში ვარ. უდაბნოს მირაჟი მგონია ნინკა. მეშინია ჰაერში არ აითქვიფოს და გაქრეს. რაც გავიცანი, მას მერე ერთი წუთიც კი არ მიცხოვრია მის გარეშე. მუდამ ჩემთან იყო, ჩემს წარმოსახვაში. როცა უკანასკნელად ვნახე, ვერის ბაღში იჯდა ხის სკამზე. ,,ნინკა მიყვარხარ თქო” მაშინ ვუთხარი, მერე მაგრად ვაკოცე ლოყაზე და წავედი, გავექეცი… უკან რომ მოვიხედე რატომღაც, თვალდახუჭული იჯდა, სახე უბრწყინავდა… მას მერე აღარ მინახავს. ან უბრალოდ აღარ მანახეს. вот тебе и жизнь поганка.
გულში ჩავიკარი ნინკა-მირაჟი. ერთმანეთისთვის არაფერი გვითქვამს იმ წუთს. თვალებით წავისაუბრეთ მხოლოდ. ცოტა ხნის შემდეგ კი ,,მეტროპოლში” საგანგებოდ გაწყობილ-გაფორმებულ მაგიდასთან ვისხედით. ასე მეგონა, მთელი სამყარო ჩემი იყო, и пела скрипка ласково и так нежно…
გარეგნობით ნინკა მხოლოდ ,,კუკალკა” არ არის, ,,ტიპშაა” განუმეორებელი შარმით. საკუთარ ბუნებაში ჩაბუდებულ ნაპერწკლებს სულ ტკაცა-ტკუცით აფრქვევს. ვზივარ და ვტკბები ამ ყველაფრით, თან ბებერ კონიაკს ვწრუპავ. ის კი ყოველი ჭიქის შემდეგ სულ უფრო და უფრო ლამაზდება, აუტანლად სასურველი ხდება ისედაც უსაზღვროდ დახვეწილი. პორტრეტისტი ნამდვილად არ ვარ, მისი ხიბლი ზედმიწევნით რომ აღვწერო, თუმცა სხვანაირად შემიძლია ვთქვა, ჩემებურად…
პირველ ჩრდილოურ ,,ადსიდკაზე” ვარ. бур-ში ვზივართ მე, გურგენა და რამდენიმე ,,პალაჟენეცი”. ვჩეფირობთ, თან ვბაზრობთ იქეთურს და აქეთურს. გურგენა მეუბნება მცირე პაუზის შემდეგ, თითქოს ისე, სხვათაშორის: ,,მისმინე ჯიმა, ჩვენი ძმა კი ხარ ფაქტიურად, მარა შენი კუთვნილი სახელი უნდა დეგერქვას ოფიციალურად, მოდი დევიწყოთ მაი ბაზარი, ქვეყანა ქურდები აგვყვება ამ კეთილ საქმეში, ჰოდა ჩავაყენოთ კურსში, ვინც ჩასაყენებელია ყველა, ვისაც უჭირს ახლა და ვინც სვაბოდაზეა. კაი ვესავოი მასა შევკრათ კაროჩე, შენთან კითხვა ან პრეტენზია ვინ ოხერს ექნება ჯიმა, ჩეხური ხრუსტალივით სუფთა ბიჭი ხარ, ჰოდა მოვაგვაროთ აი საქმე რაც შეილება მალე…”. არაფერი ვუპასუხე მაშინ გურგენას, ერთი კი გავიფიქრე ,,мне брат такое по плечу но, я молчу”, და გავედი бур-იდან. იმან კი მომაძახა, ,,დუმილი თანხმობის ნიშანია ჯიმა”, ჩემს აზრებს კითხულობდა ის ბებერი მგელი… ჰო, ზუსტად ეგ დღე იყო. ბარაკის სახურავზე ავძვერი, თან ერთი შუშა სპირტი წავიყოლე, რომ არ გავყინულიყავი და იქ ნინკა ვნახე. ჰო, ნატურში ის იყო… მოკუპრულ ცაზე, ჰორიზონტიდან ჰორიზონტამდე ცისარტყელას ფერებად გადადღაბნილ-დაგრაგნილი პოლარული ციალი, ,,ზაპრეტკის” იქით, ყინულით მოსარკულ-მოჭირხლულ ფიჭვნარში, მის თითოეულ წიწვში ირეკლებოდა, ბრჭყვიალებდა, ციმციმებდა, თამაშობდა, ცა და მიწა წარმოუდგენელ ფერადოვნებას აფრქვევდნენ, ყველანაირი ორიენტაცია დავკარგე მაშინ, ისიც ვიფიქრე, ხო არ ვგიჟდები თქო… ეხლაც ზუსტად ის გრძნობა მეუფლება ნინკას რომ ვუყურებ, ეხლაც იმას ვფიქრობ, ხო არ ვგიჟდები თქო. ამასობაში კი სანამ ჩემი თავი გადარეული თუ ჰალუცინაციების ტყვეობაში მყოფი მეგონა, გურგენას ჩვენი ,,სპეცფოსტა” დაძრული ქონდა უკვე. ყველა ,,კაზიონკიდან” დაბრო და ტკბილი მოკითხვები წამოვიდა, ბოლოს კი ,,მატროსსკაია ტიშინამ” ამოიღო ხმა და ნესტორას სახელით შეგვატყობინა ,,у матросов нет вопросов”-ო.
а у меня много вопросов к нинке. ყველაფერი მაინტერესებს მის შესახებ. ვსხედვართ, ერთმანეთს თვალებში შევციცინებთ, ფეხებიც გადახლართული გვაქვს უკვე მაგიდის ქვეშ. ერთხელ ქმარიც ახსენა, ისე, გაკვრით, ყოველგვარი თბილი ინტონაციის გარეშე. იმაზეც მიმანიშნა мимоходом, თურქეთშია რაღაც საქმეებზე წასულიო. ჰოდა მეც ეხლა სიყვარულს, კონიაკს და ფანტაზიას დავაბრალებ ყოველივეს. თუმცა რასაც არ უნდა დააბრალო შენი ქმედება, თავი და მიზეზი მაინც შენში დევს. ასეა მოწყობილი. так что ასე აღვმოვჩნდი ნინკას ლოგინში. მოკლედ ნინკა ,,ვისუხარე”, მაგრამ იმასაც ვიტყვი, რომ ეს ყველაფერი მაინც ბუნებრივად, თავისთავად მოხდა. ეტყობა ბავშვობის სიყვარულმა იზეიმა მაინც.
,,არადა რამდენი დავახარჯე…”, თურმე ლაპარაკს განაგრძობს ჩაგრადუსებული გელა და კვლავ ვისკით ავსებს ჭიქებს. გულიდან ამოხეთქილმა დანანებამ ათქმევინა ეს არასაკადრისი სიტყვები. ეტყობა თავის ბიზნესის დღგ-ში ყავს ნინკა გათვალისწინებული. აი აქ ცოტა არ იყოს ვბრაზდები…
,,შენი ხარჯები დაივიწყე ბრატ, აქ მე სიყვარული ვახსენე, ეს ორი ცნება კი ერთმანეთთან არ ძმაკაცობენ. და საერთოდ, მოდი ერთი, ცოცხალ ადამიანსაც მოუსმინოთ, მისი აზრიც გავიგოთ, მერე დარწმუნებული ვარ უფრო ეკონომიურად იცხოვრებ. ვაა, მივლინებაში ვერ წასულხარ კაცი, სიყვარული რო არ მოგპარონ…” ფეხზე ვდგები, თან გელას ვაკვირდები. ტიპიური, ,,ზალატნიკში” გახვეული არამზადაა. ელ კოიოტი. სხვა ,,იარლიკს” არც დავადებ და არც მაინტერესებს. უტყვად მიქნევს თავს ნინკა. მყისიერად გადაწყდა ყველაფერი.
,,ნინკა, შენი ნივთები ჩაალაგე”, ვეუბნები.
,,აქ ჩემი არაფერია ორალური კონტრაცეპტივის გარდა”, აკანკალებული ხმით მპასუხობს
სადარბაზოს კართან გელამ შემაჩერა გაუბედავად და ხელში დიდი, მონიკელებული ,,ჰეკლერ კოჰი” მომაჩეჩა: ,,შენი იყოს, ჩემთვის უსარგებლო ნივთი ყოფილაო”.
ასე, ,,ღმერთის კრიშით” ,,ვისუხარე” ნინკა. სიგიჟემდე მიყვარს, თან ისეთი გრძნობა მეუფლება, თითქოს კოკისპირულ წვიმაში მოხვედრილ კნუტს გადავეყარე. გალუმპულს, სიცივისგან აკანკალებულს და ეხლა გასაშრობად და გასათბობად მიმყავს. ნინკა უკვე ჩემთან არის, ეს ფაქტია და როგორც ჩვენში იტყვიან ,,ფაქტი ტირის”, მოვიხედე და მართლა ტირის…
ერთ პატარა ბინაში ვცხოვრობთ, სადღაც ,,მოტეხილში”. მე ჩემს ,,საქმეებზე” დავდივარ, ორ კაპიკს ვშოულობ. ის ორი კაპიკიც წესისამებრ რამდენიმე ნაწილად ,,ტყდება” და თავის მიმართულებები ეძლევა, მე და ნინკას კი ძეხვი, შავი პური და მხურვალე სიყვარული. მაგრამ გუმანით ვგრძნობ, რომ ნინკა ასეთი ცხოვრებისთვის არ არის გაჩენილი. ჰოდა მეც ვცდილობ რაღაც შევცვალო, სხვა სახე მივცე მის ყოფას, მისთვის ბევრად სრულყოფილი. ამას დრო უნდა, ის კი ელვის სისწრაფით მიფრინავს. თანაც ლამაზ ქალთან რომ ცხოვრობ სიყვარულსა და განცხრომაში, საათი წამში გადის, თვე საათში, ზემოთხსენებული არასასიამოვნო სიტუაციისგან განსხვავებით. ასე რომ, ჩემი და ნინკას თანაცხოვრების ერთმა თვემ საათში გაიელვა, ზუსტად თაფლობის ერთ საათში…

ქუთაისიდან ჩამოვედი, после трехдневной отлучки. ბინის კარს ვაღებ დაღლილი, ნაბახუსევი ორი ,,სუტკა” ენა არ გამიჩერებია, ბოლოს ყველას და ყველაფერს თავის სახელი დავარქვი, იმ ყველამაც თავისი მიიღო თუ დათმო…
ჰოდა შემოვედი საკუთარ სახლში დილაადრიან და ეგრევე საძინებელს მივაშურე.
,,время прокукует и в последний раз
нинку поцелую пулей между глаз…”
ეს მოტივი გარიჟრაჟიდან ამეკვიატა. ალბათ რესტორნიდან წამომყვა. თუმცა არც ჩემ ავაზაკურ ინტუიციას გამოვრიცხავ. ეხლა კი ვდგავარ საკუთარ საწოლთან და ნინკას შუბლზე ჩემი ,,ტულსკი ტოკარევი” მაქვს მიბჯენილი. ის კი ისევ ისეთი, განსაკუთრებულად ლამაზია, ადრე რომ ვახსენე, არა, კიდევ უფრო ლამაზი, იმიტომ რომ იცის, მსროლელი ვარ. ისევ ისე წამომჯდარა საწოლზე, სიშიშვლეს საბნით იფარავს, ნიკაპამდე აქვს აქაჩული და თრთის. გვერდით ვიღაც ტიპი უწევს, სახის იდიოტური გამომეტყველებით, წამწამებს ხშირ/ხშირად აფახუნებს და არ იცის იყვიროს, იტიროს, რაღაც ზებუნებრივი ძალების საშუალებით აქედან აორთქლდეს თუ საერთოდ რა ქნას. вот тебе и судьба, а против нее канать не дозволено бог не простит. ესეც რომ არ იყოს, არავის მოვთხოვ პასუხს იმაზე რაც თავად გამიკეთებია, მიუხედავად იმისა, რომ ქოთანს საიდანაც მინდა იქედან მივაბამ ყურს…
სიცილი ამიტყდა. ალბათ სიმწრის. ნინკამ კი უკვე გამზადებულ ცრემლს მისცა გზა. ,,ტოკარევი” ქამარში გავირჭე და სამზარეულოში გავედი. მაცივრიდან ჩაყინული ხაში გამოვიღე და ცეცხლზე შემოვდგი. მერე ჭაჭის არყით სავსე ბოთლი შევანჯღრიე, დავაკვირდი, ისეთი ,,ჯაჭვი” გაიკეთა, როგორც იტყვიან, ნავს დააბამდა.
,,აქეთ მოჩოჩდით ორივე”, გავძახე საძინებლისკენ. წუთში მოჩოჩდნენ.
,,რა გქვია პატივცემულო? ” ვეკითხები.
,,გელა”, ძლივს ამოღერღა.
ისევ ეს საკრალური ,,გელა”, ყრმობიდან და დღემდე! ეტყობა ჩემი ბედ-იღბლის ,,კლიჩკაა”.
,,ფომკას დაგიძახებ ჯიგარო. ჩემი მიზეზი მაქ საამისოდ, ეხლა წინ დამიჯექი, ხაში ვჭამოთ. შენ კი თავზე წეიკარი და ნიორი დანაყე. ,,წეიკარი” ქუთაისიდან წამომყვა ასდოლარიანებით გატენილ სპორტულ ჩანთასთან ერთად.
ნინკამ თავზე რაღაც თხელი თავსაბურავი წაიკრა და ნივრის ნაყვას შეუდგა. ღაპაღუპით ჩამოსდიოდა ცრემლი.
,,ეს ას-ასი ჩოუფინოთ სანამ ხაში მოგვისწრებს”, ვეუბნები ფომკას.
ერთმა ჭიქა ბომბივით არაყმა ეგრევე გაჭრა ,,კაზანოვაზე”. ალაპარაკდა, გაბლატავდა. ერთი სიტყვით ,,ტანკშია” უკვე. ფაქტია, არ მიცნობს.
,,ცოლი თუ გყავს პატივცემულო?”, ბრძნულ აზრებს ვაწყვეტინებ მოულოდნელად.
,,არა, უცოლო ვარ ”, მპასუხობს და მაგრად ჩახარშულ ფაშვს ლოღნის.
,,ჰოდა გილოცავ გაბედნიერებას”, ღიმილით ვეუბნები.
ნინკა მოცელილივით ეშვება სკამზე, იმას ეტყობა ფაშვი გაეჩხირა ყელში, ხველა უტყდება. მე კი მობილურს ვიღებ ჯიბიდან.
,,მოგესალმები მამა ტრიფონ, დიახ მე გახლავარ, არა, მივლინებიდან ამ დილას დავბრუნდი… თქვენ?… მიხარია. ერთი თხოვნა მაქვს, ჩემს მეგობრებს უნდათ ჯვრისწერა დღეს… ნაშუადღევს? ერთ წუთს არ დააგვიანებენ, გმადლობ, ღმერთი გვფარავდეს”.
ახალშექმნილი ოჯახი პირდაბჩენილი შემომცქერის, მე კი ხრტილებს ვტკვირავ და თითქოს ისე, უმისამართოდ ვამბობ:
,,სამ საათზე ანჩისხატთან დაერჭეთ, საქორწილო ბეჭდებს და მეჯვარეებს თავს მოაბამთ მანამდე, მერე სადმე, კარგ რესტორანში აღნიშნეთ ეს უაღრესად იღბლიანი დღე”, გაბადრული სახით შემომციცინებს ფომკა ბაჯაღლო ოქროს მსხვილი ჯაჭვით და ისეთივე სამაჯურით დაბმული…
,,მორჩა, კოოპერატივი დაკეტილია, წადით ახლა და დამტიეთ მარტო”, ფარცხანაყანების ,,გოვორიდან” ვერა და ვერ გამოვდივარ.
ჰოდა ადგნენ და დამტიეს მარტო. წასვლის წინ კი ფომკამ ნინკას გადაულაპარაკა, შენი ნივთები ჩაალაგეო, ნინკამ უკვე ტრადიციულად უპასუხა, აქ ჩემი არაფერია ორალური კონტრაცეპტივის გარდაო. ჯიგარია, სულ პირველ ჩვენებას აწვება.
სადარბაზოს კართან შევაყოვნე წამით ორივე. ნინკას ის მძიმე სპორტული ჩანთა მივეცი, დასავლური მწვანილია, გიყვარს და შენი იყოს თქო ვუთხარი. ,,სიძეს” კი დიდი, მონიკელებული ,,ჰეკლერ კოჰი” ჩავუდე ხელში.
,,ეს საქორწილო საჩუქარია, რა იცი, სად და როდის გამოგადგება”, ვუთხარი და ნინკას ჩავხედე თვალებში. ცალ თვალში ,,ისი პარის” მაღაზიები, ,,დიორი”, ,,შანელი”, ბრილიანტები, მეორეში კი სევდა, ნაღველი და ცრემლის პატარა კურცხალი უბრწყინავდა… ერთგვარი ორგვაროვნებაა არა?
მე კი მარტო დავრჩი. თუმცა რატომ მარტო? ის ხომ მყავს? მართალია არ ვიცი სად არის, მაგრამ არა უშავს, ვიპოვი, დავიჭერ… ბოლოს და ბოლოს ,,კილკას” იჭერენ წყნარ ოკეანეში და ერთი პატიოსანი ,,პრავადნიცა” რა გახდა…

მოსამართლე – ,,თავისუფლების აღკვეთის ადგილიდან რატომ გაიქეცით?”
განსასჯელი – “დაქორწინება მინდოდა…”
მოსამართლე – ,,ჰოო… საკმაოდ უცნაური წარმოდგენა გქონიათ თავისუფლებაზე”.

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

იანვარი

მე ვწერ!
ე. ი. ბედს ვწერ. თუ ჩემს ბედს არა, ჩემს მიერ გამოყენებული სიტყვების, სასვენი ნიშნებისა და ახლადგამომცხვარი პერსონაჟების ბედს ხომ ვწერ? თუ არა, მაშ, საიდან ჩნდებიან ისინი?
წეროს მოტანილი სასვენი ნიშნები ჯერ არსად მინახავს. არც ბორშჩისთვის დაჭრილ კომბოსტოში მიპოვია, წერტილი რაა, თუნდაც ერთი კითხვის ნიშანი მაინც. ქარის მოყვანილ პერსონაჟებსაც, ბუნებრივია, ქარი აქამდე წაიყვანდა.
არა, არა!.. ნამდვილად მე ვწერ!
ე. ი. ვინ ვარ?
ჩემს ქვეყანაში ხუთ მილიონამდე მოქალაქეს მხოლოდ ერთი ასტროლოგი ჰყავს – ცაგარელი, რომელიც ზის და ყოველდღიურად თითქმის ხუთი მილიონი ადამიანის ბედს წერს.
კაცი, რომელიც დაგვცინის.
წარმოიდგინეთ, თითქმის ხუთი მილიონი ადამიანი ერთი ბედისმწერლის ჭკუაზე დადის. ზოგიერთს საპირფარეშოში შესვლა-გამოსვლაც წინასწარ აქვს დაგეგმილი და კუჭში ამა თუ იმ ზოდიაქოს ნიშნის შესაბამისად გადის. ზოგიერთი მოძღვარს ეკითხება, თუკი მამლის წელიწადია, საახალწლო სუფრაზე მიიტანოს თუ არა ქათმის კერძები, ხოლო ცეცხლოვანი ღორის წლის დადგომისას ინტერესდება, შობადღეს ღორის დაკვლა შეიძლება თუ არა. ლამის იქამდე მივიდეს საქმე, ჭეშმარიტი ღმერთი უარჰყონ და მესიად ცაგარელი აღიარონ. მე კი, სიმართლე გითხრათ, ის უფრო მაინტერესებს, ეს კაცი ამდენს როგორ წერს.
ამ დროის განმავლობაში მეტწილად ოჯახური საქმეებით ვიქნები დაკავებული. შემიძლია, გავაკეთო რემონტი, გავცვალო ბინა, ანდა წამოვიწყო მშენებლობა. არანაკლებ წარმატებული იქნება ჩემი პროფესიული საქმიანობა; მთავარია, წინასწარ შევიმუშავო სამოქმედო გეგმა და ყველაფერი სწორედ ამ გეგმის მიხედვით შევასრულო.
და აი, მეც ვწერ!
ე. ი. მეც თავისებურად ასტროლოგი ვარ – ყოველდღიურად, წინასწარ შემუშავებული გეგმის მიხედვით, ჩემს მიერ გამოყენებული სიტყვების, სასვენი ნიშნებისა და ახლადგამომცხვარი პერსონაჟების ჰოროსკოპს ვადგენ. თუმცა, ამ უკანასკნელებს ფაქიზად ვეპყრობი, საპირფარეშოში თავისუფლად მიმოსვლის საშუალებასაც ვაძლევ და როდესაც აღსარებაზე მოდიან, არც ვუსმენ, პირდაპირ ვეუბნები: “უფალმა შეგინდოთ!” ზოგჯერ მშურს მათი, განსაკუთრებით იმ დროის განმავლობაში, როცა ოჯახური საქმეებით ვარ დაკავებული. ამ გაჭიანურებულმა რემონტმა ხომ ყველაფერი შეიწირა! ერთ-ერთ მეორეხარისხოვან გმირს რომ არ შეეხსენებინა, საკუთარი დაბადების დღეც დამავიწყდებოდა. თუმცა, მე ხომ ვიცი, რომ რემონტი წლევანდელი საბაბია. სინამდვილეში დაბადების დღეს არასოდეს აღვნიშნავ, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა მეგობრები მაძალებენ. ვერ გამიგია, ამ უბადრუკ ცხოვრებაში ფეხის შემობიჯება რატომ უნდა აღინიშნოს ცეკვა-სიმღერით, სანთლებიანი ტორტით და წინაპართა სისხლით დაწინწკლული კალმახების სადღეგრძელოებით?! აი, ცაგარელის დონის ასტროლოგი რომ ვიყო და წინასწარ მქონდეს განჭვრეტილი, რომელ დღეს გარდავიცვლები, საფუძვლიან თადარიგს დავიჭერდი, წელიწადში ერთხელ მეგობრებს სპეციალურად მოვიწვევდი და სათითაოდ ვთხოვდი შენდობას.

თებერვალი

ის მუშაობს.
ეს-ესაა სამუშაო დღის გრაფიკი შეადგინა და კომპიუტერთან მიდგმულ კაქტუსს გადახედა.
სულ ასეა – ყველა გეგმას და მონახაზს თავდაპირველად კაქტუსთან ათანხმებს, შემდეგ – უფროსთან, ბოლოს – საკუთარ თავთან.
კაქტუსი ადებს პირველ უხილავ რეზოლუციას მის ყველა წერილს, მოხსენებით ბარათს და ანგარიშს.
კაქტუსი იწონებს, ან იწუნებს მის იდეებს, აზრებს, შეხედულებებს.
კაქტუსი ისმენს მის სინანულებს, ცისკრისა და მიმწუხრის ლოცვებს.
კაქტუსი აცნობს ჰოროსკოპებს პორტალიდან Posta.ge.
კაქტუსი ანცობს…
სარისკო წამოწყებები შეიძლება უბედური შემთხვევით დასრულდეს. ამდენად, მიზანშეწონილი იქნება, თუ ყველაზე რთულ სამუშაოს სხვა დროისთვის გადადებს. აგრეთვე, სასურველია, მინიმუმამდე დაიყვანოს გარშემომყოფებთან შეხვედრების ინტენსივობა. უმჯობესია, დაისვენოს და ბინის კეთილმოწყობას მიჰყოს ხელი…
კაქტუსი ხედავს, რომ გარშემომყოფები, ამ სიტყვის ზუსტი და საბუნებისმეტყველო გაგებით, იქ არ არსებობენ, თუმცა, იქვე ყოველთვის არის ვიღაც, რომელსაც კაქტუსი გუმანით ხედავს.
კაქტუსი ხედავს, რომ რთული სამუშაო არ არსებობს, როგორც ასეთი, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა საქმე გადადებულია და ეშმაკისაა.
კაქტუსი ხედავს, რომ ინტერნეტში კატასტროფების თაობაზე გამოქვეყნებული ყველა სტატისტიკური მონაცემი პირობითია და არ ასახავს დედამიწაზე მომხდარი უბედური შემთხვევების რეალურ სურათს.
კაქტუსი ხედავს, რომ სასურველია, მან ყველაფერი დაიკიდოს – სამსახურიც, უფროსიც, ბინის კეთილმოწყობაც და საკუთარი თავიც, მაგრამ ამას მხოლოდ კაქტუსი ხედავს.
მან არ იცის, რომ კაქტუსი ხედავს.
(ამას რა უჭირს!)
მან არ იცის, რომ გმირია.
რა თქმა უნდა, არც ისეთი კაქტუსი არსებობს, რომელიც ყველაფერს ხედავს, ისმენს, აფასებს, ანცობს და კიდევ, რა სისულელეა, მოხსენებით ბარათებს ეკლიან რეზოლუციებს ადებს.
უბრალოდ, ყველაფერი მარტივადაა – მე ვწერ!
მან არ იცის, რომ მე ვწერ, მიუხედავად იმისა, რომ მხოლოდ მას შემდეგ არსებობს, რაც მე ვწერ.
(მანამდე სად იყო?)
მას არც ევალება იცოდეს, რომ მე ვწერ. მისი მოვალეობაა, არსებობდეს იქ, კაქტუსის გვერდით. იქ ყველაფერი ჩემს ხელშია, როგორც ჯადოსნური კვერცხი, სადაც მისი სულია მოთავსებული და ჩემზეა დამოკიდებული, მოხდება თუ არა უბედური შემთხვევა, თუკი ესა თუ ის გმირი სარისკო საქმეს წამოიწყებს.
(გმირის სული უკვდავია?)
მე მასზე ვწერ.

მარტი

ჩვენ – ბედის მწერლები სიზუსტეზე ნაკლებად ვფიქრობთ, რაკი თვითონ ბედია ზუსტი, მაგრამ ბევრს ვფიქრობთ იმ ფორმულებზე, აბსოლუტური სიზუსტის ამბიციით რომ გვაბრუებენ. მაინც რომელი უფრო ზუსტია – მე ვიცი, რომ არაფერი ვიცი, თუ შესაკრებთა გადანაცვლებით ჯამი არ იცვლება? ჩვენ უპირატესობას პირველს ვანიჭებთ, რომელიც მეორის პათოსს ახშობს, მაგრამ შესაკრებთა გადანაცვლებით ჯამი მართლაც არ იცვლება.
პირადად მე რამდენჯერმე გადავამოწმე!..
ამის მიუხედავად:
მე ვიცი, რომ ჩემი და არ არსებობს, მაგრამ არ ვიცი, სად არის ჩემი არარსებული და.
იქნებ ეს იმის ბრალია, რომ ჩვენ – ბედის მწერლები გულისხმით ვეძებთ და არა მზერით. იქნებ სწორედ ეს არის ჩვენი საქმის თავისებური ასტროლოგია, სადაც არ ვიცით, როდის არ ვცდებით. ცაგარელი კი გვეუბნება, რომ თუ გვსურს, ყველაფერი მოვასწროთ, აქტიურად უნდა ვიმოქმედოთ. წარმატება შეხვდება იმ ჩვენთაგანს, ვინც ზუსტი მეცნიერებებით არის დაკავებული. ასეთ შემთხვევაში, ჩვენ შეიძლება საინტერესო რამ აღმოვაჩინოთ, გამოვიგონოთ, ან უბრალოდ ორიგინალურად გადავჭრათ რომელიმე პრობლემა. არ არის გამორიცხული, გონება გაგვინათდეს და ცხადად ვიხილოთ, მილიარდი საუკუნის წინ როგორ გაჩნდა ქათამზე ადრე კვერცხი.
როგორც წესი, ასეთი ორიგინალური აღმოჩენების ყველაზე დიდი შანსი აბაზანაში გვეძლევა, მაგრამ ყველაფერი მაინც მოსწრებაზეა – ვინ უფრო მალე ჩაწვება სახელდახელოდ მომზადებულ წყალში და ჩაფიქრებული აკაკი წერეთელივით ღაწვზე ხელს შემოიდებს. ამ დროს (როგორც წესი) წარმატება აბაზანიდან გადმოსული წყლის მოცულობის პირდაპირპროპორციულია, მაგრამ მე თუ მკითხავთ, თვითონ წარმატებაც ისევე ზუსტია, როგორც მათემატიკა, რომელმაც არ იცის, რომ არაფერი იცის. ელემენტარულად, სიკვდილი არსებობს, ხანძარი არსებობს, გლობალური დათბობა არსებობს – წყალდიდობებით, გვალვებით, შიშით. ამ დროს ორჯერ ორიც კი ოთხი აღარ არის. ხოლო ორი ხანძრისა და ორი წყალდიდობის გადანაცვლებით მიღებულ შედეგს ეკოლოგიური კატასტროფა ეწოდება.
აი, ასე!..
!
მე ვწერ და თითქოს სიტყვა სისხლია – აღარ ჩერდება, ყოველდღე თითქოს ამ სისხლს ვუზიდავ ჩემს პერსონაჟებს – პეშვებით, მაგრამ ხშირად მათგან სხვა ხე იზრდება – არაზუსტი მიმართულებით. მერე და მერე, ჩრდილს რომ მოისხამს, ძნელია, ნებისმიერ ხეს შეელიო. ძნელია, უნაყოფო სისხლის კვალს გაჰყვე, პასუხი აგო.
და სადა ხარ ამ დროს პატივცემულო ჩვენთაგანო – წარმატებულო, რას აკვირდება შენი მიურულებელი თვალი?
წერ?

აპრილი

ბიძაჩემი გარდაიცვალა. ვერ ვიტყვი, არაფერი შეცვლილა-მეთქი. პირიქით, ამ ამბავმა ისევ ჩვენს გმირებზე დამაფიქრა, ზოგჯერ ერთი ხელის მოსმით რომ ვკლავთ ხოლმე.
წარმოვიდგინე, სიტყვების ტყე-ღრეში დღემდე როგორ დახეტიალობს უთავო მხედარი, რომელსაც ერთ-ერთმა ჩვენგანმა (წარმატებულმა) ვერაგული სიკვდილი მიუსაჯა; მეორემ ჰოროსკოპის ნაცვლად პასეანსს მიმართა, ერთ-ერთ მეორეხარისხოვან გმირს თავი მოაჭრა და ეს თავი უბან-უბან ათრია ქალაქში; მესამემ მოუხელთებელი აბრაგი საკუთარ შვილს მოაკვლევინა, რადგანაც უარესი ვერაფერი მოიფიქრა; მეოთხემ მამა-შვილის კონფლიქტში როლები შეცვალა, შვილს ჯერ მოღალატის იარლიყი მიაკერა, შემდეგ კი სიცოცხლეს მოხუცი მამის ხელით გამოასალმა – ხანჯლით გული გაუპო.
განა მისი სისხლი ახლა ცას არ შესჩუხჩუხებს?!..
მეხუთემ გადაწყვიტა, ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული გმირი ხეზე ასული მოეკლა – მეტი ეგზოტიკურობისათვის; მეექვსემ ისტორიულად არსებული ადამიანი მორიელებს დააკბენინა, მიუხედავად იმისა, რომ მისი ასეთი საზარელი სიკვდილი არც ერთ ისტორიულ წყაროში არ არის აღწერილი; მეშვიდემ გამზრდელს უკარნახა, შუბლში დამბაჩა დაეხალა, როცა ადამიანური ცოდვით დამძიმებული ნამოწაფარის აღსარება მოისმინა; მერვემ გმირი მეზობლის ეზოში გადაიყვანა, იქ ხეზე თოკით ჩამოკიდა და მერე ამას ტრაგედია უგმიროდ უწოდა.
სიუჟეტი ამართლებს საშუალებას!
ნაკლებად გვაინტერესებს, თავად როგორ მოვკვდებით.
არადა, ვინც ჩვენს ბედს წერს, გაცილებით მდიდარი ფანტაზია აქვს. განსაკუთრებით შთამბეჭდავია, როცა სიტყვებთან ხანგრძლივი ჭიდილის შემდეგ ვგიჟდებით და სიცოცხლეს ფსიქიატრიულ კლინიკაში ვასრულებთ. ეს, ალბათ, სამაგიეროა ჩვენი სასტიკი გადაწყვეტილებების გამო, ზოგჯერ – შურისძიებაც. ყველაზე სამაგალითოდ იმ ჩვენთაგანის სული განიმქრა, რომელიც ამბობდა, რომ ის მოკვდა.
მე კი მას მუდამ ვგრძნობ, ყველაზე მეტად მაშინ, როცა წერტილის დასმა მიჭირს.
წერტილი!
.
ეს დასასრულის მიკროსამყარო…
დროა, ვიმხიარულო და ვიზეიმო!
გასულ თვეებთან შედარებით, თავს ბევრად უკეთ ვიგრძნობ, რაც გარეგნულადაც შემეტყობა. კმაყოფილებას მომგვრის საყვარელი საქმიანობაც და სავსებით შესაძლებელია, რომელიმე თანამშრომელთან სასიყვარულო ურთიერთობაც დავამყარო.
ბიძაჩემი ხარების დღესასწაულზე დავკრძალეთ. მეორე დღეს აღდგომა დაემთხვა. ასე თქვეს, მისი სული პირდაპირ სამოთხეში მოხვდებაო.

მაისი

როგორ შეიძლება, ვიზრუნო მის სულიერ სიმშვიდეზე, როცა მისმა ცხოვრებამ მრავალთა სულები უნდა ააფორიაქოს? შესაძლებელია თუ არა, ჩემი მიზანი იყოს მხოლოდ სრული ჰარმონიის შექმნა – დილის საუზმიდან დაწყებული, ღამის სიზმრებით დასრულებული, სადაც მხოლოდ ლოტოსის ყვავილები გაიშლებიან და წითელკაბიანი პეპლები იფარფატებენ. შესაძლებელია თუ არა, მრავალ გვერდზე გადაიჭიმოს გმირის მშვიდი სული, სადაც დიდი ადგილი დაეთმობა ოთახის ფლოსტების ფრატუნს, სტაბილური სამსახურის ქაღალდების სუნს და ყველაფერს, რაც მის აღელვებასთან ნაკლებად იქნება დაკავშირებული.
შეუძლებელი არაფერია, მაგრამ ასეთ შემთხვევაში, გმირს ვინ იყიდის? აჯობებს, ისევ ჰოროსკოპს ვენდოთ, რომლის მიხედვითაც ამ დღეებში სერიოზული ცვლილებებია მოსალოდნელი მის პირად ცხოვრებაში. სულიერ სიმშვიდეს ახალი რომანტიკული თავგადასავალი დაურღვევს. თუმცა, ეჭვიანობის მიზეზით შეიძლება ყველაფერი ტრაგიკულად დასრულდეს. სამსახურში მომხდარი ცვლილებების გამო მისი ეკონომიკური მდგომარეობაც არასტაბილური გახდება.
აი, ასე! აქ მთელი რომანია – მზა ქარგა, რომელსაც მხოლოდ სული უნდა შთაებეროს – რაც შეიძლება, აფორიაქებული, ყველასაგან დევნილი და ტრაგიკული სული.
და იგი იტყვის: “მშვიდობით, ჩემო სამსახურო…”
და კიდევ: “ოჰ, ჩემო ტურფავ!”
და სიკვდილის წინ ცას ახედავს, სადაც ანგელოზები ბატებივით გადაიფრენენ.
ხშირად მგონია, რომ ის მე ვარ, ზოგჯერ – ისეთი, როგორიც არ ვარ. თავად განსაჯეთ, მე თუ ვისურვებ, მას შეუძლია, მეშვიდე სართულზე კაქტუსები გაამრავლოს, მე კი სამსახურში ვეფხის ტყავით შემოსილი ვერ გამოვცხადდები. მით უფრო – ახალ სამსახურში, სადაც ნამცხვრების წიგნის მომზადება დამავალეს. სამაგიეროდ, შემიძლია, მის ცოლთან საიდუმლო რომანი გავაბა. სასიყვარულო ბარათებს ყვითელ ფოთლებზე დავწერ ნოემბრის ბაღებში და გავაფრთხილებ, რომ წაკითხვისთანავე დაწვას. ან სულაც დაშიფრულ წერილებს გავუგზავნი – თუნდაც, აი, ამ თაფლაკვერის რეცეპტს, სადაც კვერცხის გულების ათქვეფის შესახებ უწყინარი წინადადებები ყველაზე საშინელ საიდუმლოს დაიტევენ. ხელებს ვიფშვნეტ სიხარულისაგან, როდესაც წარმოვიდგენ კულინარიით გატაცებული მისი ქმარი როგორ შეისწავლის ამ რეცეპტს, მერე გაზქურას 170 გრადუსამდე გააცხელებს, თუნუქის ფირფიტაზე თხილს მოხალავს, წვრილად დაკეპავს და გვერდზე გადადებს. მერე 2 კვერცხის გულს ცილისგან გააცალკევებს და ცილას კარგად ათქვეფს, სანამ დადებულ თოვლს არ დაემსგავსება…
მერე კი თავზე ლოსის რქები ამოუვა.
საინტერესოა, ლოსადქცეულ გმირს ეჭვიანობის უნარი თუ აქვს?
და კიდევ უფრო საინტერესოა, პირიქით თუ შეიძლება მოხდეს – ჩემს ცოლს მოუვიდეს ფოსტით თაფლაკვერის რეცეპტი გმირისგან, რომელიც ზურგს უკან საფლავს გამითხრის.
მაგრამ…
ის არ წერს!
ყველაფერი უნდა ვიღონო, რომ ის არ წერდეს!

ივნისი

თუმცა, ყველაფერი ჩემზე მაინც არ არის დამოკიდებული. განსაკუთრებით – დროის ამ მონაკვეთში, როცა მოტყუების, დაგვიანებისა და გაუგებრობის ალბათობა მატულობს. შეიძლება ტექნიკური ხელსაწყოც გამიფუჭდეს. ამიტომ, უნდა ვეცადო, ყველა დეტალი წინასწარ დავგეგმო და გადავამოწმო.
ცოლ-ქმრულ ურთიერთობებშიც უთანხმოებაა მოსალოდნელი. ჩემი ცოლი ამტკიცებს, რომ სიამოვნება მარტო ნუგბარის ჭამა არ არის. იმ წიგნში კი, ახალ სამსახურში რომ ჩამაბარეს, შავით თეთრზე წერია, როგორ იკავებენ დიდ ადგილს ნამცხვრები ჩვენს სულიერ სამყაროში. ამ თემაზე ცოლთან კამათს აზრი არა აქვს, რადგან დროის ამ მონაკვეთში დეპრესიის ასაცილებლად აჯობებს, დავისვენო და სიამოვნება არ მოვიკლო. მითუმეტეს, როცა კარგად ვიცი, რომ ჩემი ცოლი სამზარეულოში რეცეპტების წიგნს დემონსტრაციულად არ იყენებს. მისი კულინარიული მიღწევები მთლიანად თვითშემოქმედებაზეა აგებული.
ჩვენ – ბედის მწერლებს ასეთი ყოფითი დეტალები გვაოცებს. ალბათ იმიტომ, რომ ჩვენი ყოფა-ცხოვრებაც წინასწარ დაწერილი, მრავალჯერ გადამოწმებული რეცეპტი გვგონია და ნებისმიერი თვითშემოქმედება, რაც მსგავსი ზოგადი სქემებიდან ამოვარდება ხოლმე, ნერვიულობის, ხშირად სულიერი აშლილობის მიზეზიც ხდება. ალბათ, აქედანვე ჩნდება ყველანაირი გაუგებრობა და დეპრესია. ერთ დღესაც, შესაძლოა, ჩვეულებრივი ღვეზელიდან ოცდაოთხი შაშვი ამოფრინდეს და ერთ-ერთმა მათგანმა ჩამოშვებული ცხვირები წაგვაცალოს. არადა, როგორ უნდა განვჭვრიტოთ ცოლ-ქმარმა წინასწარ, რომ ღვეზელში ოცდაოთხი შაშვი იქნება ჩაბუდებული? როგორ უნდა გამოვრიცხოთ ბასრი ნისკარტით ცხვირების წაცლის ალბათობა? ერთმანეთს ვერ მოვატყუებთ! ვერ ვიტყვით, რომ ცხოვრება უცხვირპიროდაც შეიძლება, თუკი დარჩენილ წლებს წინასწარ დავგეგმავთ და გადავამოწმებთ!..
არა, არა, ახლა მეტი სიამოვნებაა საჭირო – იმაზე მეტი, ვიდრე ნამცხვრების წიგნი იწონის! როგორმე ზაფხულს თუ გადავურჩი – ამ მაისს, ამ ივნისს, ამ ივლისს და ცოლმაც სამუდამოდ არ მიმატოვა, ყველანაირ დეპრესიას იოლად დავამარცხებ. მეტ ყურადღებას მივაქცევ ჩემს საუკეთესო გმირს, რათა მხურვალე ვნებებმა გაუაროს. ვატყობ, ხელი ექავება, მაგრამ წერის ნება რომ დავრთო, მერე სხვებიც თავს გამოიდებენ და აქეთ შემომიტევენ. შეიძლება საწოლშიც შემოგვიწვნენ.
არა, არა, ყველაფერი უნდა ვიღონო, რომ გმირები არ წერდნენ! მით უფრო – დროის ამ მონაკვეთში, როცა მოტყუებისა და დაგვიანების ალბათობა მატულობს. მით უფრო – მას შემდეგ, რაც გაფუჭებულ ჰაერღუმელთან ფურცლის ნახევზე მიჩხაპნილი რეცეპტის ფრაგმენტი აღმოვაჩინე – “ბადრიჯნით, პომიდვრით, ყაბაყით და სხვა მარტივი ინგრედიენტებით თქვენ ნამდვილი შედევრის შექმნა შეგიძლიათ…”
თვალთ დამიბნელდა!
როდის მერე დაიწყო ჩემმა ცოლმა შედევრებზე ფიქრი?! აქამდე მეგონა, რომ ის არ წერდა და რაც ყველაზე მთავარია – მასაც არ წერდნენ. ახლა კი, როგორც ირკვევა, ბევრი რამ ხდება ჩემს უკან ისეთი, ასტროლოგებს რომ არასოდეს დასიზმრებიათ.

ივლისი

თავს ჯერ კიდევ მოტყუებულად ვგრძნობ. ისიც არ ვიცი, რომელ გმირს შეეძლო, ჩემს ცოლთან რომანი გაება… რომელი რომანიდან გაბედეს?!.. ღალატი თითქმის ყველასგან მოსალოდნელია, რადგანაც ჩვენ მათ ხშირად მსგავსი მუხანათური თვისებებით ვაჯილდოვებთ ხოლმე, გაუგონარ სასიყვარულო სამკუთხედებში ვამწყვდევთ და გარშემო ინტრიგის ბადეებს ვაქსოვთ. სამაგიეროდ, ისინი გვაძლევენ არსებობის საშუალებას და მერე და მერე – უკვდავების უფლებასაც…
მაინც რომელი რომანიდან?!..
ღალატი მათი ცხოვრებაა, მაგრამ იქნებ პირიქით – ჩემი ცოლის მახეში გაება რომელიმე?! ერთი წუთით მის ადგილას რომ წარმოვიდგინო თავი – განა ვისურვებდი ქმარს, რომელიც ნამცხვრების წიგნზე მუშაობს და მრავალი საზოგადო ნაკლი აქვს, როცა აგერ, ხელის ერთ გაწვდენაზე, სხვადასხვა ღირსებით აღჭურვილი გმირები არსებობენ?! ცხენებს უბელოდ აგელვებენ და მიზანში ისვრიან, დედამიწის გარშემო მოგზაურობენ და ყველანაირი ხიფათიდან საღ-სალამათნი გამოდიან. მერე რა, რომ ზოგჯერ შიათ და ჩვენი სიტყვების ოკეანეში დაკარგულები ერთმანეთსაც ჭამენ, მათთან მაინც მარადისობის სასიამოვნო ბურუსია და მუდამ გვძლევს ცდუნება, ექსტრემალური დაშვება განვახორციელოთ მოყირჭებული ცხოვრებიდან არარსებულ რომანტიკაში.
და თუ ჩვენ ვოცნებობთ მათ სამყაროში გადასახლებაზე, რატომ არ შეიძლება მათაც გაუჩნდეთ სურვილი, აქეთ გადმოვიდნენ და თანაც – პირდაპირ ჩვენი მოწყენილი ცოლების მკლავებში?!
არაფერს ვიეჭვებდი, მაგრამ იმ საბედისწერო სტრიქონების წაკითხვიდან რამდენიმე დღეში სამზარეულოს მაგიდაზე კარტოფილი, ბადრიჯანი და ყაბაყი შევნიშნე.
ესე იგი, სწორედ ახლა მეძლევა შანსი, ჩემი ძველი ოცნება განვახორციელო. სასწრაფოდ ყველა საინტერესო პერსონაჟი შინ უნდა მოვიწვიო, სადაც უფრო თამამად შევძლებ, სასიყვარულო ურთიერთობებში მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებები მივიღო და დავქორწინდე!
დავქორწინდე?!
სწორედ ასე წერია ბედის დავთარში, სადაც ვარსკვლავები ჩემს თავზე კიაფობენ. მერე რა, რომ კარგა ხანია, დაქორწინებული ვარ?! განა რა დაშავდება, კიდევ ერთხელ რომ დავიდგა თავზე ნეფის გვირგვინი?! ეს საუკეთესო შურისძიება იქნებოდა ჩემს მეორე ნახევარზე – ცოლზე, რომელიც თურმე ჩემივე გმირებს ეარშიყება. თუკი მეც, მისი მეორე ნახევარი, ცალკე სამკუთხედს შევკრავ, სვე-ბედის წინაშეც თანასწორნი ვიქნებით – განახევრებული, მაგრამ განახლებული ბედნიერებით, მღელვარებით, მაგრამ სასიამოვნო საიდუმლოებებით…
მაგრამ ვისთან?!.. გმირთან?.. რომელთან?.. ისინი ბევრნი არიან – ეს დიდი და პატარა დიასახლისები – ეს დედოფლები და კონკიები – ეს განრისხებულნი და განკიცხულნი. ეს შვლები.
სამსახური ხომ არ შევიცვალო?
ალბათ, ასე აჯობებს (თუკი ვინმე ახალ სამუშაოს შემომთავაზებს) – ყელში ამომივიდა ეს ნამცხვრები!

აგვისტო

რაკი ამ თვეებს გადავურჩი – ამ მაისს, ამ ივნისს, ამ ივლისს, ამიერიდან ვარსკვლავების ნდობა შეიძლება. ახლა უნდა შევეცადო, მოზღვავებული საქმეებიდან ერთი, ყველაზე მნიშვნელოვანი ამოვარჩიო და ბოლომდე მივიყვანო. წინასწარ ვეგუები იმას, რომ ვალსა და პროცენტებს დროულად არ დამიბრუნებენ. სამაგიეროდ, ჩემი სექსუალური მიმზიდველობა გაიზრდება და შესაბამისად, სასიყვარულო ურთიერთობებიც დრამატულობით იქნება გამსჭვალული.
ალბათ, იმ გმირებსაც უნდა ვენდო, აღსარება რომ არასოდეს უთქვამთ. განსაკუთრებით – მათ, ვისაც სინანული ღრღნით, მაგრამ დუმილში იხარშებიან, როგორც კუპრში. ასე ჰგონიათ, ჯვარსაც რომ ეცვან, საშველი მაინც არ ექნებათ, სადღაც მაინც წაიბორძიკებენ და ყველაფერი თავიდან დასაწყები გაუხდებათ.
იმ გმირებისგან განსხვავებით, რომლებთანაც ურთიერთობა არასოდეს გამჭირვებია, ესენი თითქოს რაღაცას ეძებენ, რაღაც ყოველთვის სტკივათ ისეთი, მათ არსებობას მოურჩენელ დაღს რომ ასვამს. მაინც ჯიუტად აგრძელებენ დუმილს, რომელშიც ამბოხისა და შეთქმულების საფრთხე იგრძნობა. ზოგჯერ მეშინია კიდეც მათი, მიუხედავად იმისა, რომ ზუსტად ვიცი, უმანკო ჩასახვით არ გაჩენილან – მე ვარ ის ერთადერთი, ვინც მათ გონებას ჭვარტლსა და ბურუსში ამყოფებს, ვინც მათ მარადისობის ლაჟვარდებში უშვებს და საგზლად სიტყვებს ატანს.
მათ ეს არ იციან და არც ვავალდებულებ, იცოდნენ. წინასწარ ვეგუები იმას, რომ მათი დუმილი ოქროა, რომელიც მე არ მერგება. მითუმეტეს, როცა ზუსტად არ ვიცი – ოქროა თუ კუპრი, საიდანაც პროცენტებს არასოდეს ვისურვებდი.
სამსახურის შეცვლამ გამომაცოცხლა. ჩემი ახალი უფროსი ფილოსოფიით დაინტერესებული ქალბატონი აღმოჩნდა. ახალი სამუშაო მოულოდნელად შემომთავაზა. თან არ იცის, რომ ვწერ. ან რატომ უნდა იცოდეს? ბედის წერა და სამსახური სულ სხვადასხვა საქმეა – ცა და მიწაა. კაქტუსი მონიტორის გამოსხივებას ბრმა ყვავივით ყლაპავს, მაგრამ აქ, სამსახურის კომპიუტერთან, სიტყვების შრიალი არ მესმის. ამიტომ ყოველთვის შინ ვწერ, ბეგონიასთან.
სამსახურის შეცვლამ მაინც დადებითად იმოქმედა ჩემზე. სექსუალური მიმზიდველობა ისე გამეზარდა, შეშლილ სკვითელს დავემსგავსე. ასე მგონია, დაღლილი ვარ და რომანში მძინავს. იქ რომელიღაც კონკიას აუზთან სანდალი დარჩენია. მე მას ნოემბრის ბაღებში ვეძებ. თან ყვითელ ფოთლებზე სასიყვარულო ბარათებს ვწერ და ქარში ვფანტავ უმისამართოდ. მთის კალთაზე სასახლე მოჩანს, ტყეში კი – განდეგილ მამათა სავანე. აქ უამრავი გაზელია და ხელთათმანი, რომელიც აუცილებლად დამჭირდება, თუკი მართლა ვისურვებ, სასიყვარულო ურთიერთობებს მეტი დრამატულობა მივანიჭო.
მაგრამ აჯობებს, გამოვფხიზლდე – აქ ვერ ვწერ. შესაძლოა, ეს ახალი სამსახურის მოზღვავებული საქმეების ბრალია, მაგრამ უფრო მეტად, ალბათ – იმ უცნაური შეგრძნების, როცა ზუსტად არ ვიცი, სად მძინავს – რომანში, თუ რომანს გარეთ.
ესეც ჩემი სექსუალური მიმზიდველობა!
როგორც ჩანს, მეც გმირი ვარ.

სექტემბერი

მესიზმრება, რომ მას ვესიზმრები. თუმცა, მის პირისპირ არსად ვდგავარ. ის მხოლოდ ჩემს მზერას გრძნობს და თანაც – ყველგან, სადაც კი შეიძლება ყოვლისმჭვრეტელი თვალი იგულისხმებოდეს – მოწმენდილ ცაზე, მოხნულ მიწაზე, ზღვის ზედაპირზე, ხის ფუღუროში, კარის ჭუჭრუტანაში, ოთახის ნათურაში, ყავის ჭიქაში, ლოცვანში, ფულის კუპიურაზე – ყველგან, სადაც მისი გულისხმა აღწევს.
შეშფოთებულია.
ბორგავს.
ჩემი სიზმარიც იქვე გრძელდება, პარალელურად და ახალი აღმოჩენა მაბნევს – იქ, სადაც მოულოდნელად საკუთარი თავი დავლანდე, ზუსტი მეცნიერების კანონებით ვერ ვიმოქმედებ. იქ არსებული დაბრკოლებების გადალახვას სულ სხვა რამ სჭირდება. შესაძლოა – ასტროლოგია, რომლის შთაგონებითაც ის უკვე მიხვდა, რომ ამდენგან აბრიალებული თვალი მხოლოდ მისი სიზმარი არ არის.
იღვიძებს. საწოლიდან დგება და ჩემს კალამს იღებს.
ღმერთო, ის წერს! უფრო მეტიც – მწერს: “მოულოდნელად წარმოქმნილი დაბრკოლებების გამო, იძულებული გახდები, გადადო დაგეგმილი მოგზაურობა საზღვარგარეთ. სასიყვარულო ურთიერთობებშიც შეიძლება მეტოქე გამოგიჩნდეს. ნებისმიერ შემთხვევაში შენი დაუფარავი ხორციელი ვნებები პარტნიორის უკმაყოფილებას გამოიწვევს”.
ჩემი ცოლი, მართლაც, კარგა ხანია, ვეღარ მცნობს. განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც შეშლილ სკვითელს დავემსგავსე. მისთვისაც გაუგებარია, სადა ვარ – რომანში, თუ მის გარეთ. ისიც არ იცის, როდის გამივლის ეს ცეცხლოვანი ვნებები.
მერე და მერე ვხედავ, რომ თვალი, რომელიც მას მსჭვალავს, მარტო მისთვის აღარაა საშიში. მეც რაღაც დიადი მიპყრობს. ადრეც ვგრძნობდი და ახლა უკვე თვალნათლივ ვხედავ – ეს ის თვალია, რომელიც არასოდეს იხუჭება. ახლაც, როცა გარშემო ჩემი სიზმარია, მას მზე ამოჰყავს და ჩაჰყავს. ვძრწი. ღმერთო, ასე არ მინდოდა. მხოლოდ გმირის სიზმარში მოგზაურობა დავგეგმე და კალმით ხელში დავიძინე, რომ გზადაგზა შთაბეჭდილებები ჩამენიშნა. მინდოდა, გაცნობიერებულად გადამელახა ის საზღვრები, რასაც აქამდე ვაწესებდი.
აქ კი შენა ხარ!
თვალი თვალში მაქვს გაყრილი და ვძრწი.
როგორც ჩანს, სული გამექცა, სიზმრიდან გავიდა და პირდაპირ შენს მზერას მოადგა. ვბორგავ. ვერ ვაზუსტებ, რა მწყურია – ეს მომთენთავი უსაზღვროება, თუ საკუთარ სიზმარში დაბრუნება.
კიდევ კარგი, საზღვრები არსებობს.
გმირი ჩემს სასთუმალთან მოდის და შუბლზე ხელს მადებს. ვძრწი. “რა გემართება, ღმერთო, რა გემართება?!” – ჩამესმის მისი მზრუნველი ხმა. საწოლთან კალამი აგდია. ის იღებს და ჩემი ბედის წერას აგრძელებს – “მოულოდნელად შექმნილი დაბრკოლებების გამო…”
არა!!!
გაბოროტებულმა გავიღვიძე.
ახლა უკვე ისიც წერს!

ოქტომბერი

რამდენიმე დღის განმავლობაში არ მტოვებდა შეგრძნება, რომ ჩემს ცხოვრებაში ვიღაც გადმოვიდა. მიუხედავად იმისა, რომ ფიზიკურად არსად დამინახავს, ყველგან მის აქყოფნას ვგრძნობდი. ამ დაძაბულობას ვერაფერი მოვუხერხე. რაღაცნაირად იმ პერსონაჟებს დავემსგავსე, რომლებიც აღსარებაზე არასოდეს მოსულან. მივხვდი, რომ გადავკვეთე საზღვარი, რომლის იქითაც, წესით, ჩემი დუმილი იწყება. დუმილი კი ადამიანის მარტივი მდგომარეობა არ არის. ამისთვის ძველ დროში ბერები ბავშვობიდან ემზადებოდნენ და დუმილის აღთქმას მას შემდეგ დებდნენ, როცა თვით ღმერთი მისცემდათ ნიშანს. მე კი არც განსაკუთრებულად მოვმზადებულვარ და არც რაიმე ნიშანი მინახავს, თუ არ ჩავთვლით თვალს, რომელმაც ასე დამზაფრა.
ოქტომბრის შუა რიცხვებამდე ვფიქრობდი, რა გზას დავდგომოდი. მერე ბედს შევურიგდი და იძულებული გავხდი, ძველ საქმეებს დავბრუნებოდი. ამოვისუნთქე. სამსახურში განსაკუთრებულს არაფერს ვაკეთებდი. მიზნად დავისახე, დამესრულებინა ყველა საქმე და საფუძველი ჩამეყარა ჩემი მომავალი პროფესიული წინსვლისათვის. ცაგარელმაც მაცნობა, რომ ამისთვის ხელსაყრელი პერიოდი მქონდა და მრავალი ახალი ჩანაფიქრის განხორციელებაში ვარსკვლავები დამეხმარებოდნენ. თუმცა, მაინც არ მტოვებდა შეგრძნება, რომ ჩემს გვერდით ვიღაც იდგა. ამ საკითხზე ერთხელ ფილოსოფიის მოყვარული ჩემი უფროსიც კი შევაწუხე. ვკითხე, ასეთი რამ თუ შეიძლება მოხდეს-მეთქი.
სათვალის ზემოდან გადმომხედა.
მგონი, ხვდება, რომ ინტელექტუალი ქალები მომწონს. შეკითხვა უპასუხოდ დატოვა, მაგიდაზე ფურცლები გადააადგილა, მერე ქვედა უჯრაში ჩაიხედა და თავი არც აუწევია, ისე ამოილაპარაკა, მოდი, ამაზე მოგვიანებით ვილაპარაკოთო.
მერე შევეცადე, ცოტა რამ დამეწერა იმის შესახებ, რაც შედარებით მოგვიანებით აქ, აი, ამ ქალაქში უნდა მეთქვა, როცა ყველანი მზად იქნებოდნენ, მოესმინათ ჩემთვის. წარმოვიდგინე კიდეც, რომ ისინი თავდახრილები იდგნენ და სიტყვებსაც ისე გრძნობდნენ, როგორც მახვილს სხეულში. ყველანი: დაბალი კაცი სიგარეტის ნამწვით ხელში, ჩემი სენტიმენტალური მტერი, უფროსი ძმა აპოკალიფსურ ხარებთან ერთად, ზაზუნები ძველი სიზმრის იდუმალებით, პატარამკერდიანი გოგო პენუარის შრიალით, სევდით, მოხუცი მამა, მოხუცი მამა და ყველაზე უღალატო გმირები – მიცვალებულები, რომლებსაც ზურგზე მთელი საიქიო მოეგდოთ და ახლა ჩემს გარშემო შემოჯარულიყვნენ.
სულ ეს იყო ჩემი ახალი ჩანაფიქრი – ჩუმი – მე უნდა მეწერა, სულერთია – ბეგონიასთან თუ მანდარინთან, ვარსკვლავების დახმარებით თუ მდინარის ნაპირზე კალმახივით გარიყულს, ლაყუჩახეულს.
მაგრამ…
რა დამემართა?
რა დაემუქრა ჩემს პროფესიულ წინსვლას?
სად არის ღმერთი, როდესაც მკვდრები ჩემს გვერდით დგანან?
?
ღამეა.
მთვარე არ არის გარეთ.
ვარსკვლავებიც არ ანათებენ.
მას, ვინც ასე მიყვარს, ძინავს. მე და ბეგონია მის სუნთქვას ვისმენთ და ვისრუტავთ, როგორც ჟანგბადს. მერე სისხლშია. ყველა კაპილარს დაივლის და გულამდე აღწევს. თითქოს ყველაფერს ის განსაზღვრავს – ამ სიტყვების და სასვენი ნიშნების ბედსაც, მაგრამ ალბათ, კიდევ არსებობს ვიღაც, ვინც, მაგალითად, ამ ჟანგბადს მაწვდის.
და ვეღარ ვიგებ, სინამდვილეში ვინ წერს…

ნოემბერი

დიდი ხანია, მინდა, მოგწერო, მაგრამ აქამდე ვერ წარმომედგინა, რომ ეს შესაძლებელი იქნებოდა. თუკი ჩემი წერილი მოგივა, ჩათვალე, რომ ბარიერი საბოლოოდ გადავლახე. სათქმელი კი ბევრი არაფერი მაქვს. უბრალოდ, მინდა, დარწმუნდე – ამ სასწორების, თხის რქების, ვერძებისა და კუროების მიღმა მე მართლა ვარსებობ. ბედის ირონიაა, რომ დიდი ხნის განმავლობაში ეს თვითონაც არ მჯეროდა. მეგონა, მხოლოდ მცირე დეტალი ვიყავი იმ უსასრულო სამყაროსი, რომელსაც შენ ქმნი. სხვები აქ დღემდე ასე ფიქრობენ და თრთიან, თუკი გონებაში თავიანთი დამოუკიდებელი არსებობის შესახებ აზრი გაუელვებთ; თუკი შეამჩნევენ, რომ სინამდვილეში სამყარო ნებისმიერი ჩვენგანიდან იწყება და არა იმ წერტილებიდან, რომელსაც უხვად გვთავაზობ.
წუხელ შენს სიტყვებს ვსწავლობდი – ჩემი ბედი რითაც განსაზღვრე. ახლა, როცა საკუთარი საიდუმლოებები მაქვს და ვიცი, აქედან როგორ გავაღწიო, ყველაფერი მეადვილება. ბევრი რამ მაინტერესებს ისეთი, რაც ამ სიტყვების უკან დგას. ჰოროსკოპების კითხვაც ვისწავლე და მჯერა, თუკი შორეულ ქვეყნებში ვიმოგზაურებ, კიდევ უფრო ბევრ სიახლეს შევიტყობ და შესაძლოა, საზღვარგარეთ სამსახურიც ვიპოვო. ვიცი, რომ წარმატება მელის კულინარიაში, შოუ-ბიზნესსა და პოლიტიკაში. ხოლო ხელოვნება, მუსიკა და გართობა არა მხოლოდ სიამოვნებას მომგვრის, არამედ კარგ შემოსავალსაც მომიტანს.
ამ ყველაფერს, ნეტავ, რატომ გვიმალავდი?
რატომ იყო ეს ჩვენგან დაფარული?
უცნაურია ის სიყვარული, შენგან რომ მოდის – ბოლო წერტილამდე საკვირველი, განყენებული – თითქოს მარტოობას გაურბიხარ, მაგრამ სინამდვილეში მუდამ ჩვენსკენ ამისამართებ, თავიდან რომ მოიცილო. ჩვენ კი აქედან ვერ გამოვდივართ. არც კი ვფიქრობთ, კარი თუ არის, რომ გაიღოს და მერე ზღურბლზე გადმოვაბიჯოთ.
გრძნობ, როგორ ვზივარ მთვარის პირისპირ?!
თუმცა, მთვარე არ არის გარეთ. ფანჯრებში კი მიყოლებით ქრება სინათლე.
გრძობ, როგორ ვფიქრობ ცისკენ მზირალი?!
აქაც ღამეა – ის დრო, როცა მილიონობით წიგნი დაიხურა და ჩვენ ერთმანეთზე მიჯრით ვეწყობით. ვერ გავურბივართ ბედის მიერ მოძღვნილ სიჩუმეს, ფურცლებს შორის ამოლესილ უჰაერობას. არც არავინ დარდობს ამაზე, ვიდრე ოდესმე ჩვენს ფეხებთან ანგელოზი არ დაეცემა.
შენამდე გზა მან მომასწავლა. მითხრა, რომ გასაღები ფიქრის ჯაჭვია, ანუ – ფიქრი, ბევრი ფიქრი და მტკიცე რწმენა, რომ სადღაც მაინც უთუოდ არის ბოლო წერტილი.
და ახლა ვფიქრობ – სიყვარული თუ აღებს ამ კარს?
თუ შემიძლია, გამოსვლა და იმ ჟანგბადის გაზიარება, შენ რომ გაბრუებს?… ან ჩემი სისხლი თუ გაჟივდება?…
აქედან ვხედავ, როგორ ჩაგთვლიმა.
ვხედავ გარშემო მიჯრით მძინარ ადამიანებს.
მათ აღარ ესმით ღრუბლებს უკან დამალული მთვარის მუსიკა.
არ დაიძინო!..
…
რატომ აღარ წერ?!

დეკემბერი

ეს პერიოდი არასახარბიელოა ჩემი კარიერისა და კეთილდღეობისათვის, ამიტომ სასურველია, მინიმუმამდე დავიყვანო გარშემომყოფებთან შეხვედრები და რაიმე ინდივიდუალურ, შემოქმედებით საქმიანობას მივყო ხელი. მახსოვდეს – ჩემი იდეები უნდა დაღვინდეს, სანამ მათ სხვა ადამიანებს გავუზიარებ.* ღამით, როცა მძინავს, თავზე ქუდი უნდა მეხუროს. დაღვინების პროცესს სითბო სჭირდება, სითბო თუ არა, ზომიერი ტემპერატურა მაინც. სასურველია, ფანჯარაში მინა ჩავსვა, რადგან ცელოფანი დეკემბრის ქარს ვეღარ აკავებს. მახსოვდეს – დეკემბრის ქარი მარტის ქარივით კი არ ცერცეტობს, ჰოროსკოპის საპირისპიროდ ქრის და დიდი ჭკუაც აქვს. ხშირად საკვამურიდან ღუმელში ძვრება და ოთახში კვამლის თაიგულს აგდებს…
სიყვარულს მიხსნის?!..
ამ კითხვების მართვა უნდა ვისწავლო!.. საკუთარი კეთილდღეობაც კითხვა-პასუხს შორის ვიპოვო და სადღაც იქვე მოვიწყო ჩემი სახარბიელო კარიერა. მახსოვდეს – არ არსებობს შეკითხვა, რომელსაც პასუხი არ აქვს. ამას ჩემი უფროსიც ამბობს და მავალებს, გამუდმებით ვიფიქრო პასუხებზე. გარშემომყოფებიც დამიდასტურებენ, როგორი დიდი შეჯიბრი მაქვს მათთან, ვინც მხოლოდ კითხვებზე ფიქრობს. ამიტომ სასურველია, მათ ჩრდილში ვიდგე ფოთოლცვენის დასრულებამდე, ვიდრე ხეები ჩრდილებს ტკეპნიან. მერე პასუხებს პერიოდი შემომთავაზებს. პერიოდი იზრუნებს, ვიყო სულგრძელი, შევხვდე აქტიურ ადამიანებს, დღენიადაგ ჰალსტუხებით რომ ანათებენ.
იქნებ აქ არ ვარ?..
ყველა კითხვა სათანადოდ უნდა აღვნუსხო. მახსოვდეს – ეს ცდა არ უნდა გაცდეს ჩემს სამუშაო მაგიდას, უჯრებს. შინ სხვა საქმეა – წიგნები, ჩაი, ბეგონია, სარკმელი, ღამე – გულისყურით უნდა ვუსმინო მოზღვავებული სიტყვების შრიალს. ყველა სიტყვა ღმერთის სახლია, ზოგი – ქოხი, ზოგი – სასახლე, ზოგიც – მიწური, ხოლო მე, ძესა კაცისასა (მახსოვდეს) საკუთარი მიწურიც არ მაქვს. სამაგიეროდ, მაქვს სიტყვები, მოცემული და მათში ვცხოვრობ. ვცდილობ, ვაშენო ქალაქები – ხელი მივყო მეტად თავხედურ შემოქმედებით საქმიანობას.
ვარქიტექტორობ?..
ეს წელი ისე მიილია, თითქოს არც იყო (უკან მიხედვაც უნდა ვისწავლო). ვწერ: ჰორიზონტმა ვერ ჩაიბა მატარებელი და ჩაიარა. წარსული არ გვცნობს! მაგრამ ამაზე არაფერს ამბობს თვით პოეზია – ყველაზე ზუსტი მეცნიერება. ვწერ: ყოველი ქუჩის ბოლოს მომარჯვებული კვერთხებით დგანან პატრიარქები. ვწერ: ქარი სად ქრის, ჩემო არარსებულო დაო?..
ვწერ: წერტილი
,
ყველა წერტილი ასე მძიმეა.
მე ვწერ?

2006-08 წწ.

* ტექსტში გამოყენებულია ფრაგმენტები მიხეილ ცაგარელის ყოველკვირეული ასტროლოგიური პროგნოზებიდან თხის რქებისათვის 2006 წლის დეკემბრიდან 2007 წლის ნოემბრის ჩათვლით.

© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“

ანდრო ბუაჩიძე

ესკიზი გაყვითლებული რვეულიდან

ეს იყო სოლოლაკში, კარგა ხნის წინათ. არ ვიცი რატომ ხდებოდა ასე, ვისი საიდუმლო სურვილით თუ ნებით. არ ვიცი რატომ იყო იქ რაღაცნაირი ღრმა ნაღველი ვიწრო ქუჩების გადაკვეთილ კიდეებზე, ხეებქვეშ ჩაფენილი, რომელიც გამუდმებით ცახცახებდა და აქა-იქ ძალაგამოცლილ სხივებს იქსოვდა სიღრმეში. ვის ჭირდებოდა ეს ან რატომ მოხდა ასე. რატომ აღმოვჩნდი მე ამ დაქსაქსულ სინათლეში, ნაღვლიანი ფანქრების გასწვრივ, გრძელ დღეებში, ჩვეულებრივი და უცნაური საღამოების ანაბარა, საკუთარი თავის ანაბარა, ყველაფრის ანაბარა, რაც შეიძლება ცხოვრებამ მოულოდნელად მოგიტანოს და მერე ნელ-ნელა წაგართვას შეუმჩნევლად, ისე, როგორც ღამე ჰკრეფს გაფანტულ სინათლეებს ჩამუქებული ქვაფენილებიდან და უშველებელი სადარბაზოების შეუღწეველი წიაღებიდან. არ ვიცი რატომ ხდება, რომ რაღაც გაკვესავს სიცარიელეს, აინთება და თანდათან თვითონვე ჩაქრება. ვინ ანთებს სინათლეს და ვინ აქრობს, ვისი ნებასურვილით ანთებს და ვისი ნება-სურვილით აქრობს.
ეს იყო სოლოლაკში, დიდი ხნის წინათ. მახსოვრობასაც აჩნდება ხოლმე დრო გაცვეთილი ბეჭედივით. და ეს ბეჭედი ჰგავს ძველი შენობების კედლებს, რომელთაც რაღაც უცნაური სიძველის ფერი ედება, ფერი მღვრიეა და ღრმა, დღეების და ღამეების სიმრავლით გაჟღენთილი და გაქვავებული, როგორც სარკეში არეკლილი ჩამოღამებული ოთახის სივრცე.
ახლა რომ ვიხსენებ, მაგონდება, რომ რაღაცნაირად ნელა ვმოძრაობდი მე იმ დროში. ნელა ვცხოვრობდი, ნელა დავდიოდი, ნელა ვფიქრობდი. და დროც ნელა მოედინებოდა ჩემთან ერთად. მე მას ყველგან ვხედავდი. ვხედავდი უმიზეზოდ გამოღებული განჯინის ბნელ სიღრმეში, კედლებზე და აქერცლილ იატაკებზე, ნაწვიმარ აკაციის ხეებქვეშ, ბებიაჩემის და ბაბუაჩემის ხელებზე და სახეებზე, და სულ უცხო ადამიანების ზურგებზე, ნელა რომ აუყვებოდნენ აღმართს ჩვენი ფანჯრების ქვეშ, წვიმიან დღეებში. მე არ მიკვირდა, მაგრამ მიხაროდა, როცა ვხედავდი დროს, რომელიც სინათლესავით სათუთად ედებოდა ათასგვარ ნივთებს და ადამიანების გლუვ, ჩაღრმავებულ, აბურცულ, მეტყველ და უმეტყველო სხეულებს და სახეებს.
მე არ ვიცოდი, რა იყო ეს ან საიდან დაიწყო. შეიძლება იქიდან, ჩვენი ეზოს ერთ-ერთ კიბეზე რომ ვიჯექი და ვტიროდი. ვტიროდი, რადგან ქუჩიდან უშველებელი წითელი, საშინელი სახანძრო მანქანების მშფოთვარე გნიასი აღწევდა. უსულო მანქანები ადამიანებივით ყვიროდნენ, ადამიანები კი გარბოდნენ სახლებისკენ და გამალებულები შერბოდნენ სახლებში. მე ვიჯექი და ვტიროდი. და თუმცა სახლთან ვიყავი, ვგრძნობდი უსახლკარობას, უნუგეშობას, უაზრობას, შიშს. ვგრძნობდი, რომ ქვეყანა დიდი იყო და საშინელი, მე მის შიგნით ვიყავი და გასაქცევი უკვე აღარსად მქონდა. ვგრძნობდი, რომ სხვებმაც იცოდნენ ეს და ამიტომაც მკიდებდნენ ხელს და შევყავდი სახლში.
არ ვიცი, იქნებ აქედან დაიწყო დრო. იქნებ აქედან დაიწყო და აქედან უნდა დაწყებულიყო ჩემი თავის შეგრძნება უშველებელ სიცარიელეში. ყოველ შემთხვევაში, მერე და მერე ყველაფერი უფრო მშვიდად გაგრძელდა და უკვე წამოზრდილი, როცა ნაშუადღევს სკოლიდან ვბრუნდებოდი, მე ვხედავდი დროს, რომლის კეთილისმყოფელი და უწყინარი სახე, ყველგან და ყველაფერზე ირეკლებოდა, როგორც მზის სუსტი სინათლე თავსხმა წვიმის შემდეგ.
მე ნელა ვმოძრაობდი. ნელა, ფეხათრევით მივდიოდი სახლისკენ. მე ვგრძნობდი სახლს, სახლის მზემოფიცხებულ უზარმაზარ გრილ კედლებს. არც ქუჩები იყო უცხო ჩემთვის.
ეს იყო სოლოლაკში, დიდი ხნის წინათ, სადაც ვიწრო ქუჩებია და დიდი სადარბაზოები. ღრუბლიან დღეებში სადარბაზოები ნაღვლიანი ბურუსით ივსება. შეგიძლია შეხვიდე ამ სადარბაზოებში და შენ იგრძნობ, როგორ შეგიწოვს ბურუსის ნაღვლიანი სინოტივე, შენ მოხვდები ხმების, ბგერების, გრძელი სხივების პანოპტიკუმში. სულ ახლოს, ალაყაფის კართან, მზით განათებულ ტროტუარზე ბავშვები ჩაირბენენ. ხმაური წამით შეარხევს ბურუსიან ნოტიო მდუმარებას, სადარბაზოში გრგვინვით შემოვარდება ხალისიანი, სიცოცხლის ჟინით გაგიჟებული ბგერები და მერე გაქრება. ნუთუ ასე ქრება ყველაფერი. ასე ეშვება და ქრება. ეს შენ არ იცი, არ იცი და რომ იცოდე, ვერც გაიგებ, ვერც დაიჯერებ.
შენ ბავშვი ხარ და არ იცი, რომ არსებობს სიკვდილი. შენ არ იცი, რომ სიკვდილს თავის ფერი და სუნი აქვს, შენ არ იცი, რომ სიკვდილი ნიშნავს ყველაფერს, მაგრამ შენ იცი, რომ რაღაცეები ქრება და უჩინარდება სიცარიელეში, რაღაცეები ქრება, და ვისი ნება-სურვილით ქრება, ვერავინ გეტყვის, ვერავინ გეტყვის, ვისი ნებასურვილია მუდმივი ქრობის ურჩი წინამძღვარი.
შენ ბრუნდები სკოლიდან სახლში. ბრუნდები დაღლილი, მოშვებული, ენერგიადაცლილი, და ფეხსაცმლის ჭვინტით მოაგორებ ცარიელ ასანთის კოლოფს ან კონსერვის დაჭეჭყილ ქილას. შუადღეა და დაავითაშვილის ქუჩა ცარიელია. მხოლოდ გასტრონომს ზემოთ, გაზეთების ჯიხურის ირგვლივ იკრიბება მოყაყანე ადამიანების პატარა ჯგუფი, პატარა წრე, რომელიც შეჩქვიფდება და აზუზუნდება, მერე დაქუცმაცდება და ასისინდება ნაშუადღევის შეუსაბამოდ ნაზ და ლირიკული დიდებებით სავსე, ოქროსფრად გადაცრეცილ ჰაერში, ჰაერში ოდნავ შერხეული, ოდნავ მტოკვარე დაჭიმული სინაზის სიმია გაბმული და აკაციის ხეებქვეშ, ნაადრევად ჩამოცვენილ წვრილ ფოთლებზე დაუდევრად მიმოისვრის ჩრდილოვან ტალღებს. შენ გრძნობ მთელი არსებით ოქროსფერი ნაშუადღევით გაჯერებულ ჰაერში ჩამოჟონილ უხილავ წვეთებს, ნაზ რხევებს, სხივებით მოოჭვილი ქამელეონის ასხლეტას და გაუჩინარებას აკაციების უკვე შებღალულ კენწეროებთან. შენ სავსე ხარ ნაშუადღევის ნებისმიერ გარემოსთან თანხმობის და შერიგების მოწოლილი სურვილით, მოთენთილობით და ტკბილი სიზანტით, დაქსელილ ძარღვებში რომ გივლის და თვლემას გგვრის. ნახევრად თვლემ კიდეც, მარტო შენ კი არა, მთელი ქუჩა, მთელი სოლოლაკი, უზარმაზარი, უშველებელი ქვეყნიერების ერთი პაწია ნაგლეჯი, ქალაქის განაპირა კიდეში მაღალი მთის კლდოვან თხემებქვეშ ჩამოზიდული პატარა ნირვანა, პატარა ტერიტორია, რომელიც სავსეა ჩიხებით და გასასვლელებით, ტეხილი ქუჩებით და სახეებზე ჩამოკონწიალებული აივნებით, მიწაში ჩამძვრალი სარდაფებით და ჩამობურულ ეზოებში შემავალი ალაყაფის ჭიშკრებით. ათასი ხმით, ათასი გადატეხილი ბგერით, ბგერის უმცირესი ნამსხვრევებით, გაცვეთილი ფერების და მიმწყდარი შეძახილების ვიბრირებით, ხეებში ჩამოღწეული სინათლეების და მოძრავი ჩრდილების გაუთავებელი, მთრთოლვარე ტოკვით და ერთი წუთითაც არ გტოვებს იმის განცდა, რომ ეს მხოლოდ მცირე ნაწილია დიდი ქვეყნიერების, იმ ქვეყნიერების, სადაც რაღაც ხდება, რაღაც საშინელი, რაღაც სასტიკი, ვიღაცას იჭერენ, ვიღაცას კლავენ, ვიღაცას იტაცებენ, ვიღაცას უსპობენ სიცოცხლეს. ოღონდ შენი გულუბრყვილო აზრით, ეს ყველაფერი შორს ხდება, იქ, იმ დიდი ქვეყნიერების ნაწილში და არა აქ, სადაც არაფერი არ შეიძლება მოხდეს, ისე ნელა მიედინება დრო და ისეთი სიწყნარეა ჩაფენილი თხელი ბურუსით გაჟღენთილ სადარბაზოებში.
და არ იცი რატომ აღმოჩნდი აქ, მაინცდამაინც აქ. საიდან დაიწყო ყველაფერი და სად უნდა დამთავრდეს, ან უნდა დამთავრდეს კი საერთოდ? იწყება აქ, ამ სინათლით მოქსოვილ ქვეფენილების ხლართებში რამე ან მთავრდება? ნუთუ მთავრდება კიდეც? ყველაფერი ძალიან ნელა მოძრაობს და შენც ნელა მოძრაობ ამ ყველაფრის არაფრისმთქმელ წიაღში. ეს ადამიანებიც, გაზეთების ჯიხურთან და ლუდის წერტთან რომ დგანან, დიდი ხანია შენს ბავშვურ ცნობიერებაში ნაშუადღევის დაუბოლოვებელ ზიგზაგებს შეერწყნენ და დაკარგეს თავიანთი სახე. შენ არ იცი, რომ ესენი ჩვეულებრივი გზააბნეული ძე-ცთომილები არიან, როგორიც ათასია ანდა მილიონი, ქალაქის კლოაკებში მოფუთფუთე მათხოვრები და ნაციხარები – ქუჩის დამტვერილ კიდეებზე მიხვეტილი ჭუჭყი – ლოთები, მაწანწალები, მუქთახორები, უდიდესი ბედისწერის ანაბარა მიგდებული გლახები, ბინძური მოხალისეები დღე და ღამე რომ ტრიალებენ იქ, სადაც მათი საარსებო სარჩო მოიძევება, მდარე, უგემური, მაგრამ მუდმივი და დაუყვედრებელი, მათივე უაზრო სიცოცხლესავით უაზროდ გაჩენილი და ამიტომ მათთვისვე განკუთვნილი. აქვე არიან სხვებიც: შოფრები, სადაზღვევო უწყების მუშაკები, მაკლერები, ყასბები, ხელოსნები, სოფლიდან ჩამოთესლილი უსაქმური გლეხები, სამუდამოდ მოწყვეტილნი კარმიდამოს და ქალაქის სარდაფებს მიტმასნილნი, უსახლკარო ნაბიჭვრები და სახიჩარები, ბედისმაძიებელი გაუმაძღრები და სამუდამოდ ხელჩაქნეული უბედურები. შენ არ იცი, შენ ვერ ხედავ მათი ცხოვრების ტლანქი დანით დასერილ სახეებს. ეს სახეები მიწისფერია და უხეში ნაოჭების სქელი ბადით დაქსელილი, რადგან ისინიც შენსავით შემთხვევით მოხვდნენ ამ მზით გადაფენილ ქვაფენილებზე, რატომ და რისთვის, არც მათ იციან, მაგრამ ის კი ახსოვთ, რომ ვიდრე აქამდე მოაღწევდნენ, გრძელი გზა გამოიარეს და ამ გზამ თავის მკაცრი ბეჭედი დაასვა მათ ისედაც უიღბლო არსებობას. აქაც პატარა კლოაკაა, ნაშუადღევის უდრტვინველ, მშვიდობისმომფენელ სხივებში გამოხვეული პაწია სამყარო, რომლის წრეშიც ბაქტერიებივით ტრიალებენ პირზე დუჟმომდგარი, ლუდისკათხამომარჯვებული კაცები. ისინიც ცლიან კათხებს და ერთდროულად აწყობენ აყროლებულ დახლზე. მერე ხმაშეწყობით, მოყაყანე ერთფეროვნებით ჰყვებიან ათასნაირ ამბებს, რომელთაც მოსაღამოვებამდე გასდით ყავლი და დღის სინათლეზევე იფანტებიან უსიცოცხლო სხივებივით.
ქუჩის გადაღმა მაღალი ფანჯრებია, ფეხისწვერებზე ვიწევი და ფანჯრებში ვიჭვრიტები. ამ ფანჯრებს შიგნითაც ისეთივე ბლანტი ბურუსია, როგორიც ყველგან: სადარბაზოების მაღალ კიბეებზე, ეზოების შესასვლელებში, გრილი ბინების ოთახებში. მხოლოდ აქ გარაჟია და მანქანები დგანან. ყოველ ფანჯარაში მანქანაა. ფანჯარა თხელი ბადით არის დაცული და სიღრმიდან ბენზინის და მანქანის რაღაცნაირი ნაცნობი სუნი აღწევს. მანქანებიც რაღაცნაირად დგანან ამ დიდ ოთახებში, მკაცრად გარინდულნი, ცარიელნი, თითქოს ყველასაგან მოსროლილნი და მიტოვებულნი. მანქანების შიგნითაც სქელი ბურუსია ჩამდგარი, მხოლოდ მინებში, უკანა მხრიდან მზის სხივი იჭრება და ტყდება შიგნით, აქაც დრო მიედინება ნელა და მდოვრედ. მიტოვებული მანქანები დროში დგანან და მე შემიძლია შევიჭვრიტო თითოეულ ფანჯარაში და დავინახო დროის ფრთხილი, უხმაურო დინება გარინდებული მანქანების წიაღში. ვინ მოვა და ვინ შეიჭვრიტება აქ, ვინ დაინახავს როგორ მიცოცავს გადამტყდარი მზის სხივი მანქანის უკანა სკამის გადაცვეთილ საზურგეზე. გარაჟებში სრული სიწყნარეა, მხოლოდ ზოგჯერ მეტალის წკირი გაიტკაცუნებს, თითქოს რაღაც ჩატყდაო მანქანაში. ესეც დრო არის, გადამტყდარი წამებია.
ყოველდღიური მომქანცველი სვლა სკოლაში და უკანდაბრუნება, წყნარი რიტუალია, რომელსაც მე უპროტესტოდ ვასრულებ თალმუდისტივით. ის ჩემს ნებაზე არ არის დამოკიდებული. ჩემი ნების გარეშე არსებული ვითარება მკარნახობს ნაშუადღევის გრძელი გზა გამოვიარო და შეიძლება სწორედ იძულება მაგრძნობინებს დროის უჩინარი დინების რიტმს. გარაჟის ზემოთ პურის მაღაზიაა, მწვანე აბრაზე მსუყე ყვითელი ასოებით არის წარწერილი “პური” და ყოველივე იმდენად ნაცნობია, რომ თვალის ნაზი ბადურა ძალდაუტანებლად იჭერს ათასგზის აღქმულ შეფერილობებს, ტონალობებს და მრგვალი ასოების მოხაზულობებს. თუ სადმე ტეხილია ან ხარვეზი, ისიც შეუმჩნევლად თავსდება მხედველობის ფაქიზ მატერიაში, ისე, რომ მე ვერც ვამჩნევ მის არსებობას. თითქოს ეს თავის თავში მცხოვრები საგნები თვითონვე პოულობენ გზას, რათა ჩემს არსებაში სამუდამოდ დასახლდნენ, სამუდამოდ, დაიმკვიდრონ დროსთან ერთად ადგილი, რომელსაც მერე დროც ვერასგზით ვეღარ ამოშლის. ეს საგნები განმარტოებით არ ცხოვრობენ, მათ უერთდება ჰაერში გაფანტული სიფრიფანა ქსელი ხმების, ფერების, აუხსნელი ნაწილაკების და უთქმელი ნიშნების. ყოველივე კი სიცოცხლის ეთერული ფარდაა, ჩემს მიერ ათასჯერ შერხეული და ჩემს არსებასთან უკვე განუშორებლად შემკვრივებული.
მე ნელა ვეშვები მენავთის სარდაფში. აქ ყველაფერი ნავთის სუნით არის გაჟღენთილი. საკმარისია ასანთის ერთი გაკვრა და ნავთით სავსე მიწური გაქრება. მენავთე დაბალი და სქელი კაცია. მსხვილი ნავთისფერი ულვაშები აქვს და ულვაშებსზემოდან ვიწროდ მოწკურული თვალები კეთილად უციმციმებს. მე წყლიან თვალებში შევყურებ და მეჩვენება, რომ იქიდანაც საზარელი ნავთის შავი წვეთები ბზინავს. მენავთე იღიმება, რადგან მიცნობს და რაღაცას მეკითხება, მაგრამ მე არაფერი არ მესმის, ხმა იკარგება ნავთით გავსებულ ბიდონებს შორის. გარშემო ყველგან სხვადასხვა ზომის და მოცულობის თავახდილი ჭურჭელი დგას. შავი ზედაპირი ლივლივებს და შიგ დღის ელექტროშუქიდან არეკლილი სხივები დაცურავს. ამ შავი ზედაპირის დანახვისთანავე შემზარავი გრძნობა მეუფლება: “აი, ეს არის ნავთი”, ნავთი, ნავთი, ნავთი, ყველაფერი ნავთით არის გაჟღენთილი, ყველაფერს ნავთის სუნი აქვს, მენავთე იღიმება და ახლა უკვე მესმის მისი ხმა: “ნავთი ხომ არ დაგაბარეს?”, “ნავთზე ხომ არ გამოგგზავნეს?” ბიდონებს უკან სარეცხის საპნების უშველებელი გროვა აწყვია. სარდაფის სიღრმეში სიმეტრიულად დაწყობილ საპნის უხეშ ნაჭრებზე თხელი ნავთისფერი ბურუსია ჩამოწოლილი და აქაც საიდანღაც იპარება დღის ჯიუტი სინათლე. სადღაც ჭერსა და მიწურ იატაკს შორის სხლტება შემთხვევით მოხვედრილი სხივი და შეხუთულ ჰაერში იბნევა. ვიწრო სივრცე ოდნავ ნათდება და უფრო მკაფიოდ იკვეთება მენავთის ლურჯი, დანაოჭებული ხალათი, სქელი ნაცრისფერი ულვაშები და განუწყვეტელი ღიმილი, რომელსაც მოელვარე, უეცრად მოვარდნილი დღის სინათლე კვეთს და მე ვხედავ, რომ აქაც დრო დაცურავს, დრო ეტმასნება სინათლის სხივებთან ერთად ნავთისგან დასველებულ კედლებს და მენავთის ნავთიან, გაღიმებულ სახეს.
ყოველდღე ერთიდაიგივე მეორდებოდა – მე ვუახლოვდებოდი ალაყაფის მძიმე კარს. ქვის კიბის რამდენიმე საფეხურს ავივლიდი და ზარის ღილაკს თითს ვაჭერდი. კარი იღებოდა გამობმული ფარატინა თოკის გამოქაჩვით. კარის გამღები კიბის თავზე იდგა და სვეტზე გამობმული თოკის ბოლო ეჭირა. ეს ადამიანი მეტწილად ბებო იყო. კარის გაღებას თან საყვედურიან ტუქსვას მოაყოლებდა და უმალვე შებრუნდებოდა სამზარეულოში. მე კი ჩანთას იქვე მივაგდებდი, ვეშვებოდი კიბის საფეხურზე და დიდხანს ვიჯექი გაშტერებული. კარს ზემოთ, საღებავებით გასვრილი მინიდან ზღვა სინათლე იღვრებოდა წითელ კიბეებზე. კიბის გვერდით ცარიელ ადგილას ძველისძველი შავი სკივრი იდგა. სკივრზეც იღვრებოდა სინათლე და სინათლეში მობზრიალე მტვრის გრძელი სვეტი. მე არ ვიცოდი საიდან მოქროდა ჰაერში მოძრავი უმცირესი მტვრის ნამცეცები, მაგრამ მათ მოძრაობაში ვხედავდი დროის წრიულ ზიგზაგებს, ბრუნვებს, ტეხილებს. დღე უკვე საღამოსკენ იყო გადახრილი და თითქოს დროის სახეც უფრო ხელშესახებად იკვეთებოდა ყველა საგანზე. შემოსასვლელის პატარა, მაგრამ საკმაოდ ტევადი სივრცეც დროის ჩამუქებული ხსნარით იყო შეფერილი. კიბის პირველ, ბრტყელ საფეხურზე უფორმო ჩრდილი ტყდებოდა და იატაკს უერთდებოდა. მე მესმოდა ქუჩიდან აკრეფილი ჟრიამული როგორ იკარგებოდა მოახლოებული საღამოს უშველებელ სიცარიელეში. მერე კიდევ ერთხელ შემახსენებდა თავს ბებიაჩემის საყვედურნარევი ტუქსვა და ავდიოდი ოთახებში, სადაც უზარმაზარ ფანჯრებზე ჩამოფარებულ ფარდებს აკაციის ხეების მოძრავი სილუეტები დასთრევდა.
საწოლ ოთახში დიდედა კატო იწვა. ის მისუსტებული ხმით ლაპარაკობდა და უხმოდ ხუჭავდა თვალებს. ჩალურჯებულ თვალის უპეებს ვარდისფერი ზოლი აჩნდა და თვალის უპეებზე აღბეჭდილი ფერთა სიმკვეთრე მდუმარე სიცოცხლისუნარიანობას ამჟღავნებდა. დიდედა კატო უმთავრესად დუმდა. და თითქოს მისი დუმილი უფრო მეტყველი იყო, ვიდრე საუბარი. მის სახეს აჩნდა დაღლილობა, რომელიც არ შეიძლებოდა დროთა განმავლობაში გაქარწყლებულიყო, რადგან ეს მხოლოდ დაღლილობა კი არ იყო, არამედ ხანგრძლივი და მტანჯველი ჟამთა სიავის მღვრიე ანარეკლი, რადგან არსებობს დაღლილობა, რომელიც წარუშლელია და აღმოუფხვრელი…
ეს იყო სოლოლაკში, დავითაშვილის ქუჩაზე, კარგა ხნის წინათ. არ ვიცი რატომ ხდებოდა ასე, ვისი საიდუმლო სურვილით თუ ნებით. არ ვიცი რატომ იყო იქ რაღაცნაირი ღრმა ნაღველი ვიწრო ქუჩების გადაცვეთილ კიდეებზე, ხეებქვეშ ჩაფენილი. რატომ აღმოვჩნდი მე ამ დაქსაქსულ სინათლეში, ნაღვლიანი ფანჯრების გასწვრივ, გრძელ დღეებში, ჩვეულებრივი და უცნაური საღამოების ანაბარა, რაც შეიძლება ცხოვრებამ მოულოდნელად მოგიტანოს და მერე ნელ-ნელა წაგართვას…

© “არილი”