დიალექტიკის გენიალური ოსტა­­­­­­­­­­ტი

ჰე­გე­ლის ნა­აზ­რე­ვის გაც­ნო­ბი­სას ის­ე­თი გან­ც­და გვაქვს, თით­ქოს ბრწყინ­ვა­ლე ოს­ტა­ტის მი­ერ აგ­ე­ბულ ტა­ძარ­ში ვიმ­ყო­ფე­ბით: ზღვა ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი მა­სა­ლა აქ არ­აჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვა­დაა მო­წეს­რი­გე­ბუ­ლი და ორ­გა­ნი­ზე­ბუ­ლი. ყო­ველ დე­ტალს მო­ძებ­ნი­ლი აქვს მის­თ­ვის ყვე­ლა­ზე შე­სა­ფე­რი­სი ად­გი­ლი, ელ­ე­მენ­ტე­ბის გან­ლა­გე­ბა­ში იგრ­ძ­ნო­ბა მკაც­რი თა­ნა­ზო­მი­ე­რე­ბა, პრო­პორ­ცია, რიტ­მი, ჰარ­მო­ნია, რო­მელ­თა წყა­ლო­ბი­თაც გრან­დი­ო­ზუ­ლი ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი სის­ტე­მა წარ­მოგ­ვიდ­გე­ბა რო­გორც სა­ოც­რად მო­ნო­ლი­თუ­რი, შეკ­რუ­ლი და დას­რუ­ლე­ბუ­ლი ნა­გე­ბო­ბა. და კი­დევ: ჰე­გე­ლის მი­ერ აგ­ე­ბუ­ლი ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი შე­ნო­ბა სავ­სეა სი­ნათ­ლით – ეს არ­ის შუ­ქი გო­ნი­სა, ყოვ­ლის­მომ­ც­ვე­ლი აბ­სო­ლუ­ტი­სა, იდ­ე­ი­სა და ამ ნა­თელ ნა­გე­ბო­ბა­ში, სა­დაც ყვე­ლა­ფე­რი და­ფა­რულ­სა და მა­რა­დი­ულ­ზე მი­ა­ნიშ­ნებს, შე­უძ­ლე­ბე­ლია არ და­გე­უფ­ლოს სა­ზე­ი­მო და ამ­აღ­ლე­ბუ­ლი გან­წყო­ბი­ლე­ბა.

გო­ნის, იდ­ე­ის, აბ­სო­ლუ­ტის ცნე­ბე­ბი ცენ­ტ­რა­ლუ­რია ჰე­გე­ლის ფი­ლო­სო­ფი­ა­ში. სწო­რედ ამ ცნე­ბის თა­ვი­სე­ბუ­რი გა­აზ­რე­ბა ან­ი­ჭებს ჰე­გე­ლის მთელ ნა­აზ­რევს გა­ნუ­მე­ო­რე­ბელ ხა­სი­ათს.

ერთ-ერ­თი მთა­ვა­რი თე­ზი­სი, რომ­ლი­თაც ჰე­გე­ლი კან­ტი­სა და ფიხ­ტეს ფი­ლო­სო­ფი­ურ სკო­ლას და­უ­პი­რის­პირ­და, იყო თე­ზი­სი გო­ნის აბ­სო­ლუ­ტუ­რი ძლე­ვა­მო­სი­ლე­ბის შე­სა­ხებ. ჰე­გე­ლი ფიქ­რობ­და, რომ კან­ტ­თან და ფიხ­ტეს­თან ერთ­მა­ნე­თი­სა­გან გა­თი­შუ­ლია სი­ნამ­დ­ვი­ლე და იდეა. ის, რაც არ­ის და ის, რაც უნ­და იყ­ოს, არ­სი და ჯე­რარ­სი. იდ­ე­ას აქ არა აქვს სის­ხ­ლ­სავ­სე სი­ცოცხ­ლე, აუც­ი­ლებ­ლო­ბის კა­ნო­ნით შე­პი­რო­ბე­ბუ­ლი გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის უნ­ა­რი. ჰე­გე­ლის თით­ქ­მის ყო­ველ თხზუ­ლე­ბა­ში იპ­ო­ვით ამ თვალ­საზ­რი­სის მი­მართ გა­მოთ­ქ­მულ ირ­ო­ნი­ით სავ­სე სტრი­ქო­ნებს. “ფი­ლო­სო­ფი­ურ მეც­ნი­ე­რე­ბას საქ­მე აქვს მხო­ლოდ იდ­ე­ას­თან, რო­მე­ლიც ის­ე­თი უძ­ლუ­რი არაა, რომ მხო­ლოდ ჯე­რარს იყ­ოს და ნამ­დ­ვი­ლად არ იყ­ოს”, – ვკითხუ­ლობთ “მცი­რე ლო­გი­კა­ში”. გო­ნი თა­ვის სიძ­ლი­ე­რის წყა­ლო­ბით პო­უ­ლობს რე­ა­ლი­ზა­ცი­ის სა­შუ­ა­ლე­ბებს: რაც გო­ნი­ე­რია, ნამ­დ­ვი­ლია და რაც ნამ­დ­ვი­ლია, ის გო­ნი­ე­რია (ჰე­გე­ლის ეს ცნო­ბი­ლი დე­ბუ­ლე­ბა სრუ­ლი­ა­დაც არ ნიშ­ნავ­და ყო­ვე­ლი არ­სე­ბუ­ლის გა­მარ­თ­ლე­ბას, რო­გორც ეს ზოგს მო­ეჩ­ვე­ნა: სი­ნამ­დ­ვი­ლი­სა და არ­სე­ბო­ბის ცნე­ბე­ბი ჰე­გე­ლის ფი­ლო­სო­ფი­ა­ში არ ემთხ­ვე­ვა ერთ­მა­ნეთს).

რო­გო­რია ამ ყოვ­ლად ძლე­ვა­მო­სი­ლი გო­ნის არ­სე­ბა?

გო­ნი კონ­კ­რე­ტუ­ლია. სიტყ­ვა კონ­კ­რე­ტუ­ლი ჰე­გე­ლის მი­ერ თა­ვი­სე­ბუ­რი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბით არ­ის ნახ­მა­რი: კონ­კ­რე­ტუ­ლი ნიშ­ნავს გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბულ, სა­პი­რის­პი­რო გარ­კ­ვე­უ­ლო­ბა­თა მთლი­ა­ნო­ბას. ეს კი მო­ას­წა­ვებს იმ­ას, რომ მოძ­რა­ო­ბა გო­ნის სფე­რო­ში იქ­ნე­ბა დი­ა­ლექ­ტი­კუ­რი გა­დას­ვ­ლა ერ­თი გარ­კ­ვე­უ­ლო­ბი­დან მის სა­პი­რის­პი­როს­კენ, თე­ზი­სი­დან ან­ტი­თე­ზი­სის­კენ და აქ­ე­დან კი სინ­თე­ზის­კენ, რო­მელ­შიც წი­ნა ორი გარ­კ­ვე­უ­ლო­ბა მო­იხ­ს­ნე­ბა და შე­ი­ნა­ხე­ბა და­მორ­ჩი­ლე­ბუ­ლი მო­მენ­ტე­ბის სა­ხით. მწყობრ დი­ა­ლექ­ტი­კურ ტრი­ა­და­თა მო­ნაც­ვ­ლე­ო­ბა­ში ჰე­გელ­მა ცნე­ბა­თა ურ­თი­ერ­თ­და­პი­რის­პი­რე­ბის ურ­თი­ერ­თ­გა­პი­რო­ბე­ბუ­ლო­ბის, ურ­თი­ერ­თ­მოხ­ს­ნა-შე­ნახ­ვის, კა­ტე­გო­რი­ა­თა დი­ნა­მი­კის ჭეშ­მა­რი­ტად გრან­დი­ო­ზუ­ლი სუ­რა­თი მოგ­ვ­ცა, ხო­ლო ფი­ლო­სო­ფი­ურ პრობ­ლე­მა­თა – რა­ო­დე­ნო­ბი­სა და თვი­სებ­რი­ო­ბის, უარ­ყო­ფის, წი­ნა­აღ­მ­დე­გო­ბის, არ­სე­ბი­სა და მოვ­ლე­ნის, ში­ნა­არ­სი­სა და ფორ­მის და სხვა­თა – დი­ა­ლექ­ტი­კუ­რი გა­აზ­რე­ბის სა­ფუძ­ველ­ზე მა­თი გა­დაწყ­ვე­ტის სრუ­ლი­ად ახ­ა­ლი, ტრა­დი­ცი­უ­ლი ფი­ლო­სო­ფი­ის მე­ტა­ფი­ზი­კუ­რი აზ­როვ­ნე­ბის წე­სი­სათ­ვის უც­ნობ და უჩ­ვე­უ­ლო გზებს მი­აგ­ნო.

ჰე­გელ­მა გო­ნი წარ­მო­ად­გი­ნა არა რო­გორც მყა­რი სუბ­ს­ტან­ცია, არ­ა­მედ რო­გორც მო­უს­ვენ­რო­ბა, აქ­ტი­უ­რო­ბა. გო­ნი ჰე­გე­ლი­სათ­ვის არა მარ­ტო სუბ­ს­ტან­ცია, არ­ა­მედ სუ­ბი­ექ­ტი­ცაა. ის არ­ის სუ­ბი­ექ­ტი, რო­მე­ლიც თა­ვი­სი თა­ვის წვდო­მას ესწ­რაფ­ვის, თა­ვის თავს ეძ­ებს, თვით­შე­მეც­ნე­ბა თვით­რე­ა­ლი­ზა­ცი­ას, პო­ტენ­ცი­ა­ლუ­რად მო­ცე­მულ შე­საძ­ლებ­ლო­ბა­თა რე­ა­ლი­ზა­ცი­ას გუ­ლის­ხ­მობს, ეს რე­ა­ლი­ზა­ცია კი დი­ა­ლექ­ტი­კუ­რი პრო­ცე­სია. აბ­სო­ლუ­ტი წმინ­და სა­ხით “წმინ­და აზ­როვ­ნე­ბის ელ­ე­მენ­ტ­ში” წარ­მოდ­გე­ნი­ლია “ლო­გი­კის მეც­ნი­ე­რე­ბა­ში”. ყო­ვე­ლი გარ­კ­ვე­უ­ლო­ბა აქ გა­მო­ხა­ტუ­ლია კა­ტე­გო­რი­ე­ბის სის­ტე­მა­ში. ყო­ვე­ლი კა­ტე­გო­რია აბ­სო­ლუ­ტის პრე­დი­კა­ტია, იდ­ე­ის ერთ მხა­რეს გა­მო­ხა­ტავს. კა­ტე­გო­რი­ა­თა მარ­ტი­ვი­დან რთუ­ლის­კენ, აბს­ტ­რაქ­ტუ­ლი­დან კონ­კ­რე­ტუ­ლი­სა­კენ ურ­თი­ერ­თ­გა­დას­ვ­ლის პრო­ცესს აგ­ვირ­გ­ვი­ნებს აბ­სო­ლუ­ტუ­რი იდ­ე­ის ცნე­ბა. ამ­ით გო­ნის ზო­გა­დი სქე­მა მო­ხა­ზუ­ლია. ამ სქე­მამ უნ­და შე­ის­ხას ხორ­ცი, უნ­და ჰპო­ვოს თა­ვი­სი სი­ნამ­დ­ვი­ლე. გო­ნი გა­ნას­ხ­ვა­ვებს თა­ვის თავს ბუ­ნე­ბა­ში, მაგ­რამ ინ­ერ­ტუ­ლი ბუ­ნე­ბა ვერ არ­ის ად­ეკ­ვა­ტუ­რი აბ­სო­ლუ­ტის ჭეშ­მა­რი­ტი არ­სე­ბი­სა. ბუ­ნე­ბის გავ­ლით რე­ლი­ზა­ცი­ის გზა ად­ა­მი­ა­ნი­სა­კენ მი­დის. სწო­რედ ად­ა­მი­ა­ნი, კა­ცობ­რი­ო­ბის კულ­ტუ­რის პრო­დუქ­ტე­ბი, ად­ა­მი­ა­ნე­ბის აზ­როვ­ნე­ბა და მოქ­მე­დე­ბაა ის სა­ბო­ლოო წერ­ტი­ლი, რო­მელ­შიც გო­ნი თა­ვის თავს პო­უ­ლობს. ად­ა­მი­ა­ნის ძი­რი ღვთა­ებ­რი­ვია. ამ­ი­ტომ ად­ა­მი­ა­ნის არ­სე­ბის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა ღმერ­თის არ­სე­ბის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბაც იქ­ნე­ბა. ჰე­გე­ლის ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი სის­ტე­მის უკ­ა­ნას­კ­ნელ ეტ­აპ­ზე – აბ­სო­ლუ­ტუ­რი გო­ნის სა­ფე­ხურ­ზე – ად­ა­მი­ა­ნი აღ­წევს უმ­აღ­ლეს თა­ვი­სუფ­ლე­ბას იმ­ით, რომ ყო­ვე­ლი სპე­ცი­ფი­კურ-ად­ა­მი­ა­ნუ­რი ითქ­ვი­ფე­ბა ფი­ლო­სო­ფი­ა­ში, რო­მელ­შიც ღმერ­თი თა­ვის თავს იაზ­რებს და იმ­ეც­ნებს.

რე­ლი­გი­ურ-მის­ტი­კუ­რი ხა­სი­ა­თის მი­უ­ხე­და­ვად, ჰე­გელ­მა შეძ­ლო სამ­ყა­რო ყვე­ლა მის გან­ზო­მი­ლე­ბა­ში წარ­მო­ედ­გი­ნა რო­გორც დი­ა­ლექ­ტი­კუ­რი ქმნა­დო­ბა, კა­ნონ­ზო­მი­ე­რი გან­ვი­თა­რე­ბის პრო­ცე­სი. იქ, სა­დაც ერ­თი შე­ხედ­ვით წმინ­და შემ­თხ­ვე­ვი­თო­ბა ბა­ტო­ნობს, ჰე­გე­ლი ეძ­ებს და პო­უ­ლობს კა­ნონს, ში­ნა­გან ლო­გი­კას. გან­სა­კუთ­რე­ბით ნათ­ლად გა­მოჩ­ნ­და ეს ჰე­გე­ლის მი­ერ ის­ტო­რი­ის ფი­ლო­სო­ფი­ი­სა და ფი­ლო­სო­ფი­ის ის­ტო­რი­ის და­მუ­შა­ვე­ბი­სას.

კა­ცობ­რი­ო­ბის ის­ტო­რია ხში­რად წარ­მო­უდ­გე­ნი­ათ რო­გორც ხდო­მი­ლე­ბა­თა უბ­რა­ლო თან­მიმ­დევ­რო­ბა. ას­ეთ თვალ­საზ­რისს ჰე­გე­ლი ზე­და­პი­რუ­ლად თვლის. ად­ა­მი­ა­ნე­ბი პი­რად მიზ­ნებს ის­ა­ხა­ვენ და კერ­ძო ინ­ტე­რე­სე­ბი­დან გა­მო­სუ­ლი მოქ­მე­დე­ბენ, მაგ­რამ ეს სრუ­ლი­ა­დაც არ ნიშ­ნავს იმ­ას, რომ ვნე­ბა­თა შე­ჯა­ხე­ბა­ში არ ვლინ­დე­ბა გო­ნის კა­ნო­ნი. ის­ტო­რია, ფიქ­რობს ჰე­გე­ლი, გო­ნის მი­ერ თა­ვი­სი თა­ვის გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბის პრო­ცე­სია. და რად­გან გო­ნის არ­სე­ბა თა­ვი­სუფ­ლე­ბაა, კა­ცობ­რი­ო­ბის ის­ტო­რია არ­ის ზე­აღ­მა­ვა­ლი გზა, პრო­ცე­სი თა­ვი­სუფ­ლე­ბის გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბა­ში. აღ­მო­სავ­ლე­თის ხალ­ხებ­მა იც­ოდ­ნენ, რომ თა­ვი­სუ­ფა­ლია ერ­თი. ას­ე­თი თა­ვი­სუფ­ლე­ბა თვით­ნე­ბო­ბაა. ბერ­ძ­ნებ­მა და რო­მა­ე­ლებ­მა იც­ოდ­ნენ, რომ თა­ვი­სუ­ფა­ლია ზო­გი­ერ­თი. მხო­ლოდ ქრის­ტი­ა­ნო­ბა მი­ვი­და იმ ცნო­ბი­ე­რე­ბამ­დე, რომ თა­ვი­სუ­ფა­ლია ად­ა­მი­ა­ნი სა­ერ­თოდ. აქ ხდე­ბა სწო­რედ გო­ნის მი­ერ თა­ვი­სი თა­ვი­სუფ­ლე­ბის გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბა.

უდ­ი­დე­სი რო­ლი ით­ა­მა­შა ჰე­გელ­მა ფი­ლო­სო­ფი­ის ის­ტო­რი­ის არ­სის მეც­ნი­ე­რუ­ლი გა­გე­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა­შიც. ის­ტო­რი­კოსს აქ­აც ქა­ო­სი ხვდე­ბა: ერ­თი ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი სის­ტე­მა ცვლის მე­ო­რეს, მე­ო­რე – მე­სა­მეს და ა.შ. ყო­ვე­ლი ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი სის­ტე­მა თა­ვი­სას, სხვა სის­ტე­მის­გან გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბულს ამ­ბობს, და შემ­თხ­ვე­ვი­თი არ იყო, რომ ფი­ლო­სო­ფი­ის ის­ტო­რია გა­ნი­ხი­ლე­ბო­და რო­გორც ცდო­მი­ლე­ბა­თა, შემ­თხ­ვე­ვით შე­ხე­დუ­ლე­ბა­თა თავ­მოყ­რა. ჰე­გე­ლი იყო ერთ-ერ­თი პირ­ველ­თა­გა­ნი, რო­მე­ლიც შე­ე­ცა­და მი­ეგ­ნო იმ ძა­ფი­სათ­ვის, ფი­ლო­სო­ფი­ის ის­ტო­რი­ის სიღ­რ­მე­ში რო­მაა და­ფა­რუ­ლი და ურ­თი­ერ­თ­გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბულ ფი­ლო­სო­ფი­ურ სის­ტე­მებს ერ­თი­ა­ნო­ბას აძ­ლევს, მა­თი მო­ნაც­ვ­ლე­ო­ბის კა­ნონ­ზო­მი­ერ ხა­სი­ათს ნა­თელ­ყოფს.

ჰე­გელ­მა ფი­ლო­სო­ფი­ის ის­ტო­რი­აც წარ­მო­ად­გი­ნა, რო­გორც გო­ნის მი­ერ თა­ვი­სი თა­ვის შე­მეც­ნე­ბის პრო­ცე­სი, გაშ­ლი­ლი დრო­ში. გო­ნი გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბულ მხა­რე­თა ერ­თობ­ლი­ო­ბაა, ამ­ი­ტომ, ბუ­ნებ­რი­ვია, რომ ის­ტო­რი­ა­ში არ­სე­ბუ­ლი ცალ­კე­უ­ლი სის­ტე­მე­ბი, რომ­ლე­ბიც გო­ნის რო­მე­ლი­ღაც ერთ ას­პექტს გა­მო­ხა­ტა­ვენ, გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბი­ან ერთ­მა­ნე­თი­სა­გან. ყო­ვე­ლი სის­ტე­მა იდ­ე­ის გარ­კ­ვე­უ­ლი მო­მენ­ტის გა­მო­ხა­ტუ­ლე­ბაა, ამ­ი­ტომ ის არც შე­იძ­ლე­ბა უარ­ი­ყოს. უარ­ი­ყო­ფა არა რო­მე­ლი­მე ფი­ლო­სო­ფი­ის პრინ­ცი­პი, არ­ა­მედ ის შე­ხე­დუ­ლე­ბა, რომ ეს პრინ­ცი­პი სრუ­ლად გა­მო­ხა­ტავს მთელ იდ­ე­ას, გონს. ამ­რი­გად, ყო­ვე­ლი ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი სის­ტე­მა აბ­სო­ლუ­ტუ­რი­ცაა და შე­ფარ­დე­ბი­თიც. ყო­ვე­ლი შემ­დ­გო­მი სის­ტე­მა მოხ­ს­ნის წი­ნა სის­ტე­მის პრე­ტენ­ზი­ას აბ­სო­ლუ­ტუ­რო­ბა­ზე, მაგ­რამ ით­ვი­სებს ჭეშ­მა­რიტ პრინ­ცი­პებს. აქ­აც, ის­ე­ვე, რო­გორც სა­ერ­თოდ ის­ტო­რი­ა­ში, გან­ვი­თა­რე­ბა მი­დის მარ­ტი­ვი­დან რთუ­ლის­კენ, აბს­ტ­რაქ­ტუ­ლი­დან – კონ­კ­რე­ტუ­ლის­კენ. ფი­ლო­სო­ფია წარ­მო­ი­შო­ბა არა ფი­ლო­სო­ფი­ის ის­ტო­რი­ის ბო­ლო­ში, არ­ა­მედ თვი­თონ ფი­ლო­სო­ფი­ის ის­ტო­რიაა გარ­კ­ვე­უ­ლი აზ­რის ფი­ლო­სო­ფია: აბ­სო­ლუ­ტუ­რი ჭეშ­მა­რი­ტე­ბა რე­ა­ლიზ­დე­ბა შე­ფარ­დე­ბით ჭეშ­მა­რი­ტე­ბებ­ში და არა მათ მიღ­მა. ის­ტო­რია თა­ვის გან­ვი­თა­რე­ბა­ში გა­მო­ხა­ტავს ლო­გი­კურს, ლო­გო­სის სა­ფე­ხურ­თა მო­ნაც­ვ­ლე­ო­ბას.

ჰე­გე­ლის ფი­ლო­სო­ფი­ას ბევ­რი მტე­რი ჰყავ­და. ბევ­რი მო­ძუ­ლე ჰყავს მას დღე­საც – გან­სა­კუთ­რე­ბით ნე­ო­პო­ზი­ტი­ვიზ­მის ბა­ნაკ­ში. მაგ­რამ ნი­შან­დობ­ლი­ვია: რო­გორც წე­სი, ჰე­გე­ლის მტე­რი სა­ერ­თოდ ფი­ლო­სო­ფი­ის მტე­რი­ცაა. სხვაგ­ვა­რად შე­უძ­ლე­ბე­ლი­ცაა, რად­გან ჰე­გე­ლი და ჭეშ­მა­რი­ტი ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი აზ­როვ­ნე­ბა მო­უ­ცი­ლე­ბე­ლია ერთ­მა­ნე­თი­სა­გან. ჰე­გელს უყ­ვარ­და გა­მოთ­ქ­მა: კა­მერ­დი­ნე­რი­სათ­ვის არ არ­სე­ბობს გმი­რი. მაგ­რამ, – უმ­ა­ტებს ჰე­გე­ლი, – არა იმ­ი­ტომ, რომ ეს უკ­ა­ნას­კ­ნე­ლი გმი­რი არ არ­ის, არ­ა­მედ იმ­ი­ტომ, რომ პირ­ვე­ლი კა­მერ­დი­ნე­რია. ჰე­გე­ლის სი­დი­ა­დე არ არ­სე­ბობს მხო­ლოდ სუ­ლით კა­მერ­დი­ნე­რე­ბი­სათ­ვის.

© ”არილი”

 

ქეთა­­თო

(სამ სუ­რა­თად)

“ჩვე­უ­ლებ­რივ ჩვენ ვამ­ბობთ, რომ ბავ­შ­ვე­ბი “იზრ­დე­ბი­ან”. მაგ­რამ არ­ის კი ეს ზუს­ტი გა­მოთ­ქ­მა? იზრ­დე­ბა კი რე­ა­ლუ­რად ბავ­შ­ვი?

გა­ნა არ უნ­და გა­ი­ა­როს ექვ­ს­მა, ცხა, თორ­მეტ­მა თვე­მაც კი, სა­ნამ ბავ­შ­ვი “მი­წა­ზე ჩა­მო­ვი­დო­დეს”? უფ­რო სწო­რი ხომ არ იქ­ნე­ბო­და გვეთ­ქ­ვა, რომ ბავ­შ­ვი იზრ­დე­ბა ქვე­ვით­კენ?”

თომას ვაისი

­­­

“ბავშვის განვითარების მიმოხილვა”

­­­­­­­­­

“ჭკვი­ა­ნუ­რად კი ლა­პა­რა­კობს, მაგ­რამ ერ­თი სიტყ­ვაც ვერ გა­ვი­გე, ვე!..”

გ.შარიქაძე

­­­

ტელევიზორთან გატარებული საღამოე­­­­­­­­­­­­ბი

პირ­ველ სუ­რათ­ში მო­ნა­წი­ლე გმი­რე­ბი:

ქე­თა­თო

დე­და – იგ­ი­ვე მა­ნა­ნა

მა­მა – იგ­ი­ვე მე­რაბ დავ­ლი­ა­ნი­ძე

ბე­ბია

მე­ო­რე სუ­რათ­ში მო­ნა­წი­ლე გმი­რე­ბი:

ლია დე­ი­და – იგ­ი­ვე ლია მო­ნი­ა­ვა

დე­და – იგ­ი­ვე მა­ნა­ნა

ბე­ბია

ქე­თა­თო

მა­მა – იგ­ი­ვე მე­რაბ დავ­ლი­ა­ნი­ძე

ბა­ბუა – იგ­ი­ვე ავ­თო

მსუ­ბუ­ქი ყო­ფაქ­ცე­ვის ქა­ლი

მე­სა­მე (ბო­ლო) სუ­რათ­ში მო­ნა­წი­ლე გმი­რე­ბი:

ლია დე­ი­და – იგ­ი­ვე ლია მო­ნი­ა­ვა

ქე­თა­თო

ბე­ბია

დე­და – იგ­ი­ვე მა­ნა­ნა

მა­მა – იგ­ი­ვე მე­რაბ დავ­ლი­ა­ნი­ძე

ბა­ბუა – იგ­ი­ვე ავ­თო

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე

თა­ნა­შემ­წე

ბრალ­მ­დე­ბე­ლი

ბრალ­დე­ბუ­ლი – იგ­ი­ვე მა­მა, ანუ მე­რაბ დავ­ლი­ა­ნი­ძე

ბრალ­დე­ბუ­ლის ად­ვო­კა­ტი – ენ­აბ­ლუ

ერთ-ერ­თი დამ­ს­წ­რე – პი­ე­სა მთავ­რ­დე­ბა მი­სი სიტყ­ვე­ბით

სუ­რა­თი პირ­ვე­ლი

ქე­თა­თოს სა­ძი­ნე­ბე­ლი ოთ­ა­ხი.

ქე­თა­თო სა­ბან­შია გახ­ვე­უ­ლი. დე­და თავ­თან უზ­ის.

ქე­თა­თო. დე­დი­კო და მე­ლე, ბუ­ამ ალ სე­წა­მა?

დე­და. ალა დე­და, ლა­ტო უნ­და სე­ე­წა­მა?! ბავ­ცე­ბი და ბუა ცე­ლიგ­დ­ნენ იმ­ი­ტომ, ლომ ძა­დო­ქალ­მა ის კე­თილ ბუ­ათ აქ­ცია… ქო აგ­ალ ცე­გე­ცინ­დე­ბა აწი ბუ­ა­ცი?

ქე­თა­თო. ალა.

დე­და. ქო­ო­და მა­ცინ და­ი­ძი­ნე, კა­ქი?!

ქე­თა­თო. მა­მა ძელ ალ მო­ცუ­ლა?

დე­და. ძელ ალა, მაგ­რამ მა­ლე მო­ვა, დე­დუ. და­ი­ძი­ნე.

ოთ­ახ­ში ბე­ბია შე­მო­ი­ხე­დავს

ბე­ბია. და­ი­ძი­ნა უკ­ვე ცემ­მა ცი­ცოქ­ლემ?

ქე­თა­თო. ჯელ ალა.

ბე­ბია. ცენ ცე­მო­გე­ლე მე-ჰ!

დე­და. ვი­ძი­ნებთ ბე­ბი­კო და ძა­ი­ან გთქოვთ, ქელს ნუ გვის­ლით, ლა!

ბე­ბია. ქე­თუ­ნი, ბე­ბა, ეთი წუ­თით დე­დი­კო ლო წა­გალ­თ­ვა, ალ სე­ი­ძე­ბა? ცულ ელ­თი წუ­თით.

ქე­თა­თო. აა-ლა!

დე­და. კაი დე­დუ­კე­ბო, ბე­ბია ლა­გა­ცას მეტყ­ვის და მა­ცინ­ვე ცე­მო­ვალ! ქო აგ­ალ გე­ცი­ნია უკ­ვე ბუ­ა­ცი?

ქე­თა­თო. მე­ცი­ნია.

ბე­ბია. (აღშ­ფოთ­დე­ბა) ოჰ, ბუა ალ გა­მა­გო­ნო, ბე­ბა!.. გა­ი­ცათ სკო­ლა­ცი მი­დი­ქალ და დაგ­ცი­ნე­ბენ ცე­ნი თა­ნაკ­ლა­სე­ლე­ბი – ამ­ქე­ლა გო­გოს კი­დევ ბუ­ა­სი ეს­ი­ნიაო?! აალა, ბე­ბა, ააალა!.. ვი­სა აქს სუ პა­ტა­ლა ფე­ქის­გუ­ლე­ბი, ა?

ქე­თა­თო. ქი-ქი-ქი… მე­გუ­ტუ­ნე­ბა!.. ქი-ქი-ქი! (ხითხი­თებს)

ბე­ბია. მო­გიკ­დეს ცენ ცე­ნი ბე­ბა, ცე­მო ცი­ცოც­ქ­ლე! (თით­ქოს წა­იქ­ვი­თი­ნებს კი­დეც) შენ მო­გიკ­ვ­დეს ბე­ბო, ცე­ენ!..

დე­და და ბე­ბია ოთ­ა­ხი­დან გავ­ლენ.

ქე­თა­თო. (ჩურ­ჩუ­ლით) ლა­ლი, ლა­ლი, ცე­მო ლა­ლი… ლაო ცე­მო მა­ნა­ნა? ეც თო­ძი­ნა დე­და­ცენ­მა ცემ­თან გა­მო­გა­ტა­ნა?.. ალა, ალა…

მო­უ­ლოდ­ნე­ლად ოთ­ახ­ში ქე­თა­თოს მა­მა (იგ­ი­ვე, რაც მე­რა­ბი) შე­მო­ვარ­დე­ბა, რო­მე­ლიც არ­ყის სუ­ნი­თაა გაჟ­ღენ­თი­ლი. დე­და კი ცდი­ლობს, მაგ­რამ მა­ინც ვერ აკ­ა­ვებს მას.

დე­და. მე­რაბ!.. ბავშვს უკ­ვე ძი­ნავს, მე­რაბ!

მა­მა. (კი­ნა­ღამ წა­იქ­ცე­ვა) ად­ე­ქი მა­მა!.. ად­ე­ქი ცე­მო ბლი­ლი­ან­ტო!.. ჩა­ი­ცი მა­მა და წა­მომ­კე­ვი, ცე­მო ცი­ცო­ცე!.. ხე­ლი გა­მიშ­ვი, ქა­ლო!

ოთ­ახ­ში ას­ე­ვე შე­მო­ვარ­დე­ბა ბე­ბია – ცოცხით ხელ­ში. ცოცხს იგი მა­მას უთ­ა­ვა­ზებს.

ბე­ბია. აქ მოთ­რე­უ­ლი აღ­არ გნა­ხო, მა­მა­ძაღ­ლო შე­ნა!..

ქე­თა­თო. ლა ქდე­ბა, ლაა?!

მა­მა. შე­ნიი…

დე­და. …ვა­ი­მე!

ბე­ბია. ვის შე­უბ­რუ­ნე შენ ხე­ლი?.. ხე­ლი ვის შე­უბ­რუ­ნე, შე არ­ა­კა­ცო, მარ­თ­ლა?!

დე­და. აალა, ქე­თა­თო!.. ნუ ტი­ლი დე­და, ნუ!

მა­მა. მე თქვენ გე­ხე­ბით, ქალ­ბა­ტო­ნო? (ხელს გაჰ­კ­რავს ბე­ბი­ას)

ბე­ბია. ვა­იჰ! (ძირს აღ­მოჩ­ნ­დე­ბა) მა­ნა­ნა!.. ფე­ხი მო­ვი­ტე­ხე, მგო­ნი!.. ამ­ა­ყე­ნე!

მა­მა. ქე­თა­თო, მო­დი მა­მი­კო, ჩემ­თან!

ქე­თა­თო. (ხტის სა­წოლ­ზე) ტა­დი აქ­ე­დან… ტა­დი! ცენ ცუ­დი ქალ!.. ცულ მთლა­ლი მო­დი­ქალ!.. დე­დი­კოც ცემ… ბე­ბი­კოც ცემ.. ლია დე­ი­და­ცაც ცემ!.. ცენ ალა ქალ ცე­მი მა­მი­კო!.. ცუ­დი ქალ! ცუ­დი!.. მე გმელთს ვეტ­კ­ვი, ლომ მოგ­კ­ლაც იმ­ი­ტომ, ლომ სუ ცგუ­ბობ!

მა­მა. (მთვრა­ლი კა­ცის ტი­რი­ლით)… ცენ მა­ინც ნუ მა­ლა­პა­ლა­კე­ბი აცე, მა­მა, გთქოვ?!

ბე­ბია. მა­ნა­ნა, მომ­კი­დე ხე­ლი!

დე­და. მე­რაბ, ამ ყვე­ლა­ფერს ბო­ლო უნ­და მო­ე­ღოს! არ­ა­ნორ­მა­ლუ­რე­ბის შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბას ვტო­ვებთ!.. ბავ­შ­ვი მა­ინც არ გე­ცო­დე­ბა?

ბე­ბია. …მა­ნა­ნა!

მა­მა. ბავ­შ­ვით ნუ მე­ვაჭ­რე­ბი, ქა­ლოო!.. ცე­მი გო­გო­ცაა ეცა, ცე­მი სვი­ლი­ცაა…

დე­და. დე­და წა­მო­დე­ქი, გეხ­ვე­წე­ბი!

ქე­თა­თო. მა­მა, ტა­დი აქ­ე­დან!.. ცენ ცუ­დი ქალ! ძა­ან ცუ­დი ქალ! მე ცენ აგ­ალ მიკ­ვალ­ქალ!.. მე და დე­დი­კო ექა ბუ­ა­ზე ვლა­პა­ლა­კობ­დით და მე აქ­ლა ვქვდე­ბი… და ალ­ბათ ად­ლეც ვქვდე­ბო­დი ქვეც­ნო­ბი­ე­ლად, ლომ ეც ბუა ცენ იკ­ა­ვი, მა­მა… და ალ­ა­ვინ ცქვა!

ბე­ბია. ეგ­ეც შენ, მე­რაბ დავ­ლი­ა­ნი­ძე!.. ხო მი­ი­ღე ბავ­შ­ვი­სა­გან?!

ქე­თა­თო. ტა­დი მა­მა აქ­ე­დან, ტა­დი! (ხტის სა­წოლ­ზე)

ოთ­ხი­ვე­ნი ტი­რი­ან

სუ­რა­თი მე­ო­რე

შუ­ად­ღე. სას­ტუმ­რო ოთ­ა­ხი. ლია დე­ი­და, ქე­თა­თოს დე­და და ბე­ბია. მა­გი­და, სკა­მე­ბი, მარ­ჯ­ვ­ნივ კა­რი და ა.შ.

ლია დე­ი­და. …ვე­ღარ ის­წავ­ლე, მა­ნა­ნი­კო, შენც ჭკუა! რამ­დენ­ჯერ უნ­და გცე­მოს შე­ენ, დე­ე­შე­ნი, მეე… რომ, ბო­ლოს და ბო­ლოს, თქვა: მორ­ჩა! ამ კაც­თან ერ­თად მე ვე­ღარ ვიცხოვ­რებ! ვშო-რდე-ბი!!!

დე­და. ლია დე­ი­და, გა­შო­რე­ბუ­ლი არა ვარ ის­ე­დაც?! ხან­და­ხან დღე­ე­ბი ისე გა­დის, რომ…

ბე­ბია. …ღამ-ღა­მო­ბით ვახ­სენ­დე­ბით ხოლ­მე ვაჟ­ბა­ტონს!

ლია დე­ი­და. ავ­თო?..

ბე­ბია. რა ქნას ამ ავ­თომ? ხომ არ მოკ­ლავს სი­ძეს? გუ­შინ, მა­გა­ლი­თად, სახ­ლ­ში არც იყო… კა­ზი­ნო­ში წა­ვი­და, თა­ვის ბებ­რებ­თან ერ­თად.

ლია დე­ი­და. ბო­დი­ში მო­ი­ხა­დე.. სა­მო­რი­ნე­ში!

დე­და. …ქე­თა­თოს ბავ­შ­ვო­ბას – ბავ­შ­ვო­ბა ქვია?! აყ­ალ-მა­ყა­ლი, ცე­მა-ტყე­პა, ლან­ძღ­ვა-გი­ნე­ბა…

ლია დე­ი­და. …თან ლო­გო­ლი მგლძნო­ბი­ა­ლეა კა­თო!

ბე­ბია.მა­მო­ბის უფ­ლე­ბა უნ­და ჩა­მო­არ­თ­ვა მაგ სა­ზიზ­ღარს, მა­გას!

ლია დე­ი­და. მა­ნა­ნა, მა­მო­ბის უფ­ლე­ბა იცი, რო­დის უნ­და ჩა­მო­გერ­თ­მია?.. ხო იცი?! იცი.

დე­და. (ამ­ო­იკ­ვ­ნე­სებს) ნუ გა­მახ­სე­ნებთ, რა?!

ლია დე­ი­და. …ცოლ-შვი­ლი გა­უშ­ვა, ყმაწ­ვილ­მა, ქო­ბუ­ლეთ­ში; სი­დედრ-სი­მამ­რი სო­ლო­ლაკ­ში და თვი­თონ მო­ყა­რა ქა­ლე­ბი…

ბე­ბია. ვი­ღაც გა­თახ­სი­რე­ბუ­ლი!.. დე­და-დე­და! რა იკ­ად­რა ეს, ა?!

ლია დე­ი­და. თქვენც კაი დროს ჩა­მოხ­ვე­დით რა, მა­ნა­ნი­კო?!

დე­და. ლია დე­ი­და, ბავშვს მე­ო­რე დღეს­ვე აუწია სიცხემ… ნაც­ნო­ბი არ­ა­ვინ, ხმის გამ­ცე­მი არ­ა­ვინ… ავ­დე­ქი და წა­მო­ვე­დი მეც თბი­ლის­ში… რა მექ­ნა?

ბე­ბია. …თან ბავ­შ­ვი სიცხი­ა­ნი! უიმე-უიმე-უიმე.

დე­და. ცუ­ლელ­მა, თან კი­ბე­ძე ამ­ო­ილ­ბი­ნა – მა­მი­კოც გა­ვა­ქა­ლე­ბო და… რა ნა­ხა ეს, რა?!

ბე­ბია. მო­უკ­და მა­გაც ბე­ბია… მო­უკ­და! მთე­ლი ზაფ­ქუ­ლი ცა­ემ­წა­ლა ვი­გაც ცათ­ლა­ქის გა­მო!..

და­ნარ­ჩე­ნი, რაც სცე­ნა­ზე მოხ­დე­ბა, მა­ნა­ნას მო­გო­ნე­ბას უნ­და წარ­მო­ად­გენ­დეს, ამ­ი­ტომ დე­კო­რა­ცი­ის შეც­ვ­ლა იქ­ნე­ბა სა­ჭი­რო: მა­გი­და – რის გარ­შე­მოც აქ­ამ­დე ლია, ბე­ბია და დე­და ისხ­დ­ნენ – სა­წო­ლად უნ­და გა­და­კეთ­დეს; დღის სი­ნათ­ლე, რო­მე­ლიც ფან­ჯ­რი­დან შე­მო­დი­ო­და, უნ­და შე­იც­ვა­ლოს მთვა­რის შუ­ქით, ხო­ლო დე­და, ბე­ბია და ლია დე­ი­და – ქე­თა­თოს მა­მი­თა და მსუ­ბუ­ქი ყო­ფაქ­ცე­ვის ქა­ლით, რო­მე­ლიც სა­ბან-მოხ­ვე­უ­ლი გაწ­ვე­ბა სა­წოლ­ზე. და­აცხ­რე­ბა, თუ არა მსუ­ბუ­ქი ყო­ფაქ­ცე­ვის ქალს მე­რა­ბი (უშ­არ­ვ­ლო!), შე­მო­სას­ვ­ლე­ლი­დან ქე­თა­თოს ხმაც გა­ის­მე­ბა: მა­მი­კუ­ნა, ცვენ ცა­მო­ვე­დი­ით! სა­და ქალ?

მა­მა. ეს მო­მეჩ­ვე­ნა, ხო?..

ოთ­ახ­ში ქე­თა­თო შე­მო­ვარ­დე­ბა.

პა­უ­ზა

ქე­თა­თო. უი, მა­მი­კო სტუ­მა­ლი გვკავს?

მა­მა. მა­მი, ცა­ი­დან გაც­დი ცე­მი გო­გო აქა?!

ქე­თა­თო. დე­დი­კომ ცა­მო­მი­კა­ნა… სიც­ქემ ამ­ი­წია…

მა­მა. დე­დი­კო ცად­ღაა, მა­მი?

ქე­თა­თო. ექა მო­ვა… კი­ბე­ძე ამ­ო­დიც.

მა­მა. (ქალს) ჩა­იც­ვი.. ჩქა­რა!.. (ფა­ცი­ფუ­ცით იც­მე­ვენ) ქე­თა­თო, მა­მა!.. მი­დი ცენ დე­დი­კოც დაქ­ვ­დი – ეცა ცე­მი თა­ნამ­სო­მე­ლი დე­ი­დაა და ცაქ­მე­ზე მო­ვი­და…

ქე­თა­თო. (მო­უ­ლოდ­ნე­ლად კი­ვილს და­იწყებს) …ცე­ნი თა­ნამ­სო­მე­ლი კი ალა – ბო­ძია ეგა!.. ბო­ძი დე­ი­დაა!.. ლა­ტომ მატ­კუ­ებ? და­უ­სა­ქიც­ლე დე­დი­კოც ცქოვ­ლე­ბა!.. ფაქ­ტი­უ­ლად მოს­პე, ქო?.. კი­დევ ეც უნ­და ალა? ეცაა სე­ნი ელთ­გუ­ლე­ბა? ესაა ლო მე­უბ­ნე­ბო­დი, სე­ნი და დე­დი­კოც მე­ტი ალ­ა­ვინ მი­კალ­სო?! ლა უნ­და გა­მო­ვი­დეს ცემ­გან? დან­გ­ლე­უ­ლი ფსი­ქი­კიც მქო­ნე ალ­სე­ბა!.. სე ცუ­დო! სე სა­ძა­გე­ლო!.. ლა უთ­ქა­ლი მე იმ მგვდელს, ვინც სენ დე­და­ცემ­ზე ჯვა­ლი დაგ­წე­ლა?!

მა­მა. აალა, მა­მა!.. ნუ მიყ­ვი­რი, მა­მა, სენ სე­მო­გე­ლე…

ქე­თა­თო. …ბო­ძი, ლო მოგ­კავს ცემ საქ­ლ­ცი! ბალ­დე­ლი, ლო გაქ­სე­ნი აქ!..

მსუ­ბუ­ქი ყო­ფაქ­ცე­ვის ქა­ლი. (მოთ­მი­ნე­ბის ფი­ა­ლა აევ­სე­ბა) არა, გო­გო­ნი, გეშ­ლე­ბა!.. მო­მის­მი­ნე, ჩე­მო კარ­გო: რა­ტომ გვა­ყე­ნებ, დე­დი შე­უ­რაცხ­ყო­ფას?! სენ­ქე­ლა სი­ლი­სი­ლი მკავს მე!

ქე­თა­თო. ეგ­ღა მაკ­ლია ექა წკუა მა­ლი­გოც ვი­გაც ბო­ძან­და­ლამ! გა­ეთ­ლი­ეთ ოლ­ი­ვე აქ­ე­დან!.. ცუ­დე­ბო თქვენ!.. ბო­ი­ო­ტე­ბო თქვენ! ცა­ძიძ­გ­ლე­ბო!..

შე­მო­დის ქე­თა­თოს დე­და. ჭრე­ლი, ზღვის ჩან­თა აქვს გა­და­კი­დე­ბუ­ლი. ხე­ლით მე­ო­რე, უფ­რო დიდ ჩან­თას მო­ათ­რევს.

დე­და. მე­რაბ, რა ხდე­ბა აქ?..

ქე­თა­თო. ვი­გაც ბო­ძი მო­ი­კა­ნა დე­და, მე­ლაბ­მა… აი ლაც ქდე­ბა!

დე­და. ბო­ძიი?..

მა­მა. და­უ­ჯე­რე ხო ეხ­ლა ბავშვს?! ყვე­ლა­ფერს აგ­იხ­ს­ნი…

ქე­თა­თო. ალ მოტ­კუვ­დე, დე­და! მთე­ლი ცქოვ­ლე­ბა ის­ე­დაც ტკუ­ილ­სი ქალ!..

დე­და. მე­რაბ, გა­მა­გე­ბი­ნე, რა ხდე­ბა ჩემს სახ­ლ­ში და ეს ქა­ლი ვი­ნაა?

ქე­თა­თო. ქა­ლი კი ალა – ბო­ძია ეგა, ბო­ძი!!!

მა­მა. უუხ შ…

დე­და. ბავშვს ხე­ლი არ ახ­ლო!.. ბავშვს ხე­ლი არ ახ­ლო, შე არ­ა­ა­და­მი­ა­ნო!.. ნა­დი­რო შენ!..

ქე­თა­თო. ტა­დი აქ­ე­დან! ტლა­კო სენ!.. ტლა­კო!

მსუ­ბუ­ქი ყო­ფაქ­ცე­ვის ქა­ლი ოთ­ა­ხი­დან გარ­ბის, მა­მა სა­წოლ­ზე ჯდე­ბა, დე­და ჩუმ ტი­რილს იწ­ყებს, ქე­თა­თო ილ­ან­ძღე­ბა.

…

კვლავ ლია დე­ი­და, ქე­თა­თოს დე­და და ბე­ბია.

ლია დე­ი­და. რა აღ­არ ნა­ხა, რა აღ­არ გა­ნი­ცა­და უკ­ვე ამ ბავ­შ­ვ­მა?! ცო­დოაო?.. ცო­დო კი არ – ძა­ლი­ან ცო­დოა.

ბე­ბია. (ლი­ას მი­მარ­თავს, მა­ნა­ნას უყ­უ­რებს) …სახ­ლი­დან, რო გა­იქ­ცა ქალ­ბა­ტო­ნი თექ­ვ­ს­მე­ტი წლის ას­აკ­ში, რა ეგ­ო­ნა, აბა?!

დე­და. ოჰ, კარ­გი რა დე­და… ეს რა შუ­ა­შია?..

ლია დე­ი­და. შე­ნა და, მა­ნა­ნი­კო, რო მიყ­ვე­ბო­დი ცო­ლად, მა­ში­ნაც ას­ე­თი იყო, თუ მე­რე და მე­რე შე­იც­ვა­ლა? გა­ი­გოს მა­ყუ­რე­ბელ­მა.

ბე­ბია. თა­ვი­დან­ვე იყო ტე­ტია – ჩე­მი აზ­რი, თუ გა­ინ­ტე­რე­სებს, – სოფ­ლე­ლი, გა­უთ­ლე­ლი პრო­ვინ­ცი­ა­ლი… და­ლი­ლა­სა და მა­უ­ლე­რის შვი­ლი მე­რა­ბი!..

დე­და. …არ­ა­ნა­ი­რი ტე­ტია და სოფ­ლე­ლი ეგ არ ყო­ფი­ლა, დე­და! მე­რა­ბი შე­იც­ვა­ლა თბი­ლი­სის ომ­ის დროს… ეს სრო­ლე­ბი, კარ­ტის თა­მა­ში, ცხე­ნე­ბი, ნარ­დი… გა­მოშ­ტერ­და კა­ცი! მარ­ტო ეგ კი არა, მთე­ლი მი­სი სა­მე­გობ­რო თუ, რა ვი­ცი, საძ­მო… რა­საც ეძ­ა­ხი­ან, მოკ­ლედ… ზო­გი გა­მორ­ფი­ნის­ტ­და კი­დეც.

ბე­ბია. დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, არც მე­რაბს და­უკ­ლია ეგ სი­ა­მოვ­ნე­ბა!

ლია დე­ი­და. გა­შორ­დი, მა­ნა­ნა! სა­სა­ცი­ლო ხარ უკ­ვე!..

დე­და. უიმე, გა­შო­რე­ბუ­ლე­ბი არა ვართ-მეთ­ქი, ლია დე­ი­და, ის­ე­დაც?!

ლია დე­ი­და. ოფ­ი­ცი­ა­ლუ­რად!

დე­და. გა­შო­რე­ბა – გა­შო­რე­ბაა. ოფ­ი­ცი­ა­ლუ­რი და არა-ოფ­ი­ცი­ა­ლუ­რი გა­შო­რე­ბა…

ლია დე­ი­და. …მო­დი ვთქვათ – გან­ქორ­წი­ნე­ბა, კარ­გი?

დე­და. თუ ხო… გან­ქორ­წი­ნე­ბა, არ არ­სე­ბობს!

ბე­ბია. ჯერ კი­დევ ორი წლის წინ უნ­და გა­გეგ­დო ეგ არ­ამ­ზა­და სახ­ლი­დან – ლია, რო გაგ­ვი­ლა­ხა სა­დარ­ბა­ზო­ში!..

ლია დე­ი­და. კაი ეხა, რა დროს ეგაა? აღ­არც მახ­სოვს უკ­ვე… აქ სხვა რა­მეა მთა­ვა­რი!.. სხვა რა­მე კი არა – ბავ­შ­ვი, ხალ­ხო… მეც მა­გა­რი ვინ­მე ვარ.. სხვა რა­მე! ქე­თა­თო… ქე­თა­თო და მხო­ლოდ ქე­თა­თო!

დე­და. ძა­ლი­ან და­ვი­ბე­ნი, ლია დე­ი­და. აღ­არ შე­მიძ­ლია. რა ვქნა, არ ვი­ცი. მა­მის გა­რე­შე ბავ­შ­ვი ცო­და, მაგ­რამ ას­ეთ მა­მას­თან ცხოვ­რე­ბაც სა­ში­ნე­ლე­ბაა!

ლია დე­ი­და. და­ღუ­პეს მე­რა­ბი იმ პა­პუ­ნამ და სა­ნე­ებ­ლი­ძე­ებ­მა!.. და­ღუ­პეს!.. სა­ნამ ამ მა­წან­წა­ლებ­თან ერ­თად სუფ­რას­თან დაჯ­დე­ბო­და, ჩემ­თ­ვის ეკ­ითხა, რა!

შე­მო­სას­ვ­ლე­ლი­დან ნა­ბი­ჯე­ბის ხმა გა­ის­მე­ბა.

დე­და. ვი­ნაა?

ბე­ბია. (წა­მოდ­გე­ბა) მო­ი­ცა, გა­ვი­ხე­დავ.

შე­მო­დი­ან ავ­თო (ბა­ბუა) და ქე­თა­თო. ქე­თა­თო ლია დე­ი­დას­თან მი­ირ­ბენს და აკ­ო­ცებს. ხელ­ში თა­ი­გუ­ლი უჭ­ი­რავს. ლია დე­ი­და და ბე­ბია ალ­ერ­სი­ა­ნად აქ­ვი­თინ­დე­ბი­ან.

ლია დე­ი­და. ცე­მი სო­ცო­ცე, პა­წა­წუ­ნა!

ბე­ბია. ცენ მო­გიკ­და ბე­ბა, ცენ!

დე­და. ცად იკ­ა­ვი დე­დი­კუ­ნა ამ­დე­ნი ქა­ნი, ცად?

ავ­თო. …მო­უ­კე­ვი ბა­ბუ­კა ცად ვი­კა­ვით, აცე და აცე ვქე­ნით-თქო მე და ბა­ბუ­კამ, უთ­ქა­ლი… ვა­კის პალ­კ­სი ვი­კა­ვით-თქო ბა­ბუ, ძა­ლის­კა­ცის საფ­ლა­ვი ვნა­ქეთ და ბევ­რი ვი­ცე­ილ­ნეთ-თქო, მო­უ­კე­ვი… ბი­ძია ცო­ცო სეგ­ვ­ქ­ვ­და და ქა­ჭა­პულ­ზე დაგ­ვ­პა­ტი­ჟა-თქო ბა­ბუ, უთ­ქა­ლი…

ბე­ბია. (ქე­თა­თოს) ალ სეგ­ცივ­და, ბე­ბა? ან კა­კუ­ლე­ბი ალ მო­გინ­და? ლო მი­დი­ქალ საქ­ლი­დან და, ლო აგ­ალ ბლუნ­დე­ბი, ალა გცქვე­ნია ცე­ნა?.. დი­დი გო­გო ქალ ბე­ბა უკე? უც­ნო სე­ენ! ცუ­დო?! აგ­ალ გინ­და ალა საქ­ცი მოს­ვ­ლა, ბე­ბა?

ქე­თა­თო. მე და ბა­ბუ­კამ კვა­ვი­ლე­ბი დავ­კ­ლი­ფეთ და ვი­ცე­ილ­ნეთ ძა­ან ძა­ან ბევ­ლი და… ცულ ვი­ა­ლეთ აქ­ეთ-იქ­ით…

ლია დე­ი­და. ლო­გოლ ტი­ტი­ნებს კა­თო უკ­ვე თა­ვი­სუფ­ლად, ჰა?! დი­დი გო­გოა, გა­ი­ძალ­და უკე!

ბე­ბია. აგ­ალ უნ­და საქ­ლ­სი მოც­ვ­ლა, გათ­ქო­ვე­ბა უნ­და… ქმალ­თან ელ­თად უნ­და სა­წოლ­სი კოტ­ლი­ა­ლი!

ქე­თა­თო. ბა­ბუ­კამ დექ­ციც მას­წავ­ლა: ილ­ე­მო მთა­ცა მკვი­ლა­ლო…

ბე­ბია. სენ სე­მო­გე­ლე მე!.. სა­სა­ქე­ლო ცე­მი გო­გო – ლო გა­მოც­დე­ბა ტე­ლე­ლოზ­ცი და ბე­ბოს, ლო ას­ა­ქე­ლებს… ცუნ­ცუ­ლი­კო პა­ტა­ლა… ცი­ცუ­ნია ცე­მი!

ავ­თო. (ქე­თა­თოს მუხ­ლებ­ზე და­ის­ვამს) ლექ­ცე­ბიც ვთქვით, ვი­ცა­უბ­ლეთ კი­დეც… ვიმ­გე­ლეთ კი­დეც!

ქე­თა­თო. გმელ­თ­ზეც ვი­ლა­პა­ლა­კეთ… კოც­მოც­ზეც… ცა­ზო­გა­დო­ე­ბის პლობ­ლე­მებ­საც სე­ვე­ქეთ… ბა­ბუ­კამ მით­ქ­ლა – ად­ლე ატ­ე­იც­ტი და უგ­მელ­თო ვი­კა­ვი იმ­ი­ტო ლო წკო­ბა იკო აც­ე­თიო – ცაბ­წო­თა კავ­სი­ლი იგ­უ­ლის­ქ­მა, ლა თქმა უნ­და, – ექ­და კი ეწ­ვი აგ­ალ მე­პა­ლე­ბა, ლომ იმ ქვეკ­ნა­დაც ალ­სე­ბობს ლა­მეო…

ლია დე­ი­და. ორი კვი­რის წინ ვნა­ხე ბო­ლოს და რო­გორ ალ­ა­პა­რა­კე­ბუ­ლა ამ ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში, მა­ნა­ნა, გა­გი­ჟე­ბუ­ლი ვარ… კი­დე ლაო, დე­დუ­კი­ნო, ბა­ბუმ, ლა?!

ქე­თა­თო. მოთ­მი­ნე­ბი­თა ცე­ნი­თა მო­ი­პო­ვე ცა­ცუ­ფე­ვე­ლი ცე­ნიო – ეც­ეც მით­ქ­ლა… ვი­ნაც აგ­ი­გოს მაქ­ვი­ლი მაქ­ვი­ლი­თა­ვე სე­ი­მუს­ლო­სო!

ლია დე­ი­და. ავ­თო, ბავ­შ­ვის­თ­ვის ად­რე არ არ­ის?

ავ­თო. იც­ო­დეს, იც­ო­დეს… არ­ა­ფე­რი და­აკ­ლ­დე­ბა.

ქე­თა­თო. ელთ ლა­მე­საც მივ­ქ­ვ­დი – ცოდ­ნიც გა­ლე­ცე ამ ქვეკ­ნად ვე­ლა­ფელს მი­აგ­წევ! ლის­თ­ვის მო­ვე­დი? ლა მინ­და? კო­ფი­ე­ლე­ბის ცა­ი­დუმ­ლოც ცეძ­ლე­ბის­დაგ­ვა­ლი ამ­ოქ­ც­ნა – აი ლა უნ­და იკ­ოს თი­თო­ე­უ­ლი ად­ა­მი­ა­ნიც, თი­თო­ე­უ­ლი ცვენ­თა­გა­ნიც ვა­ლი… ან თუ სე­ი­ძე­ბა აცე ითქ­ვაც – ამ­ო­ცა­ნა…

ლია დე­ი­და. შენ შე­მო­გევ­ლოს, ლია დე­ი­და…

ქე­თა­თო. ჭკი­ა­ნი ცქვის სეც­დო­მებ­ძე სწავ­ლობს წკუ­ას – ცუ­ლე­ლი კი ცა­კუ­თალ­ძე!

ბე­ბია. ეს­ეც შენ უთ­ხა­რი, ავ­თო?

ქე­თა­თო. ჰო­მო ჰო­მი­ნი ლუ­პუც ეცტ!

ბე­ბია. ალ მოგ­სივ­და ბე­ბი­კო, ამ­დენც ლო ტი­ტი­ნებ?.. ან წა­მა ალ გინ­და? ან კა­კუ­ლი­კე­ბი?..

ქე­თა­თო. სე­ი­ცან თა­ვი ცე­ნი, ბე­ბა!

ბე­ბია. მო­გე­წო­ნა ბე­ბი­კო უც­ნო­ბი ძა­ლის­კა­ცის საფ­ლა­ვი?

ქე­თა­თო. ბა­ბუ­კამ აქ­ლოც ალ მი­მი­კა­ნა – იქო ცეც­ქ­ლიაო და მე­ცი­ნია, სიგ ალ ამ­ო­ვიწ­ვათ ძო­ძო­ქე­თიც მას­ხა­ლე­ბი­ვი­თო…

ლია დე­ი­და. ეს რამ გათ­ქ­მე­ვი­ნა, ავ­თო?

ავ­თო. იგ­ო­ნებს, კა­ცო! და­უ­ჯე­რე შენც.

ლია დე­ი­და. ცა­ი­დან იცი გო­გო ამ­დე­ნი ლა­მე? აც­ე­თი ჭკი­ა­ნი ცა­ი­დან ქალ?

ბე­ბია. ბე­ბუ­კა, ელ­თი ქა­ჭა­პუ­ლი ალ გა­გაძ­გობ­და ცენ! ან ალ გსია, ან ალ გწკუ­ლია?

ქე­თა­თო. მე იცი ლა ვის­წავ­ლე, სა­ბავ­სო ბაგ­ცი? ტოლ­ტი ლო­გოლ უნ­და გა­ვა­კე­თო ცო­კო­ლა­დიც… ფან­ტაც­ტი­უ­ლი გე­მო აქვ­ცო, მით­ქ­ლეც.. ეცე იგი – სა­მი კველ­ც­ქი, ჭი­ქა-ნა­ხე­ვა­ლი ცა­ქა­ლი, ცე­დე­დე­ბუ­ლი ლძე…

ბე­ბია. შენ გე­ნაც­ვა­ლოს ბე­ბი­ა­შე­ნი…

ქე­თა­თო. …კა­ლა­ქი ოლ­ა­სი გლა­მი, ელ­თი წი­ქა მა­წო­ნი, ნა­ქე­ვა­ლი ცა­ის კოვ­ძი სო­და, ოლი სუფ­ლის კოვ­ძი კა­კაო და კა­ვა…

ლია დე­ი­და. (იც­ი­ნის) შენ შე­მო­გევ­ლე მაგ “კა­ვა­ში”! ყ-ს ვერ ამ­ბობ, ხო?! ყ ალ სე­გიძ­ლია, ქო?!

ავ­თო. ვერ ამ­ბობს და ისა კი­დე… თქვი, ბა­ბუ – ყა­ვა.

ქე­თა­თო. კა­ვა!

ავ­თო. (ლია დე­ი­დას) ეგ­ეც შენ! (ლია დე­ი­დას გა­ა­ჯავ­რებს) ვერ ამ­ბობს…

ქე­თა­თო. აც­ო­ებც ლა მნის­ვ­ნე­ლო­ბა აქვც? მთა­ვა­ლია ციტ­კ­ვე­ბი!.. ციტ­კ­ვე­ბი, ციტ­კ­ვე­ბი, ციტ­კ­ვე­ბი – დი­დე­ბუ­ლი ინგ­ლი­ცე­ლი პო­ე­ტი­ცა და დლა­მა­ტულ­გი სექ­ს­პი­ლის თქმის ალ იკ­ოს!

ბე­ბია. ლია დე­ი­და, სენ ქო ალ იცი, ლო­გოლ ვი­დალ­დეთ ცვე­ნი მე­ძო­ბე­ლი, ლო გა­და­იც­ვა­ლა წი­ნა კვი­ლას?! ლო­გოლ ვტი­ლო­დით, ლო­გოლ გვე­ცო­დე­ბო­და…

ქე­თა­თო. (ხე­ლებს ლო­ყებ­ზე აიფ­ა­რებს) ვა­ი­მე-ვა­ი­მე-ვა­ი­მე! ალ გა­მაქ­სე­ნოთ ეც… ალა! ლა ად­ა­მი­ა­ნი დავ­კალ­გეთ, ლო­გო­ლი პა­ტი­ო­ცა­ნი?! დაგ­ვა­ობ­ლა მთე­ლი ცა­ძო­გა­დო­ე­ბა, წეს­მა­ლი­ტად.. მალ­ტო დაგ­ვ­ტო­ვა… უნ­უ­გე­სო წი­ლი­სუფ­ლე­ბად გვაქ­ცია, მა­ლად­ჟამ!

შე­მოს­ვ­ლე­ლი­დან კა­კუ­ნის ხმა გა­ის­მე­ბა – თავ­ხე­დუ­რი კა­კუ­ნის, თით­ქ­მის ბრა­ხუ­ნის ანუ.

ლია დე­ი­და. რა ხდე­ბა? ვი­ნაა?

დე­და. (ხმა­ში ოჯ­ა­ხუ­რი კეკ­ლუ­ცო­ბა შე­ე­პა­რე­ბა) …ეხ­ლა­ვეე!

ბე­ბია. გა­ი­ხე­დე ჯერ, ისე ნუ გა­ა­ღებ.

დე­და. კაი რა, დე!.. (გა­დის)

კა­კუ­ნი ძლი­ერ­დე­ბა – თუმ­ცა, კა­კუ­ნი აღ­არც ქვია ამ­ას.

ქე­თა­თო. ტყე­ჩი გა­ი­ძალ­და ეც ქალ­ქი? ლა ალი, ნუ ლა?!

ქე­თა­თოს დე­და ოთ­ახ­ში შე­მობ­რუნ­დე­ბა.

დე­და. მე­რა­ბია!.. სა­ცაა კარს შე­მო­ამ­ტ­ვ­რევს… ის­ე­თი მთვრა­ლია – გონ­ზე არ არ­ის…

ქე­თა­თო. ლა-ა? მთვლა­ლია?

დე­და. ქო, დე­და… ქო!

ბე­ბია. ვა­ი­მე-ჰ!.. ლია გა­და­მა­ლეთ!

ლია დე­ი­და. შე­მო­ვი­დეს ერ­თი!… შე­მო­ვი­დეს და ვნა­ხოთ მე­რე – ვინ-ვის… ვინ ვი­ნაა დღეს სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში?! მაგ უბ­ე­დურს შარ­შან­დე­ლი ლია ხომ არ ვგო­ნი­ვარ?!

ქე­თა­თო. ვი­ცო­დი, ლო ალ ცე­მელ­გე­ბო­და ეც ვა­კის პალ­კი!

ავ­თო. დე­დას ვუ­ტი­რებ! მა­ნა­ნა, გა­უ­ღე კა­რი!.. (გულ­წა­სუ­ლი იატ­აკ­ზე გა­იშ­ხ­ლარ­თე­ბა)

ბე­ბია. ავ­თო!.. ავ­თო მო­მიკ­ლა ამ დამ­პალ­მა!

ლია დე­ი­და. (ფან­ჯ­რი­დან აპ­ი­რებს გა­დახ­ტო­მას) დე­და, რამ­სი­მაღ­ლეა ეს ოხ­ე­რი, ჰა?..

ბე­ბია. ავ­თო!

სულ ცო­ტაც და მე­რა­ბი კარს შე­მო­ამ­ტ­ვ­რევს,

უკ­ვე საკ­მა­ოდ გარ­კ­ვე­ვით ის­მის მი­სი გი­ნე­ბაც.

ქე­თა­თო. უჰ!.. ცვენ­ზეა ლა ნათ­ქ­ვა­მი – კა­ცი ბწობ­და და გმელ­თი იც­ი­ნო­დაო… მა­ინც ლამ­ხე­ლა სიბ­ლ­ძ­ნეც იტ­ევს თა­ვის თავ­სი ცვე­ნი ფოლ­კ­ლო­ლი?!

შე­მო­დის სა­ხე-ალ­ე­წი­ლი მე­რა­ბი, რო­მელ­საც არ­ყის სუ­ნი უდ­ის.

მა­მა. ალ მე­ლო­დით დე­დუ­კე­ბო?..

ქე­თა­თო. (შე­ში­ნე­ბუ­ლია, მაგ­რამ გუ­ლა­დი­ცაა ამ­ავ დროს) ალა!

სუ­რა­თი მე­სა­მე

გა­ვი­და ორი თვე…

სა­სა­მარ­თ­ლოს დარ­ბა­ზი.

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე, ბრალ­მ­დე­ბე­ლი, ბრალ­დე­ბუ­ლის ად­ვო­კა­ტი, დამ­ს­წ­რე სა­ზო­გა­დო­ე­ბა – მათ შო­რის: ქე­თა­თო, რო­მე­ლიც სულ ბო­ლო რიგ­ში ზის ბა­ბუ­ას­თან ერ­თად; დე­და, ბე­ბია და მა­მა – ოღ­ონდ გა­ლი­ა­ში, გან­სას­ჯელ­თა სკამ­ზე.

ბრალ­მ­დე­ბე­ლი. ვი­ცით! მო­ვის­მი­ნეთ… კი­დევ ბევ­რ­ჯერ მო­ვის­მენთ, რომ მე­რაბ დავ­ლი­ა­ნი­ძემ შე­ამ­ტ­ვ­რია კა­რი, ხალ­ხო… ცეცხ­ლი წა­უ­კი­და ფარ­დას და გა­ა­უ­პა­ტი­უ­რა მო­ქა­ლა­ქე ლია მო­ნი­ა­ვა!.. ყა­ჩა­ღო­ბაო? ბან­დი­ტიზ­მიო?.. არა! უარ­ე­სი! უფ­რო მე­ტი ჰქვია ამ­ას!.. რა, ოღ­ონდ?.. რა?! რა ვუ­წო­დო ას­ეთ სა­ში­ნელ და­ნა­შა­ულს? ოჯ­ა­ხის მე­გო­ბარს – თით­ქ­მის შუ­ახ­ნის ქალს, რომ შე­ნი შვი­ლის, ცო­ლის, სი­დედ­რი­სა და გულ­წა­სუ­ლი სი­მამ­რის – მე­ო­რე სა­მა­მუ­ლო ომ­ის ვე­ტე­რა­ნის თვალ­წინ გა­ა­უ­პა­ტი­უ­რებ – ვი­ნა ხარ?.. მხე­ცი? ნა­დი­რი? უც­ხო ფრინ­ვე­ლი ჩხა­ვი­ლით მო­სუ­ლი ქვეყ­ნა­და?!

მა­მა, მე­რა­ბი ანუ. (თა­ვის­თ­ვის) მორ­ჩით, რა!.. გე­ყოთ.

ბრალ­მ­დე­ბე­ლი. ოცი წე­ლი! ვითხოვ ორ ათ­ე­ულ წე­ლი­წადს, – მა­მო­ბის უფ­ლე­ბის ჩა­მორ­თ­მე­ვით, სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ზურ­გ­შექ­ცე­ვით, მი­სი ცო­ლის – ქალ­ბა­ტო­ნი მა­ნა­ნას და­უ­ყოვ­ნებ­ლივ გათხო­ვე­ბით და მა­მი­ნაც­ვ­ლი­სა და პა­ტა­რა ქე­თა­თოს სას­წ­რა­ფო და­მე­გობ­რე­ბით!

მარ­თა­ლია ორ­მა თვემ გან­ვ­ლო, მაგ­რამ ძა­ლა­დო­ბი­სა და შე­უ­რაცხ­ყო­ფის კვა­ლი ჯე­რაც არ გამ­ქ­რა­ლა ქალ­ბა­ტო­ნი ლი­ას სხე­უ­ლი­დან!

დაგ­ვე­ნა­ხეთ, ქალ­ბა­ტო­ნო ლია! დაგ­ვე­ნა­ხეთ, შე­უ­რაცხ­ყო­ფი­ლო მდედ­რო!

ლია დე­ი­და კოჭ­ლო­ბი­თა და კვნე­სა-კვნე­სით

შე­მო­ვა დარ­ბაზ­ში – გა­ივლ-გა­მო­ივ­ლის, თუმ­ცა

გავ­ლა-გა­მოვ­ლა აღ­არც ჰქვია ამ­ას.

ერთ-ერ­თი დამ­ს­წ­რე. (თა­ვის­თ­ვის) აუჰ, საწყა­ლი ქა­ლი?! ეს რა უქ­ნია ამ მხეცს, ა?..

ბრალ­მ­დე­ბე­ლი. ვე­ლუ­რი ჟი­ნი, და­უ­ო­კე­ბე­ლი ვნე­ბა, ავი გო­ნი და მავ­ნე ჩვე­უ­ლე­ბა­ნი – აი, შე­დე­გი: ქალ­ბა­ტო­ნი ლია მო­ნი­ა­ვა…

სად­მე, თუ გი­ნა­ხავთ ასე თავ­ხე­დუ­რად გა­უ­პა­ტი­უ­რე­ბუ­ლი ქა­ლი?

ლია დე­ი­და. ვა­ი­მე!.. ვაი… (თით­ქოს ძვლებ­ში ტე­ხავს – სახ­ს­რე­ბი ტკი­ვა) ვა­ი­მე-ვა­ი­მე-ვა­ი­მე!.. ვა­ი­მე, დე­და!.. ვა­იჰ, ვა-იჰ!..

ბრალ­მ­დე­ბე­ლი. დაბ­რ­ძან­დით, ქალ­ბა­ტო­ნო ლია, საკ­მა­რი­სია. გმად­ლობთ.

ქე­თა­თოს ხმა დარ­ბა­ზი­დან. (თვი­თონ ქე­თა­თო არ ჩანს) სა­ძიძ­გა­ლი ეგ! ლია დე­ი­დაც კი ალა – სა­ელ­თოდ, სა­ძო­გა­დოდ ქა­ლებც მი­ა­კე­ნა სე­უ­ლაწ­კო­ფა!

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. ვინ ყვი­რის, კა­ცო?.. სი­ჩუ­მე დარ­ბაზ­ში!

ბრალ­მ­დე­ბე­ლი. ეხ­ლა გა­ცი­ნოთ! მთლად აბ­სურ­დი: მეო, ეს ჩვე­ნი ძვირ­ფა­სი ბრალ­დე­ბუ­ლი ამ­ბობს… ძვირ­ფა­სი, რა თქმა უნ­და, ბრჭყა­ლებ­ში, – იმ ავ­ბე­დით სა­ღა­მოს გა­ტი­ა­ლე­ბუ­ლი მთვრა­ლი ვი­ყა­ვი და ჩე­მი ცო­ლი, ქალ­ბა­ტონ ლი­ა­ში ამ­ე­რიაო… და რა­კი­ღა ლია მო­ნი­ა­ვა სა­კუ­თა­რი მე­უღ­ლე მე­გო­ნა – გა­უ­პა­ტი­უ­რე­ბა­ზე ლა­პა­რა­კი, ჩე­მი აზ­რით, ზედ­მე­ტი უნ­და იყ­ო­სო… გეს­მით, ხალ­ხო?! არ ჩაბ­ჟირ­დით?!

ბრალ­დე­ბუ­ლის ად­ვო­კა­ტი. მე პრო… პრო… პრო­ტე-ტე-ტე…

ბრალ­მ­დე­ბე­ლი. ნუ, შე­უძ­ლე­ბე­ლია ას­ეთ პი­რო­ბებ­ში მუ­შა­ო­ბა!

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. პრო­ტეს­ტი არ არ­ის მი­ღე­ბუ­ლი.

ბრალ­დე­ბუ­ლის ად­ვო­კა­ტი. უ-უ… ჰუ-უ… უ!

ბრალ­მ­დე­ბე­ლი. …ეგო, ამ­ბობს, ჩე­მი ცო­ლი მე­გო­ნაო, ხალ­ხო!.. არ გე­ცი­ნე­ბათ? არ არ­ის ეს სა­სა­ცი­ლო?.. (მი­მარ­თავს ბრალ­დე­ბულს) აჰაა, ესე იგი, რა­ღაც ფო­კუს­თან გვაქვს საქ­მე… ფო­კუს-მო­კუს!.. შე­ნი გო­ნე­ბის რო­მე­ლი­ღაც უც­ნა­ურ უჯ­რედ­თან, პა­წა­წი­ნა კუ­ბიკ-რუ­ბიკ­თან!.. შენ ით­ხოვ ჩვენ­გან ფსი­ქო­თე­რა­პი­ას, მკურ­ნა­ლო­ბას (კი­ვი­ლით) …იქ­ნებ მღვდელ­საც? ვერ მო­ეს­წ­რე­ბი! შენ ხარ რი­გი­თი, სრუ­ლი­ად ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი… ჩვე­უ­ლებ­რივ­ზე ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი ლო­თი და შფო­თი… და, ალ­ბათ (კვლავ კი­ვი­ლით) პე­დე­რას­ტიც?!

ბრალ­დე­ბუ­ლის ად­ვო­კა­ტი. პრო… პრო… ტე-ტე…

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. პრო­ტეს­ტი მი­ღე­ბუ­ლია.

ბრალ­მ­დე­ბე­ლი. (ჯდე­ბა თა­ვის ად­გილ­ზე) ორი ათ­ე­უ­ლი წე­ლი­წა­დი, ოცი გა­ზაფხუ­ლი, ზაფხუ­ლი, შე­მოდ­გო­მა-ზამ­თა­რი გი­სო­სებს-მიღ­მა, დი­ლეგ­ში, სა­ტუ­სა­ღო­ში!!!

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. ბრალ­დე­ბუ­ლო, შე­გიძ­ლი­ათ თუ არა რა­ი­მე თქვათ თა­ვის გა­სა­მარ­თ­ლებ­ლად?

მა­მა. (დათ­რ­გუ­ნუ­ლი, მხრებ­ში მოხ­რი­ლი და გა­უ­პარ­სა­ვია) სი­მარ­თ­ლე?.. რაი არს, რო სი­მარ­თ­ლე?.. თა­ვის მარ­თ­ლე­ბა? ვის­თან?.. სა­კუ­თარ თავ­თან?! სა­კუ­თარ თავ­თან ხომ და­ბა­დე­ბი­დან წა­გე­ბუ­ლი ვარ… წა­გე­ბუ­ლი ვარ ჩემს შვილ­თა­ნაც… მხე­ვა­ლი ღვთი­საი ქე­თა­თო დავ­ლი­ა­ნი­ძე… მე მრცხვე­ნია მი­სი, მარ­თ­ლა მრცხვე­ნია…

ქე­თა­თოს ხმა დარ­ბა­ზი­დან. ექა კაი დლო­სია – ქე­თა­თო! მა­სინ, ლა­ტო ალ შეგ­ლ­ც­ქ­ვა ცემ თვალ­წინ ლია დე­ი­და, ლო იხ­მა­ლე?!

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. ბავშვს რა უნ­და აქ?.. სი­ჩუ­მე!

მა­მა. …მაგ­რამ აი, სად მოტყუვ­დით! აი, სად შე­გე­შა­ლათ! აი, ვით გა­დე­ფა­რა ბინ­დი თვალ­თა თქვენ­თა!.. გგო­ნი­ათ, მარ­ტო მე ვარ არა დამ­ნა­შა­ვე?! დამ­ნა­შა­ვე – ის ახ­ა­ლი წე­ლია – ათ­ას ცხრა­ას ოთხ­მოც­და­თორ­მე­ტი, რო მო­ი­ტა­ნა… დამ­ნა­შა­ვე ის ოთხ­მოც­და­ცა­მე­ტი წლის ახ­ა­ლი წე­ლია მე, რო ხელ­ში იარ­ა­ღი ამ­ა­ღე­ბი­ნა… იყო კი… წა­მა­ლიც იყო, სის­ხ­ლიც იყო… ქე­ი­ფიც იყო, ქა­ლე­ბიც… დე­დაც!

…დე­და­ჩე­მიც იყო! დი­ა­ცი სწო­რი ან­გე­ლოზ­თა და სა­და­რი მზი­სა!..

მთე­ლი ეს წლე­ბი სამ­სა­ხურს ვე­ძებ­დი…

მგო­ნი, დღეს ვი­პო­ვე… (დაჯ­დე­ბა, ხე­ლე­ბი უკ­ან­კა­ლებს, მკერ­დ­ზე ჩა­მო­კი­დე­ბულ ხის ჯვარს აკ­ო­ცებს)

ხან­გ­რ­ძ­ლი­ვი სი­ჩუ­მეა

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. (ბრალ­დე­ბუ­ლის ად­ვო­კატს) თქვე­ნი აზ­რი? სხდო­მა და­სას­რულს უახ­ლოვ­დე­ბა, თქვენ კი ჯერ ერ­თი სიტყ­ვაც არ გით­ქ­ვამთ?!

ბრალ­დე­ბუ­ლის ად­ვო­კა­ტი. მე… ებ… ის, რომ… ბე-ბე… ოც… ოცი წე-წე… იმ­ი­ტო, რო… ე-ეე…

ქე­თა­თოს ხმა დარ­ბა­ზი­დან. სე­იძ­ლე­ბა ლა­გაც ვთქვა, პა­ტივ­ცე­მუ­ლო მო­ცა­მალ­თ­ლევ? (წინ გა­მორ­ბის, კი­ნა­ღამ და­ე­ცე­მა)

ავ­თო. ფრთხი­ლად, ბა­ბუ!..

ქე­თა­თო. ჰა? სე­იძ­ლე­ბა?

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. ეს ბავ­შ­ვი ვი­ნაა?

თა­ნა­შემ­წე. ბრალ­დე­ბუ­ლის ქა­ლიშ­ვი­ლია. სხვა­თა­შო­რის, ძა­ლი­ან ჭკვი­ა­ნი და ენ­აკ­ვი­მა­ტი ბავ­შ­ვი.

ქე­თა­თო. …მო­მე­ცით უფ­ლე­ბა, ლომ ლა­გაც ვთქვა! ეს ცე­მი ვა­ლია! თან ცე­მი ქვეკ­ნის კონ­ც­ტი­ტუ­ცია მა­ძევს ამ­ის უფ­ე­ბას… იქ­ი­ლეთ მე­ო­ლე თა­ვის ოც­და­მე­ოთ­ქე მუქ­ლის პილ­ვე­ლი პუნ­ქ­ტი: კო­ველ ად­ა­მი­ანც აქვს უფ­ე­ბა თა­ვი­ცუფ­ლად მი­ი­გოს და გა­ავ­ცე­ლოს ინ­ფოლ­მა­ცია, გა­მოთ­ქ­ვაც და გა­ავ­ცე­ლოს თა­ვი­ცი აზ­ლი ძე­პი­ლად, წე­ლი­ლო­ბით ან სხვაგ­ვა­ლი სა­სუ­ა­ლე­ბით! ცენ­ზუ­ლა და­უ­შე­ბე­ლია!

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. (თა­ნა­შემ­წეს) რა ვქნა?

თა­ნა­შემ­წე. მი­ე­ცით სიტყ­ვა. თუ ვინ­მეს შე­არ­ცხ­ვენს, ის­ევ სა­კუ­თარ თავს.

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. ხოო?.. კე­თი­ლი. (ქე­თა­თოს) აბა, გო­გო­ნი, მით­ქა­ლი ლა გქვია?

ქე­თა­თო. მე ამ კა­ცის სი­ლი ვალ!

თა­ნა­შემ­წე. ალა, სა­ქე­ლიო… სა­ქე­ლი მით­ქა­ლიო.

ქე­თა­თო. ქე­თა­თო!

ბრალ­მ­დე­ბე­ლი. სენ სე­მო­გე­ლე მე. უკ­უ­ლე ამ­ას?!

ბრალ­დე­ბუ­ლის ად­ვო­კა­ტი. (თა­ვის ცხოვ­რე­ბა­ში პირ­ვე­ლად იტყ­ვის წი­ნა­და­დე­ბას ბლუ­კუ­ნის გა­რე­შე) დი­დი ჩათ­ლა­ხი ბავ­შ­ვი უნ­და იყ­ოს ესა…

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. ლამ­დე­ნი წლი­ცა ქალ, ქე­თა­თო?

ქე­თა­თო. (თი­თე­ბით უჩ­ვე­ნებს) აი ამ­დე­ნიც!

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. ო, დი­დი გო­გო კო­ფილ­ქალ უკ­ვე!

ქე­თა­თო. …სკო­ლაც ექს­ტელ­ნათ და­ვამ­თავ­ლებ!

ლია დე­ი­და. (სკამ­ზე ძლივს ზის, კვნე­სა-კვნე­სით და მა­ინც სიყ­ვა­რუ­ლით) ვა­იჰ… შენ გე­ნა… ცვა­ლოს ლია დეი… და…

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. ლის თქმას აპ­ი­ლებ? აც­ე­თი ლა უნ­და გვით­ქ­ლა, ქე­თა­თო?

ქე­თა­თო. კონ­კ­ლე­ტუ­ლად ალ­აფ­ლის. ცე­მი მოკ­ლე სიტ­კ­ვა ძო­გა­დი იქ­ნე­ბა!

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. აბა, გის­მენთ.

ქე­თა­თო. გა­გი­გო­ნი­ათ, ალ­ბათ ეს ლექ­ცი: ცუ­ლო ობ­ო­ლო… თით­ქოც ცემ­ზე უნ­და იკ­ოს და­წე­ლი­ლი, იც­ე­თი სთა­ბეწ­დი­ლე­ბა მცე­ბა… დი­აქ! მეც ობ­ო­ლი ვალ… თუმ­ცა დე­დაც მკავს და მა­მაც!

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. ეს ლექ­ცი ვინ გას­წავ­ლა, ქე­თა­თო?

ქე­თა­თო. ბე­ბამ!

ბე­ბია. (ზის მე­ოთხე რიგ­ში, სა­ოც­რად თავ­მ­და­ბა­ლი და ამ­ა­ყია ამ­წუ­თას) კი, ბე­ბა, კი… მე გას­წავ­ლე. დი­დი მად­ლო­ბა, ბე­ბი­კო.

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. ძა­ლი­ან კარ­გი. მე­ლე?!

ქე­თა­თო. უჰუ-უჰუ! (ჩა­ახ­ვე­ლებს) მე ცგდო­მის გა­მა­ლო­ბა­სი სუ მა­მა­ცემს ვუ­კუ­ლებ­დი, ვუ­კუ­ლებ­დი და ვცდი­ლობ­დი, ლომ ლაც სე­ი­ძე­ბა კა­ქათ და­მე­მაქ­სოვ­ლე­ბი­ნა მი­სი ნაკ­თე­ბი… ოცი წლის მე­ლე, ლო გა­მო­ვა – თუ­კი თქვენ მას ოც წე­ლი­წადს მი­უს­ძით მე­ქუ­თე თა­ვიც ოთხ­მოც­და­მე­ო­ლე მუქ­ლის პილ­ვე­ლი პუნ­ქ­ტიც მი­ქედ­ვით – მეც შეც­ვ­ლი­ლი ვი­ქე­ბი და იც­იც!.. მალ­თა­ლია, ის დამ­ნა­სა­ვეა, მაგ­ლამ ის მა­ინც მა­მაა ცე­მი!.. უმ­ა­მოდ გაზ­დი­ლი გო­გო კი, მო­გექ­სე­ნე­ბათ, თუ ლა სა­ცო­და­ვი­ცაა?.. ხალ­ხიც მტლის ში­ლი… მაქ­სენ­დე­ბა სტა­ლი­ნუ­ლი ლეპ­ლე­სი­ე­ბის დლოს დახ­ვ­ლე­ტილ მა­მა­თა ში­ლე­ბი, ლო­მელ­თაც ალც უმ­აგ­ლეს­ში ცა­ბა­ლე­ბის უფ­ლე­ბა ქონ­დათ და ალც ტლამ­ვა­ით მგზავ­ლო­ბიც!.. ლა უნ­და გა­მო­ვი­დეს ცემ­გან? ამ კითხ­ვაც ხში­ლად ვუ­მე­ო­ლებ­დი მა­მა­ცემ­საც და აქ­ლა თქვენც გი­სამთ: დან­გე­უ­ლი ფსი­ქი­კი­ცა და ნევ­ლე­ბიც მქო­ნე ად­ა­მი­ა­ნი… და­ჭე­ლი­ლი მა­მა, მალ­ტო დალ­ჩე­ნი­ლი, გა­უ­ბე­დუ­ლე­ბუ­ლი დე­და და მა­ლად ხე­იბ­ლად გცე­უ­ლი ლია დე­ი­და…

თა­ნა­შემ­წე. (თა­ვის­თ­ვის ჩა­ი­ლა­პა­რა­კებს) ას­ე­თი რა უქ­ნა ამ მარ­თ­ლა მხეც­მა ქალ­ბა­ტონ ლია მო­ნი­ა­ვას, რომ სა­მუ­და­მო ინ­ვა­ლი­დად აქ­ცია იგი?!

ქე­თა­თო. …თუ­კი დე­და გათ­ქოვ­დე­ბა – ცემ­თ­ვის ცუ­დი იქ­ნე­ბა თა­ვის­თა­ვად: მა­მი­ნა­ცა­ლი, მას­თან სე­გუ­ე­ბა, ცე­მი კომ­პ­ლექ­ცე­ბი… პლო­ტეს­ტე­ბი, ლომ­ლე­ბიც გალ­და­ტე­ქის ას­აკ­თან ელ­თად მო­ვა… და უამ­ლა­ვი, უამ­ლა­ვი ცუ­დი ლა­მე!.. მაგ­ლამ გა­უთ­ქო­ვა­ლი დე­დაც – ძელ სლუ­ლი­ად აქ­ალ­გაზ­და ქა­ლი – ლა თქმა უნ­და, აც­ე­ვე ცო­დო იქ­ნე­ბა: ნა­ად­ლე­ვი კლი­მაქ­ცი, ცი­ე­ბა, ცქე­ლე­ბა, ჰოლ­მო­ნა­ლუ­ლი ლღვე­ვა… მოკ­ლედ, ლო­გოლც გელ­მა­ნე­ლე­ბი ამ­ბო­ბენ ქოლ­მე: ალ­ეს ისთ ზელ, ზელ სლეხთ!..

ავ­თო. ცხვი­რი­დან თი­თი, ბა­ბუ!..

ქე­თა­თო. ამ დლოს, მო­მავ­ლის ლო­გო­ლი იმ­ე­დით მო­ვაგ­წიე ამ ას­ა­კამ­დე?! ლამ­დე­ნი სა­ოც­ლე­ბა იქს­ნე­ბო­და ცე­მი და ცე­მი თა­ო­ბის წი­ნა­სე?.. ინ­ტეგ­ლა­ცია, ევ­ლო­კავ­ში­ლი, სენ­გე­ნის ვი­ზა… ევ­ლო­პას აღ­ალ სჭილ­დე­ბა საზ­გ­ვა­ლი, ცვენ კი ცვენს ნა­წუწ­სი ვი­ქუ­თე­ბით… ცე­მი ნე­ბა, ლო იკ­ოს სლუ­ლი­ად სევ­ც­ლი­დი ცე­მი ქვეკ­ნის კონ­ც­ტი­ტუ­ცი­ას… სის­ხ­ლიც სა­მარ­ლ­თიც კო­დექ­სიც ით­ქოვც გალ­კ­ვე­ულ კო­რექ­ცი­აც… თუმ­ცა აქ ალც ად­გი­ლია ამ­იც და ალც დლო გვაქ სა­ა­მი­ცო!..

ავ­თო. ცხვი­რი­დან თი­თი, ბა­ბუ…

ქე­თა­თო. გგო­ნი­ათ ტკუ­ი­ლი თქვა მა­მამ, ლო­დე­საც თა­ვის თავ­თან ელ­თად დლოც და­ა­და­ნა­სა­უ­ლა?.. ამ დლომ ქალ­თ­ველ მა­მა­კა­ცებც სი­ცოც­ქ­ლე წა­ალ­თ­ვა და ალ­სე­ბო­ბა­ღა და­უ­ტო­ვა მხო­დოდ… სი­ცოც­ქ­ლე და ალ­სე­ბო­ბა კი, მო­გექ­სე­ნე­ბათ, სქვა და სქვა ცენ­ტენ­ცი­ე­ბია!.. და აი, მე გთქოვთ – მა­მა­ცე­მის სა­ქით, სე­ძე­ბის­დაგ­ვა­ლად, სე­ღა­ვა­თი გა­ე­წი­ოც ალა მქო­ლოდ დამ­ნა­სა­ვეთ, ალ­ა­მედ ცვენს დლო­საც!.. გან­ვ­ლილ წებ­საც!… ვა­პა­ტი­ოთ ამ ხალქს, და­ვი­ვი­წოთ კვე­ლა ტი­ვი­ლი, მივ­ცეთ ამ ად­ა­მი­ა­ნებც – მა­მა­ცემ­საც ვგუ­ლის­ქ­მობ მათ­სი, თუმ­ცა კი კვე­ლა­ძე ბევ­ლი ტი­ვი­ლი მან სწო­ლედ მე მო­მა­კე­ნა – სან­სი, სუ პა­ტა­ლა სან­სი, ლომ ნუ­ლი­დან და­იწ­კონ კვე­ლა­ფე­ლი… ავ­ა­შე­ნოთ აქ­ა­ლი დე­მოკ­ლა­ტი­უ­ლი სა­ქელ­მ­ზი­ფო, ცა­დაც ად­ა­მი­ა­ნე­ბი – მო­ქუ­ცე­ბი, ქა­ლე­ბი, გო­ნებ­ლი­ვად გა­ვი­თა­ლე­ბუ­ლი ბავ­ცე­ბი…

ბე­ბია. (თა­ვის­თ­ვის) შენ­ნა­ი­რი ბავ­შ­ვე­ბი, ბე­ბა, შენ­ნა­ი­რი!..

ქე­თა­თო. …თა­ვიც უფ­ე­ბებს და­ი­ცა­ვენ! მო­ით­ქო­ვენ, იმ­უ­სა­ვე­ბენ, დატ­კ­ბე­ბი­ან ცოვ­ლე­ბით… უნ­და დამ­ლ­თავ­დეც კო­ლუმ­პი­ლე­ბულ ბულ­ზუ­ა­თა, ფე­ო­დალ­თა და გაქ­ცუ­ე­ბულ მექ­ლ­თა­მე­თა თა­ლე­სი ცვენს მი­წა­ძე… (ცქმუ­ტავს) სე­ი­ძე­ბა, მე თე­მაც გა­და­ვუქ­ვიე, მაგ­ლამ ასე ალ ალ­ის: გა­ლი­ა­სი გა­მომ­წ­ვ­დე­უ­ლი მა­მა, სწო­ლედ ამ­ნა­ილ აზ­ლებს უნ­და აგძ­ლავ­დეს სილ­სი!.. (ად­გილ­ზე ვერ ის­ვე­ნებს) პა­ტი­ე­ბი­სა და სიკ­ვა­ლუ­ლის გა­ლე­შე ბო­ლო­ტე­ბა გა­ი­ძე­ძი­ლებც… მში­ე­ლი ბავ­სე­ბი, მათ­ქო­ვა­ლი მო­ქუ­ცე­ბი, გა­უთ­ქო­ვა­ლი გო­გო­ე­ბი…

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. ღმერ­თ­მა ნუ გაგ­ვი­თე­ნოს, ქე­თა­თო, ას­ე­თი შა­ვი ხვა­ლინ­დე­ლი დღე!.. თუმ­ცა, მე მეს­მის შე­ნი… სე­ნი ას­ა­კი­სათ­ვიც და­მა­ქა­სი­ა­თე­ბე­ლია აც­ე­თი აძ­ლოვ­ნე­ბა… მაგ­რამ, და­მი­ჯე­რე, ყვე­ლა­ფე­რი კარ­გად იქ­ნე­ბა… ხვალ მო­ხუ­ცე­ბი აღ­არ იმ­ათხოვ­რე­ბენ… შენ გე­ყო­ლე­ბა გა­და­სა­რე­ვი, ლა­მა­ზი… ჭკვი­ა­ნი ქმა­რი…

ქე­თა­თო. ფუუ! ველ ვი­ტან ბი­წებს! კა­ით, ლა?! მე ვით­ქოვ მქო­ლოდ პა­ტი­ე­ბაც, დლო­იც, ცა­უ­კუ­ნიც… ეპ­ო­ქიც პა­ტი­ე­ბაც! (ცქმუ­ტავს)

ბრალ­დე­ბუ­ლის ად­ვო­კა­ტი. (კი­დევ ერ­თი გა­მარ­თუ­ლი წი­ნა­და­დე­ბა, რა თქმა უნ­და, თა­ვის­თ­ვის თქმუ­ლი) არ ჩა­ეფ­სას, ამ შო­ბელ­ძაღლს!

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. ქე­თა­თო, შენ უკ­ვე დი­დი გო­გო­ნა ხარ და საკ­მა­რი­სად ჭკვი­ა­ნი­ცა ხარ იმ­ი­სათ­ვის, რომ გეს­მო­დეს: მა­მა­შე­ნი – დამ­ნა­შა­ვეა. რა შუ­ა­შია აქ დრო, ჩვე­ნი ქვე­ყა­ნა და ხალ­ხი?! ჰა, მი­პა­ცუ­ქე, ლა ცუ­ა­ცია? მან ჩა­ი­დი­ნა სე­რი­ო­ზუ­ლი და­ნა­შა­უ­ლი… შენ კი, რო­გორც შე­გატყ­ვე, კარ­გად იც­ნობ ჩვე­ნი ქვეყ­ნის კონ­ს­ტი­ტუ­ცი­ას… ხო­და, ჩე­მი გო­გო, დას­კ­ვ­ნაც გა­მო­ი­ტა­ნე: მა­მამ კა­ნო­ნი და­არ­ღ­ვია. კითხ­ვა: რი­სი ღირ­სია? პა­სუ­ხი…

ქე­თა­თო. იც­ით, ლას გეტ­კ­ვით?.. ჯა­კოს ხიძ­ნე­ბი ალა გაქვთ წა­კით­ქუ­ლი – იქ, ლო ჯა­კო მალ­გოც გა­ა­უ­პა­ტი­უ­ლებს?! პილ­ვე­ლად მალ­გოს ალ ეს­ი­ა­მოვ­ნე­ბა, მაგ­ლამ მე­ლე, იც­ოც­ქ­ლეთ, გე­მოს ცა­ა­ტანს… ოლ­გაზ­მი – ოლ­გაზ­მია!.. უნ­და გე­ნა­ხათ, ლო­გო­ლი ბედ­ნი­ე­ლი სა­ხე ქონ­და ამ ცვენ ლია დე­ი­დაც?.. ვინ ვინ და მე კი ვი­ცი ძუც­ტად… იქ­ვე ვი­დე­ქი…

ლია დე­ი­და. (კვნე­სა-კვნე­სით) ქე­თა­თო, დე­და, მარ­გოს ვგა­ვარ ეხ­ლა მეე?.. ვა­ი­მე-ვა­ი­მე!..

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. პა­სუ­ხი, ქე­თა­თო: მი­სი საქ­ცი­ე­ლის გა­მარ­თ­ლე­ბა შე­უძ­ლე­ბე­ლია. სა­ჭი­როა დრო, რა­თა მან გა­ი­აზ­როს ყვე­ლა­ფე­რი, მო­ი­ნა­ნი­ოს, აწ­ონ-და­წო­ნოს…

ქე­თა­თო. ალა!.. მე მის გა­მალ­თ­ლე­ბას ალც გთქოვთ!.. ნუ­თუ, ლაც მე ვთქვი, აც­ე­თი გა­უ­გე­ბა­ლია თქვენ­თ­ვიც?.. მე აქ ალა კონ­კ­ლე­ტუ­ლი ად­ა­მი­ა­ნიც, ალ­ა­მედ ძო­გა­დად – სა­უ­კუ­ნიც პა­ტი­ე­ბაც გთქოვთ… ლე­ლი­გი­უ­ლი სენ­დო­ბა, ოგ­ონდ სა­კა­ცობ­ლიო კონ­ტექ­ს­ტ­სი!.. (კვლავ ცქმუ­ტავს) იმ­ი­ტომ კი ალ გთქოვთ ამ­ას, ლომ პი­ლა­დი ინ­ტე­ლე­სი მა­მოძ­ლა­ვებს… (ხმა აუკ­ან­კალ­დე­ბა, ტი­რილს აპ­ი­რებს)

ბე­ბია. აალა, ბე­ბა!

ქე­თა­თო. …სა­ელ­თოთ პილ­ვე­ლი მე ვა­ძევ­დი მა­მაც სე­ნის­ნას! (გამ­ყი­ვა­ნი ხმით აბ­ღავ­ლ­დე­ბა)

ბრალ­დე­ბუ­ლის ად­ვო­კა­ტი. ჩა… ჩა-ჩა… ეეე…

სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე. (თა­ნა­შემ­წეს) თქვე­ნი ბრა­ლია. რო­გორ შე­იძ­ლე­ბო­და ბავ­შ­ვის­თ­ვის სიტყ­ვის მი­ცე­მა?!

ბე­ბია. (ქე­თა­თოს ხელ­ში აიყ­ვანს, ქოთ­ქო­თით მი­დის გა­სას­ვ­ლე­ლი­სა­კენ) სა­ნამ არ ჩა­აფ­ს­მე­ვი­ნა, მა­ნამ­დე არ მო­ეშ­ვა, რა!.. მყავს ეგ­ეც – მო­სა­მარ­თ­ლე!… ააალა, ბე­ბა, ალა! თუ­დი ეგ, თუ­დი!..

დარ­ბაზ­ში აყ­ალ-მა­ყა­ლია, სხდო­მის თავ­მ­ჯ­დო­მა­რე სა­ზო­გა­დო­ე­ბას წეს­რი­გი­სა­კენ მო­უ­წო­დებს, ქე­თა­თოს მა­მა, უკ­ვე მე­რამ­დე­ნედ, კოც­ნის თა­ვის ხის ჯვარს. ქე­თა­თო გამ­კი­ვა­ნი ხმით ტი­რის.

ერთ-ერ­თი დამ­ს­წ­რე. დაგ­ვაჯ­ვა რა, ამ ბავ­შ­ვ­მა თავ­ზე…

ფარ­და

© “არილი”