ქეთევან მეგრელიშვილი
Я ничего не хочу, Жужа
Я словно высохшая лужа,
И в моём сердце совсем пусто
И холодно…
Земфира, «Жужа».
მოქმედი პირი: გემრიელი ქართული გარეგნობის 27 წლის ქალბატონი, სევდანარევი თვალებით. მახასიათებელი ნიშანი: ხმა, რომელიც ულმობლად, მკაფიოდ და შელამაზების გარეშე ყვება ტკივილსა და მარტოობაზე, შიშსა და ცხოვრების არსის ძიებაზე. სილვია პლატისა და ცვეტაევასებური ემოციათა გაშიშვლება (გრძნობების ანატომია და ზოგჯერ პათანატომიაც). გარემო: თავშეკავებულობისა და ზომიერების დიქტატის ქვეშ გარინდული პუბლიკა, საზოგადოება. მოქმედების ადგილი: გერმანია.
ერთი შეხედვით წარმოუდგენელი მელანჟია, და ამავე დროს, წარმოუდგენლად რეალური: ეს ნაზავი არის ნინო ხარატიშვილი – გლობალიზაციის ეპოქის შვილი. მოვლენა, რომელიც არა მხოლოდ დიდი პროდუქტიულობით გამოირჩევა, არამედ იმითაც, რომ მასში განსხვავებული საწყისები იყრის თავს. დიონისური (ქართული) წარმომავლობის მატარებელი გოგონა აპოლონურ (გერმანულ) გარემოში ყალიბდება ლიტერატორად. Eეს მოცემულობა კი უკვე თავისთავად ხელსაყრელია: განა ამ სიწყისთა სიმბიოზი არ არის ლიტრატურისა და ხელოვნების არსი?
ნინო ხარატიშვილის მოღვაწეობის დიაპაზონი ფართოა: იგი დრამატურგიცაა, რეჟისორიც და აგერ უკვე რომანისტიც. 2010 წელს გამოიცა მისი პირველი რომანი „ჟუჟა“. თეატრის კრიტიკოსები ნინოს გერმანული თეატრალური სამყაროს ერთ-ერთ დიდ იმედად მოიაზრებენ. ნინოს დებიუტს პროზაში კი გერმანიის ისეთი სერიოზული პრესა აშუქებს, როგორიცაა ცაიტი, ზიუდდოიჩე ცაიტუნგი, ფრანქფურტერ რუნდშაუ… ჰამბურგში მოღვაწე ქართველი დრამატურგი 2010 წელს ადალბერტ ფონ შამისოს სახელობის 2010 წლის პრემიის ლაურეატი გახდა. ეს ფრანგ-გერმანელი პოეტის სახელობის პრემია გამოარჩევს არა-გერმანელ მოღვაწეთა წვლილს გერმანულ ლიტერატურაში. 2008 წელს კი ნინო ორგზის დაჯილდოვდა: მისმა პიესამ „ლივ შტაინი“ ჰაიდელბერგის შტიუკემარკტის მთავარი საავტორო პრიზი მიიღო, ხოლო ნინოს მიერ ინსცენირებულმა მისავე „აგონიამ“ არატრადიციული, გამორჩეული დადგმისათვის როლფ-მარესის პრიზი დაიმსახურა. შთამბეჭდავი ჩამონათვალია, დამეთანხმებით.Aამ ყოველივეს ნინო ხარატიშვილის პიესებისა და ინსცენირებების სიას თუ დავურთავთ, თამამად შეგვიძლია ახალგაზრდაQქალბატონის შემოქმედებითი სვლა სამი სიტყვით მოვხაზოთ: veni, vidi, vici.
2003 წლიდან გერმანიაში დამკვიდრებული დრამატურგის შესახებ პირველად 2009 წელს შევიტყვე. მაშინ, როდესაც ნინო ხარატიშვილმა Hჰაიდელბერგში დიდი წარმატებით „ლივ შტაინი“ დადგა. Pპიესა ცნობილი კონცერტმეისტერი ქალის ცხოვრებაში გათამაშებულ დრამაზე მოგვითხრობს. სახელი ლივ შტაინი თავად დიქოტომიაა (ლივ –live, Stein – გერმ. ქვა), რომელშიც ცხოვრებისეული ენერგიის დინამიკა და არაორგანული მატერიის სტატიკა ებრძვის ერთმანეთს. უშედეგოა მისი სწრაფვა დანაკარგის გარეშე შეათავსოს ოცნება და რეალობა, კარიერა და პირადი ცხოვრება. ნიჭიერი, ოდესღაც სიცოცხლით სავსე ლივი ცხოვრების მიწურულს გაქვავებული, ხისტი და მარტოხელა არსება ხდება. „ლივ შტაინ“-ის ნახვისას აუცილებლად მოგაგონდებათ ელფრიდე იელინეკის რომანი „პიანისტი ქალი“. ნინოს პიესა კი დასავლეთ-ევროპული ფემინისტური ლიტერატურის საუკეთესო ტრადიციებს აგრძელებს. გარემოსთან, ცხოვრებასთან და ბოლოს საკუთარ თავთან გაუცხოებული ადამიანის თემა ლეიტმოტივად გასდევს ნინო ხარატიშვილის შემოQქმედებას.
ვარიაციები ამ თემაზე მის სადებიუტო რომანშიც მრავლადაა.
წიგნი „ჟუჟას“ დანახვისთანავე წითელი ნათურა იწყებს ციმციმს: ვარდისPფერი გარეკანი – ქალთა რომანი.Dდა თუ რომელიმე გერმანელი მკითხველი ჩემსავით პრივილეგირებულ მდგომარეობაში აღმოჩნდა და მიხვდა, რომ სათაური „ჟუჟა“ (გერმანულად Dგაუგებარი ბგერათა თავყრილობა) მომღერალ ზემფირას სიმღერიდან მოსული, ერთობ არახელსაყრელად ტრანსლიტერირებული ციტატაა (და არაფერი საერთო არ აქვს ქართულ “ჯუჯასთან“), იქვე რომანის თემასაც გამოიცნობს: Жужа სიმღერაში высохшая лужа-ს ერითმება, ეს ცარიელი გუბე კი როგორც მომღერლის, ასევე რომანში მოქმედი ათამდე ქალის სულიერ მდგომარეობას ასახავს.M„მარტოსულ ქალთა გამყინვარების ხანა“ – ასე ასათაურებს ცაიტის კრიტიკოსი ინგე კუტნერი რომანის რეცენზიას. ფრანქფურტერ რუნდშაუში კი „ჟუჟას“A„ახალგაზრდა სარეს ვნებანი“ ეწოდა. გოეთეს ახალგაზრდა ვერთერთან ნაწარმოების მთავარ ხაზს მივყავართ. Nნინო ხარატიშვილი თავის ნაწარმოებში რეალურად არსებული ტექსტისა და ამბის შესახებ მოგვითხრობს, რომლის მიხედვითაც 40-იანი წლების მიწურულს პარიზში 17 წლის გოგონამ, დანიელა სერერამ (რომანში მას ჟან სარე ჰქვია), თვითმკვლელობით დაასრულა ცხოვრება, შთამომავლობას კი აპოკალიპტურ-მითოლოგიური ხატებით სავსე ჩანაწერები დაუტოვა. სერერას დღიური ულმობელ, ამაო სამყაროსთან უაზრო ბრძოლის მანიფესტად იქცა. გოეთეს ვერთერის მსგავსად ამ ხელნაწერთა გამოცემას თვითმკვლელობების ტალღა მოჰყოლია. ერთი განსხვავებით: სერერა-სარეს მსხვერპლნი ქალები იყვნენ. სინამდვილეში, ისევე როგორც ხარატიშვილის რომანში, არ არის ცხადი, მართლა არსებობდა კი ეს მითად ქცეული თინეიჯერი, თუ ეს ჩანაწერები გამომცემლის ფრედერიკ ტრისტანის (რომანში – პატრის დიუშამპის) ოსიანური ხუმრობა იყო.
ამ ბოლომდე ამოუცნობ საიდუმლოს ირონიული ქვეტექსტი აქვს: განა შესაძლებელია კაცის ხელით დაწერილ ტექსტთან და შექმნილ სახესთან ქალებმა იმდენად გააიგივონ თავი, რომ ამას ემსხვერპლონ კიდეც?
მიუხედავად იმისა, რომ რომანი სამყაროს ორ დაპირისპირებულ ბანაკად – ქალებად და კაცებად – დაყოფის ტოპოსზეა აგებული, ხოლო ეროსი და თანატოსი ხარატიშვილის რომანში განუყრელი თანამგზავრები არიან, მისი მხოლოდ გენდერული კუთხით წაკითხვა არ იქნება მართებული. უკვე სიუჟეტის არჩევით ნინო ხარატიშვილი ისეთ პოეტოლოგიურ კითხვებს ეჭიდება, როგორიცაა ტექსტის ავთენტურობა, ლიტერატურის ზემოქმედების ძალა.
ამ რთული და მრავალწახნაგოვანი თემების დაძლევას დებიუტანტი რომანისტი არანაკლებ რთულად კონსტრუირებული ტექსტით ცდილობს. ავტორი 80 ქვეთავში ეპიზოდურად მოგვითხრობს სხვა და სხვა დროსა და სივრცეში გათამაშებულ ქალთა ტრაგედიებზე. დიდი ხნის მანძილზე მკითხველს გაუჭირდება იმის გაგება, თუ რა კავშირში არიან ერთმანეთთან მაგალითად ლამაზმანი სტუდენტი Oოლგა, რომელიც 1986 წელს სარეს მსგავსად სუიციდით დაასრულებს სიცოცხლეს, და 2004 წელს პარიზში ჩამოსული Qქალბატონი, რომელიც პირად ტრაგედიას გამოქცევია სიდნეიდან და ერთ-ერთ ბუკინისტურ მაღაზიაში სარეს წიგნს გადააწყდება. რა დატვირთვა აქვს ძმად-წოდებულ ახალგაზრდა ჰომოფობ სტუდენტს 1968 წლის რევოლიციურ პარიზის ფონზე და ვინ არისAAაპიდაპი? ნინო ხარატიშვილი პირველ რიგში მაინც დრამატურგია, ვიდრე მთხრობელი და თხრობის ერთობ პათეტიკური სტილი ხელს უშლის მკითხველს გაიზიაროს ამ მრავალრიცხოვანი ფიგურების შინაგანი განცდები. მით უფრო ხმამაღალია სიხარულის ყიჟინა, როდესაც 300 გვერდიანი რომანის დაახლოებით ასმესამოცე გვერდზე დროსა და სივრცეში მიმობნეული ისტორიები სარეს წიგნის ავთენტურობის საკითხის გარშემო ერთიანდებიან. ვინ ან რა იყო ჟან სარე, რომლის პირდაპირი ან ირიბი მსხვერპლია Qწიგნის თითქმის ყველა გმირი?
ამ შეკითხვის გასარკვევად ავტორი ჰოლანდიელ ახალგაზრდა მკვლევარ Qქალბატონს აგზავნის პარიზში, ვნებათაღელვის ეპიცენტრში. ლაურა ერთ-ერთი პირველია, ვინც ანალიტიკურად მიუდგება სარეს ფენომენს: ჟან სარე მხოლოდ და მხოლოდ მითია. დეფინირებული მოვლენა კი თავის მაგიურ ძალას კარგავს.
მკვლევართან ერთად, ვფიქრობ, რომანის ავტორიც მითების დეკონსტრუქციას და განიარაღებას ახდენს. Eეს კი საქართველოში დაბადებული ადამიანის ნამდვილი წარმატებაა. ამ გადასახედიდან თამამად შეიძლება ითქვას, რომ სათაურიცა და წიგნის გაფორმებაც თამაშის ნაწილია, რომელშიც ნინო მკითხველს იწვევს: ვარდისფერი გარეკანიც მორიგი კლიშე და მითია.
რა ზეგავლენას ახდენს „ჟუჟა“ მკითხველზე? შეკითხვა მართებულია, პასუხი – ერთმნიშვნელოვნად პოზიტიური:AQდიდი დოზით ქალების ოხვრა-გოდებით, ეგზისტენციალისტურ-ნიჰილისტური განცხადებებით დამძიმებული მკითხველი უეჭველად გადააფასებს ცხოვრებას და უმნიშვნელო წვრილმანიც კი მას დიდ, სასიამოვნო აღმოჩენად მოევლნება.
და ბოლოს, სიამოვნებით დავესესხები ნინო ხარატიშვილი რომანის გმირს, მკვლევარ Qქალბატონ ლაურას: „მართალია ჩვენი არსებობა სავსეა დანაკარგებით, მაგრამ სადღაც ამ უსასრულო დანაკარგებს შორის არის ცხოვრება.“
კარგია, როდესაც ლიტერატურა ამას გვახსენებს.
პიესები და ინსცენირებები:
2006 – „Z“, ჰამბურგი, თეატრი თალია.
2007 – სადიპლომო დადგმა: „ჩემი და შენი გული -– მედეა“. ჰამბურგი, თეატრი Kკამპნაგელი.
2007 – „Le petit Maitre“, კასელის სახელმწიფო თეატრი,Dრეჟისორი იეტე შტეკელი.
2007 – „აგონია“, ავტორსეული დადგმა. ჰამბურგი, თეატრი ლიხტჰოფი
2008 – „დაღლილი ადამიანები – ერთ სივრცეში“ – ავტორისეული დადგმა. HHH ჰამბურგი, თეატრი ლიხტჰოფი.
2008 – „ზელმა“, დამდგმელი რეჟისორი: ნინა მათენკლოთცი.
2009 – „ლივ სტაინი“, ავტორისეული დადგმა. ქალაქ ჰაიდელბერგის თეატრი.
2009 – „ალჟირი“, ავტორისეული დადგმა. ჰამბურგი, თეატრი ლიხტჰოფი.
2009 – „ჯორჯია“, ვენაში გამართული ავტორთა ფესტივალი: დრამატული თხრობა დღეს. Dდამდგმელი რეჟისორი: ჰანან იშაი.
2010 – „რისხვა“, დამდგმელი რეჟისორი: ფელიქს როთენჰოისლერი. გიოტინგენი, გერმანული თეატრი.
2010 – „Radio Universe“, დამდგმელი რეჟისორი: ნინა მათენკლოთცი. Hჰამბურგი, თეატრი Kკამპნაგელი.
2010 – „ჩემი უსაშინლესი ბედნიერებისQწელიწადი“, ავტორისეული დადგმა. ჰამბურგი, თეატრი ლიხტჰოფი.
© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“
Я ничего не хочу, Жужа
Я словно высохшая лужа,
И в моём сердце совсем пусто
И холодно…
Земфира, «Жужа».
მოქმედი პირი: გემრიელი ქართული გარეგნობის 27 წლის ქალბატონი, სევდანარევი თვალებით. მახასიათებელი ნიშანი: ხმა, რომელიც ულმობლად, მკაფიოდ და შელამაზების გარეშე ყვება ტკივილსა და მარტოობაზე, შიშსა და ცხოვრების არსის ძიებაზე. სილვია პლატისა და ცვეტაევასებური ემოციათა გაშიშვლება (გრძნობების ანატომია და ზოგჯერ პათანატომიაც). გარემო: თავშეკავებულობისა და ზომიერების დიქტატის ქვეშ გარინდული პუბლიკა, საზოგადოება. მოქმედების ადგილი: გერმანია.
ერთი შეხედვით წარმოუდგენელი მელანჟია, და ამავე დროს, წარმოუდგენლად რეალური: ეს ნაზავი არის ნინო ხარატიშვილი – გლობალიზაციის ეპოქის შვილი. მოვლენა, რომელიც არა მხოლოდ დიდი პროდუქტიულობით გამოირჩევა, არამედ იმითაც, რომ მასში განსხვავებული საწყისები იყრის თავს. დიონისური (ქართული) წარმომავლობის მატარებელი გოგონა აპოლონურ (გერმანულ) გარემოში ყალიბდება ლიტერატორად. Eეს მოცემულობა კი უკვე თავისთავად ხელსაყრელია: განა ამ სიწყისთა სიმბიოზი არ არის ლიტრატურისა და ხელოვნების არსი?
ნინო ხარატიშვილის მოღვაწეობის დიაპაზონი ფართოა: იგი დრამატურგიცაა, რეჟისორიც და აგერ უკვე რომანისტიც. 2010 წელს გამოიცა მისი პირველი რომანი „ჟუჟა“. თეატრის კრიტიკოსები ნინოს გერმანული თეატრალური სამყაროს ერთ-ერთ დიდ იმედად მოიაზრებენ. ნინოს დებიუტს პროზაში კი გერმანიის ისეთი სერიოზული პრესა აშუქებს, როგორიცაა ცაიტი, ზიუდდოიჩე ცაიტუნგი, ფრანქფურტერ რუნდშაუ… ჰამბურგში მოღვაწე ქართველი დრამატურგი 2010 წელს ადალბერტ ფონ შამისოს სახელობის 2010 წლის პრემიის ლაურეატი გახდა. ეს ფრანგ-გერმანელი პოეტის სახელობის პრემია გამოარჩევს არა-გერმანელ მოღვაწეთა წვლილს გერმანულ ლიტერატურაში. 2008 წელს კი ნინო ორგზის დაჯილდოვდა: მისმა პიესამ „ლივ შტაინი“ ჰაიდელბერგის შტიუკემარკტის მთავარი საავტორო პრიზი მიიღო, ხოლო ნინოს მიერ ინსცენირებულმა მისავე „აგონიამ“ არატრადიციული, გამორჩეული დადგმისათვის როლფ-მარესის პრიზი დაიმსახურა. შთამბეჭდავი ჩამონათვალია, დამეთანხმებით.Aამ ყოველივეს ნინო ხარატიშვილის პიესებისა და ინსცენირებების სიას თუ დავურთავთ, თამამად შეგვიძლია ახალგაზრდაQქალბატონის შემოქმედებითი სვლა სამი სიტყვით მოვხაზოთ: veni, vidi, vici.
2003 წლიდან გერმანიაში დამკვიდრებული დრამატურგის შესახებ პირველად 2009 წელს შევიტყვე. მაშინ, როდესაც ნინო ხარატიშვილმა Hჰაიდელბერგში დიდი წარმატებით „ლივ შტაინი“ დადგა. Pპიესა ცნობილი კონცერტმეისტერი ქალის ცხოვრებაში გათამაშებულ დრამაზე მოგვითხრობს. სახელი ლივ შტაინი თავად დიქოტომიაა (ლივ –live, Stein – გერმ. ქვა), რომელშიც ცხოვრებისეული ენერგიის დინამიკა და არაორგანული მატერიის სტატიკა ებრძვის ერთმანეთს. უშედეგოა მისი სწრაფვა დანაკარგის გარეშე შეათავსოს ოცნება და რეალობა, კარიერა და პირადი ცხოვრება. ნიჭიერი, ოდესღაც სიცოცხლით სავსე ლივი ცხოვრების მიწურულს გაქვავებული, ხისტი და მარტოხელა არსება ხდება. „ლივ შტაინ“-ის ნახვისას აუცილებლად მოგაგონდებათ ელფრიდე იელინეკის რომანი „პიანისტი ქალი“. ნინოს პიესა კი დასავლეთ-ევროპული ფემინისტური ლიტერატურის საუკეთესო ტრადიციებს აგრძელებს. გარემოსთან, ცხოვრებასთან და ბოლოს საკუთარ თავთან გაუცხოებული ადამიანის თემა ლეიტმოტივად გასდევს ნინო ხარატიშვილის შემოQქმედებას.
ვარიაციები ამ თემაზე მის სადებიუტო რომანშიც მრავლადაა.
წიგნი „ჟუჟას“ დანახვისთანავე წითელი ნათურა იწყებს ციმციმს: ვარდისPფერი გარეკანი – ქალთა რომანი.Dდა თუ რომელიმე გერმანელი მკითხველი ჩემსავით პრივილეგირებულ მდგომარეობაში აღმოჩნდა და მიხვდა, რომ სათაური „ჟუჟა“ (გერმანულად Dგაუგებარი ბგერათა თავყრილობა) მომღერალ ზემფირას სიმღერიდან მოსული, ერთობ არახელსაყრელად ტრანსლიტერირებული ციტატაა (და არაფერი საერთო არ აქვს ქართულ “ჯუჯასთან“), იქვე რომანის თემასაც გამოიცნობს: Жужа სიმღერაში высохшая лужа-ს ერითმება, ეს ცარიელი გუბე კი როგორც მომღერლის, ასევე რომანში მოქმედი ათამდე ქალის სულიერ მდგომარეობას ასახავს.M„მარტოსულ ქალთა გამყინვარების ხანა“ – ასე ასათაურებს ცაიტის კრიტიკოსი ინგე კუტნერი რომანის რეცენზიას. ფრანქფურტერ რუნდშაუში კი „ჟუჟას“A„ახალგაზრდა სარეს ვნებანი“ ეწოდა. გოეთეს ახალგაზრდა ვერთერთან ნაწარმოების მთავარ ხაზს მივყავართ. Nნინო ხარატიშვილი თავის ნაწარმოებში რეალურად არსებული ტექსტისა და ამბის შესახებ მოგვითხრობს, რომლის მიხედვითაც 40-იანი წლების მიწურულს პარიზში 17 წლის გოგონამ, დანიელა სერერამ (რომანში მას ჟან სარე ჰქვია), თვითმკვლელობით დაასრულა ცხოვრება, შთამომავლობას კი აპოკალიპტურ-მითოლოგიური ხატებით სავსე ჩანაწერები დაუტოვა. სერერას დღიური ულმობელ, ამაო სამყაროსთან უაზრო ბრძოლის მანიფესტად იქცა. გოეთეს ვერთერის მსგავსად ამ ხელნაწერთა გამოცემას თვითმკვლელობების ტალღა მოჰყოლია. ერთი განსხვავებით: სერერა-სარეს მსხვერპლნი ქალები იყვნენ. სინამდვილეში, ისევე როგორც ხარატიშვილის რომანში, არ არის ცხადი, მართლა არსებობდა კი ეს მითად ქცეული თინეიჯერი, თუ ეს ჩანაწერები გამომცემლის ფრედერიკ ტრისტანის (რომანში – პატრის დიუშამპის) ოსიანური ხუმრობა იყო.
ამ ბოლომდე ამოუცნობ საიდუმლოს ირონიული ქვეტექსტი აქვს: განა შესაძლებელია კაცის ხელით დაწერილ ტექსტთან და შექმნილ სახესთან ქალებმა იმდენად გააიგივონ თავი, რომ ამას ემსხვერპლონ კიდეც?
მიუხედავად იმისა, რომ რომანი სამყაროს ორ დაპირისპირებულ ბანაკად – ქალებად და კაცებად – დაყოფის ტოპოსზეა აგებული, ხოლო ეროსი და თანატოსი ხარატიშვილის რომანში განუყრელი თანამგზავრები არიან, მისი მხოლოდ გენდერული კუთხით წაკითხვა არ იქნება მართებული. უკვე სიუჟეტის არჩევით ნინო ხარატიშვილი ისეთ პოეტოლოგიურ კითხვებს ეჭიდება, როგორიცაა ტექსტის ავთენტურობა, ლიტერატურის ზემოქმედების ძალა.
ამ რთული და მრავალწახნაგოვანი თემების დაძლევას დებიუტანტი რომანისტი არანაკლებ რთულად კონსტრუირებული ტექსტით ცდილობს. ავტორი 80 ქვეთავში ეპიზოდურად მოგვითხრობს სხვა და სხვა დროსა და სივრცეში გათამაშებულ ქალთა ტრაგედიებზე. დიდი ხნის მანძილზე მკითხველს გაუჭირდება იმის გაგება, თუ რა კავშირში არიან ერთმანეთთან მაგალითად ლამაზმანი სტუდენტი Oოლგა, რომელიც 1986 წელს სარეს მსგავსად სუიციდით დაასრულებს სიცოცხლეს, და 2004 წელს პარიზში ჩამოსული Qქალბატონი, რომელიც პირად ტრაგედიას გამოქცევია სიდნეიდან და ერთ-ერთ ბუკინისტურ მაღაზიაში სარეს წიგნს გადააწყდება. რა დატვირთვა აქვს ძმად-წოდებულ ახალგაზრდა ჰომოფობ სტუდენტს 1968 წლის რევოლიციურ პარიზის ფონზე და ვინ არისAAაპიდაპი? ნინო ხარატიშვილი პირველ რიგში მაინც დრამატურგია, ვიდრე მთხრობელი და თხრობის ერთობ პათეტიკური სტილი ხელს უშლის მკითხველს გაიზიაროს ამ მრავალრიცხოვანი ფიგურების შინაგანი განცდები. მით უფრო ხმამაღალია სიხარულის ყიჟინა, როდესაც 300 გვერდიანი რომანის დაახლოებით ასმესამოცე გვერდზე დროსა და სივრცეში მიმობნეული ისტორიები სარეს წიგნის ავთენტურობის საკითხის გარშემო ერთიანდებიან. ვინ ან რა იყო ჟან სარე, რომლის პირდაპირი ან ირიბი მსხვერპლია Qწიგნის თითქმის ყველა გმირი?
ამ შეკითხვის გასარკვევად ავტორი ჰოლანდიელ ახალგაზრდა მკვლევარ Qქალბატონს აგზავნის პარიზში, ვნებათაღელვის ეპიცენტრში. ლაურა ერთ-ერთი პირველია, ვინც ანალიტიკურად მიუდგება სარეს ფენომენს: ჟან სარე მხოლოდ და მხოლოდ მითია. დეფინირებული მოვლენა კი თავის მაგიურ ძალას კარგავს.
მკვლევართან ერთად, ვფიქრობ, რომანის ავტორიც მითების დეკონსტრუქციას და განიარაღებას ახდენს. Eეს კი საქართველოში დაბადებული ადამიანის ნამდვილი წარმატებაა. ამ გადასახედიდან თამამად შეიძლება ითქვას, რომ სათაურიცა და წიგნის გაფორმებაც თამაშის ნაწილია, რომელშიც ნინო მკითხველს იწვევს: ვარდისფერი გარეკანიც მორიგი კლიშე და მითია.
რა ზეგავლენას ახდენს „ჟუჟა“ მკითხველზე? შეკითხვა მართებულია, პასუხი – ერთმნიშვნელოვნად პოზიტიური:AQდიდი დოზით ქალების ოხვრა-გოდებით, ეგზისტენციალისტურ-ნიჰილისტური განცხადებებით დამძიმებული მკითხველი უეჭველად გადააფასებს ცხოვრებას და უმნიშვნელო წვრილმანიც კი მას დიდ, სასიამოვნო აღმოჩენად მოევლნება.
და ბოლოს, სიამოვნებით დავესესხები ნინო ხარატიშვილი რომანის გმირს, მკვლევარ Qქალბატონ ლაურას: „მართალია ჩვენი არსებობა სავსეა დანაკარგებით, მაგრამ სადღაც ამ უსასრულო დანაკარგებს შორის არის ცხოვრება.“
კარგია, როდესაც ლიტერატურა ამას გვახსენებს.
პიესები და ინსცენირებები:
2006 – „Z“, ჰამბურგი, თეატრი თალია.
2007 – სადიპლომო დადგმა: „ჩემი და შენი გული -– მედეა“. ჰამბურგი, თეატრი Kკამპნაგელი.
2007 – „Le petit Maitre“, კასელის სახელმწიფო თეატრი,Dრეჟისორი იეტე შტეკელი.
2007 – „აგონია“, ავტორსეული დადგმა. ჰამბურგი, თეატრი ლიხტჰოფი
2008 – „დაღლილი ადამიანები – ერთ სივრცეში“ – ავტორისეული დადგმა. HHH ჰამბურგი, თეატრი ლიხტჰოფი.
2008 – „ზელმა“, დამდგმელი რეჟისორი: ნინა მათენკლოთცი.
2009 – „ლივ სტაინი“, ავტორისეული დადგმა. ქალაქ ჰაიდელბერგის თეატრი.
2009 – „ალჟირი“, ავტორისეული დადგმა. ჰამბურგი, თეატრი ლიხტჰოფი.
2009 – „ჯორჯია“, ვენაში გამართული ავტორთა ფესტივალი: დრამატული თხრობა დღეს. Dდამდგმელი რეჟისორი: ჰანან იშაი.
2010 – „რისხვა“, დამდგმელი რეჟისორი: ფელიქს როთენჰოისლერი. გიოტინგენი, გერმანული თეატრი.
2010 – „Radio Universe“, დამდგმელი რეჟისორი: ნინა მათენკლოთცი. Hჰამბურგი, თეატრი Kკამპნაგელი.
2010 – „ჩემი უსაშინლესი ბედნიერებისQწელიწადი“, ავტორისეული დადგმა. ჰამბურგი, თეატრი ლიხტჰოფი.
© „ლიტერატურა – ცხელი შოკოლადი“
